Σπήλιος Λιβανός: “Κήρυξη της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου ως ιστορικού τόπου”

 

Την κήρυξη της ευρύτερης περιοχής της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου σε ιστορικό τόπο από το Υπουργείο Πολιτισμού πρότεινα στην Υπουργό κα Λίνα Μενδώνη.

Στο όραμα μου για την ευημερία και την ανάπτυξη της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου αλλά και της Αιτωλοακαρνανίας, η κήρυξη της λιμνοθάλασσας ως ιστορικού τόπου είναι κομβική.

Ο τόπος μας, ευλογημένος με το να διαθέτει μακραίωνη ιστορία, όπου συνέβησαν ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν το εθνικό πνεύμα και την εθνική συνείδηση, θα επωφεληθεί πολλαπλώς από την κήρυξη αυτή, αφού θα προστατευθούν τα μοναδικής ιστορικής, πολιτισμικής και αρχιτεκτονικής αξίας κτίσματα, όπως ο φάρος του Αι-Σώστη, οι εκκλησίες στη νησίδα της Κλείσοβας, το μνημείο πεσόντων στον Ντολμά καθώς και οι παραδοσιακοί οικισμοί των πελάδων, που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Λιμνοθάλασσας ενώ θα δοθεί και αναπτυξιακή ώθηση με την προώθηση του τουρισμού στην περιοχή.

Η κήρυξη θα μπορούσε δυνητικά να συνδεθεί και να ενταχθεί στο πλαίσιο των εθνικών σχεδιασμών για τους εορτασμούς των 200 ετών από την ελληνική επανάσταση του 1821. Η προφανής ιστορική βαρύτητα της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου συμβάλλει στην πιθανή ευδοκίμηση ενός τέτοιου σχεδιασμού.

Τα ανωτέρω ανέπτυξα και στην Υπουργό κα Μενδώνη, η οποία έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θετική βούληση, επιφυλασσόμενη να μελετήσει εις βάθος το θέμα προτού προβεί σε ενέργειες.

Η υλοποίηση της ανακήρυξης της ευρύτερης περιοχής της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου αποτελεί ένα έργο πνοής για τον τόπο μας.Για το σκοπό αυτό είχα και έχω συνεχή και αγαστή συνεργασία με τους τοπικούς φορείς της Αιτωλοακαρνανίας, όπως τους συλλόγους των πελαδιούχων, αλλά και με την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων που εμπράκτως στηρίζει αυτή την προσπάθεια.

Ο αγώνας για την πρόοδο και ευημερία της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου αλλά και ολόκληρης της Αιτωλοακαρνανίας είναι συνεχής και μας χρειάζεται όλους.

Επισυνάπτεται σχετική επιστολή που έχω αποστείλει στην Υπουργό κα Λίνα Μενδώνη και τον Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού κ. Γεώργιο Διδασκάλου για την κήρυξη της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου ως ιστορικού τόπου.

Αξιότιμη κα Υπουργέ,

Αξιότιμε κ. Γενικέ Γραμματέα,

Κήρυξη της ευρύτερης περιοχής της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου ως ιστορικού τόπου

Η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου που περιβάλλει την Ιερή Πόλη Μεσολογγίου, αποτελεί έναν υδροβιότοπο μοναδικής περιβαλλοντικής αξίας. Την περιβαλλοντική προστασία της περιοχής διασφαλίζει η συνθήκη Ramsar, η οποία έχει κυρωθεί από την ελληνική πολιτεία με το ΝΔ 191/1974 ενώ έχουν εκδοθεί και σειρά ενωσιακών οδηγιών.

Εντός, όμως, της λιμνοθάλασσας, υπάρχουν και ανεκτίμητης αξίας ιστορικά μνημεία, όπως ο φάρος του Αι-Σώστη, δύο εκκλησίες στη νησίδα της Κλείσοβας (με μια εξ αυτών να έχει κτιστεί προ του 1830) καθώς και το μνημείο των πεσόντων στο Ντολμά.

Αναπόδραστο τμήμα της ιστορικότητας της λιμνοθάλασσας αποτελούν οι παραδοσιακοί πασσαλόπηκτοι οικισμοί εντός της λίμνης, που φέρουν την ονομασία «πελάδες». Οι πελάδες αυτές υφίστανται στην ευρύτερη περιοχή ήδη από τον 15ο αιώνα, ενώ η παρουσία τους εντός της λιμνοθάλασσας είχε και ως συνέπεια να λάβει η περιοχή την ονομασία «Μεσολόγγι», από τις ιταλικές λέξεις «Mezzo» και «Laghi», ήτοι «μέσα στις λίμνες».

Την αδιαμφισβήτητη ιστορική και λαογραφική αξία των πελάδων αλλά και της ευρύτερης περιοχής της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου αναγνωρίζει και η Εφορεία Νεώτερων Μνημείων Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου και Νοτίου Ιονίου («Εφορεία Νεώτερων Μνημείων»). Για αυτό και ήδη διεξάγει έρευνα προκειμένου να συντάξει έκθεση τεκμηρίωσης προς το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων ώστε να ακολουθηθεί η νόμιμη διαδικασία του άρθρου 16 Ν 3028/2002 και να κηρυχθεί η περιοχή της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου ως ιστορικός τόπος.

Η προσπάθεια αυτή, όμως, της Εφορείας Νεότερων Μνημείων αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες λόγω της υποστελέχωσής της και της έλλειψης κατάλληλου και εξειδικευμένου προσωπικού. Η ενίσχυση της Εφορείας με το αναγκαίο προσωπικό, δηλαδή αρχιτέκτονες με ειδίκευση στα ιστορικά μνημεία, είναι αναγκαία, ώστε να προχωρήσει με ταχύτητα η έκθεση τεκμηρίωσης και να γίνει η εισήγηση προς το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων.

Επισημαίνουμε δε ότι για τις πελάδες, αυτούς τους μοναδικούς οικισμούς που προέρχονται από τα βάθη των αιώνων και αποτελούν τμήμα της ζωντανής ιστορίας της Ιερής Πόλης Μεσολογγίου, έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός από την Περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδος για την κατεδάφιση τους. Συνεπώς είναι αναγκαίο να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν η μελέτη της Εφορείας Νεότερων Μνημείων και να ολοκληρωθεί η διαδικασία χαρακτηρισμού της ευρύτερης περιοχής της λιμνοθάλασσας ως ιστορικού τόπου προτού συμβεί μια ανυπολόγιστη καταστροφή.

Εξαιτίας των ανωτέρω, είναι κρίσιμο η πολιτική ηγεσία του πολιτισμού στην χώρα να αναγνωρίσει την τεράστια πολιτισμική αλλά και αναπτυξιακή αξία που θα έχει ο χαρακτηρισμός της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου ως ιστορικού τόπου και να προβεί το ταχύτερο στις αναγκαίες ενέργειες. Πρόκειται για ένα ζήτημα ύψιστης σημασίας για τους κατοίκους της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου και της Αιτωλοακαρνανίας, ενώ αποκτά και μια μοναδική επικαιρότητα εν όψει των εορτασμών για την επέτειο 200 ετών από την Επανάσταση του 1821.

Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να ληφθεί άμεσα και η μέριμνα για την ενίσχυση με το αναγκαίο προσωπικό της Εφορείας Νεότερων Μνημείων ώστε να επιταχυνθεί η αναγκαία διοικητική διαδικασία για τον χαρακτηρισμό.

Παραμένω στη διάθεση σας για συνεργασία και οιαδήποτε διευκρίνιση.”