Επιστημονικό Συνέδριο για τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ 21-22 Αυγούστου 2015

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΑΓΡΙΝΙΟΥ

ΚΑΙ ΙΕΡΑΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Επιστημονικό Συνέδριο

Για τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ

21-22 Αυγούστου 2015

Άγιος Βλάσιος Δήμου Αγρινίου και Μεσολόγγι

Θέμα:

Η προσωπικότητα και η δράση του αρχιστράτηγου Γεωργίου Καραϊσκάκη στην Επανάσταση του 1821: Από την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου μέχρι και τη Μάχη της Αράχωβας.......

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015, (ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ ΔΗΜΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ) ΠΡΩΙ

10.00 π.μ.: Επιμνημόσυνη Δέηση –κατάθεση Στεφάνων στην «Αναμνηστική στήλη ευγνωμοσύνης για τον Αρχιστράτηγο Γ. Καραϊσκάκη και τους πεσόντες υπέρ της Ελευθερίας στη Μάχη του Σοβολάκου ή Αγίου Βλασίου (16 Ιαν. 1823)».

Τόπος: Καραμανέικα, 39ο χιλιόμετρο εθνικής οδού Αγρινίου – Καρπενησίου.

Συντονισμός-Επιμέλεια:

Πολιτιστικός Σύλλογος Καραμανεΐκων «Ο Καραϊσκάκης».

11.00 πμ. Επίσκεψη των συνέδρων στα ΤΑΜΠΟΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ (τοποθεσία Κορομηλιά), όπου έγινε και η ιστορική μάχη (Ιαν. 1823) λίγες μέρες μετά την πρώτη αποτυχημένη πολιορκία του Μεσολογγίου.

ΑΠΟΓΕΥΜΑ

(ΠΡΟΑΥΛΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ)

18.00-18.30: ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ-ΕΓΓΡΑΦΗ

18.30-18.50: ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

• Δήμος Αγρινίου

• Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε. Αιτωλ/νίας

• Διευθυντές Σχολείων Δευτεροβάθμιας Αγ. Βλασίου και Αι-

τωλικού

• Πολιτιστικοί Σύλλογοι περιοχής Παρακαμπυλίων Δ. Αγρι-

νίου

18.50-19.00: ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ από τον Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής κ. Απ. Βετσόπουλο.

Α΄ ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρείο:

Βασίλειος Πατρώνης, Νικόλαος Βάρσος, Χρυσούλα Σπυρέλη

19.00-19.15: Μαρία Παν. Παναγιωτοπούλου, Ευρυτανικά βιβλιογραφικά δεδομένα για το στρατηγό Γεώργιο Καραϊσκάκη.

19.15-20.00: Ιωάννης Νεραντζής, Τεκμήρια Τοπικής Ιστορίας: Δημητρίου Αινιάνος, γραμματέως, συμπολεμιστού και πρώτου βιογράφου τού στρατηγού Γ. Καραϊσκάκη, Άπαντα: Αποδελτίωση και ερευνητική διήθηση.

20.00-20.15: Απόστολος Βετσόπουλος, Η δράση του Γεωργίου Καραϊσκάκη στην Αιτωλοακαρνανία κατά τη διάρκεια της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου, Απρίλιος 1825-Απρίλιος 1826-Το στρατόπεδο της Δερβέ κιστας.

20.15-21.00: Βάια Σπυρέλη, Θεατρική γραφή και αναπαράσταση στο μνημονικό τόπο Ταμπούρια Καραϊσκάκη του ιστορικού γεγονότος. Η μάχη του Σοβολάκου ή της Κορομηλιάς (1823).

21.00-21.15: Ηλίας Υφαντής, Η προφορική παράδοση για τη “Μάχη του Αγίου Βλασίου ή Σοβολάκου (1823)’’ συντελεστής στην επανασηματοδότηση της μνήμης. Η περίπτωση της μαρτυρίας του Ζαχαρία Στουρνάρα.

21.15-21.30: Συζήτηση

21.30-21.45: Διάλειμμα

21.45-22.00: Θεατρικά δρώμενα με θέμα «Στιγμιότυπα από την ιστορική πορεία του Γ. Καραϊσκάκη». Οργάνωση και συμμετοχή: Σύλλογος Φίλων της ιστορικής μνήμης της μάχης

της Κορομηλιάς και του Θεάτρου.

22.00-22.30: Τραγούδια για τον Γ. Καραϊσκάκη. Το δημοτικό τραγουδάει ο Γιάννης Κάτσιος, από το Λαογραφικό Όμιλο "Κατσαντώνης" Λεπενούς.

Ακολουθεί μουσικό ημίωρο με δημοτικούς χορούς και τραγούδια. Συμμετέχει το Εργαστήρι Λαογραφίας και Πολιτισμού "Το Χοροστάσι".

• Την πρώτη μέρα στο χώρο του συνεδρίου (σε αίθουσα του Γυμνασίου) θα λειτουργήσει έκθεση ζωγραφικής της Χριστίνας Σωτηροπούλου με θέμα: «Η Φύση και ο τόπος μας δεμένα με την Τέχνη». 

ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2015,

(ΤΡΙΚΟΥΠΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Ι. Π. ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ)

9.00: ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

• Δήμος Ι. Π. Μεσολογγίου

• Aιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία

• Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε. Αιτωλ/νίας

• Διευθυντές Σχολείων Δευτεροβάθμιας Αιτωλικού

Δήμου Ι. Π. Μεσολογγίου

Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρείο:

Παναγιώτης Κοντός, Νεραντζής Ιωάννης, Σπύρος Παπαθανασίου

9.15 - 9.30: Γιάννης Αντωνόπουλος, Γ. Καραϊσκάκης και Α. Μαυροκορδάτος: Η συνάντηση της παραδοσιακής αρματολικής κοινωνίας με τη συντεταγμένη πολιτική εξουσία στη διάρκεια της επανάστασης του 1821.

9.30 -9 .45: Δημήτριος Παντελοδήμος, H Δίκη του Γεωργίου Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό

9.45-10.00: Ιωάννης Κατσαβός, Είσοδος Γ. Καραϊσκάκη στο πολιορκούμενο Μεσολόγγι και παραμονή επί τριήμερο (26-29 Οκτωβρίου 1825).

10.00-10.15: Απόστολος Βετσόπουλος και Κώστας Παπατσίρος, Η μάχη της Αράχωβας, 18-24 Νοεμβρίου 1826 και ο στρατηγός Γεώργιος Καραϊσκάκης.

10.15- 10.45 Συζήτηση

10.45-11.15 Διάλειμμα

Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρείο:

Βετσόπουλος Απόστολος, Κότσαλος Ευθύμιος,

Φραγκαναστάσης Αναστάσιος

11.15-11.30: Θεόδωρος Τομαράς, Γεώργιος Καραϊσκάκης: ο ήρωας και άνθρωπος, με τη ματιά του Γιάννη Βλαχογιάννη.

11.30-11.45: Γεώργιος Σταθόπουλος και Ματθαίος Σταμούλης, Η θέση και ο ρόλος των αγαλμάτων του Γ. Καραϊσκάκη. Η περίπτωση του Μεσολογγίου και του Δραγαμέστου.

11.45-12.00: Αλεξάνδρα Χρήστου, Γεώργιος Καραϊσκάκης – Τεκμήρια μνήμης. Η συλλογή Ν. Ψημμένου.

12.00-12.15: Χρυσούλα Σπυρέλη, Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης στη νεοελληνική ποίηση. Η Δικαίωση νυν και αεί.

12.15-12.45: Συζήτηση

12.40-13.15: Συμπεράσματα –ΛΗΞΗ

• Μετά το πέρας του Συνεδρίου οι Σύνεδροι θα επισκεφτούν

- τον Κήπο των Ηρώων της Ι. Π. ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

- τον Ιερό Ναό της Παναγίας στο ΑΙΤΩΛΙΚΟ, όπου έγινε η Ιστορική Δίκη του Καραϊσκάκη την 1 Απριλίου του 1824.

ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ:

•Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αιτωλοακαρνανίας

• Σχολικοί Σύμβουλοι Φιλολόγων Αιτωλοακαρνανίας

• Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία (AιΠOE)

• Γυμνάσιο & Λύκειο Αιτωλικού και Γυμνάσιο Αγίου Βλασίου

• Σύλλογος Φίλων της ιστορικής μνήμης της μάχης της Κορομηλιάς και

του Θεάτρου

• Σύλλογος ΑγιοΒλασιτών Αγρινίου

•Πολιτιστικός Σύλλογος Καραμανεΐκων «Γεώργιος Καραϊσκάκης»

• Πολιτιστικός και εξωραϊστικός Σύλλογος Κυπαρίσσου

• Πολιτιστικός Σύλλογος Χούνης

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:

Βετσόπουλος Απόστολος, δρ νεότερης και σύγχρονης ιστορίας του University of London, Σχολικός Σύμβουλος (ΠΡΟΕΔΡΟΣ)

Αντωνόπουλος Γιάννης, δρ. Ιστορίας Πανεπιστήμιο Παρισίων

Κοντός Παναγιώτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος Αιτωλικής Πολιτιστικής Εταιρείας

Νεραντζής Ιωάννης, δρ Ιστορικής Γεωγραφίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Σχολικός Σύμβουλος

Πατρώνης Βασίλειος, Αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

Σπυρέλη Χρυσούλα, δρ. νεοελληνικής λογοτεχνίας,  Σχολική Σύμβουλος

Επιστημονικό Συνέδριο 21-22 Αυγούστου 2015

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ:

(Με αλφαβητική σειρά κατά ιδιότητα)

Παπαθανασίου Σπύρος, Διευθυντής Δ.Ε. Π.Ε.Αιτωλ/νίας

Βετσόπουλος Απόστολος, Σχολικός Σύμβουλος, Π.Ε.Αιτωλ/νίας

Νεραντζής Ιωάννης, Σχολικός Σύμβουλος, Π.Ε.Αιτωλ/νίας

Σπυρέλη Χρυσούλα, Σχολική Σύμβουλος, Π.Ε.Αιτωλ/νίας

Γιαννόπουλος Κωνσταντίνος, Πρόεδρος του Πνευματικού, Κοινωνικού και Αθλητικού Κέντρου Ι. Π. Μεσολογγίου

Λαναρά Σοφία, Αντιπρόεδρος του Πνευματικού, Κοινωνικού και Αθλητικού Κέντρου Ι. Π. Μεσολογγίου

Παπαγεωργίου Μαρία, Πρόεδρος Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Αγρινίου (Κ.Ε.Δ.Α.)

Βάρσος Νικόλαος, Διευθυντής Γυμνασίου Αγίου Βλασίου,

Π.Ε.Αιτωλ/νίας

Κότσαλος Ευθύμιος, Διευθυντής Γυμνασίου Αιτωλικού, Π.Ε. Αιτωλ/νίας

Φραγκαναστάσης Αναστάσιος, Διευθυντής Γενικού Λυκείου Αιτωλικού

Θεοδωρόπουλος Γεώργιος, πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Καραμανεΐκων «Γεώργιος Καραϊσκάκης»

Μέντζος Τριαντάφυλλος, Αντιπρόεδρος Συλλόγου ΑγιοΒλασιτών Αγρινίου

Παπαγεωργίου Καλλιρρόη, πρόεδρος Σύλλογος ΑγιοΒλασιτών Αγρινίου

Πρωτογέρου Στέλλα, πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Χούνης

Σπυρέλης Πέτρος, πρόεδρος Συλλόγου Φίλων της ιστορικής μνήμης της μάχης της Κορομηλιάς και του Θεάτρου

Σωτηροπούλου Χριστίνα, πρόεδρος Πολιτιστικού και εξωραϊστικού Συλλόγου Κυπαρίσσου

II. Περιλήψεις

(Με αλφαβητική σειρά)

Γιάννης Αντωνόπουλος,

«Γ. Καραϊσκάκης και Α. Μαυροκορδάτος: Η συνάντηση της παραδοσιακής αρματολικής κοινωνίας με τη συντεταγμένη πολιτική εξουσία στη διάρκεια της επανάστασης του 1821»

Η άφιξη του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου στην Ελλάδα των επαναστατικών χρόνων της ελληνικής εθνεγερσίας του 1821 και η ιδιαίτερα σημαντική παρουσία του στο πολιτικό και διοικητικό προσκήνιο του αγώνα, χάρη στις ικανότητες και τη μόρφωσή του, θα τον κατατάξουν ως τον σπουδαιότερο Έλληνα πολιτικό της Επανάστα-σης και έναν από τους κύριους πρωταγωνιστές αυτής της περιόδου. Το

γεγονός, όμως, αυτό θα τον φέρει αντιμέτωπο με τις ντόπιες εκείνες δυνάμεις – τους ένοπλους αρματωλούς καπετάνιους και τους προεστούς – την παραδοσιακή δηλαδή ελληνική αριστοκρατία, οι οποίες ασκώντας την επαρχιακή διοίκηση και εξουσία και εμφορούμενοι από έναν αναρχούμενο εγωκεντρικό οπορτουνισμό και τάσεις πολιτικής ανεξαρτησίας, πολύ δύσκολα υποτάσσονται σε οποιαδήποτε έννοια νομιμότητας και γενικότερου κρατικού συμφέροντος που υποτίθεται πως ο ίδιος ο Μαυροκορδάτος εκπροσωπούσε και προωθούσε. Ιδιαίτερα, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, παλαιός αρματωλός και χαρακτηριστικός τύπος ένοπλου παραδοσιακού ηγέτη, με εξαιρετικές στρατιωτικές και ηγετικές ικανότητες, δεν μπορούσε να ανεχθεί στο πρόσωπο του Μαυροκορδάτου την έκφραση της συντεταγμένης πολιτικής εξουσίας που αυτός επιθυμούσε να επιβάλλει. Οι δύο άνδρες, οι οποίοι εκπροσωπούσαν δύο εντελώς αντίθετους κόσμους, δεν άργησαν να έρθουν σε σύγκρουση και να αποτυπώσουν στην ελληνική ιστορία ένα από τα πιο κλασικά παραδείγματα σκληρότατου ανταγωνισμού, από την μία πλευρά αυτών που εκπροσωπούσαν τον ξενόφερτο δυτικότροπο εκσυγχρονισμό της ελληνικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής και από την άλλη αυτών που παρέμεναν αναγκαστικά λόγω προέλευσης, καταγωγής και πολιτικού ρόλου, προ-σκολλημένοι στις παραδοσιακές μορφές εξουσίας και πολιτικής λει-

τουργίας. Επομένως, ως στόχος αποτελεί η ανάδειξη των σημαντι-κότερων χαρακτηριστικών της συγκρουσιακής σχέσης αυτών των δύο κορυφαίων παραγόντων της ελληνικής επανάστασης του 1821 του Γε- ωργίου Καραϊσκάκη και του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου καθώς και

των αντίστοιχων κοινωνικών δυνάμεων που αυτοί εκπροσωπούσαν και εξέφραζαν.

Γιάννης Αντωνόπουλος

δρ. Ιστορίας Πανεπιστήμιο Παρισίων, Ιστορικός, ΕΑΠ

E-mail: jeanantonopoulos@hotmail.com

Απόστολος Βετσόπουλος,

«Η δράση του Γεωργίου Καραϊσκάκη στην Αιτωλοακαρνανία κατά τη διάρκεια της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου, Απρίλιος 1825-Απρί- λιος 1826-Το στρατόπεδο της Δερβέκιστας»

Όταν τον Απρίλιο του 1825 ο Καραϊσκάκης διορίστηκε από τηνΚυβέρνηση Αρχιστράτηγος των ελληνικών δυνάμεων της Δυ-τικής Ρούμελης με σκοπό την αντιμετώπιση των στρατευμάτων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας υπό τον Μεχμέτ Ρεσίτ πασά Κιουταχή στην αρχή και στη σύμπραξη αυτών με το στράτευμα των Αιγυπτίων του Ιμπραήμ από τα τέλη του 1825 κατά τη δεύτερη πολιορκία του Με-σολογγίου, ήρθε στην Δυτική Ελλάδα και δημιούργησε στρατόπεδο στην οχυρή τοποθεσία της Δερβέκιστας. Στα μέσα Σεπτεμβρίου 1825 ο Καραϊσκάκης, αφού συγκρότησε στρατόπεδο στο Δραγαμέστο (Αστα-κός), στις 28 Σεπτεμβρίου νίκησε τους Τούρκους στον Καρβασαρά (Αμ-φιλοχία) και στις 26 Οκτωβρίου 1825 εισήλθε στην πόλη του Μεσολογγίου για να συνεργαστεί με τους πολιορκημένους στην κατά-στρωση σχεδίου απώθησης των δυνάμεων του Κιουταχή από το Μεσο-λόγγι. Επειδή δεν υπήρξε συμφωνία με τον οπλαρχηγό Δημήτριο Μακρή, στις 30 Οκτωβρίου 1825 ο Καραϊσκάκης έφυγε από το Μεσο- λόγγι και επέστρεψε στο Δραγαμέστο. Έχοντας ως ορμητήριο το Δρα-γαμέστο, ο Καραϊσκάκης, αφού έπιασε το δερβένι ανάμεσα στη Λάσπη και το Ερίβιον την 1η Νοεμβρίου 1825 νίκησε τις εχθρικές δυνάμεις του Ντελήμπαση, του Αγιάνη της Σόφιας και του Τατάρ Αγά, κυριεύοντας πολύτιμα λάφυρα και 500.000 περίπου γρόσια (1030 πουγκιά γρόσια) της χρηματαποστολής. Οι οπλαρχηγοί Γεώργιος Τσόγκας και Γιαννάκης Ράγκος όχι μόνο δεν υποστήριξαν τον Καραϊσκάκη στις επιθέσεις του εναντίον των Τούρκων, αλλά τον εχθρεύονταν θανάσιμα. Στις αρχές Δε- κεμβρίου 1825 ο Καραϊσκάκης μετέβη στα Κράβαρα, στην ορεινή Ναυ-πακτία, όπου σύμφωνα με διαταγή της Κυβερνήσεως επρόκειτο να δη- μιουργηθεί μεγάλο στρατόπεδο για την υποστήριξη του πολιορκημένου

Μεσολογγίου. Όμως, όταν ο σουλιώτης οπλαρχηγός Κώστας Μπότσα-ρης, διορισμένος ως στρατηγός των ανατολικο-στερεοελλαδίτικων στρατευμάτων στα Σάλωνα, παρουσιάστηκε στη Δερβέκιστα στις αρχές Ιανουαρίου 1826 ως αρχηγός του στρατοπέδου διορισμένος από την Κυβέρνηση, ο Καραϊσκάκης δυσαρεστήθηκε από τη πολιτική αυτή που καλλιεργούσε τη διαίρεση. Η πολιτική της Κυβέρνησης όχι μόνο έσπειρε τη διχόνοια ανάμεσα στον Καραϊσκάκη και Κ. Μπότσαρη, αλλά προκάλεσε αρνητικές συνέπειες τόσο για την οργάνωση του στρατοπέ- δου στη Δερβέκιστα όσο και για το συντονισμό των ελληνικών δυνά-μεων με σκοπό τη βοήθεια του πολιορκημένου Μεσολογγίου. Τοντελευταίο κρίσιμο μήνα της πολιορκίας του Μεσολογγίου η επιδείνωση της αρρώστιας του Καραϊσκάκη, τον ανάγκασε να αποσυρθεί στον Πλά-τανο Ναυπακτίας με αποτέλεσμα να απουσιάσει κατά τη σχεδιασμένη

Έξοδο των πολιορκημένων ο στρατηγικός ηγέτης, που αναπτέρωνε το ηθικό των ελλήνων αγωνιστών.

Απόστολος Βετσόπουλος

Δρ. Nεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του University of London, Ιστορικός, ΕΑΠ

E-mail: apostolosve@yahoo.gr

Απόστολος Βετσόπουλος και Κώστας Παπατσίρος

«Η μάχη της Αράχωβας, 18-24 Νοεμβρίου 1826 και ο στρατηγός Γεώρ-γιος Καραϊσκάκης»

Μετά την πτώση του Μεσολογγίου στις 11 Απριλίου 1826, το

στράτευμα του Μεχμέτ Ρεσίτ πασά Κιουταχή πορεύτηκε προς την Ανατολική Ελλάδα και έφτασε στην Αθήνα με σκοπό να

καταλάβει την Ακρόπολη, το τελευταίο οχυρό της Ρούμελης, που βρι-σκόταν ακόμη στα χέρια των ελλήνων αγωνιστών, ώστε να σβήσει ολο-κληρωτικά η Επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα. Στα μέσα Ιουλίου 1826 ο στρατηγός Καραϊσκάκης διορίστηκε από τον πρόεδρο της Κυβερνή-σεως Ανδρέα Ζαΐμη αρχιστράτηγος των ελληνικών στρατευμάτων της ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, επειδή αναγνωριζόταν πλέον από όλους τους πολιτικούς και στρατιωτικούς ότι ήταν ο μόνος που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον Κιουταχή και να σώσει την Ακρόπολη. Ύστερα από τις αμφίρροπες μάχες του Χαϊδαρίου 6-8 Αυγούστου 1826, ο Κα-ραϊσκάκης στα τέλη του Σεπτεμβρίου 1826, ορμώμενος από το στρα-τόπεδο της Ελευσίνας, αποφάσισε να κάνει εκστρατεία στη Ρούμελη

για να αποκόψει τον ανεφοδιασμό του στρατεύματος του Κιουταχή στην Αθήνα και να εδραιώσει την επανάσταση, που φυλλορροούσε από τα «προσκυνήματα» ελλήνων οπλαρχηγών ύστερα από το φιρμάνι του Σουλτάνου και επιπλέον, να εξασθενήσει το στρατόπεδο του Κιουταχή στην Αθήνα, αφού ο τελευταίος θα αναγκαζόταν να στείλει δυνάμεις εναντίον του. Αφού ο Καραϊσκάκης νίκησε τους Τούρκους στη Δόμ-βραινα στις αρχές Νοεμβρίου 1826 και τους απέκλεισε στους πύργους της, επειδή υποπτεύθηκε αιφνιδιαστική κατάληψη της Αράχωβας από τον Μουστάμπεη της Λιβαδιάς έστειλε στις 18 Νοεμβρίου 1826 τους οπλαρχηγούς Αλέξη Γαρδικιώτη Γρίβα και τον Γεώργιο Μήτρο Βάγια να οχυρωθούν στην πόλη, ενώ παρήγγειλε στον οπλαρχηγό Γεώργιο Δυοβουνιώτη, που βρισκόταν στους Δελφούς να σπεύσει για να ενισχυ-θεί η άμυνα της πόλης. Πράγματι την ίδια μέρα πληροφορήθηκε ο Κα-ραϊσκάκης ότι ο Μουστάμπεης με 2.000 Τουρκαλβανούς και 200 ιππείς περνούσε από την κοιλάδα του Ζεμενού και κατευθυνόταν στην Αρά-χωβα. Στη νικηφόρα επταήμερη μάχη της Αράχωβας 18-24 Νοεμβρίου 1826, που ήταν ιδιαίτερα σκληρή, αναδείχθηκε η στρατηγική μεγαλο-φυΐα του στρατηγού Γεωργίου Καραΐσκάκη ο οποίος εγκλώβισε τον Μουστάμπεη και τον Κεχαγιάμπεη αξιωματικό του Κιουταχή έξω από την πόλη στους πρόποδες του Παρνασσού και τους νίκησε με τη βοή-θεια της πείνας, του φοβερού κρύου και της αδιάκοπης βροχής που ενέ-σκηψε. Στη μάχη της Αράχωβας βρέθηκαν αντιμέτωποι οι πιο έμπειροιαξιω¬ματικοί των Τούρκων και Έλληνες οπλαρχηγοί, πού τούς ένωσε και τους οδήγησε στο θρίαμβο ο Γ. Καραϊσκάκης, αφού μόνον 200 εχ-θροί σώθηκαν με πολλά κρυοπαγήματα. Η επιστολή του Ανδρέα Ζαΐμη προς τον Καραϊσκάκη είναι απόδειξη της ιστορικής δικαίωσης του αρ-

χιστράτηγου: "Η Πατρίς εις αυτήν την περίστασιν εγνώρισεν, τί είναι ό Καραϊσκάκης και ότι χωρίς Καραΐσκάκην δεν εκατορθούτο, ό,τι θαυ- μασίως κατωρθώθη έως την σήμερον" (17-1-1827).

Απόστολος Βετσόπουλος

Δρ. Νεότερης και Σύγχρονης ιστορίας του University of London, Ιστορικός, ΕΑΠ

E-mail: apostolosve@yahoo.gr

Κώστας Παπατσίρος, Φιλόλογος Μ.Ε.

E-mail: vasiapsu@yahoo.com

Ιωάννης Κατσαβός,

«Είσοδος Γ. Καραϊσκάκη στο πολιορκούμενο Μεσολόγγι και παραμονή επί τριήμερο: 26-29 Οκτωβρίου 1825»

Ο Γ. Καραϊσκάκης από 26 έως 29 Οκτωβρίου 1825, εκμεταλλευό-μενος την ανάπαυλα των επιχειρήσεων κατά τους μήνες Οκτώ-βριο – Νοέμβριο, μπήκε με μικρή συνοδεία στο πολιορκούμενο Μεσολόγγι από τις δυνάμεις του Κιουταχή.

Σκοπός ήταν να ενισχυθεί το σώμα του, ήδη εγκατεστημένο στοστρατόπεδο του Δραγαμέστου (Αστακού), ώστε να καταστεί αποτελε-σματικότερη η αποστολή του που απέβλεπε στην καταπόνηση ή καιστην εκμηδένιση των Τουρκικών εφοδιοπομπών.

Τελικά το αίτημά του δεν ικανοποιήθηκε, διότι η φρουρά θα εξασθε-νούσε σοβαρά, ενόψει μάλιστα της επικείμενης (Δεκέμβριος) εμπλοκήςστην πολιορκία και των Αιγυπτίων του Ιμπραήμ.

Ιωάννης Κατσαβός,

Υπαξιωματικός Πολεμικού Ναυτικού – Νοσηλευτής

Ερευνητής/Συγγραφέας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας

E-mail: ioankatsavos@gmail.com

Ιωάννης Νεραντζής,

«Τεκμήρια Τοπικής Ιστορίας: Δημητρίου Αινιάνος, γραμματέως, συμπο-λεμιστού και πρώτου βιογράφου τού στρατηγού Γ. Καραϊσκάκη, Άπαντα: Αποδελτίωση και ερευνητική διήθηση»

Πραγματευόμαστε μια σπάνια όσο και ανεκμετάλλευτη ιστορική πηγή, τιτλοφορούμενη, Δημητρίου Αινιάνος Άπαντα, με υπό-τιτλο, Απομνημονεύματα Καραϊσκάκη και άλλων αγωνιστών.

Αναστύλωσε ο Γ. Βαλέτας και εξέδωσε η ‘‘Ο. Ε. Ε. ΑΤΛΑΣ’’, Αθήνα 1962.

Αποδελτιώσαμε και ερευνητικά διηθήσαμε τις δύο ενότητες που συναποτελούν το πρώτο μέρος τών Απάντων τού Δημητρίου Αινιάνος, αμφότερες τιτλοφορούμενες με διακριτούς τίτλους.

Αφενός, αποδελτιώσαμε και ιστορικά διερευνήσαμε την ενότητα–{σ.σ. 162-276} που ουσιαστικά συνιστά ακριβή ανατύπωση τού αυτο-τελούς βιβλίου που έγραψε το 1833 και εξέδωσε το 1834 ο Δημήτριος Αινιάν, με τίτλο, Ο ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ ή ΤΟΥ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ ΒΙΟΓΡΑ-ΦΙΑ ΚΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΕΚΣΤΡΑ-ΤΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, (ΕΝ ΧΑΛΚΙΔΙ, ΕΚ ΤΗΣ ΤΥ-ΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΟΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Μ. ΑΡΣΕΝΙΑΔΟΥ ΕΚ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑΣ, 1834).

-Αφετέρου, αποδελτιώσαμε και ιστορικά διερευνήσαμε την έτερη ενό-τητα–{σ.σ. 277-374} που φέρει τον διακριτόν τίτλο, ΉΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΝ.

Εννοείται ότι περιοριστήκαμε, κατά την έρευνά μας, στα αφορώντατην Τοπική Ιστορία Ευρυτανίας, Αιτωλίας και Ακαρνανίας, πρωτίστως σε συνάρτηση με τη δράση τού στρατηγού Γ. Καραϊσκάκη εντοπίως.

Εκ παραλλήλου, η Εισήγησή μου φιλοδοξεί να αναδείξει το πνεύμα που διέπει τη συγγραφή τού λαϊκού αγωνιστή Δημητρίου Αινιάνος: σκο- πός της συγγραφής του αυτής ήταν να απευθυνθεί σε ένα λαό και σ’ έναν τόπο που δεν έχει βρει ακόμα τον εαυτό του και περπατά απαίδευ-

τος και καθυστερημένος στα τυφλά. Πράγματι, η συγγραφή του ανα-βρύζει από τα σπλάχνα της εθνικότητας, από τους πόνους και τους πόθους τού λαού, που αφού έδωσε τα πάντα για τη λευτεριά του, ήρθε η βασιλεία χέρι-χέρι με τον λογιωτατισμό να τον ρίξει σε νέα τρισβά- σταχτη σκλαβιά, ώστε, όταν μιλούσε για την τουρκοκρατία να την ονο- μάζει «καλό καιρό».

Φροντίσαμε, συνάμα, μέσα από τη μελέτη τών Απάντων τού Δημη-τρίου Αινιάνος να φανούν οι αφετηρίες και οι πνιγμένες προσπάθειες και να συνειδητοποιηθούν σε λαϊκή βάση οι ανασχετικοί παράγοντες τής αναγέννησής μας. Αυτά που διαμηνύει ο μεγάλος πατριώτης και διαφω-τιστής είναι αιτήματα που και σήμερα μένουν απραγματοποίητα, είναι προβλήματα που μέσα σε δύο αιώνες που πέρασαν μένουν ακόμα άλυτα.

Ο Δημήτριος Αινιάν, γραμματέας, συμπολεμιστής και πρώτος βιο-γράφος τού στρατηγού Γ. Καραϊσκάκη, είδε την αναγέννησή μας στη λαϊκή της βάση, προβληματίστηκε και αγωνίστηκε δίπλα στον λαό και το ιδανικό του στάθηκε πώς να βγάλει τον λαό αυτόν τον πολύπαθο απ’ τη βαρβαρότητα και την καθυστέρηση, πώς να τον λυτρώσει απ’ τα δεσμά τής απολυταρχίας. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Δημήτριος Αινιάν πα- ρουσιάζεται στον μελετητή του πάντα νέος και επίκαιρος.

Ιωάννης Νεραντζης

Δρ. Ιστορικής Γεωγραφίας Πανεπιστημίου Κρήτης

E-mail: nerantzis@sch.gr

Μαρία Παν. Παναγιωτοπούλου,

«Ευρυτανικά βιβλιογραφικά δεδομένα για το στρατηγό Γεώργιο Καραϊσκάκη»

Οι μακραίωνοι ιστορικοί δεσμοί των δύο νομών , Αιτωλοακαρ

νανίας και Ευρυτανίας ,είναι γνωστοί και αρκετά μελετημένοι.

Και δεν πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι και το εδαφικό καθεστώς των περιοχών , στη διαδρομή του χρόνου, συνυφαίνεται με την στενή εξάρτηση του ν. Ευρυτανίας από τον γειτονικό νομό του , με ιδιαίτερη έμφαση στο ότι η περιοχή του Αγίου Βλασίου στο παρελθόν αποτελούσε ευρυτανική επαρχία.

Αυτός είναι ό ένας λόγος που δικαιολογεί την παρουσίαση μιας ει-σήγησης ευρυτανικού ενδιαφέροντος για τον στρατηγό Γεώργιο Κα-ραϊσκάκη προκειμένου να τιμηθεί η μάχη της Κορομηλιάς. Ο άλλος λόγος είναι ότι το ιστορικό αυτό πρόσωπο είναι στενά συνδεδεμένο με σημαντικά θέματα της τοπικής ευρυτανικής ιστορίας: από τη μια η σχέση του με τους Γιολδασαίους και από την άλλη το αφιέρωμά του στην εικόνα της Παναγίας Προυσιώτισσας , ένα από τα ιερότερα και σημαντικότερα προσκυνήματα της Ρούμελης, κυριαρχούν στην ευρυ- τανική ιστοριογραφική παραγωγή.

Πρόθεσή μας είναι να συγκεντρωθούν, στο μέτρο του δυνατού, τα βιβλιογραφικά δεδομένα που καταδεικνύουν την ευρυτανική διάσταση της δράσης του στρατηγού, αναδεικνύοντας τις αντιθέσεις τους.

Μαρία Παν. Παναγιωτοπούλου,

Δρ. φιλολογίας- ΠΕ αρχειονόμος, προϊσταμένη ΓΑΚ Ευρυτανίας

E-mail: mail@gak.eyr.sch.gr

Δημήτριος Παντελοδήμος,

«H Δίκη του Γεωργίου Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό»

Εξετάζονται τα αίτια της πολιτικής αναταραχής στην Πελοπόν-νησο και ο αντίκτυπός της στη Δ. Στερεά Ελλάδα, όπου ο Αλέ-ξανδρος Μαυροκορδάτος επιχείρησε να επιβάλει την κυριαρχίατου, εκμεταλλευόμενος τις αντιθέσεις των τοπικών πολιτικών και στρα-τιωτικών παραγόντων. Προσδιορίζονται οι λόγοι της σύγκρουσής του με τον δυναμικό οπλαρχηγό των Αγράφων Γ. Καραϊσκάκη, του οποίου επεδίωκε να εκμηδενίσει τη δύναμη, προσφεύγοντας στην προσφιλή του  τακτική της σκευωρίας και της κατηγορίας για εσχάτη προδοσία.

Περιγράφονται διεξοδικά τα σχέδια των δύο ανδρών και η εμπλοκή των τοπικών παραγόντων. Εξιστορούνται τα γεγονότα στο Μεσολόγγι έως το Μάρτιο του 1824. Παρέχονται, τέλος, λεπτομέρειες για τη δίκη στο Αιτωλικό, η οποία δεν κατέληξε σε καταδικαστική απόφαση αλλά σε Προκήρυξη στις 2 Απριλίου για τα «εγκλήματα» του Καραϊσκάκη, που εγκατέλειψε το Μεσολόγγι βαριά άρρωστος, αλλά ενισχυμένος ηθικά, όπως απέδειξε η κατοπινή δραματική πορεία του.

Δημήτριος Παντελοδήμος,

Ομότιμος καθηγητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας

της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

E-mail: nikolaspan30@yahoo.com

Βάια Σπυρέλη,

«Θεατρική γραφή και αναπαράσταση στο μνημονικό τόπο Ταμπούρια Καραϊσκάκη του ιστορικού γεγονότος. Η μάχη του Σοβολάκου ή της Κορομηλιάς: 16 Ιανουαρίου 1823»

Ηεισήγηση επικεντρώνεται στον τρόπο που η τοπική ιστορία γί-νεται επίκαιρη γραφή και εικονική αναπαράσταση. Εξετάζεταιπρώτα πώς προέκυψε το θεατρικό δρώμενο της Κορομηλιάς καιποιες προϋποθέσεις και ασφαλείς παράγοντες το γέννησαν. Αναφέρον-ται στη συνέχεια οι πηγές (βιβλιογραφικές και προφορικές μαρτυρίες)καθώς και ο τρόπος σύνθεσης του δρώμενου αλλά και ο βαθμός πρόσ-ληψης από το κοινό.

Βάια Σπυρέλη

Εκπαιδευτικός και Θεατρολόγος

E-mail: vaiaspireli@yahoo.gr

Χρυσούλα Σπυρέλη,

«Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης στη νεοελληνική ποίηση. Η Δικαίωση νυν και αεί».

Στην παρούσα εισήγηση επιχειρείται μια περιδιάβαση στο ποι-ητικό τοπίο νεοελλήνων δημιουργών με στόχο να εντοπιστούνστοιχεία λογοτεχνικής αναπαράστασης του ηρωικού προτύπου,όπως ενσαρκώνεται στο πρόσωπο-σύμβολο του αγωνιστή της ελληνικής

επανάστασης Γεωργίου Καραϊσκάκη. Θα εστιάσουμε κυρίως σε περιό-δους κρίσης, όπου υπερτονίζεται η τόλμη, η αθυροστομία και το ασυμ-βίβαστο του ήρωα με την εξουσία. Αν στις αρχές του εικοστού αιώνα οΓιος της Καλογριάς είναι για τον Παλαμά «ο ασύγκριτος», η ατίθασηψυχή, «τιθασευμένη στο τέλος από μόνη την ιδέα της Πατρίδας», σταποιήματα του δεύτερου μισού του ίδιου αιώνα, οι ποιητές μετατρέπον-ται σε μεσάζοντες προκειμένου να ακουστεί επανασηματοδοτημένη ησθεναρή και τολμηρή αντίδραση του αγωνιστή απέναντι στον καθησυ-χασμό και τη διαφθορά. Αναφέρω πλείστα παραδείγματα και μεταξύ

αυτών τα εξής: Ο Θωμάς Γκόρπας ονειρεύεται τον Αρχιστράτηγο Κα-ραϊσκάκη να αντιδρά με θαυμαστή ακρότητα στη σύγχρονη δουλείατου καταναλωτισμού και της ψευδώνυμης ευδαιμονίας (βρίζει, βήχει,λάμπει και…). Ο Σωτήρης Σαράκης τον αποκαλεί «των ηρώων παμμέ-γιστον», «ψυχή ακραία», που περιφρόνησε το θάνατο και την Αυτοκρα-τορία (δείχνοντας και στους δυο τα οπίσθιά του). Στο ποίημα του ΗλίαΓκρή «Ο Καραϊσκάκης στο μπαρ “τσάι στη Σαχάρα’’» ο ήρωας μπαίνεικλεφτά ανάμεσα στους θαμώνες, τον αγκαλιάζει ο ποιητής και λέει φω-ναχτά το παράπονό του (Α! βρε Καραΐσκο πουτσαρά πώς φύρανε η

φύτρα μας!). Στο ποίημα του Κύπριου Κυριάκου Χαραλαμπίδη «Υπο-δοχή του Γεωργίου Καραϊσκάκη εν παραδείσω» οι άγγελοι οδηγούν ενπομπή τον Καραΐσκο στον ουρανό κι εκεί αποθεώνεται ο άντρας πουέμεινε απροσκύνητος και αθυρόστομος μέχρι θανάτου. Αναστάσιμη

χαρά και πανανθρώπινη ενότητα φέρνει ο καλπασμός του Καραϊσκάκηστη σύγχρονη Αθήνα, κατεβαίνοντας από το άγαλμά του, στο αφηγη-ματικό ποίημα του Γιώργου Ζιόβα. Τέλος, «Η Ωδή στον Γεώργιο Κα-ραϊσκάκη» του Γιώργου Μπλάνα είναι ένα δοξαστικό της παλικαριάς,της «φωτεινής τρέλας», της αψηφισιάς, μια σύνθεση ακόμα που απο-δεικνύει τη νίκη της ποίησης στους αιώνες.

Χρυσούλα Σπυρέλη

Δρ. νεοελληνικής λογοτεχνίας

E-mail: spyreli@yahoo.gr

Γεώργιος Σταθόπουλος και Ματθαίος Σταμούλης,

«Η θέση και ο ρόλος των αγαλμάτων του Γ. Καραϊσκάκη. Η περίπτωση του Μεσολογγίου και του Δραγαμέστου»

- Τ’ àγάλματα εrναι στe μουσεÖο.

-κ Oχι, σb κυνηγοÜν, π΅ς δbν τe βλέπεις;

θέλω νa π΅ μb τa σπασμένα μέλη τους,

μb τcν àλλοτινc μορφή τους ποf δb γνώρισες

κι ¬μως τcν ξέρεις.

Γ. Σεφέρης (Κίχλη)

Ηερευνητική αυτή εργασία γίνεται με σκοπό τη διερεύνηση καιανάδειξη του ρόλου των νεοελληνικών μνημείων και εν προ-κειμένω του Γ. Καραϊσκάκη, σε σχέση με το χώρο ανέγερσήςτους. Τόσο η ανέγερση του μνημείου του Μεσολογγίου στον «Κήπο τωνΗρώων», όσο και στο Δραγαμέστο, σημερινό Καραϊσκάκη του ΔήμουΑστακού, αποτελούν τόπους μνήμης, τόπος όπου αναδείχτηκε η ιστο-

ρική – ηρωική μορφή του Γ. Καραϊσκάκη. Τα μνημεία αποτελούν τονορατό δεσμό του παρόντος με το παρελθόν, είναι η υλική βάση σχημα-τοποίησης και συντήρησης της μνήμης. Σκοπός της δημιουργίας τουμνημείου είναι να λειτουργεί ως οπτικό ερέθισμα, για να διεγείρει τημνήμη. Αποτελεί ένα συμβολικό μέσο αφήγησης του παρελθόντος, ενώταυτόχρονα συμβάλλει στην επανένταξη της ατομικής μνήμης στηνσυλλογική. Καθώς η μνήμη είναι υποκειμενική, έτσι και η πρόσληψητου νοήματος, που εκπέμπει το μνημείο, από τον θεατή εμπεριέχει στοι-χεία υποκειμενικότητας. Ο μνημονευτικός τρόπος λειτουργίας του μνη-μείου ακολουθεί τους περιορισμούς και τις συμβάσεις πουχαρακτηρίζουν τις λειτουργίες της μνήμης. Δηλαδή και το μνημείο επι-

λέγει και σχηματοποιεί μια συγκεκριμένη αντίληψη του παρελθόντος,που ακολουθεί την επίσημη και εθνική ιστορία. Ο Καραϊσκάκης, αν-δρείος, δραστήριος, εύγλωττος, ακούραστος, υπομονετικός, νους εφευ-ρετικός, με χαλύβδινη θέληση, με δύναμη σκέψης και ιδιαίτερηικανότητα στην ταχύτατη λήψη αποφάσεων και εκτέλεση αυτών, ήτανάνθρωπος με πολλά προτερήματα ενός καλού στρατηγού. Στα τέλη Αυ-γούστου του 1825 έφτασε στο Ξηρόμερο και στρατοπέδευσε στο Δρα-γαμέστο. Επιχείρησε να συσπειρώσει γύρω του όλους τους οπλαρχηγούςπου είχαν αποσυρθεί στον Κάλαμο και στους λόγγους της Ακαρνανίας

με σκοπό να ενισχύσει τον αγώνα των πολιορκημένων Ελλήνων στοΜεσολόγγι. Με ορμητήριο το Δραγαμέστο και τη μονή του Προφήτη Ηλία διενήργησε τρεις σημαντικές επιχειρήσεις πλήττοντας τις εφοδιο-πομπές του Κιουταχή. Η δράση του Καραϊσκάκη στην περιοχή του Ξη-ρομέρου εμπόδισε τον εφοδιασμό του οθωμανικού στρατού και αύξησετα κρούσματα λιποταξίας των στρατιωτών του. Στις αρχές Δεκεμβρίουο στρατηγός Καραϊσκάκης έφυγε από το Δραγαμέστο, επειδή δεν μπο-ρούσε πλέον να φανεί άλλο χρήσιμος στο Μεσολόγγι. Οι εθνικοί ήρωεςαποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της πολιτικής κουλτούρας των εθνι-κών κρατών, αφού εμπνέουν την κοινωνία και νομιμοποιούν το εθνικόκράτος με την αναγνώρισή τους. Το 1930 το Δραγαμέστο μετονομά-στηκε σε Καραϊσκάκης, για να θυμίζει στις επερχόμενες γενιές τουςηρωισμούς του στρατηλάτη της Ρούμελης. Το ερώτημα που τίθεται,είναι, ποιος είναι ο ρόλος της υλικότητας μιας αναπαράστασης, καιποιος ο συμβολισμός της ανέγερσης ενός αγάλματος στο δημόσιο χώρο;

Για να γίνει κατανοητός ο ρόλος των αγαλμάτων και η δυναμική πουεκπέμπουν, θα πρέπει να στραφεί κανείς στην λειτουργία και τις πολι-τικές της μνήμης. Η ανέγερση ενός μνημείου μπορεί να γίνει κατανοητή,ως ποιητική διαδικασία συγκρότησης της μνήμης από υποκείμενα καικοινωνικές ομάδες, τόσο σε τοπικό επίπεδο, όσο και στο συγκεκριμένοεθνικό μνημονικό συμφραζόμενο. Σε μια εποχή με αυξημένη απώλειτης ταυτότητας, σε ένα γρήγορα μεταβαλλόμενο κόσμο, η συλλογικήενθύμηση, μέσα από τα ηρωικά αγάλματα του δημόσιου χώρου, αποτε-λούσε κα αποτελεί απαραίτητο στοιχείο συσπείρωσης για την κοινή

μνήμη και ταυτότητα. Τα αγάλματα αντιπροσωπεύουν την προσωπο-ποίηση του έθνους. Αποτελούν ένα υλικό με οπτική σύνδεση με το πα-ρελθόν και δρουν για τη νομιμοποίηση της εξουσίας. Μέσα από αυτήτην έρευνα αναδεικνύεται και εκφράζεται ένας προβληματισμός, όπως

και στο σύγχρονο ακαδημαϊκό περιβάλλον, που σηματοδοτείται από τοντονο ενδιαφέρον για τα παιχνίδια της μνήμης, το ρόλο των μνημείωνκαι τις σημασίες που αυτά προσλαμβάνουν.

Γεώργιος Σταθόπουλος,

Dr. Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας, Εκπαιδευτικός

E-mail: Stathopoulosgeorgios@yahoo.gr

Ματθαίος Σταμούλης,

Υπ. Dr. Κοινωνικής Λαογραφίας, Εκπαιδευτικός

E-mail: mstamoulis1@gmail.com

Θεόδωρος Τομαράς,

«Γεώργιος Καραϊσκάκης: ο ήρωας και άνθρωπος, με τη ματιά του Γιάννη Βλαχογιάννη»,

Μια αναδρομή στο πλούσιο υλικό που μας κληροδότησε ο Ναυ-πάκτιος ιστοριοδίφης και συγγραφέας του 1821 Γιάννης Βλα-χογιάννης, η οποία φωτίζει πολλές πτυχές, γνωστές και

άγνωστες, του χαρακτήρα του ανθρώπου και ήρωα Γεωργίου Καραϊσκάκη.

Θεόδωρος Τομαράς,

Φιλόλογος

E-mail: tomarasth@yahoo.gr

Ηλίας Υφαντής,

«Η προφορική παράδοση για τη ‘’Μάχη του Αγίου Βλασίου ή Σοβολάκου (1823)’’ συντελεστής στην επανασηματοδότηση της μνήμης. Η περίπτωση της μαρτυρίας του Ζαχαρία Στουρνάρα»

Το θέμα εστιάζει στη νικηφόρα «Μάχη του Αγίου Βλασίου ή Σο-βολάκου», που διεξήγαγε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης τον Ιανουά-ριο του 1823, στην τοποθεσία «Αλώνι της Κορομηλιάς».

Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός άμεσα συνδεδεμένο με την πρώτηαποτυχημένη πολιορκία του Μεσολογγίου (Δεκ. 1822) από τους Τούρ-κους. Αφού αναφερθούμε στις κυριότερες πηγές (όπως απομνημονεύ-ματα αγωνιστών) που τροφοδότησαν την επίσημη ιστορία για τησυγγραφή αυτού του γεγονότος, θα επιχειρήσουμε στη συνέχεια να πα-ρουσιάσουμε την εκδοχή που προέρχεται από την προφορική παράδοσητης περιοχής.

Συγκεκριμένα θα οπτικοποιήσουμε τοπόσημα και ονόματα αγωνι-στών που συμμετείχαν στην εν λόγω μάχη, τα οποία προκύπτουν απόμαρτυρίες του Ζαχαρία Στουρνάρα (έτ. γένν. 1801), πρωτοπαλίκαρο τουΚαραϊσκάκη, και διασώθηκαν από τους απογόνους του.

Τέλος θα επικεντρωθούμε στην σημασία που έχει στην παραπάνωπερίπτωση, ο ανεπίσημος λόγος της προφορικής παράδοσης στην ανα-ροφοδότηση της συλλογικής μνήμης και ειδικά στην επανασηματοδό-τηση των Τόπων Μνήμης.

Ηλίας Υφαντής , Φιλόλογος,

Επιμορφωτής ΤΠΕ.

E-mail: linosyfantis@yahoo.gr

Αλεξάνδρα Χρήστου

«Γεώργιος Καραϊσκάκης – Τεκμήρια μνήμης. Η συλλογή Ν. Ψημμένου»

Με την ανακοίνωση αυτή παρουσιάζεται η συλλογή έργων τέ-χνης και τεκμηρίων μνήμης με θέμα τον Γεώργιο Καραϊ-σκάκη την οποία δώρισε το 2009 ο πανεπιστημιακόςκαθηγητής και συλλέκτης Νίκος Κ. Ψημμένος στη γενέτειρα της μητέ-ρας του και τόπο ούτως ή άλλως συνδεόμενο με τον αγωνιστή, τον Εμ-πεσό Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας όπου και ο υπό δημιουργία οριστικός χώρος έκθεσής της. Γνωστοποιείται η σύσταση της συλλογής και εξε-τάζεται κυρίως μια ομάδα χαρακτικών του 19ου αιώνα. Η ύπαρξη της συλλογής αναδεικνύει τη διαχρονική απήχηση της ιδιαίτερης προσω-πικότητας του ήρωα, τον ρόλο του ως εθνικού συμβόλου με μείζονα ση-μασία στην επιτυχή έκβαση της Επανάστασης αλλά και ως συμβόλου των ιδεωδών της αγωνιστικότητας, της ελευθερίας και της επαναστατι-κότητας. Τέλος, με αφορμή τη συλλογή επιχειρείται η σύνδεση της τέ-χνης με τη θεραπεία της ιστορικής μνήμης, της τοπικής υπερηφάνειας και της αισθητικής συγκίνησης.

Αλεξάνδρα Χρήστου

Εκπαιδευτικός Μ. Ε. – Πτυχιούχος τμ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας

Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών

E-mail: alinechrist2@gmail.com