Λευκαδα, 1783: Κήτος μεγάλο έβγαλε η θάλασσα είς την ξέρα…

Του Αντώνη Γ. Περδικάρη

 ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ ΤΟΥ 1783

 Η Βιβλιοθήκη της Βουλής, διαθέτει ειδική συλλογή η οποία περιέχει περίπου 600 χειρόγραφους κώδικες, ο παλαιότερος των οποίων είναι του 10ου αιώνα και ο νεώτερος του 19ου. Οι χειρόγραφοι αυτοί κώδικες οι οποίοι καταγράφηκαν και ταξινομήθηκαν πρώτα από τον Σπυρίδωνα Λάμπρο (1851-1919) και στη συνέχεια τον Ντίνο Κονόμο (1918-1990) είναι θεολογικού και φιλολογικού, κυρίως, περιεχομένου.

Ο κώδικας υπ’ αρ. 42 της συλλογής αυτής, είναι ένα χάρτινο χειρόγραφο του 17ου αιώνα, διαστάσεων 0,198Χ0,138 μ. και φύλλων 262. Περιέχει διάφορα κείμενα θεολογικού κυρίως περιεχομένου, όπως «Διαταγαί των Αγίων Αποστόλων…» (φ.2), «Θεοφυλάκτου Αρχιεπισκόπου Βουλγαρίας, Ερμηνεία εις το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον..» (φ.83) αλλά και αστρολογικού όπως «Κανόνιον του ευρείν την σελήνην εν τίνι ζωδίω καθ’ εκάστην βρίσκεται» (φ.140).

Στη προκειμένη περίπτωση θα μας απασχολήσει το κείμενο που βρίσκεται στα φύλλα 119 και 120, και αποτελειται από 3 χρονικά σημειώματα, προφανώς γραμμένα από το ίδιο πρόσωπο και τα οποία (όπως προκύπτει) αναφέρονται στη Λευκάδα και έχουν ως εξής:

Συμβαίνει και σήμερα καποιες φορές το Ιόνιο να ξεβράζει νεκρές φάλαινες στις παραλίες και τις ξέρες του νησιού μας (βλ. Ιούλιο 2011, Άγιος Νικήτας), όμως η σύγχρονη κοινωνία, χορτασμένη από « άρτο και θεάματα» τα γεγονότα αυτά τα θεωρεί ανευ σημασίας. Αντίθετα, για τους κατοίκους του 18ου αιώνα, η νεκρή φάλαινα ήταν ένα μοναδικό αξιοθέατο. Φυσικά πολλοί ήταν και οι πεινασμένοι της εποχής που έτρεξαν -από άγνοια- ελπίζοντας άδικα να κορέσουν την πείνα τους, αφού το κρέας του κήτους ουσιαστικά δεν είναι βρώσιμο, αφού αποτελείται κυρίως από λίπος!

 Η Μεσσήνη (Messina) βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Σικελίας και είναι γνωστή από το Στενό της Μεσσήνης που χωρίζει τη Σικελία από την ηπειρωτική Ιταλία. To 1783 η πόλη αυτή ανήκε στο «Βασίλειο της Νάπολης». Στα τέλη Μαρτίου του 1783 η περιοχή εδέχθη ένα ισχυρό πλήγμα του «Εγέλαδου», σαν αποκορύφωμα, έντονης σεισμικής ακολουθίας στη Ν. Ιταλία, η οποία είχε ξεκινήσει 2-3 μήνες νωρίτερα. Ο σεισμός είχε μέγεθος 7,0 Ρίχτερ και συνοδεύτηκε από ισχυρό τσουνάμι που προκλήθηκε από την πτώση μεγάλου όγκου χωμάτων και βράχων στη θάλασσα.

 Ο ισχυρότερος από τους σεισμούς που έπληξαν το Νησί το 1783, ήταν μεγέθους 6,7 Ρίχτερ. Κυρίως επλήγη το ΝΔ τμήμα του Νησιού.

http://aromalefkadas.gr/