Νικόλαος Τραγόμαλος "Περιμένοντας την κατάρρευση"

Με αφορμή τη πρόσφατη ανάρτηση, της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, του Υπουργείου Πολιτισμού, που αφορούσε την αναστήλωση του Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής Αρχοντοχωρίου, πήρα την ευκαιρία να καταθέσω ορισμένες σκέψεις.......

Χάρηκα πολύ για την έγκριση αυτής της σημαντικής αναστήλωσης, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που ενδιαφέρονται και που εκτιμούν ότι, ορισμένα πράγματα πρέπει να διατηρούνται στο χρόνο για να μας θυμίζουν τις αξίες μας, τα ήθη, τη παράδοσή μας, την προέλευσή μας, τη θρησκεία μας, για να τα γνωρίσουν και οι νεότεροι.

Αυτά δεν είναι άλλα από τα μνημεία μας, που αποτελούν δείγματα του πολιτισμού μας και της προέλευσής μας.

Έτσι λοιπόν διαβάζοντας το άρθρο για την έγκριση Αναστήλωσης και αποκατάστασης του Ι.Ν.Ζωοδόχου Πηγής Αρχοντοχωρίου, ήρθε στο μυαλό μου, ένα μοναδικό θρησκευτικό κόσμημα που καταρρέει μέρα με τη μέρα και μάλλον, απ' ότι φαίνεται, βρέθηκε σε λάθος τόπο, δεν είναι άλλο από το ναό του Αγίου Γεωργίου στο παλιό χωριό Βασιλόπουλο.

Σε κάποια επίσκεψη, στο παρελθόν, του δημάρχου Ξηρομέρου στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος, που είχε συνοδευθεί από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, είχε επιδοθεί κάποιο λεύκωμα αναμνηστικό στον Αρχιεπίσκοπο, με τίτλο "Αστακός ανθρώπων ίχνη".

Ένα δημιούργημα λοιπόν, "ανθρώπων ίχνος", εκείνης της εποχής είναι και ο Άγιος Γεώργιος, δημιούργημα πίστης, αγάπης και καλαισθησίας.

Ένα πραγματικό στολίδι, που δεσπόζει ακόμα και σήμερα παραμένοντας στη θέση του, γοητεύοντας όσους περνούν το δρόμο Αστακού -Αγρινίου και κοιτάξουν από μακριά προς το παλιό χωριό, όμως για πόσο ακόμα;

Σε μια επίσκεψη - προσκύνημα πρόσφατα στο χώρο της εκκλησίας, αυτό που αντίκρισα ήταν πραγματικά θλιβερό. Η εκκλησία μας είναι έτοιμη να πέσει, είναι ζήτημα ελάχιστου χρόνου. Έχει μεγάλες και επικίνδυνες ρωγμές σε πολλά σημεία. Μια από τις εσωτερικές κολόνες έχει πάρει επικίνδυνη κλήση.Στο ιερό υπάρχει καθίζηση.

Δεν μπορεί και δεν πρέπει να αφήσουμε να συμβεί αυτό το έγκλημα, γιατί αυτό που θα μείνει μετά, θα είναι μόνο τα χαλάσματα της εκκλησίας, πάνω απ'τα οποία θα κουνάμε τα κεφάλια μας από απογοήτευση, οίκτο, οργή, ίσως κάποιοι μπορεί και να δακρύσουν, ποιός ξέρει;

Μπαίνοντας μέσα στην εκκλησία, ακόμα και τώρα, αν κοιτάξεις την οροφή της εκκλησίας και αντικρίσεις τη γλυκύτατη μορφή του Παντοκράτορα, αισθάνεσαι να σε πλημμυρίζει ένα δέος και ταυτόχρονα μια ενοχή, που πρέπει να την αισθανόμαστε όλοι εμείς, που αφήσαμε όλα αυτά τα χρόνια να καταστρέφεται αυτός ο υπέροχος ναός.

Ο εσωτερικός διάκοσμος ήταν μια πολυτέλεια για την εποχή. Η υπέροχη αγιογράφηση δυτικότροπης τεχνοτροπίας, τα υπέροχα χρώματα στους τοίχους, οι ανάγλυφες ξύλινες κολώνες, το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο, ο μαγευτικός θόλος σε μπλε φόντο με τα πολυπληθή αστεράκια σαν διάκοσμο, ο γυναικωνίτης, τα πολύχρωμα βιτρό τζάμια που όταν έπεφταν πάνω τους οι ακτίνες του ήλιου μεταμορφωνόταν το εσωτερικό του ναού σε ένα πολύχρωμο τοπίο, τα μάτια του Θεού στη μετώπη του ναού πάνω από το ιερό και στην οπίσθια μετώπη πάνω από τον γυναικωνίτη.

'Ολα αυτά μαζί με τις υπέροχες ψαλμωδίες συνέθεταν κάποτε μια υπέροχη ατμόσφαιρα που γινόσουν ένα με το Θεό.

Μπορεί να ταλαιπώρησε την εκκλησία μας ο εγκέλαδος του 1953, αλλά και κάποιοι σεισμοί τα επόμενα χρόνια, αυτό όμως που την ταλαιπωρεί και τελικά θα την οδηγήσει δυστυχώς στην κατάρρευση είναι η εγκατάλειψη, η αδιαφορία μας αλλά και η αδιαφορία της Πολιτείας και της Μητρόπολης Αιτωλοακαρνανίας.

Είναι αδύνατον ένας επισκέπτης να μην εντυπωσιαστεί από την αρχιτεκτονική της εκκλησίας, αν αναλογιστεί την περίοδο που κτίστηκε, τα μέσα και τους οικονομικούς πόρους που διέθεταν οι άνθρωποι εκείνη την εποχή. Αυτό που περίσσευε την εποχή εκείνη ήταν η πίστη, η θέληση και η αγάπη των ανθρώπων, αξίες που στους σημερινούς καιρούς μάλλον λείπουν.

Η Διεύθυνση Βυζαντινών Μνημείων έχει χαρακτηρίσει την εκκλησία αυτή ως "μνημείο χρήζον ειδικής κρατικής προστασίας", για ποια προστασία μιλάμε; μάλλον μας κοροϊδεύουν.

Τα μνημεία που χρήζουν κρατικής προστασίας δεν αφήνονται στην τύχη τους, είναι μέρος του πολιτισμού μας και της θρησκευτικής μας ταυτότητας. Η Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας είναι γνώστης του θέματος, ( Ο Μακαριστός Μητροπολίτης κυρός Κοσμάς είχε επισκεφθεί και είχε προσκυνήσει στον Άγιο Γεώργιο) πρέπει να δείξει την ευαισθησία κινώντας τις διαδικασίες άμεσα, για να σωθεί το υπέροχο μνημείο.

Οι εκάστοτε τοπικοί άρχοντες αδιαφόρησαν παραδειγματικά όλα αυτά τα χρόνια, γιατί δεν τους ενδιέφερε, όμως δεν πρέπει να αδιαφορούν πλέον.

Καλά είναι τα φωτεινά πεζοδρόμια και τα πλακόστρωτα στο ιστορικό κέντρο του Αστακού και οποιοδήποτε άλλο έργο ,υπάρχουν όμως και αυτά τα "φωτεινά μνημεία" που πρέπει να σωθούν με κάθε τρόπο γιατί το οφείλουμε στους προγόνους μας, στους γονείς μας, στα παιδιά μας αλλά και στην πίστη μας.

Κάποιοι μπορεί να μην πιστεύουν για δικούς τους λόγους, ας το δουν όμως σαν αρχιτεκτονικό μνημείο που χρήζει προστασίας.

Δεν επιτρέπεται άλλη αδιαφορία.

Να μην αφήσουμε λοιπόν να καταρρεύσει η εκκλησία μας.

Θα δώσουμε λόγο στην ιστορία του τόπου.

Το Αρχοντοχώρι,με πραγματική αρχοντιά,μας έδειξε το δρόμο.

Ας δείξουμε και εμείς λοιπόν την αρχοντιά μας όπως οι πρόγονοί μας, κρατώντας όρθιο αυτό το υπέροχο δημιούργημα .

Χρόνια πολλά

Χριστός Ανέστη

Νικόλαος Αθ. Τραγόμαλος

Ιατρός Βιοπαθολόγος