ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΖΕΙ ΚΑΙ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ

Γράφει ο: Κώστας Θ. Τριαντακωνσταντής

                        Μαθηματικός

  

        Γιορτάζουμε και φέτος την εξέγερση στο Πολυτεχνείο της Αθήνας το Νοέμβρη του 1973. Με πρωταγωνίστρια τη νεολαία της εποχής εκείνης. Η φετινή επέτειος διαφέρει από τις προηγούμενες. Καμιά επέτειος δεν έμοιαζε με την προηγούμενη και δεν προσδιόριζε ασφυκτικά την επόμενη. Πολλές φορές νομίζουμε ότι όλα έχουν λεχθεί. Οι έπαινοι στη γενιά του Πολυτεχνείου έχουν ξοδευτεί. 

Πρέπει να συμφωνήσουμε σε κάποιες ιστορικές αλήθειες: 

•Η εξέγερση του Πολυτεχνείου του 1973 απέτρεψε μια νόθα πορεία προς την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Στέρησε τους δικτάτορες από τη δυνατότητα να συνδιαλαγούν   ένοχα με τις όποιες πολιτικές δυνάμεις της εποχής...........

 

Μπορούμε να συμφωνήσουμε και σε κάτι άλλο. 

•Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μια ηρωική πράξη. Με αίτημα και συνθήματα που έχουν διαχρονικό χαρακτήρα. Ήταν ηρωική. Όσοι συμμετείχαν σ’ αυτή διακινδύνευσαν τη ζωή τους.  

•Εκείνος ο ξεσηκωμός ήταν ιστορικά αναγκαίος. Επιτακτικός. Μέχρι τον Νοέμβριο 1973 όλες οι πράξεις αντίστασης κατά της δικτατορίας ήταν πράξεις αληθινού ηρωισμού, υπέροχης γενναιότητας και εκπληκτικών μηνυμάτων. Ήταν όμως πράξεις συλλογικής ή έστω προσωπικής ανδρείας.. Στις 17 Νοέμβρη 1973 στο Πολυτεχνείο της Αθήνας δεν ήσαν μόνο οι φοιτητές οι ελεύθεροι πολιορκημένοι. Μέσα από τις δεκάδες χιλιάδες εκείνων που τόλμησαν να προσέλθουν, ο Ελληνικός λαός κατάφερε να καταθέσει την ιστορική μαρτυρία του. Ότι δεν συμφιλιώθηκε με τη δικτατορία. Και ξέσκισε το φύλο συκής εκείνων των πολιτικών που ετοίμαζαν γεφύρια και κρυφές συναλλαγές με τη κλειστή ομάδα της δικτατορικής χούντας. 

Το σύνθημα του «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία». Αυτό τους συγκλόνισε. Αυτό παραμένει επιτακτικά ζωντανό. 

      Αποτελεί ιστορικό δίδαγμα ή ιστορικό κέφι; Αυτή η απλότητα και καθαρότητα και το μικρό μέγεθος των λέξεων. Φαίνεται πως οι μεγάλοι ιστορικοί σταθμοί της ιστορίας του ανθρώπου, αυτοί που ανέτρεψαν τους προσανατολισμούς και τις απλές γραμμικές προοπτικές να συμπυκνώνονται σε λίγες ή ελάχιστες λέξεις με κρυστάλλινο ιστορικό νόημα. 

    Οι πρόγονοι μας ξεσηκώθηκαν το ’21 με το δίλημμα «ελευθερία ή θάνατος». Ήταν το μόνο που μπορούσε να αποτρέψει ή ν’ αποθαρρύνει τη συνθηκολόγηση των επαναστατών. Η Γαλλική Επανάσταση κληροδότησε τρεις λέξεις: Ελευθερία – ισότητα – αδελφοσύνη και με τις τρεις αυτές λέξεις άλλαξε το πρόσωπο του κόσμου. Ξαναγεννηθήκαμε. 

Είναι δύσκολο να περιγραφεί η γενιά του πολυτεχνείου. Ακόμα δυσκολότερο να αποτιμηθεί η προσφορά της. Αν με τον όρο «Γενιά του Πολυτεχνείου» αναφερόμαστε στη συγκεκριμένη πράξη αντίστασης, αδικούμε πάμπολλους ήρωες εκείνης της περιόδου. Που δεν συνθηκολόγησαν με την εκτροπή από τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς. Που διεκδίκησαν την αλλαγή της πορείας του τόπου. Την υπέροχη πραγματικότητα της Δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αν περιοριστούμε στην παρακολούθηση της πορείας των πρωταγωνιστών εκείνης της εξέγερσης στη μεταπολιτευτική ζωή, αδικούμε πάμπολλους  που δεν επέλεξαν τον πολιτικό στίβο ως τρόπο ζωής.

Η γενιά του πολυτεχνείου αναμφισβήτητα πρωταγωνίστησε στις πολιτικές εξελίξεις της μεταπολίτευσης. Δεν την προσδιόρισε. Δεν πήρε από μόνη της τη συνολική ευθύνη της πορείας του τόπου. Στελέχωσε τους ηγετικούς πυρήνες ορισμένων από τις πολιτικές δυνάμεις. Καμιά όμως κορυφαία επιλογή δεν ανήκει σ’ αυτή. Και από την άλλη δυστυχώς ορισμένα στελέχη της, συνέπραξαν και στις πιο σκοτεινές περιοχές και περιόδους της δημόσιας ζωής της χώρας μας. 

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι κουραστήκαμε με τη γενιά του Πολυτεχνείου. Όμως τη χρειαζόμαστε. Ακόμα. Φέρει στο σώμα της όλα τα συμβολικά σημεία εκείνου του ανεπανάληπτου ηρωισμού. Έχουμε ζωντανές μαρτυρίες. Συμμετέχει στην Εθνική ζωή. Της επιτρέπεται ο αυτοσεβασμός, επιβάλλεται η επιβράβευσή της και ενθαρρύνεται η συμμετοχή της. 

        Τα ιδανικά και τα συνθήματα της 17 Νοέμβρη 1973 έχουν πάντοτε  βαθύτερο ιστορικό νόημα. Αποτελούν τους τρεις πυλώνες της δημόσιας ζωής και της ιστορικής πορείας του λαού μας. 

    Μπορεί οι χορτασμένοι στη σημερινή κοινωνία να έχουν πληθύνει. Υπάρχουν όμως συνάνθρωποί μας για τους οποίους το ψωμί δεν είναι αρκετό. Και κάποιοι που φοβούνται πως το ψωμί γι’ αυτούς δεν θα είναι αρκετό. Αυτοί οι τελευταίοι πραγματικά πληθαίνουνε. 

    Ένας στους τέσσερις ή πέντε Έλληνες έχει πέσει ή παραμένει κάτω από τα όρια της φτώχιας. 

        Οι ρακοσυλλέκτες των μεγαλουπόλεων, στοιχειώνουν τις νύχτες μας. η ανεργία επέρχεται ως σκοτεινή απειλή για τις μειονότητες, για τις γυναίκες και τελικά τους νέους. Η φούσκα της παραοικονομίας ανέδειξε και πέταξε μπροστά τη φούσκα των τραπεζών. Απαράδεκτες τραπεζικές τεχνικές και μέθοδοι που επιβάλλανε οι μεγαλομέτοχοι των τραπεζών και το ανελέητο διευθυντικό στρώμα, οδήγησαν στην παρούσα χρηματοπιστωτική κρίση. Δεν είναι απρόβλεπτο τροχαίο ατύχημα αυτή η κρίση. Ανήκει  την παθολογία ενός συγκεκριμένου οικονομικού συστήματος και μιας συγκεκριμένης ιδεολογίας και προσανατολισμού. Κατέρρευσαν τα τείχη του Βερολίνου τον Οκτώβριο του 1989 και κάποιοι κήρυξαν το τέλος της Ιστορίας. Εννοώντας όμως το τέλος του κοινωνικού Κράτους. Υπονοώντας βέβαια το τέλος της κοινωνικής αλληλεγγύης. Τώρα όλοι αυτοί μοιάζουν να επαιτούν τη βοήθεια της κεντρικής πολιτικής εξουσίας. Η επαιτεία του είναι καθαρά επικοινωνιακή. Στην ουσία απαιτούν. Στην πραγματικότητα επιβάλλουν. 

      Αποκρατικοποιήσαμε τα κέρδη τους, τα αφήσαμε ανελέητα όλα δικά τους σε μια ληστρική επιδρομή κατά των λαϊκών μαζών. Για να κρατικοποιήσουμε τις προσωπικές τους ζημιές και να τις φορτώσουμε στους πιο αδύναμους εργαζόμενους. Πιο πολλούς φόρους πληρώνει ποσοστιαία ο πτωχός. Και ελάχιστα ή και καθόλου ο πλούσιος. Θέλουμε λεφτά για την κοινωνία και όχι για την τραπεζική οικονομία. Δαπάνες παραγωγικές για τους πολλούς και περισσότερα για τους λίγους και πλούσιους. 

    Θέλουμε ψωμί μέσα από μια βιώσιμη ανάπτυξη. Μια ανάπτυξη που σέβεται το ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον. Μια ανάπτυξη που αυτοτροφοδοτείται μέσα από τις αιώνιες πηγές του φυσικού πλούτου. 

       Έχει κατανοηθεί από όλους μας και από τους ειδικούς και από το μέσο πολίτη μια απλή αλήθεια. Ο βιοπορισμός του σήμερα και η προσδοκία του βιοπορισμού του αύριο εξαρτάται από το βαθμό, την έκταση και το βάθος των γνώσεων μας. Πολύ γρήγορα και πολύ κρυστάλλινα και αταλάντευτα. Η παιδεία δεν μπορεί να αφήνει έξω από τη θαλπωρή της αγκαλιάς της κανένα συμπολίτη μας. 

       Η παιδεία για πολλές δεκαετίες στον τόπο μας ήταν λαϊκή και σχεδόν δημοκρατική. Ήταν η πιο στρατηγική προϋπόθεση για να προσδώσει στην Ελληνική κοινωνία τον έπαινο της ανοικτής κοινωνίας. Δεν αντιλέγω στην ενδεχόμενη πρώτη ένσταση ότι στον τόπο μας από τα πρώτα χρόνια της εθνικής μας ανεξαρτησίας υπήρχαν τζάκια. Τζάκια πολιτικά, τζάκια οικονομικά, τζάκια κοινωνικά. Αλλά ποτέ δεν ήσαν τόσο ισχυρά ώστε να ασκούν κηδεμονία στην ιστορική πορεία του λαού μας. Τα σχολεία μας και τα πανεπιστήμιά μας ήσαν ανοικτά σχεδόν σε όλους. Με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας γιατί ήσαν δημόσια. Και κάποτε ορθάνοιξαν τις πόρτες τους γιατί έγιναν και δωρεάν. 

    Αυτή η ιστορική πραγματικότητα ανατράπηκε τελευταία. Και εντελώς πρόσφατα επιταχύνθηκαν οι μηχανισμοί της σχεδιασμένης και προγραμματισμένης ανατροπής. Επιχειρείται ο ευτελισμός της δημόσιας εκπαίδευσης. Και επισημοποιείται η αναγνώριση της ανατροπής της δωρεάν παιδείας. Αυτό είναι κορυφαία τους πολιτική επιλογή.

   Δεν θέλουν την ανοικτή κοινωνία. Δεν θέλουν την κοινωνία των πολιτών. Θέλουν και ομφαλοσκοπούν σε μια κλειστή κοινωνία τραπεζιτών. 

      Σ’ αυτές τις ανιστόρητες ομφαλοσκοπήσεις δεν έχουμε άλλη επιλογή. Αναδεικνύουμε τα τραγικά λάθη τους, τους βάζουμε απέναντί μας, χαράζουμε τις ιδεολογικές διαχωριστικές γραμμές και αντιστεκόμαστε. Αυτό το σκιάχτρο της κοινωνίας τους το επιστρέφουμε. 

