Θεραπεύοντας την αγροτική οικονομία του τόπου μας

Είναι γεγονός ότι η πρωτόγνωρη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί εξαιτίας της πανδημίας του covid-19 έχει προκαλέσει ανησυχία και αναστάτωση εκτός των άλλων και για το μέλλον της αγροτικής οικονομίας της περιοχής μας.

Με δεδομένο ότι  η γεωργική ενασχόληση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με τηλεργασία και τα αγροτικά προϊόντα δεν μπορούν να αποθηκευτούν για αργότερα, οι απαραίτητες ενέργειες  για την αντιμετώπιση αυτής της ομολογούμενης δύσκολης κατάστασης πρέπει να γίνουν τώρα ή ακόμα καλύτερα χτες.

Ήδη, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει ξεκινήσει ένας αγώνας δρόμου για να εντοπιστούν τα προβλήματα που θα προκύψουν ανά κλάδο παραγωγικής δραστηριότητας και οι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαμε να τα διαχειριστούμε. Όλα τα εργαλεία βρίσκονται πάνω στο τραπέζι. Συλλογή στοιχείων,  προβλέψεις, υποθέσεις, υπολογισμοί ακόμη και στατιστική. Όμως, η κατάσταση είναι δυναμική. Δεν έχει σταθεροποιηθεί σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο, καθώς συνεχίζει να εξελίσσεται επηρεάζοντας τον έναν μετά τον άλλον κλάδο της αγροτικής παραγωγής,  χωρίς να είναι γνωστό πότε και κυρίως πως και με ποιο κόστος θα σταματήσει.

Άλλωστε, για το λόγο αυτό η Περιφέρειά μας απεύθυνε ανοιχτό κάλεσμα σε όλους τους αγροτικούς φορείς, ώστε όλοι να διατυπώσουν τα προβλήματά τους και να καταθέσουν τις προτάσεις τους, στοχεύοντας στην υποβολή ενός πακέτου διεκδικήσεων μέτρων που θα στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα ή καλύτερασε πραγματικές απώλειες.

Αναμφίβολα, η κατάσταση που παρουσιάζεται στην περιοχή μας, αποτυπώνεται σε όλη την Ελλάδα και γενικότερα σε όλη την Ευρώπη. Όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παρεμβαίνουν και παράσχουν τόσο άμεσες όσο και έμμεσες ενισχύσειςστους παραγωγούς για να αντιμετωπίσουν τον αντίκτυπο της πανδημίας στην αγροτική παραγωγή.

Και επειδή αναφορικά με τον πρωτογενή τομέα όλες οι ευρωπαϊκές χώρες συνδέονται με την ΚΑΠ και τις απαγορεύσεις της, η διερεύνηση του πακέτου μέτρων που υιοθετήθηκε στις άλλες χώρες ίσως να αποτελεί μια πρώτη  ένδειξη για το αν και εμείς βρισκόμαστε σε καλό δρόμο. Έτσι, η πολύ κοντινή μας Ιταλία προκειμένου να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν έλαβε μια σειρά μέτρων, όπως:

• Μπόνους 600 ευρώ σε όλους τους καλλιεργητές και κτηνοτρόφους που δεν συνταξιοδοτούνται
• Αναστολή πληρωμώντων αγροτικών επιχειρήσεων προς το δημόσιο (πληρωμές ΦΠΑ, εισφορές κοινωνικής ασφάλισηςκλπ).
• Αναστολή των δόσεων έως τις 30 Σεπτεμβρίου για τα στεγαστικά και άλλα δάνεια με αποπληρωμή σε δόσεις
• Αντιστάθμιση της προσωρινής έλλειψης εργατών γης με εργασία συγγενικών προσώπων και παρατάσεις αδειών διαμονής για τους μη ευρωπαίους εργαζόμενους
• Καταβολή του 70% (αύξηση κατά 20% από 50% σε 70%) των άμεσων ενισχύσεων στους γεωργούς
• Διάθεση 100 εκατομμύριων ευρώ για την πλήρη κάλυψη των εξόδων τόκων για κεφάλαια κίνησης και αναδιάρθρωση χρέους για την κάλυψη των εξόδων που προέκυψαν για τους τόκους που είχαν πιστωθεί τα τελευταία δύο χρόνια
• Χορήγηση ποσού ύψους 100 εκατ.για την παροχή ενισχύσεωνγια τις γεωργικές επιχειρήσειςκαι απλούστευση της πρόσβασης τους σ αυτό
• ενίσχυση του Ταμείου για την προώθηση της ιταλικής αγροδιατροφής στο εξωτερικό

Τα παραπάνω είναι μερικά από τα μέτρα που πάρθηκαν στη γειτονική χώρα και συμπεριλαμβάνονται σε ένα μεγάλο διάταγμα που εκδόθηκε και ονομάστηκε CuraItalia(Φροντίζω/ Περιθάλπω την Ιταλία).

Όπως στην Ιταλία έτσι και στην Ελλάδα έχουμε παραγωγούς που μπορεί αυτή τη στιγμή να αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά παράγουν, εκτρέφουν ζώα, ψαρεύουν, μεταποιούν και μας διατρέφουν. Γιατί η αλήθεια είναι ότι έχουμε ανάγκη τα τρόφιμα και πρέπει να εγγυηθούμε για τη συνέχιση της παραγωγής τους. Και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να υποστηρίξουμε οικονομικά την  αγροτική μας παραγωγή.

Σκέφτομαι λοιπόν, ότι στο πλαίσιο διαμόρφωσης μιας εθνικής ή περιφερειακής πολιτικής αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας, οφείλουμε να θεραπεύσουμε αρκετά πράγματα, ιδιαίτερα εκείνα που ξεπεράστηκαν από την ανάγκη που δημιουργήθηκε και να απαιτήσουμε ουσιαστικές και δυναμικές αλλαγές που θα μπορούσαν να μας βγάλουν πιο σύντομα από το αδιέξοδο.

Πιο συγκεκριμένα,μια πρόταση θα μπορούσε να είναι η διεκδίκηση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, της μετατροπής του deminimis σε «demaximum»  για να είναι εφικτή η καταβολή μεγαλύτερων ποσών ενισχύσεων σε αγροτικούς παραγωγικούς κλάδους σε κατάσταση έκτακτηςανάγκης και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρόνο και όχι στο βάθος τριετίας.

Σε εθνικό επίπεδο, θα μπορούσαμε ακόμα να διεκδικήσουμε τη συμπλήρωση, ακόμα και την αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ και εκτός των ζημιών από φυσικές καταστροφές να αποζημιώνονται και ζημιές από έκτακτες ανάγκες ή ανωτέρα βία ή για να είμαστε πιο ακριβείς, πανδημία.

Εναλλακτικά, το Μέτρο 5 «Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που επλήγη από φυσικές καταστροφές» του ΠΑΑ 2014-2020, θα μπορούσε να μετατραπεί σε «Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που επλήγη από φυσικές καταστροφές,  δυσμενείς καταστάσεις και καταστροφικά συμβάντα» στο οποίο θα μπορούσαν να ενταχθούν οι εκμεταλλεύσεις που πλήττονται από την πανδημία του covid-19 για να διατηρήσουν τα επίπεδα ποιότητας και εμπορευσιμότητας των προϊόντων τους και συνεπώς τη θέση τους στην αγορά.

Μια ακόμη πρόταση είναι η αύξηση των πιστώσεωνκαι η ένταξη των επιλαχόντων αγροτών στα Σχέδια Βελτίωσης, ώστε να αποκτήσουν τη δυνατότητα υλοποίησης επενδύσεων και οι εκμεταλλεύσεις μικρότερου μεγέθους.

Με λίγα λόγια θα μπορούσαν να προταθούν πολλά, όμως κρίνεται απαραίτητο οι προτάσεις μας να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και στη διαμόρφωση εκείνων των συνθηκών που θα διασφαλίζουν την αγροτική μας παραγωγή απέναντι στις αβεβαιότητες του μέλλοντος.

Για να αποτραπεί λοιπόν, οποιαδήποτε δυσμενής εξέλιξη, θεραπεύουμε και διεκδικούμεμε βάση τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στην Περιφέρειά μας, στη χώρα, στην Ευρώπη.

 Ίσως η συγκυρία να αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία, καθώς σε ευρωπαϊκό επίπεδο το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιογίνεται πιο ευέλικτο, οι εθνικές χρηματοδοτήσεις καθίστανται ευκολότερες, και το μόνο που απομένει είναι να απαλλαγούμε από παλιούς και αναχρονιστικούς κανονισμούς, ανενεργά μέτρα και θεωρητικές προσεγγίσεις και να υποβάλλουμε συγκεκριμένες προτάσεις θεραπείας σε οτιδήποτε δοκιμάστηκε, απέτυχε και η εποχή προτάσσει να αλλάξει.

Τις προτάσεις αυτές οι αγροτικές επιχειρήσεις της περιοχής μας μοιάζουν πιο έτοιμες να τις αποδεχτούν από ποτέ άλλοτε και σε αυτές  θα πρέπει να εστιάσουμε.

Μιχάλης Γούδας

Εντεταλμένος Σύμβουλος/ Βοηθός Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας