Oι προτομές του Γεώργιου Καραϊσκάκη στην Kεντρική Ελλάδα. -Ρούμελη – Ήπειρος – Θεσσαλία

Το παρόν άρθρο αποτελεί ένα είδος οδοιπορικού συνάντησης και γνωριμίας με τις προτομές, οι οποίες πραγματεύονται τη μορφή του στρατάρχη Γεωργίου Καραϊσκάκη.

Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη, δήμος Αράχωβας, Βοιωτία.

Οι τελευταίες είναι τοποθετημένες σε περιοχές, όπου ο τελευταίος έδρασε πολεμικά, ως επί το πλείστον στη Ρούμελη, αλλά και στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία, σε μια θέληση έκφρασης ευγνωμοσύνης και απόδοσης τιμής στην αγωνιστική προσφορά του, αποσκοπώντας, επιπλέον, η τελευταία να διατηρηθεί εσαεί ζωντανή στη συνείδηση και στη μνήμη των επερχόμενων γενεών.

Στο δήμο Αράχωβας – Διστόμου – Αντίκυρας του νομού Βοιωτίας, συγκεκριμένα στη δυτική έξοδο της πόλης της Αράχωβας, συναντούμε την πρωιμότερη προτομή που στήνεται προς τιμήν του εν λόγω ήρωα, εκτός Αττικής. Το επιλεχθέν σημείο της τοποθέτησής της βρίσκεται σε στενή συνάφεια με τα ιστορικά δρώμενα του Αγώνα, που συνδέονται με την περιοχή, δηλαδή τη μάχη της Αράχωβας, που έλαβε χώρα το Νοέμβριο 1826, και η νικηφόρος έκβασή της οφείλεται στον ήρωα.

Το έργο φιλοτεχνείται σε λευκό μάρμαρο από τον γλύπτη Νικόλαο Γεωργαντή (1883-1947), το 1930, εντάσσεται στο πλαίσιο του εορτασμού της εκατονταετηρίδας όχι μόνο από τον Αγώνα της Παλιγγενεσίας αλλά και από τη μάχη της Αράχωβας και παραδίδεται στο κοινό τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς. Η προτομή, σχετικά συμβατών διαστάσεων, εκτός από το κεφάλι, περιλαμβάνει ικανό τμήμα του μπούστου που τέμνεται οριζόντια σε χαμηλό σημείο κάτω από το στέρνο και έχει τους βραχίονες σε λοξή απότμηση σχεδόν στην αρχή τους. Επιστέφει ψηλό βάθρο σε σχήμα κόλουρης πυραμίδας, κατασκευασμένο από τριακόσιους ακατέργαστους λίθους, γκρίζου χρώματος και ελεύθερου σχήματος, που αποτελούν αλληγορική αναφορά και ανάμνηση του τροπαίου από τις κεφαλές των Οθωμανών και των Τουρκαλβανών που έστησε στη θέση ”Πλόβερμα” ο στρατηγός την επομένη της φερώνυμης μάχης. Στο μέσο περίπου της πρόσοψης του βάθρου, υπάρχει ένθετη μαρμάρινη πλακέτα, που πληροφορεί σχετικά με την ατομική ταυτότητα και το στρατιωτικό αξίωμα του εικονιζομένου,
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ
ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΣ
1780-1827
Ο ήρωας εικονίζεται ευθυτενής, με το μπούστο μετωπικό και το κεφάλι σε στροφή στο δεξιό του ώμο. Φέρει την τυπική ενδυμασία των οπλαρχηγών της εποχής, όπου διακρίνονται ιδιαίτερα τα άρματά του και ο χαρακτηριστικός καλογηρόσκουφος στο κεφάλι. Παρά την τραχιά, αδρή πραγμάτευση της επιφάνειας του μπούστου, στοιχείο που αποτελεί μάλλον συμβολική μνεία στη φύση του πολέμου και στον τρόπο της ζωής του αρματωλού, αντίθετα για την απόδοση της φυσιογνωμίας του ήρωα, καλλιεργείται ένα “κλασσικό” ρεαλιστικό ύφος. Οι επιφάνειες του προσώπου της μορφής είναι λείες και η μετάβαση από τη μία στην άλλη γίνεται ομαλά, τα χαρακτηριστικά αποτυπώνονται αρκετά λεπτά, καλοφτιαγμένα και διέπονται από απόλυτη συμμετρία. Η έμφαση δίνεται στο κυρίαρχο μουστάκι, καθώς και στις σκιάσεις που δημιουργούνται στην περιοχή των ζυγωματικών, στις βαθουλωμένες παρειές και στις αρκετά βαθιές κόγχες των ματιών, επιλογές που επιδιώκουν μάλλον να παρουσιάσουν μια όψη εμφανώς καταπονημένη και αποδυναμωμένη, η οποία παραπέμπει ίσως στο γεγονός της ήδη τότε – τις παραμονές εκείνης της μάχης – επισφαλούς υγείας του αρχιστρατήγου της Ρούμελης.
Στην πόλη της Καρδίτσας, συγκεκριμένα στην οδό Γεωργίου Καραϊσκάκη, απαντά μια επίσης πρώιμη προτομή με σχετικό θέμα. Έχει φιλοτεχνηθεί σε λευκό μάρμαρο, επίσης από τον Νικόλαο Γεωργαντή, το 1936, και αποτελεί πανομοιότυπο αντίγραφο της πρωτογενούς εκείνης, η οποία – προαναφέρθηκε – βρίσκεται στην Αράχωβα. Το έργο αποκαλύπτεται το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Η ανέγερσή του ανήκει στην πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Ιεζεκιήλ, ο οποίος οραματίστηκε το έργο και έκανε τις σχετικές ενέργειες. Τα χρήματα για τη δαπάνη της κατασκευής του προέρχονται από έρανο που διενεργείται πενήντα χρόνια πριν, με πρόταση του γιού του ήρωα, Σπυρίδωνα Καραϊσκάκη – τότε βουλευτή Καρδίτσας –, το ποσό του οποίου κατατέθηκε στο ΕΤΕ.
Η προτομή ακουμπά σε τετράγωνη, πολύ χαμηλού ύψους βάση από το ίδιο υλικό, η οποία – όπως και το πλαϊνό και πίσω μέρος του μπούστου της προτομής – διακρίνεται για την τραχιά και ακατέργαστου χαρακτήρα διαχείριση της επιφάνειάς της. Εδράζεται σε ψηλή στήλη μειούμενη ελαφρά προς τα πάνω, η οποία στηρίζεται σε δύο πλατύτερους και χαμηλού ύψους αναβαθμούς και είναι δομημένη με ακατέργαστους λίθους γκρίζου χρώματος και ακανόνιστου σχήματος. Στο κατώτερο σημείο της εμπρόσθιας όψης της στήλης, υπάρχει – και εδώ –λευκή μαρμάρινη πλακέτα με εγχάρακτη επιγραφή, που πληροφορεί σχετικά με την ταυτότητα του τιμώμενου,
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ
ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΣ
1780-1827

 

Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη, δήμος Γεώργιος Καραϊσκάκης, Άρτα.

Κατά πολύ μεταγενέστερη είναι η προτομή που απαντά στο φερώνυμο δήμο «Γεώργιος Καραϊσκάκης», της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας. Είναι φιλοτεχνημένη σε λευκό μάρμαρο και φέρει διαστάσεις που δεν απέχουν του συμβατού. Εδράζεται σε βαθμιδωτό βάθρο, επίσης από λευκό μάρμαρο, ορθογώνιου σχήματος και απόλυτα λιτού διακόσμου. Στην πρόσοψή του, υπάρχει ένθετη πλακέτα, όπου σημειώνονται τα στοιχεία της ταυτότητας του τιμώμενου καθώς και ο τόπος και το έτος της γέννησης και του θανάτου του,

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ

ΑΡΧ/ΤΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Εγεννήθη εν Σκουλικαρία εν

Έτει 1782 έπεσεν ηρωικώς

μαχόμενος εις μάχην των

Αθηνών κατά των τούρκων

την 23-4-1827

Στην πίσω όψη του βάθρου, σε ανάλογη πλακέτα, επίσης εγχάρακτη επιγραφή με κεφαλαία γράμματα, αναφέρει την ακριβή χρονιά της ανέγερσης του γλυπτού,

ΑΝΗΓΕΡΘΗ

ΕΝ ΕΤΕΙ 1958

Δεν αναφέρεται ωστόσο πουθενά το όνομα του δημιουργού του έργου και, παρά τις προσπάθειες, δεν βρέθηκε κανείς  που να γνωρίζει κάτι σχετικό.

Η προτομή εκτείνεται σε μικρό τμήμα του μπούστου, το οποίο δεν φέρει καθόλου βραχίονες και έχει αποδοθεί σε γεωμετρικοποιημένο ορθογώνιο σχήμα, που προσιδιάζει με το βάθρο. Η τιμώμενη μορφή στέκει μετωπική προς τον θεατή, σε στάση ευθυτενή και αγέρωχη, με την όψη της να αποπνέει επιβλητικότητα, υπεροχή και σοβαρότητα, στοιχεία που συνάδουν με το υψηλό στρατιωτικό της αξίωμα. Ο δημιουργός, εδώ, κινείται στο πνεύμα ενός παραδοσιακού ρεαλισμού με διαθέσεις ιδεαλιστικής υφής, όπως διαπιστώνεται από τη διευθέτηση της κόμης, τις λεπτές επιφάνειες του προσώπου, τα καλοφτιαγμένα και συμμετρικά χαρακτηριστικά της. Με τις άνω επιλογές, αν και το έργο αποτελεί συνεπές πορτρέτο του ήρωα, η μορφή ωραιοποιείται και εξιδανικεύεται.

Ακόμη μία προτομή του ήρωα, αυτή τη φορά ορειχάλκινη,  κοσμεί την κοινότητα Πλατάνου του δήμου Ναυπακτίας, τοποθετημένη σε  περίοπτο σημείο της περιοχής, συγκεκριμένα στη βόρεια κεντρική είσοδο του Πλατάνου και σε απόσταση 50 μέτρων από την κεντρική πλατεία του Αγίου Νικολάου.

 

Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη, Κοινότητα Πλατάνου, δήμος Ναυπακτίας

Η επιλογή της συγκεκριμένης περιοχής άπτεται επίσης κριτηρίων συναφών με την αγωνιστική δράση του ήρωα, ο οποίος είχε εκεί το στρατηγείο του, από το 1824 έως την άνοιξη του 1825, λίγο πριν από την Έξοδο του Μεσολογγίου. Το γλυπτό τοποθετείται στο προαναφερθέν σημείο, όπου αποκαλύπτεται το 1975 επί κοινοτικής προεδρίας Δημητρίου Τσούκαλη. Η ανέγερσή του οφείλεται στην ευγενή χορηγία  του καθηγητή γυναικολογίας Νικολάου Παπανικολάου, του οποίου η εν λόγω περιοχή υπήρξε γενέτειρα.

Το γλυπτό φέρει διαστάσεις κοντά στις συμβατές (0,80 μ. Χ 0,70 μ.) και εδράζεται σε ορθογώνιου σχήματος και μηδαμινού σχεδόν ύψους βάση από το ίδιο υλικό, πάνω σε τετράπλευρη στήλη, ελαφρά μειούμενη προς τα πάνω, που ακουμπά σε αναβαθμό λίγο πλατύτερο και μόλις μερικών εκατοστών ύψους. Προβάλλεται δε σε τοιχίο, εν είδει φόντου, το οποίο, με τους δύο κολονίσκους και την αετωματική του απόληξη παραπέμπει σε αρχαιοελληνικό ναΐσκο, που απαντά στις επιτύμβιες στήλες των κλασικών χρόνων. Η στήλη και το τοιχίο έχουν κατασκευαστεί από λίθους ορθογώνιου σχήματος, λευκού και ανοιχτού γκρίζου χρώματος. Στην πρόσοψη της στήλης, υπάρχει χάλκινη πλακέτα με το επώνυμο της τιμώμενης προσωπικότητας, σημειωμένο με μικρά καλλιγραφικά γράμματα, Καραϊσκάκης.

Ο ήρωας εικονίζεται ευθυτενής και απόλυτα μετωπικός. Η έμφαση δίνεται, αφενός, στα δύο όπλα του, τοποθετημένα σε πλάγια διάταξη στο κάτω μέρος του στέρνου και στον πλούσιο εγχάρακτο διάκοσμο που φέρουν, όπως και σε εκείνον της ενδυμασίας του, αφετέρου, στο χαρακτηριστικό μουστάκι, στο έντονο βλέμμα και στο παντελώς ρυτιδωμένο μέτωπό του, χαραγμένο από πολλαπλές βαθιές ρυτίδες, επιλογή μέσω της οποίας ο δημιουργός επιχειρεί να αποδώσει, περισσότερο από την ώριμη ηλικία του, τη συναίσθηση της μεγάλης ευθύνης και την έγνοια του για την έκβαση του Αγώνα.

Στο Δίστομο του νομού Βοιωτίας απαντά επίσης προτομή του ήρωα από χαλκοκασσίτερο. Είναι στημένη στην είσοδο της πόλης, στη συμβολή της Περιφερειακής οδού Λιβαδιάς – Ιτέας – Ναυπάκτου, περιοχή η οποία είναι γνωστή και ως “Καραϊσκάκης”. Αποτελεί πανομοιότυπο αντίγραφο εκείνης που έχει φιλοτεχνηθεί από τον γλύπτη και συνταγματάρχη Πέτρο Μωραΐτη (1925) και τοποθετηθεί από το 1982 στο δήμο Παπάγου – Χολαργού, στην Αττική. Η επιλογή του σημείου της τοποθέτησης του εν λόγω γλυπτού δικαιολογείται επίσης από τα ιστορικά δρώμενα που συνδέονται με τον Αγώνα του 1821. Ο στρατηγός διέμενε συχνά με το στράτευμά του σε εκείνη την περιοχή και επιπλέον στρατοπέδευσε στο Δίστομο στις 17 Νοεμβρίου στο πλαίσιο της προετοιμασίας του για τη μάχη της Αράχωβας. Εδώ, έλαβε επιπλέον χώρα η σπουδαία μάχη του Διστόμου λίγες μέρες αργότερα, στις 5 Φεβρουαρίου 1827.

Στο νομό Ευρυτανίας είναι, με τη σειρά τους, στημένες δύο προτομές του ήρωα, επίσης αντίτυπα εκείνης του δήμου Παπάγου – Χολαργού.

Η μία από αυτές βρίσκεται στην πρωτεύουσα του νομού, στο Καρπενήσι, για την ακρίβεια στην περιοχή Ξηριάς, και κοσμεί μικρή πλατεία κοντά στο νέο δημαρχείο της πόλης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είναι σημειωμένες στις όψεις του γλυπτού, η προτομή δημιουργείται το 1982 από τον γλύπτη Πέτρο Μωραΐτη και μεταφέρεται άμεσα σε ορείχαλκο στο χυτήριο του Δημητρίου Γαβαλά, στην Αθήνα. Οι άνω πληροφορίες ασφαλίζουν επιπλέον το γεγονός ότι η παρούσα προτομή είναι σύγχρονη εκείνης που βρίσκεται στο δήμο Παπάγου – Χολαργού. Το γλυπτό εδράζεται απευθείας σε πετρόκτιστη τετράπλευρη στήλη μειούμενη ελαφρά προς τα πάνω, που βασίζεται σε δίβαθμο βάθρο. Οι λίθοι που καλύπτουν τις επιφάνειες της στήλης και του βάθρου είναι ορθογώνιου σχήματος και διέπονται από ομαλή και συμμετρική διάταξη.

Η έτερη προτομή του εν λόγω νομού, είναι τοποθετημένη στην είσοδο του ορεινού χωριού Προυσός και σε μικρή απόσταση από τη φερώνυμη Μονή της Παναγίας. Η επιλογή του συγκεκριμένου σημείου τοποθέτησης του έργου, που σε καμία περίπτωση δεν έγινε τυχαία αλλά άπτεται επίσης κριτηρίων συναφών με τα βιογραφικά δεδομένα του εικονιζόμενου ήρωα, δικαιολογείται από το γεγονός ότι στο εν λόγω μοναστήρι, ο τελευταίος είχε για αρκετά χρόνια το κρησφύγετό του.

Και στις δύο περιπτώσεις, το μπούστο της μορφής έχει αποδοθεί γεωμετρικοποιημένο στο πίσω μέρος και δεν φέρει βραχίονες. Ο ήρωας στέκει  αγέρωχος με τον άνω κορμό μετωπικό και το κεφάλι σε απαλή παρέκκλιση στα αριστερά του. Τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά αποδίδονται έντονα και αδρά, ωστόσο εξατομικευμένα, στοιχεία  που καθιστούν τη  μορφή αβίαστα ταυτοποιήσιμη.

Στη Λαμία, βρίσκεται επίσης προτομή προς τιμήν του ήρωα στρατηγού. Κοσμεί το κέντρο της τριγωνικής φερώνυμης πλατείας – Πλατεία Καραϊσκάκη – που εφάπτεται με τον επίσης φερώνυμο δρόμο. Αποτελεί και η παρούσα πανομοιότυπο αντίγραφο εκείνης του Πέτρου Μωραΐτη. Μεταφέρεται από το πρωτογενές γύψινο πρόπλασμα σε χαλκό, το 1982, και δωρίζεται από το Σύλλογο Ρουμελιωτών Παπάγου «Γεώργιος Καραϊσκάκης» στην πόλη της Λαμίας.

Στο Λιδωρίκι, κεφαλοχώρι του νομού Φωκίδας και σήμερα πρωτεύουσα του δήμου Δωρίδος, επίσης προτομή με σχετικό θέμα είναι τοποθετημένη στο κέντρο της πλατείας Βαθειά. Η δημιουργία της ανήκει και πάλι σε πρωτοβουλία και χορηγία της Ένωσης Ρουμελιωτών Παπάγου «Γεώργιος Καραϊσκάκης».

Το εν λόγω γλυπτό φιλοτεχνείται, το 1984, από τον Γιώργο Καλακαλλά (1938-2021) και τοποθετείται άμεσα στο προαναφερθέν σημείο, όπου βρίσκεται έως σήμερα, για να αποκαλυφθεί τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς.

Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη, Λιδωρίκι Φωκίδας

Στο δήμο Νικολάου Σκουφά της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας, της Περιφέρειας Ηπείρου, απαντά μια επίσης ορειχάλκινη προτομή του αρχιστράτηγου, κατά πολύ μεταγενέστερη των προηγούμενων, η οποία έχει φιλοτεχνηθεί τον τρέχοντα αιώνα, για την ακρίβεια το 2008, από τον Βορειοηπειρώτη γλύπτη Νικόλαο Κατή. Είναι τοποθετημένη στο βόρειο τμήμα της Πλατείας Καπετάνιου της Δημοτικής Ενότητας Κομποτίου του εν λόγω δήμου. Εδράζεται σε τετράγωνη βάση από το ίδιο υλικό, σχεδόν μηδαμινού ύψους, πάνω σε λιτή πετρόκτιστη στήλη, όχι ιδιαίτερα ψηλή, που δεν φέρει καθόλου ενεπίγραφο διάκοσμο, είτε ανάγλυφο είτε εγχάρακτο. Σε εμφανές σημείο του τοιχίου, που βρίσκεται πίσω από την προτομή, υπάρχει ένθετη μαρμάρινη πλακέτα με ενεπίγραφη εγχάραξη, η οποία πληροφορεί ότι το γλυπτό μνημείο είναι στημένο στο σημείο ακριβώς όπου τραυματίστηκε ο ήρωας, μαχόμενος εναντίον των Οθωμανών,

Εδώ ετραυματίσθη ο Γ. Καραϊσκάκη

Την 8ην Ιουνίου 1821 μαχόμενος

εναντίον τουρκικών στρατευμάτων

του Ισμαήλ Πασά      πλιάσια

«κατά Μακρυγιάννη»

Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη, δήμος Νικολάου Σκουφά, Άρτα

Η προτομή περιλαμβάνει ικανό τμήμα του μπούστου και δεν φέρει βραχίονες, δίνοντας έτσι την ευκαιρία να προβληθεί η αποδομένη με πολύ λεπτομέρεια και φροντίδα παραδοσιακή ενδυμασία της εποχής που φέρει η ηρωική μορφή. Η τελευταία εικονίζεται αυστηρά μετωπική, με το κεφάλι ελαφρά ανυψωμένο, το στέρνο καμαρωτό. Τα ατομικά χαρακτηριστικά έχουν αποδοθεί με ρεαλιστική διάθεση, με εμφαίνοντα στοιχεία το μουστάκι, την κόμη και τον καλογηρόσκουφο. Οι ρυτίδες που χαράσσουν το μέτωπο και τις παρειές βρίσκονται σε απόλυτα συνάφεια με την ώριμη ηλικία που είχε ο στρατηγός στα χρόνια του Αγώνα. Με το πρόσωπο σοβαρό έως βλοσυρό, η εν γένει όψη της μορφής αποπνέει περηφάνια και επιβλητική διάθεση.

Οι δύο πλέον πρόσφατες προτομές του στρατάρχη εκτός Αττικής, πανομοιότυπες μεταξύ τους, απαντούν στο νομό Αιτωλοακαρνανίας. Το σχετικό γύψινο  πρόπλασμα δημιουργείται από τον γλύπτη Ευάγγελο Τύμπα (Αγρίνιο, 18.12.1984), το 2018. Τρία χρόνια μετά, στο πλαίσιο του εορτασμού της επετειακής χρονιάς της έναρξης του Αγώνα, το πρωτογενές γύψινο έργο, με πρωτοβουλία των τοπικών αρχών, μεταφέρεται σε ενισχυμένο ορείχαλκο (κόκκινο μέταλλο) άριστης ποιότητας, σε δύο αντίτυπα, τα οποία φέρουν παρόμοιες διαστάσεις, που υπερβαίνουν ελαφρά τις φυσικές, αναλογώντας σε 90Χ45Χ35 εκατοστά του μέτρου.

Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη, στο Πετροχώρι Θέρμου, Αιτωλοακαρνανία

Η μία από αυτές είναι τοποθετημένη στο Πετροχώρι του δήμου Θέρμου, συγκεκριμένα, στην είσοδο του χωριού, στην περιοχή ακριβώς όπου είχε στήσει το καραούλι και τα ταμπούρια του ο ήρωας και έδωσε νικηφόρες μάχες. Η ανέγερση της ανήκει σε πρωτοβουλία του εν λόγω δήμου και τη χορηγία της αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Τοποθετείται στο προαναφερθέν σημείο την ίδια χρονιά της δημιουργίας της και αποκαλύπτεται στις 23 Ιουλίου σε μια λιτή πλην ουσιαστική και συγκινητική τελετή, όπου παρευρέθηκαν πολιτικοί και τοπικοί παράγοντες, όπως ο βουλευτής της Ν.Δ. και πρώην υπουργός Κώστας Καραγκούνης, η Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδος Μαρία Σαλμά, ο δήμαρχος του Θέρμου Σπύρος Κωνσταντάρας, ο δημιουργός του έργου και ο μακαριστός Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας Κοσμάς, ο οποίος πρωτοστάτησε επιπλέον στην επιμνημόσυνη δέηση για τον ήρωα.

Προτομή Γεωργίου Καραϊσκάκη, Αιτωλικό Ι.Π. Μεσολογγίου

Η έτερη σχετική προτομή απαντά στο Αιτωλικό της Ι.Π. Μεσολογγίου και είναι τοποθετημένη στον αύλειο χώρο του Ιερού Ναού της Παναγίας. Η επιλογή του συγκεκριμένου σημείου συνδέεται στενά με το ιστορικό γεγονός της δίκης του ήρωα που έλαβε χώρα στο εσωτερικό του εν λόγω ναού και το έργο στήνεται εκεί σε ανάμνηση του προαναφερθέντος ιστορικού γεγονότος. Η ανέγερσή της ανήκει επίσης σε πρωτοβουλία και δαπάνη του Δήμου Μεσολογγίου .

Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 25 Σεπτεμβρίου 2021. Αμφότερα τα γλυπτά εδράζονται σε παρόμοιες βάσεις, τετράγωνου σχήματος και σχεδόν μηδαμινού ύψους, πάνω σε τετράπλευρες, ορθογώνιες στήλες (1,25μ. ύψος), λιτής πλην καλαίσθητης όψης. Διαφέρουν, ωστόσο, όσον αφορά το υλικό τους˙ εκείνη του Αιτωλικού είναι από λευκό μάρμαρο, ενώ η άλλη από μάρμαρο – πέτρα Ιωαννίνων. Στην πρόσοψη της εκάστοτε στήλης, υπάρχει πανομοιότυπος ενεπίγραφος ανάγλυφος διάκοσμος που πληροφορεί  σχετικά με την ταυτότητα, τις χρονολογίες γέννησης και θανάτου καθώς και το στρατιωτικό αξίωμα του τιμώμενου,ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ (1782-1827 ) ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821, ενώ στο κατώτερο σημείο της αριστερής όψης της εκάστοτε στήλης – όπως βλέπουμε το έργο – διακρίνεται παρόμοια επιγραφή που αναφέρεται στην ταυτότητα του δημιουργού, ΤΟ ΕΡΓΟ ΦΙΛΟΤΕΧΝΗΣΕ Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΤΥΜΠΑΣ, καθώς και στην ημερομηνία των αποκαλυπτηρίων, αντίστοιχα, 23-7-2021 και 25-9-2021.

Και στα δύο εν λόγω έργα, η τιμώμενη μορφή στέκει απόλυτα μετωπική, σε στάση αγέρωχη  και επιβλητική, με το κεφάλι ελαφρά ανυψωμένο, με το βλέμμα προσηλωμένο μπροστά να κοιτά με στοχαστική και ελαφρά ονειροπόλα διάθεση κάποιο μακρινό σημείο. Εδώ, ο δημιουργός κινείται σύμφωνα με ένα παραδοσιακό –  εικονιστικό ρεαλιστικό ύφος, το οποίο υπηρετεί την αλήθεια έως την τελευταία της λεπτομέρεια, ενώ ταυτόχρονα παρατηρούνται ήπιες εκφραστικές διαθέσεις ρομαντικής καταγωγής, οι οποίες, εμφαίνοντας το φυσικό – το πραγματικό –, εναρμονίζονται έξοχα με την εποχή αλλά και τη σκληρή φύση του πολέμου και του Αγώνα. Δεν απουσιάζουν επίσης και παρεμβάσεις ιδεαλιστικής υφής, που συνδέονται με την ιστορική πραγματικότητα και τα βιογραφικά  δεδομένα του τιμώμενου. Σε αυτό το πλαίσιο, άξιο ιδιαίτερης μνείας αποτελεί η παρουσία του χριστιανικού σταυρού στο μέσο του στέρνου του ήρωα, εκεί ακριβώς που ανοίγει το πουκάμισό του.

Παρόλο που εστιάζει στο συγκεκριμένο παραπληρωματικό διακοσμητικού και θρησκευτικού χαρακτήρα στοιχείο, ο δημιουργός δεν επιδιώκει τόσο συμβολοποιήσεις που παραπέμπουν σε θρησκεία, σε μάρτυρα, σε θύμα πολέμου, όσο την προβολή στοιχείων αυτοβιογραφικού χαρακτήρα, και με αυτό τον τρόπο, αποδεικνύεται ιδιαίτερα ρεαλιστής. Τον σταυρό αυτό τον είχε δωρίσει στον ήρωα η καλόγρια μητέρα του, όταν ήταν μικρός, και εκείνος δεν τον αποχωρίζονταν ποτέ.  Από όλες τις προτομές του ελλαδικού χώρου με το σχετικό θέμα, οι δύο παρούσες είναι οι μόνες στις οποίες εντοπίζεται το εν λόγω στοιχείο να κοσμεί το γυμνό στέρνο του ήρωα, και ως προς αυτό το σημείο, μπορούν να θεωρηθούν πρωτότυπες.

Η γράφουσα απευθύνει θερμές και ειλικρινείς ευχαριστίες στους κάτωθι που με την πολύτιμη βοήθειά τους διευκόλυναν το έργο της: την Αμαλία Παπαϊωάννου, τη Μαρία Γιαννέλου, τον Περικλή Μίγδο, τη Μαρινέττα Φερεντίνου, τη Θεοδώρα Μαλιγιάννη, τον Αθανάσιο Κούκουνα, τον Γιώργο Πολύχρονο, τον Γιώργο Σωτηρακόπουλο, τον Νικόλαο Βλάχο, τη Μαρία Μαντέ, τη Δέσποινα Τίτου, την Ελένη Σιαξαμπάνη, τον πατέρα Γεράσιμο, πρώην ηγούμενο της Μονής της  Παναγίας Προυσιώτισσας, τον γλύπτη Ευάγγελο Τύμπα, Αντουανέττα Λογίου Μπουρή φιλόλογος – ιστορ. της τέχνης MALingu., MALettres , MAHA, PhD.

 

πηγή:  agriniopress.gr