Εκκλησίες και Μοναστήρια στο Ξηρόμερο (ΦΩΤΟ: Χρήστος Μπόνης)

       Ευλογημένος ο τόπος μας το Ξηρόμερο, είναι γεμάτος διάσπαρτα μοναστήρια, που αποπνέουν σεβασμό στην παράδοση,  αποτελούν μνημεία αισθητικού κάλλους και είναι θεματοφύλακες ανεκτίμητων θρησκευτικών θησαυρών. 

    Ο Χρήστος Μπόνης με το φακό του κάνει ένα προσκυνηματικό οδοιπορικό σε μερικά από τα σημαντικότερα μοναστήρια του Ξηρομέρου, όπως: Η Αγία Παρασκευή στην Κανδήλα,  ο Άγιος Γεώργιος στον Αστακό,  ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος στο Αρχοντοχώρι, ο Άγιος Ταξιάρχης στο Βασιλόπουλο, η Κοίμηση της Θεοτόκου στο Λιγοβίτσι , η Παναγία Ζαπατίνα στο Αρχοντοχώρι, ο  Προφήτης Ηλίας  στο  Καραϊσκάκη και η  Αγία Αικατερίνη στον Αετό.....

     Ο Χρήστος Μπόνης μας γράφει: «Αγαπητοί φίλοι  το καλοκαίρι που βρέθηκα στον Αστακό έβαλα σκοπό να υλοποιήσω μια επιθυμία μου να φωτογραφήσω όλα τα μοναστήρια του δήμου Ξηρομέρου. Έτσι κλέβοντας δυο μέρες (τόσο χρειάστηκε) από την άδεια έφερα σε πέρας το θέμα--ήταν όντως δύσκολο διότι χρειαζόμουν πληροφορίες για το πόσα και που υπάρχουν αλλά και κάποιους συνανθρώπους μου να με καθοδηγήσουν και τελικά με την βοήθεια του θεού λύθηκαν όλα!".

Η ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΕΤΟΥ

      Πρόκειται για μικρή ξυλόστεγη αίθουσα, με δίρριχτη στέγη και ημικυκλική αψίδα κτισμένη στη νοτιοανατολική άκρη του χωριού μας. Πριν από λίγα χρόνια τοποθετήθηκε καινούρια στέγη και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να χαμηλώσουν ελαφρά οι τοίχοι και να καταστραφεί το πάνω μέρος των τοιχογραφιών. 

     Οι τελευταίες είναι του 1751 και καλύπτουν το χώρο του Ιερού και μικρό μέρος των πλάγιων πλευρών προς τη μεριά του τέμπλου που είναι λίθινο και κατάγραφο. Στο τέμπλο του ναού είναι λίθινο και δεν υψώνεται ως την οροφή. Στο πάνω μέρος διασώζει επιγραφή με το όνομα του αφιερωτή Δημητρίου και τη χρονολογία της εικονογράφησης 1751 :

+TO CΤΕΡΕΩΜΑ ΤΩΝ ΕΠΙ CΟΙ ΠΕΠΟΙΘΟΤΩΝ CΤΕΡΕΩCΟΝ ΚΥΡΙΕ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗCΙΑΝ/ΗΝ ΕΚΤΗCΟ ΤΩ ΤΙΜΙΩ ΣΟΥ ΑΙΜΑΤΙ. Η ΔΕΗCΙC ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ ΤΟΥΘΕΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ :1751

Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΝΔΗΛΑΣ

     O Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής βρίσκεται σε απόσταση 10χλμ από την Κανδήλα στη θέση Αγία Παρασκευή. Χρονολογείται τον 11ο αι. μΧ και διατηρούσε λαξευμένες τοιχογραφίες. Ο ναός έχει χτιστεί στο βάθος σπηλαίου. Σήμερα, στο ίδιο σημείο έχει χτιστεί πέτρινος σταυροειδής ναός αφιερωμένος στην Αγία Παρασκευή. Αποτελεί σημαντικό αξιοθέατο και κατά τον εορτασμό της στις 26 Ιουλίου, συρρέουν χιλιάδες προσκυνητές όχι μόνο από το Δήμο Ξηρομέρου αλλά και από άλλες περιοχές.

Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΣΤΑΚΟΥ

   Ιδρύθηκε το 1990 από τον Αρχιμανδίτη Θεοδόσιο Ευαγγελάτο. Πρόκειται για παλιό ξωκκλήσι που μετατράπηκε σε μονή. Βρίσκεται 3 χλμ μετά τον Αστακό. Ερχόμενοι από το Αιτωλικό δεν μπαίνουμε στο χωριά, αλλά στρίβουμε δεξιά για Μύτικα και στα 3 χλμ. βλέπουμε την μεγάλη ταμπέλα της μονής. 

Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΣΤΟ ΑΡΧΟΝΤΟΧΩΡΙ

     Η ερημωμένη και μισοερειπωμένη μονή του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου, είναι χτισμένη το 1692, πάνω σ΄ ένα ομαλό ύψωμα στη θέση Βαλαριά κοινοτικής περιφέρειας Αρχοντοχωρίου, που μοιάζει σαν εξώστης της πλαγιάς που κατηφορίζει κατά τον κάμπο και τη θάλασσα, νότια του Αρχοντοχωρίου (Ζάβιτσας) Ξηρομέρου και σε απόσταση μιάμισης περίπου ώρας απ' αυτό.

    Τ' απομεινάρια της, μαρτυρούν πως υπήρξε ένα ταπεινό μοναστήρι που φυτοζωούσε από την ίδρυσή του ακόμα, χωρίς να μπορέσει να γνωρίσει περίοδο ακμής ενώ, το αντίθετο έχει συμβεί με πολυάριθμα μοναστήρια του Ξηρομέρου που ιδρύθηκαν την ίδια εποχή ή και αργότερα ακόμα. Κι ο λόγος, κατά την ταπεινή μας γνώμη, είναι γιατί ξεκίνησε και παρέμεινε σαν υπόθεση οικογενειακή της οικογένειας Ζαβογιάννη.

Πληροφορίες: Νίκος Μήτσης

ΑΓΙΟΙ ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ

    Σε μικρό οροπέδιο στους πρόποδες δυτικά του υψώματος  «Αλογοβούνι» και στην κορυφή της πλάγιας ακριβώς πάνω από τη νέα θέση του χωριού μας σώζονται τα ερείπια ενός μοναστηριού ξεχασμένου από ντόπιους και ξένους, των Ταξιαρχών. Δεν γνωρίζουμε πολλά για την ιστορία του, ούτε σκοπός μας είναι για να το κατατάξουμε στα μεγάλα και ονομαστά μοναστήρια της ευρύτερης περιοχής Ξηρομέρου που σημαντικό ρόλο έπαιξαν κατά τα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς όμως το είδος της κατασκευής του, η διαρρύθμιση των χώρων του- ναός, κελιά, στέρνα, δέντρα, περίβολος- και προπαντός η θέση του μαρτυρούν ότι πέρασε εποχές δράσης και δόξας.

Πληροφορίες: ΘΕΟΔ. ΧΡ. ΚΑΚΚΑΒΑΣ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΛΙΓΟΒΙΤΣΙΟΥ

     Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Λιγοβιτσίου, βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Λιγοβίτσι, οκτώ χιλιόμετρα από το χωριό  Φυτείες, εκεί είναι χτισμένο το Ιστορικό Μοναστήρι της Παναγίας της Λιγοβιτσιάνας.

     Στο Μοναστήρι αυτό ο Καραϊσκάκης με τους πολεμιστές του βρήκαν καταφύγιο φεύγοντας από το Αιτωλικό. Μεγάλη μάχη έγινε το 1825 όπου οι Τούρκοι έκαψαν το Μοναστήρι και κατέστρεψαν όλους τους θησαυρούς του και όσοι Μοναχοί επέζησαν ξαναέχτισαν αργότερα τη Μονή.  Στο χώρο του Μοναστηριού  δημοσιεύτηκε από τον Αλέξανδρο  Μαυροκορδάτο, στις 4 Αυγούστου 1824,  η πρώτη προκήρυξη με την οποία καλούσε το λαό της Αιτωλοακαρνανίας να ξεσηκωθεί, γι’ αυτό  οι Τούρκοι το 1825 το πυρπόλησαν και το λεηλάτησαν  αρπάζοντας  όλα τα περιουσιακά του στοιχεία.

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΖΑΠΑΤΙΝΑΣ ΣΤΟ ΑΡΧΟΝΤΟΧΩΡΙ

    Η Μονή της Παναγίας της Ζαμπατινιώτισσας. Σε απόσταση μόλις 5 χιλιομέτρων και νοτιοδυτικά του χωριού βρίσκεται η Παναγία της Ζαπατίνας. Η Μονή χρονολογείται στα τέλη του 18ου αιώνα και στη διάρκεια του αγώνα εναντίον των Τούρκων λειτούργησε ως καταφύγιο των αγωνιστών. Φέρει κτιστό αγιογραφημένο τέμπλο και τοιχογραφίες, ενώ σώζονται περιτειχισμένος περίβολος και το καθολικό.

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ

    Ένα από τα αξιοθέατα του Δήμου Ξηρομέρου για όσους επισκεφτούν την περιοχή μας είναι το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, στο χωριό Καραϊσκάκης, που χρονολογείται από τα Βυζαντινά χρόνια.

    Εκεί  στρατοπέδευσε ο αετός της Ρούμελης, ο Γεώργιος  Καραϊσκάκης, για να επιχειρεί επιθέσεις κατά των Τούρκων είτε στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, είτε στις ενισχύσεις που έρχονταν από τα Γιάννενα.

     Στο γεγονός αυτό οφείλεται η νέα  ονομασία  του χωριού Καραϊσκάκης (η παλιά ήταν Δραγαμέστο).  Αποτέλεσε επίσης ενδιάμεσο σταθμό πολλών καταδιωκωμένων αγωνιστών πρός τα Αγγλοκρατούμενα κοντινά νησιά του Ιονίου πελάγους.

       Το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία βρίσκεται σε καλή κατάσταση, δεν έχει όμως σήμερα μοναχούς. Από Δυτικά προστατεύεται απ΄τη διαδοχική σειρά των  Ακαρνανικών ορέων. Η θέα προς τον Αστακό νότια, το Βασιλόπουλο βόρεια, και μπροστά ανατολικά προς το  Καραϊσκάκης, είναι εκπληκτική.

Με πληροφορίες από: http://www.akarnania.net/