Σπυριδούλα Ζερβούλη: Όταν τα παιδιά ζωγραφίζουν...

Γράφει η Σπυριδούλα Ζερβούλη*

     Η ζωγραφική αποτελεί μια από τις συνηθισμένες δραστηριότητες των παιδιών. Εκφράζουν με το δικό τους τρόπο αυτό που αντιλαμβάνονται, αυτό που βλέπουν. Γι' αυτό το λόγο το σχέδιο αποτελεί μια κρυφή γλώσσα για το παιδί, το οποίο εκφράζεται μέσα απ' αυτό. Δεν είναι τυχαίο που οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούν το σχέδιο ως μέσο για να ερευνήσουν προβλήματα που πιθανόν προκύπτουν κατά την ανάπτυξη του παιδιού.

     Σε αντίθεση με τον ενήλικα καλλιτέχνη ο οποίος εκφράζει μέσα από το έργο του, κυρίως τη κοινωνία, το παιδί εκφράζει με το σχέδιο τον εαυτό του.

    Σε ηλικία 1-3 ετών το παιδί μουντζουρώνει. Μ' αυτό εκδηλώνει την περιέργεια του, ενώ παράλληλα απολαμβάνει την απτή απόδειξη της παρουσίας του. Προεκτείνει τη δραστηριότητα του και έξω από το χαρτί, στους τοίχους, συμβολική πράξη της κατάκτησης του ενήλικου κόσμου που θαυμάζει..........

     Σε ηλικία 4-7 το παιδί αρχίζει να ελέγχει τι ζωγραφίζει, είναι πιο παραστατικό και υιοθετεί τη δική του φιγούρα για τον άνθρωπο. Αρχίζει να σχηματίζει τετράγωνα, κύκλους και την  ανθρώπινη φιγούρα σε προφίλ. Το χρώμα δεν είναι ρεαλιστικό και δεν αποδίδει βάθος στην εικόνα.

      Στην ηλικία των 8-13 το παιδί ζωγραφίζει τα πράγματα σύμφωνα με τη γνώση του. Περιστρέφεται γύρω από τη φύση, σταδιακά όμως απογοητεύεται γιατί δυσκολεύεται να τη ζωγραφίσει όπως τη βλέπει. Έτσι στρέφεται σε συμβατικά σχέδια που τα συμπληρώνει με λόγια.

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΙΓΟΥΡΑ

     Υπερβολικά μικρές φιγούρες δείχνουν σημάδια ανασφάλειας ενώ το μεγάλο κεφάλι συμβολίζει την ανάγκη των παιδιών για προβολή. Τα χέρια εκφράζουν την επικοινωνία, ενώ τα πόδια τη σταθερότητα και την ασφάλεια που νοιώθει το παιδί. Μακριά χέρια σημαίνουν ανάγκη για επικοινωνία, κοντά πόδια φόβο η άμυνα σε σχέση με το περιβάλλον.

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

     Όταν κάποιο μέλος λείπει από τη ζωγραφιά το παιδί εκφράζει ξεκάθαρα τη μη αποδοχή του μέλους αυτού. Η ζήλεια εκφράζεται στη περίπτωση που το αδελφάκι ζωγραφίζεται παράμερα. Αν το παιδί τοποθετεί τον εαυτό του παράμερα, τότε είναι πολύ πιθανό να νοιώθει απομονωμένο από την οικογένεια. Το σπίτι αναπαριστά το χώρο που κινείται η οικογένεια, ενώ τα δέντρα γύρω απ΄ αυτό την ανάγκη του παιδιού για προστασία και ασφάλεια.

         Είναι φανερό πως μπορούμε να καταλάβουμε πολλά, χωρίς βέβαια να γινόμαστε υπερβολικοί. Δεν πρέπει ποτέ να χλευάζουμε και να επικρίνουμε τη ζωγραφιά του παιδιού, ούτε να στεκόμαστε πιεστικοί από πάνω τους κάνοντας παρατηρήσεις, γιατί αυτό ισοδυναμεί με απόρριψη για το παιδί. Αντίθετα οφείλουμε να το ενθαρρύνουμε και να τα επαινούμε.

(*Η Σπυριδούλα Ζερβούλη διατηρεί εργαστήρι ζωγραφικής στην Πάλαιρο Αιτ/νίας)