Ο Νίκος, το κουτούκι στο Αγρίνιο και το Καπιτώλιο των ΗΠΑ. -Του Γιώργου Βαρεμένου.

Γιώργος Βαρεμένος*

      Ο Νίκος Κατσάμπας βρέθηκε το 1973, 18χρονο παιδαρέλι τότε, στην Αμερική, πέντε χρόνια μετά το Watergate, κακή ώρα. Δεν είχε άδεια παραμονής. Τον έπιασε το εμιγκρέισον και, αφού φιλοξενήθηκε στο Μεταγωγών, τον σουτάρανε πίσω στην Ελλάδα. Αναζητούσε επίμονα τον δρόμο της επιβίωσης και ξαναγύρισε πίσω, ζώντας έκτοτε για 50 χρόνια το αμερικάνικο όνειρο και τους εφιάλτες του. Ο αδελφός του Νίκου, ένας φιλοσοφημένος άνδρας που τον συνάντησα μιά φορά, δούλεψε μια ζωή νεκροθάφτης στο Αγρίνιο. Ληξίαρχος του νεκροταφείου, ξέρει τους πάντες που φιλοξενούνται στα κυπαρίσσια, όπως λέει χαμογελώντας πικρά.

Η σκούφια του Νίκου κρατάει από τα Κατσαμπέïκα, που κάποτε ήταν ολόκληρη γειτονιά στο Αγρίνιο. Με τους αδελφούς Κατσάμπα, τους γνωστούς τροβαδούρους, είναι δευτεροξάδερφα. Καλλιτέχνης και ο ίδιος, ζωγραφίζει με το πινέλο και την μπατανόβουρτσα, καθότι ελαιοχρωματιστής. Painting, που λένε και στο Αμέρικα.
Όταν βρίσκεται στην Ελλάδα, ο Νίκος παίζει μπάλα με τον Παύλο Θεοδωρίδη και άλλα σιτεμένα παλληκάρια στο Βοïδολίβαδο, όπως κάνει και στα πέριξ του Μαίρυλαντ σε ερασιτεχνικές ομάδες. Ο Νίκος είναι στην παρέα που πίνουμε κατά καιρούς τα κρασάκια μας στο κουτούκι του Ανδρομανέτσικου, κοιτάζοντας απέναντι κρεμασμένη στον τοίχο μία αρμάθα καπνό, έτσι για να μην ξεχνάμε από πού προερχόμαστε. Καμμιά φορά, βλέποντας τα φύλλα της αρμάθας έχω την ψευδαίσθηση ότι μπελονιάζω αργά-αργά τις στιγμές, ενώ συμβαίνει το αντίθετο: ο χρόνος, ειδικά με το κρασί, περνάει γρήγορα ο άτιμος.
Με τον Νίκο αυτήν την φορά συναντηθήκαμε κάπως παράμερα απ’ του Ανδρομανέτσικου. Ούτε ένα τσιγάρο δρόμο από τον Λευκό Οίκο, στην καρδιά της Ουάσινγκτον, όπου βρέθηκα ως παρατηρητής των ενδιάμεσων εκλογών. Έρχεται με το αυτοκίνητο γεμάτο με τα σύνεργα της δουλειάς. Από μακρυά ανοίγει την αγκαλιά του: Ώ μάν! Χρόνια και ζαμάνια ο Νίκος, κάθε φορά που γίνονται εκλογές και αλλάζουν οι ένοικοι στα γραφεία βουλευτών και γερουσιαστών, δουλεύει ελαιοχρωματιστής στο Καπιτώλιο, ώστε οι νέοι που θα έρθουν να τα βρουν σένια και τσίλικα, όπως αρμόζει στην αμερικανική δημοκρατία. Σεμνά, τίμια και με συνέπεια, αυτός και άλλοι φίλοι του από την εργατική τάξη καλλωπίζουν το Καπιτώλιο, το οποίο εγώ έχω επισκεφθεί κάπως πιο επίσημα απ’ ό,τι ο Νίκος. Δεν μιλάμε βέβαια για τους οπαδούς του Τραμπ, που όρμησαν στο Καπιτώλιο και τα έκαναν λίμπα βάζοντας φωτιά στα τόπια.
Μια ζωή στην Αμερική, τα μάτια του Νίκου έχουν δει πολλά, ώστε να ατενίζει τα πράγματα με μια στωïκότητα. Ο νους όμως γυρίζει επίμονα στην Ελλάδα. Πενήντα πέντε χρόνια, λέει σε κάποια στιγμή, το Watergate στοιχειώνει την Αμερική και στην Ελλάδα καμώνονται ότι δεν τρέχει κάστανο. Άστα ρε Νίκο, λέω, ο Σίσυφος εξακολουθεί ακάματος το έργο στην πατρίδα του. Κουβαλάει την πέτρα στην κορυφή του βουνού και ξανά-μανά κάτω. Πού θα πάει όμως; Θα γυρίσει ο τροχός, θα κάνει σεξ κι ο φτωχός. Κι όμως, ο Νίκος, με βάση την εμπειρία του στην Αμερική μου κάνει προτάσεις για την ανάπτυξη της Αιτωλοακαρνανίας που δεν έχω ακούσει από κανέναν ειδικό στην Ελλάδα.
Κάποια στιγμή συνειδητοποιούμε ότι ο καφές, που τον ήπιαμε σκέτον, έχει τελειώσει πριν καμμιά ώρα και δεν αποκλείεται να μας διώξουν από το μαγαζί. Σηκωνόμαστε, παίρνουμε μαζί μας και την πίκρα από την ισοπαλία του Παναιτωλικού με τον Λεβαδειακό, ενώπιον μάλιστα του Ρόναλντ Κούμαν, και τον αποχαιρετώ όπως θα έκανε ένας από τους ισπανόφωνους φίλους του στο συνεργείο: Άστα λα βίστα ρε Νίκο!, του λέω, και απομακρύνομαι προς την μεριά του Καπιτωλίου.

* Ο Γ. Βαρεμένος είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και αναπληρωτής τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.