       Η ελευθερία δεν περιορίζεται στην υποτονική άσκηση του εκλογικού δικαιώματος. Η ελευθερία όλων όσοι προσήλθαν στο Πολυτεχνείο το 1973 συμπεριλαμβάνει νοηματικά και με αταλάντευτη συνέπεια και το βάθεμα των δημοκρατικών θεσμών και την εθνική ανεξαρτησία στο πιο σύγχρονό της περιεχόμενο. 

    Ελευθερία σημαίνει ανοχή και στη διαφορετικότητα. Ελευθερία σηματοδοτεί ενεργό συμμετοχή σε όλους τους δημοκρατικούς θεσμούς. Η ελευθερία προσδιορίζει την εθνική μας ταυτότητα.

    Μπορεί τα σύνορα στο σημερινό κόσμο να μην αναγνωρίζονται από τα συρματοπλέγματα των διοικητικών ορίων κάθε ένθους. Οι μεγάλες όμως ιδεολογικές επιλογές είναι αυτές που συνθέτουν την εθνική ταυτότητα. Και η ελευθερία μαζί με την κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη σε όλες τις εκφάνσεις της δημόσιας και συλλογικής ζωής και για όλους τους πολίτες και κατοίκους της χώρας μας, του έθνους και του λαού μας είναι αυτό που αποτελεί τον αληθινό και ανυπόκριτο πυρήνα του δικού μας πατριωτισμού. 

     Αν το σύνθημα «ψωμί – παιδεία – ελευθερία» αποτύπωνε τα αιτήματα εκείνης της εποχής, αν αυτό είναι το περιεχόμενο των ίδιων αιτημάτων σήμερα, αν μας διακατέχει η ίδια θέληση και η διάθεση να διαμορφώσουμε τις ίδιες συνθήκες δυναμικής παρέμβασης,

        Δε μένει παρά να καταστήσουμε πεντακάθαρο και το πεδίο διεξαγωγής όλων των αγώνων μας. Σε κανένα δεν εκχωρήσαμε τους αγώνες μας. Σε κανένα δεν δανείζουμε τα ιδανικά μας. 

      Σε κανένα τρίτο δεν εμπιστευόμαστε τα μεγάλα ιστορικά αιτήματά μας. Σε κανένα δεν επιτρέψαμε και δεν επιτρέπουμε να πάρει τις δικές μας σημαίες για τις δικές του προσωπικές στρατηγικές. Σε κανένα δεν παραδώσαμε τις παρακαταθήκες των προηγούμενων γενιών. Ούτε τα ιερά μας. 

     Εμείς προσερχόμαστε στα μεγάλα αλώνια των αγώνων των πολιτικών και κοινωνικών αγώνων με ακάλυπτα τα πρόσωπά μας. 

     Έχουμε πρόσωπο που διακρίνεται. Έχουμε ταυτότητα που ξεχωρίζει. Είμαστε Δημοκράτες.

      Οι ιστορικές εγγυήσεις μας είναι ισχυρές και φερέγγυες. Και είμαστε έτοιμοι ν’ αναλάβουμε όλους τους κινδύνους που εμπεριέχουν οι πολιτικοί και κοινωνικοί στόχοι μας. 

   Δεν καπηλευόμαστε αγώνες άλλων ή αγώνες που δεν ανήκουν αποκλειστικά σε μας. 

     Συμμετέχουμε στις γιορτές της 17ης Νοέμβρη ως Εθνικής Επετείου με τους όρους και το πλαίσιο που συμμετέχει ο λαός μας. Αντλούμε δυνάμεις από αυτό. Έχουμε ιστορικές προσδοκίες και στηριζόμαστε στις δικές μας δυνάμεις. 

ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΟΤΙ

ΓΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ ΘΕΛΕΙ ΔΟΥΛΕΙΑ ΠΟΛΛΗ.