Όχι ανεμογεννήτριες στον Μπούμστο!

    Πρόσφατα η «Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας» ενέκρινε μια ακόμη άδεια για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στα Ακαρνανικά όρη. Αυτήν την φορά όμως η άδεια που δόθηκε στην εταιρεία "VENERGIA Ενεργειακή Α.Ε." αφορά στην εγκατάσταση αιολικού σταθμού, ονομαστικής ισχύος 16 MW,  στην κορυφή του Μπούμστου! 

Μπούμστος ο μεγαλοπρεπής: Το θρυλικό βουνό του Ξηρομέρου απειλείται…

    Μπορεί η “Ψηλή Κορφή” στο “Περγαντί” με υψόμετρο 1589 μ. να είναι η ψηλότερη κορφή των Ακαρνανικών Άλπεων ή αλλιώς ονομαζόμενων και Ακαρνανικών Ορέων, όμως ο επιβλητικός Μπούμστος είναι το «θρυλικό βουνό» των Ξηρομεριτών. Στην πραγματικότητα είναι ένα βουνό –σύμβολο- για όλους τους Ξηρομερίτες και τους Ακαρνάνες, που πραγματικά καταφέρνει να σε σαγηνεύσει με την ξεχωριστή άγρια ομορφιά του: μια ομορφιά που προσδιορίζεται από τον συμμετρικό σχηματισμό του όγκου του, και που οφείλεται στην μοναδική του αλπική ορογένεση.........

      Με υψόμετρο 1577 μέτρα, δεσπόζει με μεγαλοπρέπεια στο νότιο - δυτικό τμήμα των Ακαρνανικών Άλπεων, μεταξύ του παράκτιου όρους “Σέρεκα” και της “Ψηλής Κορφής” και ευλόγως θεωρείται ως η σπονδυλική στήλη των Ακαρνανικών. Αποτελεί το προς τα δυτικά όριο της Μεγάλης Λεκάνης των Αιτωλικών Λιμνών και του κάμπου της ευρύτερης περιοχής του Αγρινίου.

       Στέκει αγέρωχος στο διάβα των αιώνων έχοντας συνδεθεί με μύθους αλλά και με γεγονότα που σημάδεψαν την περιοχή μας και έτερψαν και διαμόρφωσαν τα συναισθήματα των κατοίκων της. Πάμπολλοι οι θρύλοι και οι διηγήσεις για τους κλέφτες και αρματολούς, τους καπεταναίους του 21, τους λήσταρχους, τις νεράιδες και τα ξωτικά που έχουν να κάνουν με το θρυλικό βουνό.

      Παρατηρώντας το βουνό, βλέπεις τα χωριά του Ξηρομέρου να είναι κουρνιασμένα στην αγκαλιά του και θαρρείς ότι αναζητούν ανά τους αιώνες την προστασία και την θαλπωρή του.

     Ο Μπούμστος για τους κατοίκους του Κεντρικού Ξηρομέρου είναι το βουνό της ζωής. Κάτασπρος το χειμώνα, γκριζοπράσινος την άνοιξη, ολόλαμπρος το καλοκαίρι. Ανταριασμένος και βαλαντωμένος το φθινόπωρο.

     Τα Ακαρνανικά όρη  λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, έχουν δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο τοπόκλιμα επηρεάζοντας το περιβάλλον και ζωογονώντας την ευρύτερη περιοχή του Ξηρομέρου. Αυτή ακριβώς η γεωγραφική τους θέση, η ορεογραφία τους, και το μικροκλίμα τους είναι που τους έχουν προσφέρει μια μοναδική βιοποικιλότητα.

     Το γεωλογικό υπόβαθρο των Ακαρνανικών παρουσιάζει ιδιαίτερο και μεγάλο ενδιαφέρον. Η κεντρική Ακαρνανική οροσειρά αποτελεί συνέχεια των ηπειρωτικών οροσειρών, νοτίως του ευρύτερου τεκτονικού βυθίσματος του Αμβρακικού, που καλύφθηκε από τη θάλασσα περίπου πριν από 10.000 χρόνια και σχημάτισε τον ομώνυμο κόλπο. Σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό των οροσειρών αυτών παίζει ο ασβεστόλιθος και ο γύψος, γι' αυτό και στην περιοχή τους συναντώνται καρστικές μορφές. Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η έντονη καρστικοποίηση των ασβεστολιθικών πετρωμάτων και η δημιουργία πολλών δολινών, βυθισμάτων και σπηλαίων. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα απομονωμένα και κλειστά οροπέδια που περιβάλλουν τον κεντρικό ορεινό άξονα. Τα όρη χωρίζονται μεταξύ τους από χαμηλές ζώνες φλύσχη. Οι ζώνες καταλήγουν στην παραλία και κάθε μία τους αντιστοιχεί σε ένα μικρό κόλπο, ενώ κάθε όρος αντίστοιχα αντιστοιχεί και σε μια χερσόνησο. Κατ' αυτό τον τρόπο η ακτογραμμή του Ξηρομέρου εμφανίζεται κλιμακωτή με υποχώρηση από τον βορρά προς την ανατολή, διότι συγχρόνως οι οροσειρές έχουν βυθιστεί και αναδύονται σε νησίδες μέσα στο Ιόνιο πέλαγος (το όρος Σερέκας σχηματίζει τα νησιά Κάλαμος και Κάστος, και η Βελούτσα τις Εχινάδες). Από ανατολικά τα Ακαρνανικά οριοθετούνται από το μεγάλο βύθισμα Αμβρακικού - Αιτωλικού, με τους μοναδικούς υδροβιότοπους των λιμνών της Αμβρακίας (ή Ρίβιο ή Λιμναία) και τουΟζερού (ή Γαλίτσα), και την ροή του ποταμού Αχελώου προς τις εκβολές του.

    Ο Μπούμστος από την μία μεριά είναι γυμνός από βλάστηση, γεμάτος κοφτερά βράχια, πέτρες, και γκρεμνούς και από την άλλη του πλευρά είναι γεμάτος βλάστηση, με αριές, βελανιδιές, κέδρους, πουρνάρια και ένα μοναδικό δάσος Κεφαλληνιακής Ελάτης-πραγματικό κόσμημα.
      Το κυρίαρχο δέντρο στο Ξηρομέρο είναι η βελανιδιά και ειδικότερα ηήμερη βελανιδιά (Quercus ithaburensis subsp. macrolepis), η οποία έχει πανάρχαια σχέση με τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή. Συναντάται κυρίως σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και κοντά σε οικισμούς οπότε και συνδέεται στενά με τα πολιτισμικά τοπία όπου συνυπάρχει η γεωργία και η κτηνοτροφία με το φυσικό τοπίο. Η ήμερη βελανιδιά δεν έχει ιδιαίτερες εδαφικές απαιτήσεις. Αναπτύσσεται σε αβαθή μέχρι και βαθιά εδάφη από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι περίπου τα 1.000 μ. υψόμετρο με προτίμηση στις πεδινές και λοφώδεις θέσεις 600 – 700 μ. υψόμετρου σε όλες τις εκθέσεις και κλίσεις. Είναι μακρόβιο είδος και μπορεί να ζήσει περισσότερο από 1000 χρόνια. Στο περίφημο Βελανιδοδάσος του Ξηρομέρου έχουν καταγραφεί βελανιδιές ηλικίας μέχρι 800 ετών. Ενδεικτικό της μοναδικής αξίας του Βελανιδόδασους του Ξηρομερού, είναι ότι μόλις πρόσφατα ανακαλύφθηκαν σε αυτό πολλές ποικιλίες άγριας τρούφας: Tuber aestivum,Tuber borchii,Tuber rufum,Tuber nitidum. 
       Στα ψηλότερα μέρη του βουνού συναντάμε το μαγευτικό δάσος της μαύρης ελάτης (Κεφαλληνιακή Ελάτη-Abies cephalonica). Η έκταση του υπολογίζεται σε 2000 στρέμματα περίπου στην βόρεια πλευρά του Μπούμστου, και είναι πραγματικά εξίσου μοναδικό- λόγω της γεωγραφικής του απομόνωσης- όσο και το αντίστοιχο του Αίνου της Κεφαλλονιάς, από όπου και αντλεί την ονομασία του.

     Η χλωρίδα είναι πλούσια και σε πολλά άλλα είδη. Σύμφωνα με έρευνα της χλωρίδας που έχει πραγματοποιήσει το Τμήμα Διαχείρησης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων (που εδρεύει στο Αγρίνιο) του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2003 καταγράφτηκαν στην περιοχή 256 γηγενή φυτά. Αυτή η συλλογή περιλαμβάνει μερικά σπάνια και ενδιαφέροντα είδη, όπως είναι οι εντυπωσιακές αποικίες της παιώνιας (Paeonia mascula russoi) και μια αξιόλογη ποικιλία από άγριες ορχιδέες που περιλαμβάνουν την Ophrys reinholdii και την Ophrys helenae. Αξίζει να αναφέρουμε επίσης την ύπαρξη των: Acantholimon lycaonicum (Ακανθολιμών το λυκαονικό), Cerastium illyricum (Κεράστιο το Σύκομο), Rhamnus saxatilis (Ράμνος ο προυνόφυλλος), Anthyllis vulneraria bulgarica, Campanula garganica acarnanica, Centaurea deustiformis, Centaurea lacerata, Centaurea subciliaris acarnanica,  Dianthus biflorus, Dianthus giganteus subgiganteus, Erysimum microstylum, Galium advenum, Myosotis refracta paucipilosa, Orobanche amethystea, Silene ionica, Thlaspi rivale και τον φημισμένο Dictamnus albus ή στην τοπική του ονομασία Αϊ Βάρβαρο.
       Και η πανίδα του βουνού δεν υστερεί καθόλου, αφού καταφέρνουν και επιβιώνουν η αλεπού, το κουνάβι, ο ασβός, ο σκαντζόχοιρος, ο λαγός, το αγριογούρουνο κ.α. Παλιότερα μέχρι και την δεκαετία του 1970 στον Μπούμστο συναντούσες το τσακάλι (Canis aureus) και τονλύκο (Canis lupus), ενώ αναφορές μέχρι και την περίοδο του Εμφυλίου ήθελαν μικρούς πληθυσμούς πλατωνιών (Dama dama) στα ορεινά δάση της Ακαρνανίας.  Υπάρχει επίσης μία ποικιλία από ερπετά μεταξύ των οποίων δύο είδη χελώνας, η Κρασπεδωτή Χελώνα (Testudo marginata) και η Ονυχοχελώνα (Testudo hermanni hermanni) , διάφορα φίδια όπως το Κονάκι (Anguis fragilis) και ομάδες από σαύρες που βρίσκονται σε πληθυσμούς αρκετά ενδιαφέροντες και σημαντικούς.
Η ευρύτερη περιοχή έχει όμως ένα μοναδικό ορνιθολογικό ενδιαφέρον, διότι παρουσιάζει τουλάχιστον 127 καταγεγραμμένα είδη πουλιών, πολλά από τα οποία εξαιρετικά σπάνια και ιδιαιτέρως απειλούμενα. Εξάλλου η περιοχή είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον Αμβρακικό, το Δέλτα του Αχελώου και τους υγροτόπους των μεγάλων λιμνών της Αιτωλίας που παρουσιάζουν σημαντική και σπουδαία ορνιθολογική πηγή.

       Στον Μπούμστο ζουν και αναπαράγονται επιβεβαιωμένα τα είδη: Apus melba melba (Σκεπαρνάς), Aquila chrysaetos chrysaetos (Χρυσαητός), Bubo bubo bubo (Μπούφος), Caprimulgus europaeus (Γυδοβυζάχτρα), Cercotrichas galactotes (Κουφαηδόνι), Circus macrourus (Στεπόκιρκος), Emberiza caesia (Σκουρόβλαχος), Emberiza hortulana (Βλάχος), Falco peregrinus peregrinus (Πετρίτης), Ficedula albicollis (Κρικομυγοχάφτης), Gelochelidon nilotica (Γελογλάρονο), Gyps fulvus (Όρνιο), Hieraaetus fasciatus (Σπιζαητός), Hippolais olivetorum (Λιοστριτσίδα), Ixobrychus minutus (Μικροτσικνιάς), Lanius collurio collurio (Αητόμαχος), Lanius minor (Γαϊδουροκεφαλάς), Lanius senator senator (Κοκκινοκέφαλος), Lullula arborea arborea (Δεντροσταρήθρα), Sitta neumayer neumayer (Βραχοτσοπανάκος),  Sylvia hortensis crassirostris (Δεντροτσιροβάκος) και πολλά άλλα.

        Τα Ακαρνανικά όρη αποτελούν τον τελευταίο βιώσιμο θύλακα για το όρνιο (Gyps fulvus) στην Δυτική Ελλάδα και έναν από τους ελάχιστους εναπομείναντες στην ηπειρωτική χώρα. Το Όρνιο έχει καταχωρηθεί στον Kατάλογο I της κοινοτικής οδηγίας 79/409/ΕΟΚ και τελεί υπό αυστηρή προστασία ενώ παράλληλα έχει χαρακτηρισθεί ως σπάνιο και τρωτό στοΚόκκινο Βιβλίο Απειλούμενων Σπονδυλοζώων   της Ευρώπης και της Ελλάδας αντίστοιχα. Σύμφωνα με τα στοιχεία παρακολούθησης του είδους από την ελληνική ομάδα εργασίας για τους Γύπες, την περίοδο 2005-2008 η αποικία των Ακαρνανικών αριθμούσε από 4 έως 6 ζευγάρια. Οι θέσεις φωλιάσματός τους εντοπίζονται κυρίως στους γκρεμούς του όρους Τσέρεκας στην περιοχή της Παλαίρου στην δυτική κορυφογραμμή των Ακαρνανικών. 

        Ο Μπούμστος αποτελεί για τα όρνια το σημαντικό χώρο τροφοληψίας κυρίως διότι στο βουνό αυτό καθ' αυτό αλλά και στις γύρω περιοχές διατηρούνται χιλιάδες αιγοπρόβατα και αγελάδες ελευθέρας βοσκής, τα οποία εκτρέφονται με παραδοσιακό τρόπο. Σημαντικότερο όλων είναι ότι τα βράχια των δυτικών πλαγιών του Μπούμστου, πάνω από το χωριό Παναγούλα (Μερδενίκος), χρησιμοποιούνται ως κούρνιες από τα Όρνια. Το χειμώνα του 2011 καταγράφηκε στον Μπούμστο ο μέγιστος αριθμός των 25 Όρνιων, ενώ συνολικά στο ευρύτερο ορεινό σύμπλεγμα εκτιμάται με ασφάλεια ότι υπάρχουν τουλάχιστο 28 άτομα του είδους. Οι πτήσεις των πουλιών γύρω από την κορυφή του Μπούμστου προς αναζήτηση τροφής είναι καθημερινό φαινόμενο. 

Πριν την δεκαετία του ‘90 τα Όρνια φώλιαζαν σε διάφορες θέσεις γύρω από την περιοχή,  όπως στην  νήσο  Οξειά απέναντι από τις εκβολές του Αχελώου, στο όρος Βελούτσα (Αστακός), στην Παλαιοβούνα (Κλόκοβα Ναυπακτίας), στην Κανάλα  Βάλτου, στην Γαβροβού (Βάτος Ξηρομέρου), στην Νότια Γκιώνα (Σερνικάκι και Αγία Ευθυμία), στα Στενά του Μόρνου (Αμορανίτικα Βράχια), στην Βαράσοβα και στα Στενά της Γραβιάς (γκρεμοί Βάριανης) εκ των οποίων καμία δεν  υφίσταται πλέον. Την ίδια δυστυχώς τύχη είχαν και βορειότερα οι γνωστές αποικίες της  Ηπείρου στα φαράγγια του Άραχθου και του Βίκου. Μετά το 2000 τρεις ακόμη αποικίες της δυτικής - κεντρικής Ελλάδας εξαφανίσθηκαν: στα  άνω  Στενά  Καλαμά (2001- 2002), στα Στενά του Πηνειού στα Τέμπη (2003-2004) και στα Όρη Βάλτου στην Μεγαλόχαρη Άρτας (το 2003). Έτσι, στην ηπειρωτική Ελλάδα το είδος φωλιάζει πλέον μόνο σποραδικά σε ακόμη δύο θέσεις: στα όρη Παραμυθιάς και στα Στενά της Κλεισούρας. Ο πληθυσμός της Κλεισούρας (σήμερα μόλις 1-2 αναπαραγωγικά ζεύγη) δείχνει να σχετίζεται με τον πληθυσμό των Ακαρνανικών. Η ορεινή αλληλουχία Ακαρνανικά, Πεταλάς, Αράκυνθος, Βαράσοβα, Κλόκοβα, αποτελεί τον πλέον κρίσιμη περιοχή για τον ιθαγενή πληθυσμό, όπως και για αυτόν που διαχειμάζει ερχόμενος από  βορειότερες  βαλκανικές χώρες (κυρίως από την Κροατία και τη Σερβία). Συμπερασματικά, σήμερα  τα Ακαρνανικά  βουνά  παραμένουν  πλέον  η  μοναδική  περιοχή στην Δυτική Ελλάδα όπου διατηρείται ένας  βιώσιμος αναπαραγωγικός πληθυσμός, ο οποίος αποτελεί ποσοστό πάνω από το 30% του πληθυσμού του είδους στην Ηπειρωτική Ελλάδα, η διατήρηση του οποίου  είναι κομβικής σημασίας ως πληθυσμιακή κοιτίδα για την επανεποίκηση των ιστορικών αποικιών σε Πίνδο, Στερεά Ελλάδα και Β. Πελοπόννησο.

       Αξίζει επίσης να τονιστεί η επιστημονικά καταγεγραμμένη και τεκμηριωμένη εμφάνιση τόσο του Ασπροπάρη (Neophron Percnopterus) όσο και του Μαυρόγυπα (Aegypius monachus) στα βουνά της Ακαρνανίας. Σίγουρο επίσης είναι πως ένα ζεύγος Χρυσαετών (Aquila chrysaetos) φωλιάζει στο Μπούμστο. Καταγεγραμμένη επίσης είναι η παρουσία του Σπιζαετού (Hieraaetus fasciatus), του Στικταετού(Aquila clanga) και του Βασιλαετού (Aquila heliaca). Ο Φιδαετός(Circaetus gallicus) εμφανίζει 4-6 ζεύγη συνολικά στο Ξηρόμερο. Το Σαΐνι(Accipiter brevipes) έχει τουλάχιστον τρία αναπαραγωγικά ζεύγη: ένα στο δάσος Φράξου στο Λεσσίνι, ένα στο ρέμμα της Νήσσας στην περιοχή των Λουτρών Τρύφου και ένα  στις βόρειες πλαγιές του Μπούμστου στο εγκαταλελειμμένο χωριό Παλαιά Κομπωτή.  Ο Πετρίτης (Falco peregrinus), η Γερακίνα (Buteo buteo) και το Βραχοκιρκίνεζο (Falco tinunculus) θεωρούνται κοινά στην περιοχή.

        Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί και στον ρόλο του βουνού στην μετανάστευση και μετακίνηση διάφορων άλλων ειδών της ορνιθοπανίδας όπως Γερανών, Ερωδιών, Πελαργών, Πελεκάνων. Χάρη στα θερμικά ανοδικά ρεύματα που δημιουργεί η παρουσία του ανάμεσα στους δύο μεγαλύτερους υδροβιότοπους της Χώρας μας- αυτόν της Λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου και αυτόν του Αμβρακικού Κόλπου, παίζει σημαντικό ρόλο στο να βοηθάει τα μεγαλόσωμα αυτά πουλιά να μετακινούνται και να μεταναστεύουν.   

      Σε αντίθεση με το γειτονικό Περγαντί που έχει αλλοιωθεί βάναυσα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, ο Μπούμστος ακόμη και τώρα διατηρεί ανέγγιχτη την ομορφιά του και την φύση του. Και δυστυχώς η μόνη απειλή που δέχεται γίνεται στο όνομα της ψευδώς αποκαλούμενης ...πράσινης ανάπτυξης! 

      Ο Μπούμστος απειλείται και μαζί του απειλείται η ιστορία όλης της Ακαρνανίας. 

       Απειλείται το πνεύμα και η ψυχή του Ξηρομέρου. Κανείς Αιτωλοακαρνάνας δεν πρέπει να μείνει σιωπηλός: ο Μπούμστος πρέπει να σωθεί! Όπως καιόλα τα βουνά σύμβολα του τόπου μας: η Κυρά βγένα, η Κανάλα, τα κράβαρα, η Βαράσοβα, ο Αράκυνθος.

     Η πεζοπορία και η ανάβαση στο θρυλικό βουνό δεν πρέπει να είναι πρόκληση μόνο για τους φανατικούς ορειβάτες που το επισκέπτονται από διαφορετικές διαδρομές, τις οποίες μπορεί κανείς να ακολουθήσει για να ανεβεί στην κορυφή του βουνού, αλλά και για όλους τους Αιτωλούς και Ακαρνάνες, που  μπορεί να ζούν δίπλα του έχοντας την καθημερινή του εικόνα με όλες τις καιρικές του εκφάνσεις αλλά δεν αποτόλμησαν ποτέ να το επισκεφθούν… και να θαυμάσουν το μεγαλείο του! Το μεγαλείο της Ακαρνανικής Γης και Φύσης.
       Φθάνοντας στην κορυφή του Μπούμστου, μένεις κυριολεκτικά άφωνος από την θέα, τις ολοστρόγγυλες κορυφές, τον βουνίσιο αέρα, την μοναδική ατμόσφαιρα και το σπάνιας ομορφιάς τοπίο. Το θέαμα από το γιγάντιο βουνό είναι εκπληκτικό. Σε ένα επιβλητικό πανόραμα, παρελαύνουν τα Ακαρνανικά Όρη, το οροπέδιο Ασσάνη, το Περίφημο Δάσος της Μαύρης Ελάτης, τα παλιά χωριά Αχυρά και Βούστρι, η κοιλάδα και το ποτάμι της Νύσσας και τέλος ο Αμβρακικός Κόλπος. Από εδώ θα θαυμάσουμε μαγεμένοι τον Μύτικα, το νησί του Κάλαμου, το Μεγανήσι, την Λευκάδα, την Ιθάκη... Το βλέμμα μας θα αγκαλιάσει τις μεγάλες λίμνες της Αιτωλίας, θα παρασυρθεί από τον ρου του Αχελώου και θα φτερουγίσει στις αδάμαστες κορφές της Αιτωλίας. 

       Δεν πρέπει να υπάρξει ούτε ένας Αιρωλοακαρνάνας που έστω και νοερά να μην ανέβει στον Μπούστο. Αρκεί να γυρίσει το βλέμμα του στην κατεύθυνσή του, και να αφήσει τις αισθήσεις του ελεύθερες. Έτσι κι αλλιώς ο Μπούμστος είναι ο δυτικός ορίζοντας του τόπου μας. Και το περήφανο και αδάμαστο πνεύμα των Αιτωλοακαρνάνων θέλει να έχει τους ορίζοντές του ανοικτούς  και όχι κλεισμένους από ανεμογγεννήτριες! Αυτή είναι ίσως και η μόνη ελπίδα σωτηρίας για τον Μπούμστο!

Πηγή: http://konstantinosdavanelos.blogspot.gr/