Η Δημοτική Αρχή Ξηρομέρου… «αγνοεί» τον πολιτισμό και την παράδοση της Παλαιομάνινας!

 Στον πίνακα των συλλόγων και σωματείων που επιχορηγήθηκαν δεν συμπεριέλαβε την πανελληνίως και διεθνώς γνωστή για το πολιτιστικό και λαογραφικό έργο και την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας

Του Δημήτρη Στεργίου*

      Ως ένα προκλητικό μνημείο αδιαφορίας, επιλεκτικού ενδιαφέροντος, προκλητικής συμπεριφοράς και μένους κατά πρωτοβουλιών που διασώζουν, αναδεικνύουν και αξιοποιούν την πολιτιστική κληρονομιά και παράδοση καταθέτω την εισήγηση περί επιχορήγησης Πολιτιστικών Συλλόγων για το 2011 από το Δήμο Ξηρομέρου...

        Ιδού, λοιπόν, η εισήγηση της κυρίας αντιδημάρχου και συζύγου του κ. δημάρχου για την επιχορήγηση συλλόγων και σωματείων, τα οποία έχουν ιδρυθεί και είναι σε δράση και λειτουργούν στο Δήμο Ξηρομέρου:

1.Ξηρομερίτικη Εταιρεία Λόγου και Τέχνης με το ποσό 500,00 Ευρώ.

2.Σύλλογος των απανταχού Στρογγυλοβουνιωτών «Το Ψηλοβράχι»  με το ποσό των 500,00 Ευρώ.

3.Λαογραφικό μουσείο Αγραμπέλου με το πόσο των 500,00 Ευρώ

4.Σύλλογος Σκουρτιανιτών  «Το Παλιόκαστρο» με το πόσο των 500,00 Ευρώ

5.Σύλλογος Φίλων Βελανιδιάς «Η Αμαδρυάδα» με το ποσό των 1.000,00 Ευρώ.

6.Σύλλογος Παπαδαταίων  «Ο Άγιος Νικόλαος» με το ποσό των 1.500,00 Ευρώ.

7.Σύλλογος Αποδήμων Φυτειωτών «Το Λιγοβίτσι»  με το ποσό των 3.000,00 Ευρώ.

8.Σύνδεσμος Χρυσοβιτσάνων «Τα Κόροντα» με το ποσό των 1.500,00 Ευρώ.

9.Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Βλυζιανών με το πόσο των 500,00 Ευρώ

10.Σύλλογος Μπαμπίνης  «Χριστόδουλος Παμπλέκης» με το πόσο των 500,00 Ευρώ

11.Ιππικός και Χορευτικός  Σύλλογος «Ο Φίλλιπος»  με το πόσο των 500,00 Ευρώ

12.Σύλλογος Γυναικών Μύτικα με το ποσό των 3.000,00 Ευρώ.

13.Πνευματικός Πολιτιστικός Σύλλογος Κανδήλας με το ποσό των 3.000,00 Ευρώ.

        Σίγουρα, σημειώσατε μια προκλητική, εσκεμμένη και εκδικητική παράλειψη: Στον πίνακα αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται η Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας, η οποία από το 1997 έχει επιδείξει ένα σημαντικό έργο, που έχει γίνει πανελληνίως και διεθνώς γνωστό και που «αγνοεί» μόνο η σημερινή Δημοτική Αρχή!

Επειδή η σημερινή Δημοτική Αρχή μπορεί να επικαλεσθεί άγνοια του έργου αυτού, ενδεικτικά υπενθυμίζουμε τα ακόλουθα:


ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ: Το Αγροτικό  Τεχνολογικό Μουσείο Παλαιομάνινας

ΠΡΙΝ: Ο παλιός αλευρόμυλος εγκαταλελειμμένος και ερημωμένος 

ΜΕΤΑ: Αγροτικό Τεχνολογικό Μουσείο Παλαιομάνινας. Από την Εταιρεία Φίλων των Μνημείων o παλιός αλευρόμυλος στην Παλαιομάνινα, ήδη έχει ανακαινιστεί και εξελιχθεί σε Αγροτικό Τεχνολογικό Μουσείο. 

   1.Το Αγροτικό  Τεχνολογικό Μουσείο Παλαιομάνινας («Μόρα α Λάπα»): Είναι το αρτιότερο και ίσως πληρέστερο Αγροτικό Τεχνολογικό Μουσείο είναι πραγματικότητα στην Παλαιομάνινα. Κι αυτό, χάρις στις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας. Έως το 2000 ήταν στα ερείπια ένας από τους παλαιότερους (λειτούργησε το 1920) αλευρόμυλους της χώρας, ο μύλος Λάπα («Μόρα α Λάπα»), και διασώθηκε και αναδείχθηκε με χορηγίες, πλην του Δήμου Αστακού! Το ανακαινισμένο κτίριο του μύλου και ο μηχανολογικός εξοπλισμός λειτουργούν ήδη ως μοναδικό ίσως Αγροτικό Τεχνολογικό Μουσείο, όπου υπάρχει ειδικό τμήμα που περιλαμβάνει λαογραφικό και τεχνολογικό παραδοσιακό υλικό του Κύκλου «Σίτος – Άλευρα – Άρτος»,  όπως αλέτρια, σβάρνες, υλικό υποζυγίων που βοηθούσαν στο όργωμα, δρεπάνια, κοσιές,  «μηχανή» καθαρισμού του σταριού από την  ήρα, παραδοσιακός φούρνος και σύνεργα του φούρνου, αλώνι, παλιές φωτογραφίες με στιγμιότυπα από το όργωμα, το θέρισμα, το αλώνισμα και άλλα παλιά στιγμιότυπα από όργωμα, θέρισμα, αλώνισμα και άλλες.

Το Πολιτιστικό - Λαογραφικό Κέντρο. Με δαπάνες της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας, ανακαινίστηκε το παραδοσιακό λιθόκτιστο
 κτίριο του παλαιού Τυροκομείου

   2.Το Πολιτιστικό - Λαογραφικό Κέντρο της Παλαιομάνινας: Ύστερα από πρόταση της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας και την πρόθυμη ανταπόκριση της διοίκησης του Αγροτικού και Πιστωτικού Συνεταιρισμού της Παλαιομάνινας το κτίριο του «Τυροκομείου» διασώθηκε, αναδείχθηκε και αξιοποιήθηκε με τη μεταφορά σε αυτό της Λαογραφικής Έκθεσης και τη στέγαση των γραφείων όλων των συλλόγων και φορέων του χωριού μας.

   3.Η εφημερίδα «Παλαιομάνινα»: Το δΔοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας αποφάσισε την έκδοση τριμηνιαίας (σε πρώτη φάση) πολιτιστικής και λαογραφικής εφημερίδας υπό τον τίτλο «ΠΑΛΑΙΟΜΑΝΙΝΑ». Στόχος μας είναι η ενημέρωση των μόνιμων κατοίκων του χωριού μας και των συγχωριανών μας στην Αθήνα, τον Πειραιά και σε άλλες πόλεις της χώρας μας γύρω από την ιστορία, την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και παράδοση του χωριού μας, τις τουριστικές και άλλες επιχειρηματικές  δυνατότητες στην περιοχή μας, την προβολή ατομικών και συλλογικών δραστηριοτήτων, τις επιδόσεις των νέων μας και την προκοπή τους και, φυσικά, τα προβλήματα.

      4.Αρχαιολογικές ανασκαφές στην αρχαία πόλη: Με την οικονομική στήριξη (21.000 ευρώ) από την Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας άρχισαν οι αρχαιολογικές ανασκαφές στην αρχαία πόλη το Δεκέμβριο του 2006 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών

      5.Κυκλοφορία cd με 15 γνήσια παραδοσιακά τραγούδια της Παλαιομάνινας: Πρόκειται για ένα ντοκουμέντο με ζωντανές ηχογραφήσεις, που έγιναν στο χωριό μας από την Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας και βρισκόταν στο αρχείο μας.

    6.Έκδοση τετράχρωμου οκτασέλιδου φυλλαδίου με τα κείμενα, τη μετάφραση των τραγουδιών και σχόλια: Η διάσωση γνήσιων παραδοσιακών τραγουδιών της Παλαιομάνινας ήταν από τις πρώτες προτεραιότητες της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας.

    7.Ψηφιοποίηση όλου του πολύτιμου οπτικοακουστικού υλικού (πολιτιστικές εκδηλώσεις, αναπαραστάσεις εθίμων, ντοκιμαντέρ, αρχαιολογικοί χώροι και αξιοθέατα του χωριού και άλλα) με τη συγκέντρωσή του σε dvd και, στη συνέχεια, την αναπαραγωγή του σε αυτοτελείς εκδόσεις και την πώλησή του στους συγχωριανούς μας και τους φίλους της Παλαιομάνινας.

  8.Σημαντικό πολιτιστικό έργο, πολιτιστικές εκδηλώσεις, επενδύσεις, ανάπτυξη: Η Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας, η οποία ιδρύθηκε το 1997 γι΄ αυτόν ακριβώς το σκοπό, επιβεβαίωσε την επισήμανση αυτή με τις πρωτοβουλίες που προωθήθηκαν τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια. Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις και πολλές άλλες δραστηριότητες προωθήθηκαν στην Παλαιομάνινα χωρίς την παραμικρή επιβάρυνση των συγχωριανών μου. Αντιθέτως, ένα μεγάλο μέρος του ποσού από χορηγίες που εξασφαλίζονταν έμενε στο χωριό μας, ενώ κατά τις ημέρες των πολιτιστικών εκδηλώσεων σημειωνόταν μεγάλη εμπορική και οικονομική δραστηριότητα στην Παλαιομάνινα και ενισχυόταν έτσι σημαντικά το οικογενειακό τους εισόδημα, όπως καταδεικνύεται από ενδεικτικά στοιχεία που παρουσιάζονται στη συνέχεια. Ενισχύθηκαν άμεσα επαγγελματίες για αγορά αγαθών και υπηρεσιών καθώς και φορείς του χωριού με ποσό που ξεπερνάει τα 200.000 ευρώ, ενώ η συνολική προσφορά από τα ταμεία της Εταιρείας για τις ενισχύσεις αυτές και έργα (αγορά και ανακαίνιση αλευρόμυλου, ανακαίνιση τυροκομείου, ανασκαφές κ.λπ) ξεπερνά το ποσό των 660.000 ευρώ! Και όλη αυτή προσφορά οφείλεται, κυρίως, στη διοργάνωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων, που αποτελούσαν τη βασικότερη πηγή εσόδων (χορηγίες).

Ειδικότερα, η προσφορά αυτή αποτυπώνεται, σύμφωνα με μερικά ενδεικτικά στοιχεία, ως εξής (σε ευρώ):

- Για αγορά αγαθών και υπηρεσιών από κατοίκους του χωριού 151.585.

- Αγορά παλιού αλευρόμυλου με χορηγία της ΕΤΒΑ…        30.000

- Ανακαίνιση παλαιού αλευρόμυλου (Κοινοτικό Πρόγραμμα)….    31.000

- Ανακαίνιση παλιού τυροκομείου (Πολιτιστικό Κέντρο)… 33.000

- Για ενίσχυση φορέων (βραβεία, σύλλογοι, Ιερός Ναός κλπ)… 15.725.

- Για εκδρομές του χορευτικού (όχι για το χοροδιδάσκαλο)…10.800.

- Δαπάνες έναρξης αρχαιολογικών ανασκαφών……   21.270

- Για αγορά καζανιών (εξυπηρετείται όλο το χωριό)……7.000

----------------------------------------------

Σύνολο……………………………………… 300.380 €

      Επίσης, με πρωτοβουλίες και προτάσεις της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας προς αρμόδιους υπουργούς και αρμόδιες κρατικές αρχές προωθήθηκαν στο χωριό μας  σημαντικά έργα. Ενδεικτικά, αναφέρονται τα ακόλουθα :

- Ασφαλτόστρωση δρόμου προς την «Πόρτα» και κατασκευή λιθόστρωτων δρόμων προσπέλασης στην ακρόπολη και αρχαιολογικούς χώρους (επί υπουργίας κ. Χρίστου Βερελή)……………………… 176.100

- Λιθόστρωση δρόμων στο χωριό (επί υπουργίας Β. Παπανδρέου).. 44.000

- Έργα συντήρησης και επισκευής Γυμνασίου και εξοπλισμός………. 34.000

- Επιχορήγηση Α.Ο «Φλόγα» (Γραμματεία Αθλητισμού)……  11.800

- Επιχορήγηση ΤΟΕΒ .......................95.000

---------------------------------------

Σύνολο……………………………… 360.900 €

Γενικό σύνολο …………………  661.280 €

        Στην προσφορά αυτή δεν συμπεριλαμβάνονται και τα έμμεσα οφέλη για τους επαγγελματίες του χωριού μας κατά τις ημέρες των πολιτιστικών εκδηλώσεων κατά τις οποίες συνέρρεαν στην Παλαιομάνινα χιλιάδες επισκέπτες.
     Επίσης, δεν συμπεριλαμβάνεται ο εξοπλισμός με διδακτικό υλικό, φωτοτυπικό μηχάνημα, υπολογιστές, γραφεία, βιβλιοθήκη, αρχειοθήκη, καρέκλες και άλλα του Δημοτικού Σχολείου Παλαιομάνινας, του Νηπιαγωγείου Παλαιομάνινας, του ΤΟΕΒ Παλαιομάνινας και του Ιατρείου Παλαιομάνινας. 
     Ακόμα, στη συνολική αυτή προσφορά δεν συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες για φωτογραφίσεις, για βιντεοσκοπήσεις αρχαιολογικών χώρων και αξιοθέατων τοποθεσιών του χωριού μας, για βιντεοκασέτες με αναπαράσταση βλάχικων γαμήλιων και άλλων εθίμων, για αγορά βιβλίων και πάγιων εγκαταστάσεων.

     Κι επειδή ίσως η σημερινή Δημοτική Αρχή επικαλεσθεί το επιχείρημα ότι δεν πραγματοποίησε εφέτος η Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας πολιτιστικές εκδηλώσεις, σημειώνουμε ότι στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών και με την προσδοκία για στενότερη συνεργασία για την προώθηση έργων με σκοπό τη διάσωση, ανάδειξη και αξιοποίηση της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς και παράδοσης του χωριού μας, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας υπέβαλε στη νέα Δημοτική Αρχή Ξηρομέρου (δήμαρχος, Δημοτικό Συμβούλιο και Δημοτικό Διαμέρισμα Παλαιομάνινας) συγκεκριμένη δέσμη προτάσεων, η οποία δεν περιοριζόταν μόνο σε εκδηλώσεις αλλά σε συγκεκριμένα έργα. 
Η δέσμη αυτή έχει ως εξής:

1.Επανέναρξη των γνωστών πολιτιστικών εκδηλώσεων στην Παλαιομάνινα, με κορυφαίο θέμα το βλάχικο γάμο και αναπαράσταση εθίμων του χωριού, οι οποίες, μολονότι είχαν εξελιχθεί σε σημαντικό θεσμό, «εσίγησαν» τα τελευταία πέντε χρόνια λόγω έλλειψης των αναγκαίων πόρων.

2.Συνέχιση των αρχαιολογικών ανασκαφών, σύμφωνα με το πρόγραμμα που έχει καταρτίσει ο καθηγητής κ. Βασίλης Λαμπρινουδάκης.

3.Ηλεκτροφωτισμός της ακρόπολης της αρχαίας πόλης της Παλαιομάνινας.

4.Ολοκλήρωση του έργου ανακαίνισης του νέου Αγροτικού Τεχνολογικού Μουσείου της Παλαιομάνινας (παλιός αλευρόμυλος) με τη βελτίωση, κυρίως, του προαύλιου χώρου, την κατασκευή παραδοσιακού φούρνου και μικρού αλωνιού και, φυσικά, τον ηλεκτροφωτισμό.

5.Ολοκλήρωση του έργου ανακαίνισης του νέου Πολιτιστικού – Λαογραφικού Κέντρου της Παλαιομάνινας (παλιό τυροκομείο) με την τοποθέτηση ξύλινου δαπέδου στους εσωτερικούς χώρους και την κατασκευή τζακιού και τη βελτίωση του εξωτερικού χώρου με έργα πρασίνου (χλοοτάπητας, δέντρα, θάμνοι κλπ).

6.Εγκαίνια εντός του 2011 και των δύο αυτών έργων μετά την ολοκλήρωση της ανακαίνισης (μπορεί να συμπέσουν με τις πολιτιστικές εκδηλώσεις).

7.Αποκάλυψη και ανάδειξη του θολωτού μυκηναϊκού τάφου στη Μήλα.

8.Ανάδειξη του χώρου «Γκούβες» στην Αγία Παρασκευή (καθαρισμός, παγκάκια, ηλεκτροφωτισμός).

9.Ανάδειξη της παλαιάς υδατοδεξαμενής στη «Φουγγία» με ένταξη του έργου αποκατάστασης σε Κοινοτικό Πρόγραμμα.

10.Ανάδειξη των δύο αρχαίων πηγαδιών στη «Λάκκα» με ένταξη του έργου αποκατάστασης σε Κοινοτικό πρόγραμμα.

11.Ανάδειξη και αξιοποίηση της σπηλιάς με σταλακτίτες («Γκούβα α Φούρου») με την κατασκευή δρόμου προσπέλασης σε αυτή και τη συνέχιση των σπηλαιολογικών ερευνών στη σπηλιά, αλλά και σε πολλά άλλα σπηλαιοβάραθρα του χωριού.

12.Ανάδειξη του αρχαίου λιθόστρωτου δρόμου που οδηγεί από το χωριό στο παλιό νεκροταφείο και εξαφάνιση της δεξαμενής βοθρολυμάτων που έχει κατασκευαστεί πριν από χρόνια και έχει καταστρέψει το δρόμο αυτό και μολύνει συνεχώς τα γύρω λιοστάσια και τον Αχελώο ποταμό!

13.Συνέχιση της ασφαλτόστρωσης του αρχαίου παραποτάμιου δρόμου από την «Πόρτα» των αρχαίων τειχών της Παλαιομάνινας έως την «Αγία Φανερωμένη» (Πεντάλοφος).

14.Αποκατάσταση του παραδοσιακού κτιρίου του σημερινού Γυμνασίου Παλαιομάνινας για τη μετατροπή του σε Έκθεση ή σε χώρο εκδηλώσεων και ανέγερση νέου σύγχρονου κτιρίου για τη στέγαση του Γυμνασίου.

15.Γκρέμισμα του σημερινού κτιρίου του Δημοτικού Διαμερίσματος και ανάδειξή του σε χώρο πρασίνου (ο χώρος όπου βρίσκεται σήμερα το Δημοτικό Διαμέρισμα Παλαιομάνινας είναι επικίνδυνος).

16.Κατασκευή μερικών παραδοσιακών βρυσών σε κεντρικά σημεία του χωριού ή εκεί όπου ήταν οι αντίστοιχες παλιές.

17.Ηλεκτροφωτισμός κεντρικών δρόμων με την τοποθέτηση παραδοσιακών φανοστατών (φανάρια).

     Σημειώνεται ότι τα περισσότερα από τα έργα αυτά μπορούν και πρέπει να ενταχθούν στο Πρόγραμμα «Αλέξανδρος Μπαλτατζής», ύψους 6 δισ. ευρώ, στο πρόγραμμα «Πίνδος», που επεκτάθηκε και στην Αιτωλοακαρνανία και, φυσικά, στο (κοινοτικό) «Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου» (ΟΠΑΧ). 

Η απάντηση; Εκκωφαντική σιωπή!

(* Δημοσιογράφος – συγγραφέας από την Παλαιομάνινα. Πρόεδρος της Εταιρείας Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας. Διετέλεσε διευθυντής Σύνταξης του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» και της «Απογευματινής, διευθυντής του «Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής» και επί τριάντα χρόνια στέλεχος, αρθρογράφος, αναλυτής και σχολιαστής στις εφημερίδες «Βήμα» και «Νέα»)