ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ: ΕΝΑΣ ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ (13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1904)

       Στις 13 Οκτωβρίου, είναι η επέτειος του θανάτου του Παύλου Μελά, ο οποίος υπήρξε σύμβολο του αγώνα για την Μακεδονία. Παράλληλα, εορτάζεται η επέτειος του Μακεδονικού Αγώνα.

       Με την ευκαιρία της επετείου ενάρξεως του Μακεδονικού Αγώνα και προκειμένου να τιμηθεί η μνήμη του Παύλου Μελά, των νεκρών και η πολυετής θυσία του μακεδονικού Ελληνισμού, ο συμπατριώτης μας καθηγητής Χριστόφορος Τριάντης, γράφει:

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ: ΕΝΑΣ ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ (13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1904)

Του Χριστόφορου Τριάντη*

        Γενιές και γενιές ελληνοπαίδων πέρασαν από τα σχολικά θρανία μαθαίνοντας για όλα όσα προσέφεραν  επώνυμοι και ανώνυμοι  Έλληνες  στην πατρίδα.  Όλοι αυτοί αγωνίστηκαν για να μπορέσει η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της και να πραγματοποιήσει -ως ένα βαθμό - την εθνική της ολοκλήρωση. 

      Τον Οκτώβριο του 1904 έπεσε πολεμώντας τους Τούρκους, στο χωριό Στάτιστα* της Καστοριάς, ο ήρωας Παύλος Μελάς (είχε προηγηθεί προδοσία των Βουλγάρων). 

    Ο Παύλος Μελάς ήταν γόνος πλούσιας οικογένειας, γαμπρός του πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη και του Ίωνα. Είχε μπροστά του μια εξασφαλισμένη καριέρα στον στρατό και στην πολιτική. Ξεπέρασε όμως τις φαύλες συνήθειες της τάξης του, και ως αληθινός πατριώτης  προτίμησε τον τίμιο αγώνα, παρά τη βολή και την καλοπέραση της αστικής ζωής. 

    Ζώντας από κοντά, ως νεαρός αξιωματικός, την ταπεινωτική ήττα του 1897 και αντικρίζοντας την άτακτη υποχώρηση του στρατού μας, ορκίστηκε να αγωνιστεί, για να μην ξαναζήσει η Ελλάδα άλλες επονείδιστες ήττες.........

 

    Ο αγώνας για τον Ελληνισμό (την περίοδο 1903-1908) μεταφέρθηκε στη Μακεδονία, που για αιώνες στέναζε κάτω από δύο δυνάστες: Τούρκους και  Βουλγάρους. Καθετί ελληνικό έπρεπε να  καταστραφεί και να εκδιωχθεί , αυτός ήταν κι ο στόχος της σλαβοβουλγαρικής πολιτικής, για τη μακεδονική γη.

        Από την εξέγερση του Ιλιντεν το 1903 οι βουλγαρόφρονες εξαρχικοί*, μαζί με τους ενόπλους των κομιτάτων, είχαν αρχίσει τη συστηματική «εξαφάνιση» των Ορθοδόξων Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Όλοι όσοι έμεναν πιστοί στο οικουμενικό Πατριαρχείο  της Κων/πολης και δεν γίνονταν εξαρχικοί, σήμαινε ότι έμεναν πιστοί και στην Ελλάδα. 

    Οι κάτοικοι της Μακεδονίας (σλαβόφωνοι στην πλειοψηφία τους, με ελληνική όμως εθνική συνείδηση) περίμεναν βοήθεια από το ελληνικό κράτος. Έτσι στο κάλεσμα αυτό ανταποκρίθηκαν πατριώτες από κάθε γωνιά της ελεύθερης Ελλάδας, και  μαζί με αξιωματικούς του ελληνικού στρατού πέρασαν τα σύνορα, για να πολεμήσουν για την ελευθερία. Ένοπλα σώματα δημιουργήθηκαν  με τη συμμετοχή πολλών ντόπιων και αποτέλεσαν τον πυρήνα αντίστασης στους βουλγάρους κομιτατζήδες. Επιτέλους το ελληνικό στοιχείο από την Κοζάνη έως το Μοναστήρι και από τη Δράμα και τις Σέρρες είχε βοήθεια και ένοπλη υποστήριξη.

          Ένας από τους πολλούς πατριώτες που έφτασε στη μακεδονική γη ήταν κι ο Παύλος Μελάς. Στις τρεις μυστικές αποστολές που πραγματοποίησε στην περιοχή της Καστοριάς, χτύπησε αλύπητα βουλγαρίζοντες και προδότες. Πολύτιμη όμως ήταν και η βοήθεια του μητροπολίτη της Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη. Κατάφεραν με κόπους και θυσίες να σώσουν τον ελληνισμό της περιοχής.

          Οι Βούλγαροι μην αντέχοντας  τις συνεχείς ήττες ήρθαν σε συνεννόηση με τους Τούρκους με στόχο να χτυπήσουν την καρδιά της ελληνικής αντίστασης στη Δυτική Μακεδονία. Ο αρχικομιτατζής  Μήτρο  Βλάχος  πρόδωσε  τη θέση του Παύλου Μελά στα Κορέστια (ορεινή περιοχή της Καστοριάς). 

     Οι Τούρκοι κύκλωσαν τον Παύλο Μελά, μαζί με τους συναγωνιστές του,  στο χωριό Στάτιστα. Ακολούθησε μάχη μέσα στο χωριό και εκεί σκοτώθηκε ο ήρωας, ήταν 13 Οκτωβρίου του 1904*. 

      Ο θάνατος του παλικαριού συγκλόνισε το πανελλήνιο και αποτέλεσε το ορόσημο για να μείνει ελληνική η Μακεδονία και να εκλείψει ο βουλγαρικός κίνδυνος. Την ίδια εποχή έγραφε κι ο Κωστής Παλαμάς το έργο του «Ο ΔΩΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΓΥΦΤΟΥ» ένα έργο για την αναγέννηση του Ελληνισμού μετά το 1897.

     Και ερχόμαστε στο σημερινό «ελληνικό γίγνεσθαι». Θα ειπωθεί κάτι στα σχολεία; Θα κάνουν κάποια μνεία  για τον Μακεδονικό Αγώνα οι δάσκαλοι; Θα δείξουν την περίφημη φωτογραφία του Παύλου Μελά με τον μακεδονικό ντουλαμά του; Νομίζω πως όχι. 

      Οι περίφημοι «προοδευτικοί» της πατρίδας μας τον αγνοούν, κάποιοι από αυτούς τον θεωρούν τρομοκράτη, και άλλοι θα τον χαρακτηρίσουν «πολιτικά». 

      Μια άλλη μερίδα (ανάμεσά τους και εκπαιδευτικοί) θα πει ότι κάτι τέτοιο εξάπτει τα εθνικιστικά πάθη και οδηγεί σε αντιπαράθεση με τους γείτονες μας.  

      Εδώ δεν πρέπει να τιτλοφορούμε - σύμφωνα και με τα νέα βιβλία της ιστορίας - τον Βασίλειο Β΄ ως Βουλγαροκτόνο, γιατί δημιουργούμε εντάσεις με τους γειτονικούς λαούς. Πορευόμαστε με άξονα την άγνοια, και όταν κάποιος  αναφέρει ή γράψει κάτι εθνικό αμέσως χαρακτηρίζεται πατριδοκάπηλος ή εθνικιστής. 

    Ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός έγραψε ότι «Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό ότι είναι αληθές», ας τον ακούσουμε. Σε θέματα που αφορούν την ιστορία της πατρίδας μας, δεν χωρά ο ψευδεπίγραφος προοδευτισμός κάποιων, είτε είναι ιστορικοί, είτε είναι πολιτικοί. Εκτός και αν όλοι αυτοί  πιστεύουν ότι τα παιδιά μας, πρέπει να έχουν ως αξιακό σύστημα αυτό των καπιταλιστικών αγορών και των χρηματιστηρίων, των υπερπολυτελών κινητών και της συνεχούς απόλαυσης.

         Αν συγκινεί ακόμα ο Παύλος Μέλας, είναι γιατί άφησε τις αστικές του συνήθειες, την εξασφαλισμένη  καριέρα και προτίμησε να  θυσιαστεί για την πατρίδα. Ευχή και επιταγή  να πουν οι δάσκαλοι κάτι γι’ αυτόν τον ήρωα, να συστήσουν τα βιβλία της Πηνελόπης Δέλτα και να μιλήσουν για τον Μακεδονικό Αγώνα. 

     Από την άλλη μεριά εμείς οι πολίτες καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις των παραχαρακτών της ιστορικής αλήθειας  με προμετωπίδα τα φωτεινά παραδείγματα αγωνιστών, όπως αυτό του Παύλου Μελά.

*Στάτιστα: Το σημερινό χωριό Παύλος Μέλας, του νομού Καστοριάς.

*εξαρχικοί: Οι οπαδοί της βουλγαρικής  εκκλησίας. Το 1870 οι Βούλγαροι αποσπάστηκαν εκκλησιαστικά από το οικουμενικό πατριαρχείο της Κων/πολης, με κύριο στόχο την  κυριαρχία τους στη νότια Βαλκανική .

*13 Οκτωβρίου 1904: Η ημερομηνία αυτή έχει καθιερωθεί να  γιορτάζεται η επέτειος του Μακεδονικού Αγώνα.

*Ο Χριστόφορος Τριάντης υπηρετεί στη δημόσια εκπαίδευση από το 1998. Είναι από τη Μαχαιρά Ξηρομέρου.