Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2011

Το «παραμύθι» του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου για τα πρωτογενή πλεονάσματα

Επαναλαμβάνει (αναληθώς) συνεχώς σε κάθε δήλωσή του και στο… Eurogroup ότι μετά από πολλά χρόνια θα αποκτήσει η Ελλάδα πρωτογενές πλεόνασμα και ότι αυτό θα συμβάλει (πάλι αναληθώς) στη μείωση του δημόσιου χρέους!

Του Δημήτρη Στεργίου*

      Το λέει συνεχώς, σε κάθε ομιλία του, σε συνεντεύξεις Τύπου, σε δηλώσεις. Και το επανέλαβε προσερχόμενος και στο Eurogroup. Για τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Οικονομικών κ. Ευάγγελο Βενιζέλο ο λόγος, ο οποίος συνεχώς τονίζει ότι ...


    ...το 2013 ο κρατικός προϋπολογισμός θα παρουσιάσει πρωτογενές πλεόνασμα μετά από πολλά χρόνια. 
    Κατ΄ αρχάς, υπενθυμίζουμε ότι ο κρατικός προϋπολογισμός παρουσίαζε  πρωτογενή πλεονάσματα συνεχώς από το 1991 έως και το 2006, αλλά το δημόσιο χρέος κάλπαζε συνεχώς! 
      Τα πρωτογενή αυτά πλεονάσματα ήταν  υψηλά μετά το 1994 έως και το 2002 (ρεκόρ σημειώθηκε το 1999: 7,2% του ΑΕΠ)  και ισχνά από το 2004 έως το 2006. 
    Πρωτογενή ελλείμματα είχε η χώρα μας μετά 2007 (αρνητικό ρεκόρ το 2009: -7,2% του ΑΕΠ). Ύστερα, υπογραμμίζουμε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα αποτελεί ένα ακόμα παραμύθι που διεκδικεί παγκόσμια ιδιαιτερότητα, αφού στην ελληνική οικονομία έχει κακοποιηθεί ένας ακόμα οικονομικός νόμος και γίνεται τα τελευταία είκοσι χρόνια το … εντελώς αντίθετο! 
       Πράγματι, σε υγιείς οικονομίες, δηλαδή σε οικονομίες που λειτουργούν χωρίς μακροοικονομικές ανισορροπίες και χρόνιες στρεβλώσεις, η εξασφάλιση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων (κρατικά έσοδα μείον κρατικές δαπάνες) συμβάλλει στη δραστική μείωση του δημόσιου χρέους σε απόλυτους αριθμούς και ως ποσοστό επί του ΑΕΠ.
         Υπενθυμίζουμε, λοιπόν, ότι οι επίμονες προτάσεις από διεθνείς οργανισμούς και κυρίως από την Τράπεζα της Ελλάδος για την ανάγκη εξασφάλισης υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων άρχισαν από τα μέσα της δεκαετίας του 1990. 
      Για παράδειγμα αναφέρουμε σχετική επισήμανση του τότε διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Λουκά Παπαδήμου, σημερινού οικονομικού συμβούλου του πρωθυπουργού, στην Έκθεσή του για τη χρήση του 1997, η οποία επαναλαμβάνεται συνεχώς και επιμόνως έως και σήμερα: 
     «Για να επιτευχθεί σταδιακή, αλλά σταθερή μείωση του λόγου του χρέους μέσα σε εύλογη χρονικό περίοδο (σημείωση δική μας: δεκαετία!), θα πρέπει να διατηρηθούν επί σειράν ετών πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα της τάξεως του 6% του ΑΕΠ»
           Αλλά, όπως ήδη αναφέραμε,μετά το 1994 και έως το  2001 είχαν εξασφαλισθεί πρωτογενή πλεονάσματα έως και 7,2% (1999) του ΑΕΠ, αλλά το δημόσιο χρέος όχι μόνο παρέμεινε σταθερά πάνω από το 100% του ΑΕΠ, αλλά το 2001 κατέρριψε όλα τα προηγούμενα αρνητικά ρεκόρ (114,1% από 89% του ΑΕΠ του 1992, όταν το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν μόνο 2,7%.
         Για να καταδειχθεί πιο ανάγλυφα το «παραμύθι» αυτό, υπενθυμίζουμε ακόμα ότι τα πρώτα πρωτογενή πλεονάσματα στην ελληνική οικονομία μετά τη μεταπολίτευση σημειώθηκαν επί κυβέρνησης κ. Κων/νου Μητσοτάκη (1991 – 1993), αλλά στην ίδια περίοδο τα δημόσιο χρέος εκτοξεύθηκε από 80,7% του ΑΕΠ το 1990 στο 111,1% του ΑΕΠ το 1993! 
       Ο λόγος που στην περίοδο αυτή η εξασφάλιση πρωτογενών πλεονασμάτων δεν οδήγησε στη μείωση του δημόσιου χρέους, αλλά στην αύξησή του, μπορεί να αναζητηθεί στο γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης συγκέντρωσε όλα τα «βερεσέδια» (κυρίως κρυφά χρέη δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών) των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ από το 1981 έως το 1989, που ήταν κατάσπαρτα σε όλο το δημόσιο τομέα, και τα πρόσθεσε στο δημόσιο χρέος με την έκδοση των περιβόητων ομολόγων οικονομικής… ανασυγκρότησης! 
        Έτσι, τα «βερεσέδια» αυτά «ρούφηξαν» σα σφουγγάρι τα έστω και πενιχρά, αυτά θετικά πρωτογενή πλεονάσματα. Αντίθετα, τα προηγούμενα χρόνια (1981 – 1990), όταν σημειώνονταν πρωτογενή ελλείμματα, το δημόσιο χρέος ήταν πολύ κάτω από το 100% του ΑΕΠ.
         Ένα άλλο παράδειγμα του «παραμυθιού» αυτού εντοπίζεται στην περίοδο από το 2002 έως το 2007, όταν, μολονότι τα πρωτογενή πλεονάσματα ήταν πενιχρότατα ή και… αρνητικά, το δημόσιο χρέος… μειωνόταν. 
     Η εξήγηση μπορεί να αναζητηθεί στην «απόκρυψη» χρεών και σπατάλης στο δημόσιο τομέα, τα οποία, όταν αποκαλύφθηκαν το 2008 και το 2009 εκτόξευσαν το δημόσιο χρέος σε ιλιγγιώδη επίπεδα.
        Πού, λοιπόν, οφείλεται κι  αυτό το «κουφό» (υπάρχουν πολλά); Μα, στις χρόνιες στρεβλώσεις και στις απίστευτες σπατάλες για κομματικά οφέλη και τη συντήρηση «κομματικών κηφήνων», όπως είπε ο μέγας Εμμανουήλ Ροίδης…

Εξέλιξη πρωτογενών πλεονασμάτων, κόστους δανεισμού
 και δημόσιου χρέους 1981-2009
Έτος         Πλεονάσματα            Κόστος δανεισμού        Χρέος        Κυβερνήσεις
                   (% ΑΕΠ)                       (% ΑΕΠ)            (%ΑΕΠ)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
1981                          -3,0                         2,7                       34,5          Γεωργίου Ράλλη
1982                          -1,6                         2,2                       41,3          Ανδρέα Παπανδρέου
1983                          -0,3                        3,1                        41,9          Ανδρέα Παπανδρέου
1984                          0,1                          3,8                       48,0          Ανδρέα Παπανδρέου
1985                          -2,9                        4,4                        54,7          Ανδρέα Παπανδρέου
1986                          -0,2                        4,8                        55,9          Ανδρέα Παπανδρέου
1987                          -1,3                        6,0                        62,2          Ανδρέα Παπανδρέου
1988                          -1,9                        6,5                        66,8          Ανδρέα Παπανδρέου
1989                          -3,5                        6,6                        69,9          Ανδρέα Παπανδρέου
1990                          -1,1                        8,8                        80,7         Ξεν. Ζολώτα
1991                          1,2                         8,5                        83,3          Κων/νου Μητσοτάκη
1992                          2,7                        10,1                       89,0           Κων/νου Μητσοτάκη
1993                          2,7                        11,1                     111,6           Κων/νου Μητσοτάκη
1994                          5,1                        12,3                     109,3           Ανδρέα Παπανδρέου
1995                          3,7                        11,2                     110,1           Ανδρέα Παπανδρέου
1996                          4,4                        10,5                     112,2           Ανδρέα Παπανδρέου
1997                          5,5                          9,3                     108,3         Κων/νου Σημίτη
1998                          6,4                          8,2                     105,5         Κων/νου Σημίτη
1999                          7,2                         7,4                      104,6         Κων/νου Σημίτη
2000                          5,2                         7,4                      106,2         Κων/νου Σημίτη
2001                          4,3                         6,5                      114,1         Κων/νου Σημίτη
2002                          2,9                         5,6                      110,7         Κων/νου Σημίτη
2003                          1,4                        5,0                       107,8         Κων/νου Σημίτη
2004                          0,1                        4,8                       108,5         Κώστα Καραμανλή
2005                          0,3                        4,6                       107,5         Κώστα Καραμανλή
2006                          0,5                        4,4                         95,3        Κώστα Καραμανλή
2007                          -0,5                       4,4                         94,5        Κώστα Καραμανλή
2008                          -2,0                       4,6                       110,6        Κώστα Καραμανλή
2009                          -7,2                       5,0                       126,8         Κώστα Καραμανλή
2010                                                                                    142,5       Γιώργου Παπανδρέου
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Πηγή: Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κρατικοί Προϋπολογισμοί, Τράπεζα της Ελλάδος

(* Δημοσιογράφος – συγγραφέας από την Παλαιομάνινα. Διετέλεσε διευθυντής Σύνταξης του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» και της «Απογευματινής, διευθυντής του «Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής» και επί τριάντα χρόνια στέλεχος, αρθρογράφος, αναλυτής και σχολιαστής στις εφημερίδες «Βήμα» και «Νέα»)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο