«ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΠΑΥΕΤΑΙ ΕΔΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΠΟΛΗΣ;». IL MARTIRE DI ZAVERDA

 ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

«ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΠΑΥΕΤΑΙ ΕΔΩ

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΠΟΛΗΣ;».

IL MARTIRE DI ZAVERDA

 

 

Πρωινό 10 Μαΐου 1897.

Ζαβέρδα

 

     Ταφή του Γαριβαλδηνού ήρωα Filippo Troya στο πέτρινο γεφύρι Ζαβερδας-Πογωνιας.

Στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, ήρθαν και πολέμησαν μαζί με τους Έλληνες 4 λεγεώνες Iταλών γαριβαλδηνών (η λεγεώνα του Μερέου, η λεγεώνα του θανάτου με αρχηγό τον Αλμικάρι Κυπριάνι, η λεγεώνα του Μπερτιέ και η λεγεώνα του Ριτσιώτη Γαριβάλδη.).

Η λεγεώνα του Μπερτιέ ήταν στις πολεμικές επιχειρήσεις της Ηπείρου και οι άλλες τρεις στην Θεσσαλία. Όταν έγινε η ανακωχή, κρυφός όρος ήταν να απομονωθούν οι γαριβαλδηνοί και να παραδοθούν στις ιταλικές αρχές (πολλοί γαριβαλδηνοί είχαν λιποτακτήσει από τον ιταλικό στρατό και ταξίδευσαν στην Ελλάδα). Οι δικοί μας προχώρησαν ακόμα πιο ακραία σε αυτούς που είχαν αφήσει οικογένεια και πατρίδα για να έρθουν εδώ και να πολεμήσουν για τα ιδανικά της ελευθερίας των λαών. 

Σκότωσαν γαριβαλδηνούς.

Ένας από αυτούς ήταν ο Φίλιππος Τρόγια που διακρίθηκε στην μάχη του Γρίμποβου. Ηταν 26 ετών και τον σκότωσαν στην Ζαβέρδα (τραυμάτισαν αρκετούς). Για την θανάτωση του Τρόγια, στην Ρώμη πέντε χρόνια μετά ανέβηκε θεατρικό έργο

«ο μάρτυρας της Ζαβέρδας» από τον Λεόνε Τσιπρέλι.

Έτσι το πρωινό της 10/5/1897 σε μία μαούνα φόρτωσαν από την παραλία της Ζαβέρτας, το άψυχο σώμα του Τρόγια, μέσα σε ένα άθλιο από σανίδες φέρετρο και συνοδεία δύο χωροφυλάκων, τριών γαριβαλδηνών και του Iταλού συνταγματάρχη Μπερτιέ, πέρασαν κάτω από τα πλοία που είχαν πάνω τους γαριβαλδηνούς. Ολοι είχαν βγάλει τα καπέλα τους και η αρχή έγινε με ένα που φώναξε λιμπερτά (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ). Μέχρι η μαούνα να φτάσει στην περιοχή Ποταμάκι, εκεί σε ένα πέτρινο χαλασμένο γεφύρι, οι φωνές λιμπερτά δεν είχαν σταματήσει.

Κατέβασαν το άψυχο κορμί του Τρόγια και δύο γαριβαλδηνοί έσκαψαν στην μεριά του γεφυριού προς την στεριά. Εν τω μεταξύ ένας άλλος Γαριβαλδηνός σκάλισε με το μαχαίρι του μια πέτρα με το όνομα,

Filippo Troya

Rome

Πάνω από τον τάφο και πριν τον τοποθετήσουν μέσα, ο Μπερτιέ είπε δυο δικά του λόγια σαν επικήδειο:

Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο «η λεγεώνα του Μπερτιέ»:

ΔΕΝ ΑΚΟΥΓΑ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΒΥΘΙΣΜΕΝΟΣ ΟΠΩΣ ΗΜΟΥΝ Σ` ΕΝΑ ΟΡΑΜΑ. ΔΕΝ ΑΚΟΥΓΑ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΒΕΡΤΕΤ, ΔΕΝ ΗΘΕΛΑ ΝΑ Τ` ΑΚΟΥΣΩ.

ΜΟΥ ΑΡΚΟΥΣΕ ΠΟΥ ΕΒΛΕΠΑ ΕΚΕΙΝΟΝ ΤΟΝ ΕΠΙΒΛΗΤΙΚΟ ΑΝΔΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΥΡΑΣΜΕΝΗ ΟΨΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΑΧΕΣ, ΤΟΝ ΥΠΕΡΗΦΑΝΟ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗΡΟ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗ ΠΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΗΚΕ ΓΙΑ Ο,ΤΙ ΕΥΓΕΝΙΚΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ. ΚΙ ΕΝΩ ΜΙΛΟΥΣΕ ΕΚΛΑΙΓΕ. Ο,ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΕΛΕΓΕ ΗΤΑΝ ΥΠΕΡΟΧΟ, ΗΤΑΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ. ΚΑΘΕ ΤΟΥ ΛΕΞΗ ΑΓΓΙΖΕ ΒΑΘΕΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΑΣ, ΚΑΙ ΓΛYKAINE TON ΠΟΝΟ ΜΑΣ.

ΑΚΟΥΓΑ ΤΗ ΣΥΓΚΙΝΗΜΕΝΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ. ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΛΕΞΗ ΜΕ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΣΕ "ΣΥΓΓΝΩΜΗ". ΤΙ ΥΠΕΡΟΧΗ, ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΗ ΚΑΡΔΙΑ. ΑΥΤΟ ΖΗΤΗΣΕ ΑΠΟ ΤΟ ΑΓΑΘΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΤΡΟΙΑ, ΤΗ ΣΥΓΓΝΩΜΗ, ΤΗΝ ΠΙΟ ΕΞΑΙΡΕΤΗ ΠΡΑΞΗ ΠΟΥ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ, ΚΑΙ ΠΟΥ ΜΟΝΟ ΤΑ ΑΝΩΤΕΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΛΛΑΒΟΥΝ.

ΝΑΙ, ΣΥΓΧΩΡΕΣΕ, ΤΡΟΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΣ ΣΟΥ. ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΤΙ ΕΚΑΝΑΝ. ΕΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΕΜΝΟ ΤΑΦΟ ΣΟΥ, Η ΣΥΜΠΟΝΟΙΑ ΕΝΟΣ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΗ ΣΟΥ ΕΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕ ΕΝΑΝ ΛΙΘΑΡΙ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΣΟΥ.

ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΜΟΝΑΧΙΚΟΣ ΔΙΑΒΑΤΗΣ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ ΚΑΙ ΘΑ ΡΙΞΕΙ ΕΔΩ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥ, ΘΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΡΩΜΗ ΚΑΙ ΘΑ ΑΝΑΡΩΤΗΘΗ ΣΚΕΠΤΙΚΟΣ

«ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΠΑΥΕΤΑΙ ΕΔΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΠΟΛΗΣ;».

ΕΣΥ, ΤΟΤΕ, ΘΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΠΙΣΤΗ ΣΤΑ ΠΕΠΡΩΜΕΝΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΤΟΥ :

«ΗΡΘΑ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΩ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΟΤΩΘΗΚΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ. ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΑΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΕΙΔΑ ΝΑ ΣΒΗΝΕΙ ΕΚΕΙΝΗ Η ΓΕΝΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΟΠΩΣ ΕΣΥ.

ΕΙΔΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΝΤΡΕΣ, ΕΙΔΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΣΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥΣ, ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ. ΓΝΩΡΙΖΩ ΠΟΙΑ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥΣ ΒΑΣΑΝΙΖΕΙ.

ΚΑΠΟΥ ΕΔΩ, ΟΧΙ ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΥΑ, ΖΕΙ Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΣΟΥ ΠΟΥ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΛΕΙ ΝΑ ΤΟΝ ΒΟΗΘΗΣΕΙΣ.

ΠΗΓΑΙΝΕ!

ΤΡΕΧΑ!

ΠΟΛΙΟΡΚΗΣΕ!

ΝΙΚΗΣΕ!

ΑΠΑΞΙΩΣΟΥ!

ΚΑΤΑΚΤΗΣΕ ΤΟ ΦΙΛΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ ΕΔΩ ΚΑΙ ΑΙΩΝΕΣ ΤΟΝ ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΜΕ ΣΤΗΘΟΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΑΤΣΑΛΙΝΗ!

ΝΙΚΗΣΕ!

ΔΙΩΞΕ ΤΟΝ ΒΑΡΒΑΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΚΗ ΣΟΥ ΓΗ!

ΜΕΘΗΣΕ ΜΕ ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΚΑΙ

ΟΤΑΝ ΘΑ ΞΑΝΑΠΕΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΔΩ ΚΑΙ ΘΑ ΞΑΝΑΔΙΑΒΑΣΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΡΩΜΗ, ΘΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΕΙΣ ΟΤΙ ΕΓΩ ΕΠΕΣΑ ΓΙΑΤΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΜΟΥ ΗΤΑΝ ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ!»

Αμφικτιονία Ακαρνάνων

Σύλλογος Έρευνας Ιστορίας