 |
Οδυσσέας-Πηνελόπη: Έργο του Χριστόδουλου Κουβέλη |
.
Του Χριστόδουλου Κουβέλη*
Είχαν περάσει δυο χρόνια από τότε που ο Οδυσσέας επέστρεψε στην πατρίδα κι είχε ξεμπερδέψει με τους μνηστήρες. Καλά το’ χε χειριστεί εκείνο το θέμα. Τάχα πως ήταν ενδιαφερόμενοι για τη γυναίκα του την Πηνελόπη. Κουραφέξαλα...
Αυτός πλήρωσε δημοσιογράφους να διαδώσουν και αυτά να γράψουν.
- Η Πηνελόπη μια μεγάλη γυναίκα ήταν, περασμένη στα χρόνια. Βαστούσε ακόμη. Αλλά τα χρόνια είχαν περάσει. Εκείνοι ήθελαν να του πάρουν την εξουσία.
- Αυτό τους ενδιέφερε. Να βολευτούν να πλουτίσουν. Το κατάλαβε έγκαιρα και τους διέλυσε. Πριν αντιδράσουν και δυσκολέψουν τα πράγματα. Τους καθάρισε
Θα πρέπε να’ ταν ευχαριστημένος, αλλά δεν ήταν. Μικρή η Ιθάκη μια σταλιά τόπος. Δεν τον χωρούσε. Τόσα είχε δει τόσα είχε γνωρίσει στο ταξίδι του. Τι να λέμε τώρα. Μια αποτυχία η ζωή του εδώ τώρα στο νησί. Να φύγει δεν γίνεται. Τώρα τα πράγματα έξω είναι διαφορετικά. Ορθολογισμένα, δεν έχουν πέραση τα παραμύθια και οι πονηριές. Ούτε ανδραγαθήματα, ούτε κύκλωπες, ούτε Λαιστρυγόνες, ούτε Κίρκες.
- Αυτά τα κατασκεύασαν οι Φαίακες. Άλλωστε τους πλήρωσε καλά. Για προπαγάνδα. Δικιά τους και δική του. Κατασκευασμένα ψέματα. Ποιος έχει διάθεση και χρόνο να διερευνήσει αν έγινε αυτό ή εκείνο. Τον βόλεψε αυτή η κατάσταση. Τώρα νιώθει πλήξη. Έτσι του’ ρχεται να βγει στην αγορά και να πει την αλήθεια. Κι αυτό τον βασανίζει, έχει αγρυπνία και δεν κοιμάται τη νύχτα. Ποιος θα τον πιστέψει; Κανένας. Θα τον περάσουν για τρελό. Πως έχασε τα μυαλά, μια τέτοια δόξα μεγάλη να θέλει να την καταστρέψει. Άλλοι θα πλήρωναν τεράστιες περιουσίες να την είχαν.
Δεν θα τον πίστευαν, θα τον γελοιοποιούσαν. Δεν είναι εύκολο, να μεταβάλεις τα πράγματα. Οι άνθρωποι τα θέλουν έτσι όχι αλλιώς. Πάνω σ’ αυτά στήριξαν τις ζωές τους, σ'αυτά πάνω έφτιαξαν τις επιχειρήσεις τους.
Παράδειγμα, τα μικρά αγαλματάκια, τα τσίγκινα, μπρούτζινα ή πλαστικά, αυτές τις κιτς κατασκευές, για να καταναλώνουν οι τουρίστες. Αυτά που τον δείχνουν στις διάφορες περιπέτειες του. Ο Δούρειος Ίππος, το ξύλινο άλογο με το όποιο μπήκαν οι Έλληνες μέσα στη Τροία κι έπεσε η πόλις, Δεμένος κάτω απ' τη κοιλιά του κριαριού για να ξεγελάσει τον τυφλωμένο Κύκλωπα Πολύφημο και να ξεφύγει απ' τη βαθειά σκοτεινή σπηλιά που τους είχε κλείσει, αυτόν και τους συντρόφους του. Και αλλά πολλά, όπως δεμένος στο κατάρτι όταν περνούσαν κοντά από το νησί των σειρήνων.
- Τόσα πράγματα, ταινίες, βιβλία, ποιήματα, πίνακες ζωγραφικής, Κόμιξ, κινούμενα σχέδια, αρχαιολογικές ανασκαφές, ιδεολογίες, τόσα πολλά σουβενίρς. Όχι δεν έχει δικαίωμα να τους απογοητεύσει. Χωρίς αυτά δεν είναι τίποτα. Κανείς.
