Αντέχεις να κρίνεις πρώτα τον εαυτό σου ....

 

     Μια παλαιότερη δημοσίευση για το σχολιασμό σε Blog-site, η οποία έγινε στο διαδίκτυο το 2008 http://dimoutech.blogspot.com είναι πάντα επίκαιρη. Τα σχόλια που δημοσιεύονται πρέπει να είναι ανώνυμα ή επώνυμα;,

Σήμερα λίγο πριν το τέλος του 2020, βλέπουμε τον σημαντικότερο ρόλο και την απήχηση, στην άμεση ενημέρωση που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, twitter, κλπ). Οι τεράστιες δυνατότητες των κινητών τηλεφώνων και των υπολογιστών, κάνουν την ενημέρωση να περνά σε μία άλλη διάσταση, αυτή της στιγμιαίας ενημέρωσης. Αν αναλογιστούμε σε ποιο βαθμό έχουμε τη δυνατότητα επικοινωνίας (φωνή, κείμενο, δεδομένα, βίντεο). Μία συνεχόμενη ροή ενημέρωσης και ένας βομβαρδισμός πληροφοριών που πλέον έχουν βάλει στο περιθώριο άλλες μορφές επικοινωνίας όπως είναι η αλληλογραφία, ακόμη και οι κάρτες με ευχές για τις γιορτές μας είναι πλέον ψηφιακές.
Αρχηγοί κρατών και υπερδυνάμεων προαναγγέλλουν πολέμους μέσω μηνυμάτων, με τους εκατομμύρια αποδέκτες των μηνυμάτων αυτών να μην συνειδητοποιούν ότι μέσα από τα μηνύματα αυτά, άνθρωποι θα χάσουν τις ζωές τους. Οικονομικές αυξήσεις, επιβαρύνσεις, θέματα υγείας είναι όλα όσα διακινούνται και προβάλλονται. Ο σχολιασμός από τους χρήστες, σε αυτές τις αναρτήσεις είναι πολλές φορές επιδοκιμαστικός ή επικριτικός. Η ερώτηση που θα πρέπει να απασχολεί είναι η εξής, οι χρήστες είναι ανώνυμοι ή επώνυμοι; Πόσο χρόνο θα μας πάρει η δημιουργία προφίλ, μόλις λίγα λεπτά. Και αμέσως μία ακόμα πιο σημαντική ίσως, κάποιος που έχει το όριο των 5000 φίλων στο Facebook, μπορεί να πεθάνει μόνος του χωρίς κανένας να το καταλάβει;
 
Ας ξεκινήσουμε με το κείμενο του παλαιότερου άρθρου, η δυνατότητα ανωνυμίας είναι η ευλογία αλλά και η πληγή του Διαδικτύου. Στηρίζει την ελευθερία της έκφρασης - αλλά και τις μεγαλύτερες καταχρήσεις της. Τα blog μου έχουν ζήσει και τις δύο όψεις του νομίσματος.
 
Άραγε τα οφέλη της ανωνυμίας είναι περισσότερα από τις βλάβες που επιφέρει; Κι αν όχι, και έπρεπε να επιλέξουμε, τι θα διαλέγαμε;
 

Όταν το 1993 δημοσιεύθηκε στον New Yorker η διάσημη σήμερα γελοιογραφία του Peter Steiner με την λεζάντα «Στο Ιντερνέτ κανείς δεν ξέρει αν είσαι σκύλος», δεν έκανε μεγάλη εντύπωση. Ήταν ακόμα η αρχή του Διαδικτύου και πολλοί δεν ήξεραν καν σε τι αναφερόταν.
 
Όμως με τον καιρό έγινε σλόγκαν, θεατρικό έργο (Nobody Knows I'm a Dog, του Alan David Perkins) αντικείμενο κοινωνιολογικών ερευνών (Morahan-Martin and Schumacher, 2000) για την ανώνυμη διαδικτυακή παρουσία δειλών, ντροπαλών, φοβικών ή και ανώμαλων ανθρώπων, όπως επίσης για το φαινόμενο της «διαδικτυακής παρενδυσίας» (το να παρουσιάζεσαι ως άτομο άλλου φύλου, ηλικίας, ή ιδιότητας) από τον David Trend. Επίσης φιλοξενήθηκε στο βιβλίο του Bill Gates: «The Road Ahead”.
 
Με μία φράση περιέγραψε τον συμβολισμό αυτής της γελοιογραφίας ο πιονιέρος του Διαδικτύου (usenet) John Gilmore: «σημαίνει ότι ο Κυβερνοχώρος θα είναι απελευθερωτικός, διότι γένος, ράτσα, ηλικία, εμφάνιση ακόμα και ‘σκυλότης’ (dogness), εκεί απουσιάζουν».
 
Αυτή βέβαια είναι η μία πλευρά της ανωνυμίας στο Διαδίκτυο. Δρα απελευθερωτικά, προστατεύει την ιδιωτικότητα, καθιστά εφικτή την προσωπική εξομολόγηση, ή την διοχέτευση πολύτιμων πληροφοριών, που τα ΜΜΕ δεν τολμούν να δημοσιεύσουν. Συχνά οι πληροφορίες αυτές αποτελούν την μοναδική πηγή ειδήσεων από χώρες με απολυταρχικά και ανελεύθερα καθεστώτα.
 
Η ανωνυμία, μαζί με την ευκολία της δημοσίευσης (ακόμα και ένας σκύλος μπορεί να στήσει ένα blog) έχει επιφέρει την μεγαλύτερη αλλαγή στον χώρο της δημοσιότητας μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας. Ο κάθε πολίτης, με μία δαπάνη λίγων ευρώ το μήνα, μπορεί να γίνει «εκδότης του εαυτού του» και να έχει πρόσβαση σε χιλιάδες ή και εκατομμύρια αναγνώστες. Επίσης μπορεί να συμμετέχει σε ομάδες συζητήσεων (fora και chat), σε τόπους συνάντησης, ή σε χώρους παράλληλης ζωής (όπως το Second Life) χωρίς να αποκαλύψει την ταυτότητά του.
 
Μία σημείωση σε αυτό το σημείο, την ανωνυμία θα πρέπει να την χωρίσουμε σε δύο πλαίσια, την ανωνυμία του διαχειριστή του blog και στην ανωνυμία των σχολιαστών-χρηστών, όπως φαίνεται η μεγαλύτερη ενόχληση είναι από την δεύτερη ανωνυμία, αφού υπάρχει η δυνατότητα, σε έναν υπάλληλο να καταγγείλει τον εργοδότη του, σε έναν μηχανικό την εταιρεία για ένα έργο πολλών ευρώ, έναν απλό δημόσιο υπάλληλο, να καταγγείλει μίζες ή πρόσωπα πίσω από αυτές. Ας αναλογιστούμε πόσες υποθέσεις έχουν έρθει πρώτα στο φως της δημοσιότητας και μετά στην όποια τακτική διαδικασία (προστασία βελανιδοδάσους, κακοποίηση ζώων, ανάδειξη πολιτιστικών συλλόγων, κακοτεχνίες δήμων, δημόσιο χρήμα, κλπ). Με άλλο ένα ερώτημα η ελεύθερη και πλουραλιστική πληροφόρηση, δύναται να περιοριστεί σημαντικά, αν η ενάσκηση της ελευθερίας έκφρασης καταστεί υποχρεωτικά επώνυμη; 

Και ένα ακόμα ερώτημα η προτροπή ότι τα ιστολόγια είναι μόνο για ενημέρωση, καθώς όλα τα άλλα(σχόλια, απόψεις) είναι κουκουλοφόροι μήπως θα πρέπει να δούμε πρώτα τον εαυτό μας στον καθρέφτη, εφόσον το διαδίκτυο γενικότερα αποτελεί ανώνυμο μέσο αλληλεπίδρασης;
 
Να συνεχίσουμε με το άρθρο, η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος είναι η αρνητική: Η ανωνυμία διευκολύνει την ανεύθυνη φημολογία, τη συκοφαντία, το διαδικτυακό κουτσομπολιό, τις απειλές και τις ύβρεις. Για να μην μιλήσουμε για το Διαδικτυακό έγκλημα – που κι αυτό βασίζεται στην ανωνυμία. Αν και συχνά διογκώνεται από τα ΜΜΕ (όπως κάθε τι καινούργιο) είναι σήμερα μία πραγματικότητα: από τον χάκερ (ή μάλλον cracker όπως θα έπρεπε να αποκαλούνται οι κακοί hackers) που σπάει τους απόρρητους κωδικούς του Πενταγώνου ως τον ληστή που ανοίγει τραπεζικούς λογαριασμούς ή κλέβει πιστωτικές κάρτες. Για να μην αναφέρουμε άλλες παραβατικές συμπεριφορές που ενισχύονται από την ανωνυμία, όπως του παιδόφιλου, του νεοναζί ή του τρομοκράτη.
 
Το θέμα έχει, πέρα από τις νομικές, και οικονομικές διαστάσεις. Το 2007 για πρώτη φορά στην Μεγάλη Βρετανία ο διαδικτυακός εμπορικός τζίρος ξεπέρασε τον πραγματικό. Σύντομα θα αποτελεί παντού την κύρια οικονομική δραστηριότητα (όπως ήδη συμβαίνει στον χρηματοπιστωτικό τομέα). Η διασφάλιση της θετικής ανωνυμίας και η προστασία από την αρνητική, γίνονται θέματα πρώτης προτεραιότητας. Θέλουμε να προστατέψουμε έναν επενδυτή, καταθέτη ή αγοραστή να παραμείνει ανώνυμος για τους τρίτους – αλλά να απαγορέψουμε στον χάκερ ή τον ληστή κωδικών να κυκλοφορεί ανώνυμος και ανεξέλεγκτος στο Διαδίκτυο. Δύο μάλλον αντιφατικοί στόχοι!
 
Φυσικά και στο Δίκτυο η ανωνυμία δεν είναι απόλυτη - υπάρχουν τρόποι και μέσα να καταλυθεί. Αλλά το θέμα μου δεν είναι αυτό.
 
Το Internet είναι ο μόνος χώρος επικοινωνίας όπου κυκλοφορούν περισσότεροι ανώνυμοι παρά επώνυμοι. Είναι σωστό αυτό; πρέπει να υπάρχει και να προστατεύεται η ανωνυμία – ή έτσι κάνουμε περισσότερο κακό παρά καλό;
 
Ο λόγος σε σας!

 

Π.Γ.