Τρίτη 4 Μαΐου 2021

Ο ναός του Καραού Διός (4ου αι. π.Χ.) στην αρχαία πόλη του Αστακού.



 Φωτογραφία Καραΐσκος Τάσος

Ένα άγνωστο μνημείο της Ακαρνανίας.
Σε απόσταση 200 μ στα Δ της Δ πύλης της οχύρωσης, και σε ένα λόφο μέσα στα πεύκα και τις ελιές βρίσκεται ο εξάστυλος, αμφιπρόστυλος ναός του Διός Καραού (του 4ου αι. π.Χ.). Το κρηπίδωμά του είναι διαστάσεων 23, 47 μ. Χ 12, 71 μ. Άλλες επιγραφές που βρέθηκαν στην πόλη βεβαιώνουν τη λατρεία, εκτός από το Δία και της Αρτέμιδος (Αγροτέρας).Η πρόσβαση είναι  δύσκολη και γίνεται απο έναν κακοτράχαλο  χωματόδρομο.

 Λίγα λόγια για τον αρχαίο Αστακό:
     Οι πρώτοι κάτοικοι του αρχαίου οικισμού ήταν Κεφαλλήνες, ένας λαός που κατοικούσε στις κορυφές ("κεφαλαί") των ακαρνανικών βουνών. Η επικράτειά τους εκτεινόταν από την ακαρνανική παράκτια ζώνη και μέρος της ενδοχώρας, ως τα νησιά της Λευκάδας, της Ιθάκης και της Κεφαλονιάς. Αυτοί δημιούργησαν πιθανόν κατά την προελληνική περίοδο μερικούς οικισμούς γύρω από την τότε ακτογραμμή του κόλπου του Αστακού, οι οποίοι αργότερα ενώθηκαν σε έναν συνοικισμό υπό το όνομα "Αστακοί".

    Ο πληθυντικός της ονομασίας μαρτυρά μάλλον αυτήν ακριβώς την ύπαρξη πολλών οικισμών υπό το γενικότερο πνεύμα ονοματοδοσίας της εποχής: Φυτίαι, Οινιάδαι, Κορόνται, κλπ. Άλλωστε, το όνομα "Αστακοί" υπάρχει σε επιγραφή θεωροδόκων της Επιδαύρου: "Αστακοί Κάλλεως Νίκωνος".
     Η άποψη των πολλών οικισμών ενισχύεται από τα νεολιθικά ευρήματα σε θέσεις γύρω από τη σύγχρονη κωμόπολη. Όστρακα, κεραμικά και ένα ανθρώπινο κρανίο μαρτυρούν την τελετουργική χρήση αυτών των χώρων και την διασπορά ενός πληθυσμού, ο οποίος αυξάνεται διαρκώς, εκμεταλλεύεται τη θάλασσα και αναπτύσσεται ολοένα και πιο δυναμικά. Η εποχή του Τρωικού πολέμου ήδη βρίσκει την περιοχή υπό το σκήπτρο του βασιλιά Οδυσσέα της Ιθάκης, η επικράτεια του οποίου περιελάμβανε και τα ακαρνανικά παράλια. Ο βασικός οικισμός της εποχής ήταν μάλλον στον όρμο του Πλατυγιαλιού.
    Η τοποθεσία των αρχαϊκών και κλασικών Αστακών ταυτίζεται με αυτή του βυζαντινού Δραγαμέστου. Εκεί βρέθηκαν τα ερείπια αρχαίου ναού του Διός Καραού. "Κάρα" σημαίνει κεφάλι, επομένως ίσως δηλώνεται η προέλευση από τους Κεφαλλήνες. Πιο πιθανό όμως είναι να δηλώνεται ο αρχαίος λαός των Κάρων, οι οποίοι κατοίκησαν τη Στερεά Ελλάδα. Άλλωστε ο Καραός Ζευς λατρευόταν και στη βοιωτική επικράτεια.
     Κατά τα αρχαϊκά και κλασικά χρόνια τα ακαρνανικά παράλια απέκτησαν κορινθιακές αποικίες και οι περισσότερες πόλεις ήταν δεμένες στο κορινθιακό άρμα. Η Κόρινθος, προκειμένου να διασφαλίσει τη θέση της στο εμπορικό προσκήνιο, συχνά αναμειγνυόταν στην εσωτερική πολιτική ζωή των ακαρνανικών πόλεων. Τότε ήταν που εισήχθη και η έννοια της "πόλεως" ως σύστημα οργάνωσης-διακυβέρνησης ενώ παράλληλα κυκλοφόρησαν οι πρώτοι κορινθιακοί στατήρες. Η εικόνα του Αστακού της εποχής εκείνης -όπως μπορούμε να τη φανταστούμε- είναι εκείνη μιας ναυτικής πόλης με ακμάζον εμπόριο και αγροτική ζωή, όπου κυριαρχεί η φιλοκορινθιακή μερίδα και οι καθημερινές συναλλαγές θα γίνονται με κορινθιακούς στατήρες. 
 

    Κατά τα χρόνια του Εμφυλίου Σπάρτης-Αθηνών, ο Αστακός έγινε γνωστός για την ιστορία του Ευάρχου. Ο Εύαρχος ήταν τύραννος φίλα προσκείμενος στην Κόρινθο ο οποίος εκδιώχθηκε από τον Αστακό έπειτα από μεγάλη ναυτική επέμβαση (100 τριήρεις) των Αθηναίων. Η εκ νέου επαναφορά του προκάλεσε δυναμικότερη αθηναϊκή εκστρατεία υπό τον Φορμίωνα, που οδήγησε σε εκκαθάριση όλων των πόλεων της ακαρνανικής ενδοχώρας από τους φιλοκορίνθιους τυράννους και σε μεταφορά της περιοχής στην αθηναϊκή σφαίρα επιρροής.
      Το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου (404 π.Χ.) βρίσκει τον Αστακό ενταγμένο στο Κοινό των Ακαρνάνων, μια δύναμη που εκτεινόταν από τα βόρεια και δυτικά ακαρνανικά παράλια ως την παραχελωίτιδα ζώνη και τη χώρα των Αγραίων, με την πόλη των Οινιάδων να αποτελεί το Μήλον της Έριδος ανάμεσα Ακαρνάνες και Αιτωλούς. Το θρησκευτικό κέντρο του Κοινού ήταν η αρχαία Στράτος. Την εποχή εκείνη ο Αστακός ως παράλια πόλη ενίσχυσε τους δεσμούς του με την ενδοχώρα.
 

     Το Κοινόν ακολούθησε μια ιδότυπη πορεία
: τάχθηκε στο πλευρό των Μακεδόνων, απορροφήθηκε από την Συμπολιτεία των Αιτωλών (~250 π.Χ.), κατελήφθη από την Ήπειρο και επανήλθε στη Μακεδονία.
     Η ρωμαϊκή κατάκτηση επέβαλε την ερήμωση της περιοχής για χάρη της Ακτίας Νικόπολης που εποικίστηκε αναγκαστικά από τα ακαρνανικά παράλια. Είναι το τελευταίο στοιχείο που έχουμε για τον αρχαίο Αστακό.


πηγές:
Βασίλη Ζαγκότα
http://astakos-photos.blogspot.com/
Καραΐσκος Τάσος

4 σχόλια:

  1. Σωστή ενημέρωση κ έγκαιρη μπράβο σας, θα στεναχωρήσεις όμως κάποιους ιστορικούς... που έχουν βάφτιση τον ΑΣΤΑΚΌ..... Δραγαμεστο!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ ενδιαφέροντα έχουν τα γραφόμενα, υπάρχει λοιπόν κάτι από αρχαία ιστορία στο τόπο μας.
    Που είναι αυτά τα ευρήματα όμως;
    Υπάρχει πρόσβαση;
    Υπάρχει κάπου κάποια πινακίδα που να δηλώνει την ύπαρξή τους;
    Τουριστικά έντυπα δε θα έπρεπε να υπάρχουν;
    Πρέπει λοιπόν κάποια στιγμή να ξυπνήσουν κάποιοι και να αναδείξουν ότι εύρημα υπάρχει στον τόπο μας από αρχαίο πολιτισμό και να μπορεί κάποιος να τα επισκευθεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ ενδιαφέροντα έχουν τα γραφόμενα, υπάρχει λοιπόν κάτι από αρχαία ιστορία στο τόπο μας.
    Που είναι αυτά τα ευρήματα όμως;
    Υπάρχει πρόσβαση;
    Υπάρχει κάπου κάποια πινακίδα που να δηλώνει την ύπαρξή τους;
    Τουριστικά έντυπα δε θα έπρεπε να υπάρχουν;
    Πρέπει λοιπόν κάποια στιγμή να ξυπνήσουν κάποιοι και να αναδείξουν ότι εύρημα υπάρχει στον τόπο μας από αρχαίο πολιτισμό και να μπορεί κάποιος να τα επισκευθεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΗΣ5 Μαΐου 2021 στις 4:02 μ.μ.

    Συγχαρητηρια στους συντελεστες του ρεπορταζ. Φοβαμαι ομως οτι μπορει να βρεθουν ενοχοι(η κατηγορούμενοι)  απο καποιους Δημοσιους λειτουργους που επι 365 μερες τις 360 καθονται σε μια καρεκλα!!!!
    Θυμαμαι πριν 3 χρονια οταν επι τρεις μερες κατεγραψα ολες τις αρχαιότητες του Δημου Ξηρομερου και αφου συνεταξα ενα κειμενο με μικρο περιεχομενο διοτι δεν ημουν ιστορικος , δινοντας βαση στο φωτογραφικο υλικο, καποια 24ωρα μετα την δημοσιευση στα ΜΜΕ καποιοι που ενοχληθηκαν(αραγε διοτι παρουσιασα την  τραγικη κατασταση που βρισκονται επι δεκαδες και εκατονταδες; χρονια οι αρχαιολογικοι θησαυρου) για την προβολη του συγκεκριμενου  θεματος, με ενοχλητικες ,προκλητικες και απιστευτες  ερωτησεις, προσπαθουσαν να αντιληφθουν το λογο που ανακινησα αυτο το θεμα.!!!!Παραλληλα δε με πληροφορησαν(το αστειο της υποθεσης) οτι παραβιασα αρχαιολογικους χωρους!!!!!! Τα σχολια δικα σας , χωρις να τα γραψετε ομως. Να τα μεταφερετε με καπνο Ινδιανων. Προφανως μετα το τελος της συνομιλιας μου ,αντιληφθηκα οτι η μονη σχεση που εχουν με τους αρχαιολογικους χωρους του Ξηρομερου, οι ...Κρατικοι Λειτουργοι  ειναι οτι ενημερωνονται μεσω της google!!! Παραβιασα αρχαιολογικους χωρους μου ειπαν(το επαναλαμβανω προς εμπεδωση) Πιθανον να φανταζονται οτι εχουν προβει ολα αυτα τα χρονια στις καταλληλες κατασκευες και υποδομες οπου φυλασσονται ασφαλη, ΟΤΙ ΕΧΕΙ ΑΠΟΜΕΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ(ΠΑΡΑΝΟΜΗ) ΣΚΑΠΑΝΗ..
    ΜΑΛΛΟΝ ΓΙΑ ΖΟΥΛΟΥ ΜΑΣ ΠΕΡΑΣΑΝ
    ΜΕ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥΣ
    ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΗΣ

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο