Πλατάνια υπό προστασία

Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2011

Πλατάνια υπό προστασία

Από τον

Μαμάση Χρ. Διονύσιο

M.Sc. Περιβαλλοντολόγος-Χαρτογράφος

Θετική και αναγκαία χαρακτηρίζεται η επίσημη ανακοίνωση στις 12/10/2011 από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου-Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου για την απαγόρευση υλοτομίας πλατάνου μέχρι τις 31/12/2022...

Ο Μαμάσης Διονύσης περιβαλλοντολόγος M.Sc., σύμβουλος περιβάλλοντος-μελετητής σημειώνει για το θέμα ότι: «Είναι γεγονός ότι αποτελεί συχνό φαινόμενο η αυθαίρετη κοπή πλατάνων. Θεωρείται παράνομη ενέργεια και βανδαλισμός συνάμα ιδιαίτερα όταν η αυθαιρεσία υλοτομίας πραγματοποιείται σε υπεραιωνόβια πλατάνια.

Απαγορεύεται ρητά η κοπή οποιουδήποτε δένδρου από τους κανονισμούς χωρίς την απαραίτητη άδεια του δήμου ή του δασαρχείου. Θα πρέπει επιτέλους να επιβάλλονται προστίματα και κυρώσεις για τους παραβάτες. Οφείλουμε να σεβαστούμε και να μεριμνούμε για την παρουσία του είδους στο φυσικό τοπίο.

Από την άλλη όμως τα οικοσυστήματα του πλατάνου στη Δυτική Ελλάδα και στη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο έχουν προσβληθεί από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου (cancer stain disease). Την ασθένεια αυτή την προκαλεί ένας μύκητας Ceretocystis fimbrata f.sp. platani. Μεταδίδεται και εξαπλώνεται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες (χρήση αλυσοπρίονων, χωματουργικών μηχανημάτων κ.λ.π.). και έχει καταστροφικές συνέπειες για το είδος. Νεκρώνει τα προσβεβλημένα πλατάνια ανεξαρτήτως ηλικίας και μεγέθους.

Για το λόγο αυτό και σύμφωνα με την διάταξη η κοπή επιτρέπεται μονο αν εντοπιστεί η ασθένεια σε πλάτανο ή υπάρχει υποψία προσβολής με την εποπτεία των αρμόδιων αρχών καθώς επίσης επιτρέπεται όταν προβλέπεται από τους πίνακες υλοτομίας ή τις διαχειριστικές μελέτες.

Ο πλάτανος (Platanus orientalis) είναι από τα σημαντικότερα μεγάλα δέντρα που το ύψος του κυμαίνεται στα 20-30 μέτρα περίπου. Φυτρώνει σε μέρη όπου υπάρχουν νερά, είτε στην επιφάνεια είτε στο υπέδαφος και πλούσια σε θρεπτικές ουσίες. Μεγαλώνει σχετικά γρήγορα και ζει πολλούς αιώνες. Αναπτύσσεται σε παρόχθιες, παραλίμνιες ζώνες, σε ρεμματιές, σε πηγές και χειμάρρους.

Χαρακτηρίζεται για την μεγαλοπρέπεια του, την πληθωρικότητα του ενώ συνδέεται με παραδόσεις, ιστορικά ντοκουμέντα, οικολογικές αξίες και ήταν το ιερό δέντρο για τους αρχαίους. Η εξαπλώση του είδους περιορίζεται στα Βαλκάνια αλλά φτάνει έως τα Ιμαλάια.

Η Δυτική Ελλάδα μια από τις πλουσιότερες περιφέρειες της Ελλάδας σε υγρό στοιχείο, η παρουσία πλήθους βιοτόπων γλυκού και υφάλμυρου νερού έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη του φυλλοβόλου δέντρου. Το είδος φυτρώνει και σε σχετικά ξερά εδάφη με κροκάλες και ογκόλιθους αρκεί να βρίσκει υπόγειο νερό αναπτύσσοντας βαθία το ριζικό του σύστημα.

Η Ελλάδα από το 1937 πλατάνια με ιδιαίτερη βοτανική, οικολογική αισθητική ή ιστορική και πολιτιστική αξία καθώς και άλλα αιωνόβια δέντρα άρχισε να τα αναγνωρίζει και να τα θέτει υπό καθεστώς προστασίας χαρακτηρίζοντας τα ως Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης σύμφωνα με τον Ν. 996/71. Παραδείγματα ανακήρυξης πλατάνων είναι οι δύο πλάτανοι του Σχολαρίου, οι πλάτανοι του Ναυπλίου, της Άρτας, της Βέροιας, της Δημητσάνας στην Αρκαδία, του Ιπποκράτη στην Κω κτλ..

Η εφαρμογή της ρύθμισης ανατίθεται στα δασικά και αστυνομικά όργανα, καθώς και σε κάθε φιλότιμο πολίτη. Ωφείλουμε να διαφυλλάξουμε την ποικιλότητα και να προστατεύσουμε το φυσικό μας περιβάλλον. Τα πλατάνια μας και τα μάτια μας...».