Αν ήθελαν κυβερνήτη μόνο θα διάλεγαν έναν όποιον να’ ναι απ' το σωρό των μνηστήρων και θα τον έβαζαν στο θρόνο. Δεν ήταν όλοι ανάξιοι μέθυσοι και κακομαθημένοι. Κάποιος θα ξεχώριζε να τον διαλέξουν να τους κυβερνήσει.
- Και να μην πει πως και οι μνηστηροφονία είναι φτιαχτή. Μην τρελαθούμε. Μπροστά στα μάτια τους έγινε. Και δεν την εμπόδισαν, μάλιστα βοήθησαν να γίνει. Πως στήθηκε όλη η μηχανή και τους ξεκαθάρισε; Αν ήταν μικρός αδύνατος ένας κοινός ψεύτης, ένας καπνός, ένα σακί άδειο, θα τον έστελναν από εκεί που ήρθε αδιάβαστο.
 |
Ο Πολύφημος πετάει βράχους στο καράβι του Οδυσσέα |
Καταλάβαινε πως έτσι που έφερε τα πράγματα δεν ήταν εύκολο να διορθωθούν. Ήταν αδύνατο. Πάει, τέρμα. Θα βαδίσει στη φήμη που έφτιαξε.
- Αυτά σκέπτονταν τη νύχτα και δεν κοιμόνταν. Δίπλα του η Πηνελόπη κοιμόνταν ήσυχη. [Γέλασε, ακόμα και το όνομα της ετυμολογικά σημαίνει: ''Αυτή που χαλάει το πανί στον αργαλειό'', που υφαίνει και ξυφαίνει. Απορία. Πως ο νονός που τη βάφτισε της έδωσε αυτό το όνομα και της βγήκε, να γίνει γυναίκα του Οδυσσέα και για ν' αποφύγει τους μνηστήρες, να υφαίνει και να ξυφαίνει; Σαν όλα τα κατοπινά γεγονότα να συμμορφώθηκαν στο όνομα της. Περίεργο].
Την κοίταξε στο απαλό φως της κρεβατοκάμαρας. Σκέπτονταν πως δεν είχε δικαίωμα να χαλάσει την εικόνα της πιστής συζύγου, που είχε δημιουργήσει γι' αυτήν. Είκοσι χρόνια τον περίμενε. Κι ας ήξερε πως καθόλου δεν ήταν έτσι. Μ’ όλους τους μνηστήρες πήγε, κι όχι μια φορά, αλλά πολλές φορές με καθέναν.. Το ξέρει δεν ξεγελιέται, κι ας μην του το’ πε. Κι ας κανένας άλλος απ' όσους ζουν στην Ιθάκη κάτοικος να μην τόλμησε να’ ρθει να του το μαρτυρήσει. Έπειτα έχει κι αμφιβολίες αν όσα λένε οι ραψωδοί γι' αυτόν δεν έχουν γίνει.. Πως τα φαντάστηκε. Αφού ο αοιδός ο Δημόδικος στη Κέρκυρα στο παλάτι του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου τραγουδούσε τα πάθη του. Και την Ναυσικά τη θυμάται καλά όμορφη κι ευγενική κοπέλα.
 |
Οδυσσέας και Κίρκη |
Έπειτα εκείνο το παιδί, περίπου 15 χρόνων, που πέρυσι το καλοκαίρι ήρθε στο νησί, και του συστήθηκε σαν γιος του από τη σχέση του με την Κίρκη, πόσο πολύ του έμοιαζε, ίδια κοψιά στο κορμί, ίδιο χρώμα μαλλιών. Όχι τώρα, αλλά όπως όταν ήταν νέος. Όπως τον δείχνουν οι λιγοστές φωτογραφίες που έχει από τα παιδικά του χρόνια στο νησί. Ειδικά σ' εκείνη που ποζάρει καλοκαίρι σε μια παραλία, όρθιος, από τη μέση και πάνω γυμνός μ' ένα μεγάλο χταπόδι στο δεξί του χέρι, μέσα στο λαμπρό φως. Πίσω του η θάλασσα, και στα αριστερά άσπρα βράχια κι ο λόφος ανεβαίνοντας με τις ελιές. Το παιδί έχει ίδιο χρώμα ματιών, ίδιο περπάτημα, μόνο στην ομιλία διέφεραν. Είχε άλλη χροιά, μια ξενική προφορά, από άλλον τόπο, φυσικό ήταν.
- Τον βασάνιζαν ερωτήσεις. Πως το παιδί είναι 15 χρονών; αφού από την άλωση μέχρι την επιστροφή του στην Ιθάκη πέρασαν 10 χρόνια βαλε και 2 που είναι εδω,12. Ως τα 15 είναι 3 ολόκληρα χρόνια. Εκτός κι αν το παιδί είναι μικρότερο και λέει 15. Όπως συνηθίζουν τα παιδιά να λένε ψέματα, ν' ανεβάζουν επίτηδες την ηλικία τους για να φανούν μεγαλύτεροι και να τους πάρουν οι μεγάλοι στα σοβαρά.
Τα παιδιά βιάζονται να μεγαλώσουν. Οι γέροι εύχονται να σταματήσει ο χρόνος. Αν το παιδί λέει πως είναι παιδί δικό του και της Κίρκης έπρεπε να' ναι κάτω από 12. Λέει ψέματα.[;]
- Αν όμως λέει την Αλήθεια; Τότε ή κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Τροίας θα πρέπει να συνάντησε την Κίρκη να τα' φτιάξε μαζί της και να γεννήθηκε το παιδί. Όμως κάτι τέτοιο δεν θυμόνταν να' γίνε. Ή μπορεί τα χρόνια της επιστροφής στη πατρίδα να ήταν περισσότερα. Ποιος κράταγε τότε ακριβές ημερολόγιο, ένας λάθος, μια αβλεψία, και χάνεται ο ακριβής υπολογισμός του χρόνου και η συνεχής διαδοχή των γεγονότων.
Έπειτα αυτή η συμμετρική διαμοίραση του χρόνου του φαινόταν περίεργη: 10 χρόνια στον πόλεμο, 10 χρόνια στο ταξίδι της επιστροφής. Πολύ ύποπτη του φαίνεται, κατασκεύασμα των ποιητών, αυτοί τα κάνουν αυτά. Ποιητική αδεία. Για την ομορφιά την αισθητική του έργου. Γιατί να μην είναι τα χρόνια, μπροστά ή πίσω, αντί για 10, ας πούμε 12 ή 8 ή 14 ή 9 ή ...Ξέρουμε πως η Φύση αγαπάει [φιλει] τη συμμετρία. Ενώ στους ανθρώπους επικρατεί η αταξία. Τώρα που το σκέπτονταν, σίγουρα αυτό ήταν έργο του ποιητή. Το παιδί όμως υπάρχει, κι είναι σίγουρα δικό του παιδί. Του θύμισε πράγματα, γεγονότα, που έζησε πραγματικά με κάποια γυναίκα, δεν θυμόνταν όμως αν την έλεγαν Κίρκη.
 |
Η Συνάντηση Οδυσσέα -Πηνελόπης |
Σκέφτηκε, κι αυτό που σκέφτηκε τον ανησύχησε, μήπως τα γεγονότα που έβαλε [ή μάλλον τους εμπιστεύτηκε] να γράψουν γι' αυτόν ήταν υποδεέστερα, πολύ κατώτερα απ' αυτά που πραγματικά εζησε. Γιατί όμως δεν τα θυμόνταν; Μήπως τιμωρήθηκε για την ύβρη που προκάλεσε. Επειδή από τα πραγματικά, αυτά που συνέβησαν, πιστεύοντας πως ήταν ασήμαντα, πως δεν ήταν εντυπωσιακά, είτε για άμεση πολιτική προπαγάνδα είτε για μελλοντική εκμετάλλευση, προτίμησε τα φανταστικά, τα επινοημένα.
- Εδώ που τώρα είναι δεν θα του συμβούν αλλα, ότι συνέβηκε-συνέβηκε. Έπειτα αν περάσουν τα χρόνια, και μεσολαβήσουν στα περασμένα γεγονότα αιώνες, ποιος ενδιαφέρεται αν κάτι είναι αληθινό η' αν είναι ψεύτικο. Αφού δεν θα' χει επιρροή στην σύγχρονη ζωή.
- Και το ψεύτικο και το αληθινό είναι το ίδιο. Και η ζυγαριά γέρνει αναμφίβολα προς το ψεύτικο. Κι ίσως έτσι είναι καλύτερα. Από μια πραγματικά ηρωική ζωή επέλεξε μια εξίσου ηρωική φανταστική ζωή. Έπειτα το δεύτερο, για λόγους που δεν μπορεί να κατανοήσει είναι πιο ενδιαφέρον, περισσότερο χρήσιμο. Επειδή το πραγματικό το ζούμε και δεν του δίνουμε σημασία, ενώ το φανταστικό, το επινοημένο, το θεωρούμε πολύ υψηλό, ανώτερο.
 |
| Ο Οδυσσέας σκοτώνει τους μνηστήρες |
Η Πηνελόπη δίπλα του ξύπνησε, γύρισε το κεφάλι προς αυτόν, τον κοίταξε και τον ρώτησε με προσποιητό ενδιαφέρον γιατί δεν κοιμάται ακόμη. Δεν της απάντησε, έκανε πως δεν την άκουσε. Εκείνη γύρισε στο άλλο πλευρό και συνέχισε τον ύπνο. Μετάνιωσε που δεν την έβαλε να την ξεμυαλίζει ένας από τους λιμοκοντόρους τους μνηστήρες και να φεύγει μαζί του, και τότε να φέρει την Κίρκη στο νησί, ή όπως αλλιώς λένε τη μάνα του παιδιού και να ζήσει μαζί της ευτυχισμένος.
 |
| Οδυσσέας-Πηνελόπη: Έργο του Ν. Εγγονοπούλου |
Τον περιέλουσε κρύος ιδρώτας. Αν πραγματικά την είχε ξελογιάσει ένας μνηστήρας και αντί να το σκάσουν αν μηχανεύονται τον χαμό του; Να τον δολοφονήσουν μ' έναν οποιοδήποτε τρόπο, να τον δηλητηριάσουν, να τον πνίξουν στο λουτρό. Κι αν το παιδί είναι συνένοχος τους, μέσα στο κολπο βαλτό να τον ξεκάνουν; Βέβαια. Κάλλιστα θα μπορούσε να είναι ένας ηθοποιός που προσποιείται να έχει ομοιότητα μαζί του. Όλα τα όμοια χαρακτηριστικά είναι εξωτερικά. Πόσοι άνθρωποι δεν έχουν τα ίδιο χρώμα μαλλιών και ματιών; Το ίδιο περπάτημα μαθαίνεται, η όμοια ομιλία κι αυτή μαθαίνεται.
- Μπορεί να είναι σωσίας του, κάποιος που του μοιάζει, καρμπόν, ίδιος μ' αυτόν στις φωτογραφίες από την παιδική ηλικία.
Οι αναμνήσεις, τώρα που το ξανασκέφτεται, έτσι είναι, οι αναμνήσεις είναι ψυχολογικές. Αυτοϋποβάλεσε, θέλεις να' ναι έτσι. Και γίνονται να είναι έτσι, σαν να συνέβησαν έτσι.
Θα πρέπει να φυλαχτεί, να ξαγρυπνάει, να μην τον πιάσουν στον ύπνο. Κοίταξε την Πηνελόπη. Κοιμόνταν. Δεν μπορεί, κάτι θα φωνάξει στον ύπνο της, κάτι θα της ξεφύγει. Και τότε απ' αυτό θα πιαστεί απ' αυτό το ελάχιστο και θα συμπληρώσει το πάζλ. Αντί να πιαστεί αυτός στο δίχτυ θα πιαστούν αυτοί. Κάθε νύχτα θα ξαγρυπνάει, δεν μπορεί, θα της ξεφύγει μια λέξη, έστω ένα γράμμα, μια συλλαβή. Κι απ' αυτό το ελάχιστο θα φανερωθούν θ' αποκαλυφθούν τα σχέδια των εραστών.
- Αν άκουγε π.χ. το γράμμα (σ) αυτό μπορεί να σήμαινε το αρχικό γράμμα του ονόματος του εραστή π.χ. Στρατύλας. Μπορεί να σήμαινε σχοινί, το σχοινί με το οποίο σχεδιάζουν να τον πνίξουν. Αν άκουγε το (ρ), αυτό μπορεί να σήμαινε ραντεβού, σε ποιο μυστικό μέρος συναντιούνται να συνωμοτήσουν. Μπορεί να ακούσει, ένα γράμμα από τα γράμματα μια λέξης, κι αυτό π.χ. να’ ναι από τη λέξη ''αύριο''. Αυτό θα σήμαινε: αύριο θα δράσουν. Γι' αυτό πρέπει να επισπεύσει μην τον πιάσουν στον ύπνο.
Αυτό θα τον έκανε να κάνει το ίδιο. Δηλαδή να προσποιείται πως κοιμάται και να του ξεφεύγουν στον ύπνο του εσκεμμένα διάφορες επιλεγμένες λέξεις και γράμματα να τους παρασύρει σ' ένα σχέδιο εξόντωσης , που δεν θα εκτελέσει. Κι έτσι να τους βρει απροετοίμαστους και στη σύγχυση τους να τους αιφνιδιάσει. Από αύριο θα το εφάρμοζε. Φοβόνταν όμως μήπως είναι αργά κι η αυριανή μέρα ήταν η τελευταία του. - Η μέρα της εκτέλεσης του σχεδίου τους. Αν στεκόταν τυχερός και δεν ήταν αυτή η τελευταία του μέρα τότε θα' είχε καιρό να βάλει σε εφαρμογή το σχέδιο του.
Κατ' αρχήν θα προσπαθούσε να καθυστερήσει το σχέδιο τους, γιατί δεν ήξερε την πρόοδο του, να κερδίσει χρόνο. Μετά θα τους έκανε πιόνια του και θα τους μετακινούσε εκείνος.
- Κρύος ιδρώτας τον έλουσε. Μήπως αυτό που σκέφτηκε ήταν μέρος τους σχεδίου τους. Για να ατονήσουν οι αισθήσεις του να τον παρασύρουν να ασχολείται με το σχέδιο του κι έτσι να μην καταλάβει το δικό τους.
Έχουν ένα σχέδιο Α για να έχει αυτός ένα σχέδιο Β να μην καταλάβει το σχέδιο τους Α ώστε να έχει αυτός ένα σχέδιο Β...
- Φαύλος Κύκλος. Μ' ένα Φαύλο Κύκλο να τον εξοντώσουν.
Σίγουρα έκανε λάθος. Αναθάρρησε. Δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό, γιατί η γυναίκα ήταν δίπλα του ανίσχυρη, κοιμόνταν ήσυχη, έρμαιο στα χεριά του. Θα μπορούσε να την σκοτώσει οποιαδήποτε στιγμή, αν ήθελε, και να μην καταλάβει. Τότε δεν υπάρχει σχέδιο Α για να έχει αυτός σχέδιο Β,...
- Αν όμως αυτό ήταν το σχέδιο Α; να πιστέψει ότι κάνει λάθος αφού η γυναίκα κοιμάται δίπλα του ήσυχη και μπορεί να την κάνει ότι θέλει.
Ίσως αυτό είναι το σχέδιο τους: να μην έχει σχέδιο. Αυτό ίσως είναι το σχέδιο Β. Έχω σχέδιο Α και σχέδιο Β να μην καταλάβεις το σχέδιο Α.
- Υπάρχει σχέδιο Α στο σχέδιο Β να μην αποκαλυφθεί το σχέδιο Α.
Άρχισε ν' απολαμβάνει αυτή την κατάσταση, δεν πίστευε ποτέ πως οι λογικοί γρίφοι είναι το ίδιο, και ανώτερα, γοητευτικοί από τις περιπέτειες.
Τότε θυμήθηκε, πως πλήρωσε τον ποιητή να δημιουργήσει και μια κατάσταση με γρίφους Και τώρα, να που άρχισε η εφαρμογή τους.
- Άρα αυτά που συνέβαιναν [ή θα συμβούν] δεν συνέβαιναν [ή δεν θα συμβούν] σ' αυτόν και στη πραγματικότητα που ζούσε, αλλά στον φανταστικό, στον εικονικό, στον επινοημένο κόσμο των ποιητών. Αυτόν τον μη πραγματικό κόσμο που χειρίζονται οι ποιητές.
Και δεν είχε καμιά αμφιβολία ποιος ήταν. Ήταν εκείνος ο τύπος που ζούσε πληκτικά στην Ιθάκη δυο χρόνια τώρα αφού είχε εξοντώσει τους μνηστήρες. Σοβαρή ένδειξη πως δεν υπάρχει εραστής.
- Βέβαιος γι' αυτό έσβησε το φως, έκλεισε τα μάτια και μετά από λίγο κοιμήθηκε ήσυχος. Αδιάφορος αν την άλλη μέρα θα ξυπνήσει στο ίδιο μέρος ή κάπου αλλού. Το σημαντικό είναι ότι ξεμπέρδεψε, τελείωσε, μ' αυτό το είδος Υποθέσεων και Συλλογισμών.
......................
(Ο Χριστόδουλος Κουβέλης ζει και δημιουργεί στη Μαχαιρά Ξηρομέρου. Γράφει, ζωγραφίζει, φωτογραφίζει, βιντεοσκοπεί και δημιουργεί εντυπωσιακά έργα τέχνης τα οποία δημοσιεύει στον προσωπικό του χώρο στο Art Poetica couvelis. http://artpoeticacouvelis.blogspot.com/)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο