Λευκάδα και Αιτωλοακαρνανία : δυο μη συγκοινωνούντα δοχεία.

Του Κωνσταντίνου Παπακασόλα, δικηγόρου Αθήνας.

Μετά από 25 περίπου χρόνια ταυτόχρονης εμφάνισης διαφορετικών αλλά κρίσιμων για τη περιοχή μας εξελίξεων βρισκόμαστε ενώπιον ενός αδιεξόδου...........

Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του 90 όταν εφαρμόστηκε ο καταστροφικός νόμος Καποδίστρια (κυβέρνηση Σημίτη) συνέβαλε αποφασιστικά να διαλυθούν τα χωριά της Αιτωλοακαρνανίας, την ίδια ακριβώς εποχή καταργήθηκε ο καπνός που ήταν το βασικό προϊόν βιοπορισμό της Αιτωλοακαρνανίας και την ίδια εποχή άρχισε και η τουριστική ανάπτυξη της Λευκάδας που όπως ξέρουμε είναι δίπλα σε μας.

Είναι φως φανάρι και αρχίζουν και το συνειδητοποιούν πολλοι σιγά-σιγά ότι τα χωριά μας πάνε από το κακό στο χειρότερο και όλος ο νόμος το ίδιο, όπως δείχνει και η τελευταία απογραφή. Κρίσιμο είναι δε ότι παρά τον τουρισμό της Λευκάδας η δική μας περιοχή δεν ευνοήθηκε στο ελάχιστο από το τεράστιο πλήθος ανθρώπων που όπως δείχνουν τα στοιχεία από το Άκτιο ξεπερνούν τις 400.000 κάθε χρόνο.

Η εικόνα της αποτελμάτωσης είναι ίδια και στα μεγάλα αστικά κέντρα καθώς παρά την προοπτική και ελπίδα που γεννούσαν της δεκαετίας του 90 και του 2000 για το Αγρίνιο για το Μεσολόγγι δυστυχώς οι πόλεις αυτές παρέμειναν στάσιμες και δεν είναι ικανές για πολλούς λόγους να εμπνεύσουν κάποια αισιοδοξία ότι μπορούν να κρατήσουν στις πλάτες τους τον νομό, παρότι φιλοξένησαν χιλιάδες ανθρώπων από τα γειτονικά χωριά.

Μείζον παραμένει το ζήτημα της αστικής ανάπτυξης λοιπόν της Αιτωλοακαρνανίας Αλλά συνάμα και της διαφύλαξης των μεγάλων χωριών της σε αξιοπρεπή επίπεδα πληθυσμού και διαβίωσης.

Ας σημειώσουμε εδώ και να το κρατήσουμε αυτό στο μυαλό μας ότι κανένας άλλος νόμος πλην Αιτωλοακαρνανίας δεν έχει τόσο πολλά και μεγάλα χωριά και -άσχετα αν έχει κακοποιηθεί η έννοια του όρου του χωριό στη σύγχρονη εποχή μας- για το δικό μας το νόμο τα χωριά είναι τεράστιος πληθυσμιακός πολιτιστικός αλλά και οικονομικός πλούτος. Επομένως είναι τεράστιας σημασίας για την Αιτωλοακαρνανία αυτό το ζήτημα. Εδώ που φτάσαμε θα έπρεπε να μισθοδοτούνται από την πολιτεία όσοι παραμένουν στα χωριά μόνιμα!

Εξετάζοντας λοιπόν το ζήτημα βλέπουμε ότι τόσο οι δύο μεγάλες πόλεις του νομού μας νέου πνέουν τα λοίσθια ενώ και η τοποθεσία τους κάθε άλλο παρά πλεονεκτική είναι, ο αστακός και ο μυτικας παραμένουν απομονωμένοι όπως ήταν πάντα, η Αμφιλοχία με την παράκαμψη που υλοποιήθηκε δέχτηκε ένα πολύ μεγάλο πλήγμα από το οποίο είναι αμφίβολο αν θα ανακάμψει ποτέ, η Ναύπακτος είναι πολύ μακριά από το κέντρο του νόμο σε βαθμό που να ξεχνά κανείς ότι ανήκει στην Αιτωλοακαρνανία. Το θερμο κοντεύει να ερημώσει.

Ποιος μένει; Η Βόνιτσα και η Πάλαιρος

Παρότι και ο δήμος Ακτίου-Βόνιτσας έχει πληθυσμιακή μείωση μένει να δούμε αν αυτή επικεντρωνόταν κυρίως στην Ορεινή περιοχή της Κατούνας και λιγότερο στις παραλιακές περιοχές που είναι και το πιο πιθανό σενάριο αλλά ακόμα κι αν δεν είναι έτσι η περιοχή αυτή έχει μεγαλύτερη δυναμική η οποία όμως πρέπει επιτέλους να υλοποιηθεί με χειροπιαστό και οφθαλμοφανή τρόπο.

Προσεγγίζοντας το ζήτημα θα δούμε ότι η ανάπτυξη της Λευκάδας δεν οφείλεται μόνο στις ομορφιές της αλλά και τοπικές και άλλες ιδιαιτερότητες που οφείλονται στη γειτνίασή της με την Αιτωλοακαρνανία δηλαδή τόσο στο αεροδρόμιο του Ακτίου όσο και στην τροφοδοσία της με εργατικό δυναμικό πρώτες ύλες και πολλά άλλα πράγματα από τη διπλανή περιοχή Πρέβεζας Βόνιτσας και Αγρινίου οπότε είναι προφανές ότι για να υστερεί η γειτονική περιοχή της Λευκάδας εμείς δηλαδή, η Ακαρνανία, κάτι πρέπει να κάνουμε γιατί υπάρχει πρόβλημα.

Η εμπειρία τόσων ετών μας απέδειξε ότι ακόμη και η Βόνιτσα που απέχει 22 περίπου χιλιόμετρα από τη Λευκάδα είναι πολύ μακριά ώστε να μπορεί να σχετιστεί αποτελεσματικά με την οικονομική ανάπτυξη της Λευκάδας, για αυτό και παραμένει σχετικά απομονωμένη.

Επομένως η Βόνιτσα ότι μπορεί να κάνει μόνη της για το δικό της τουρισμό.

Το ίδιο ακριβώς και με την Πάλαιρο που απέχει ακόμα μεγαλύτερη απόσταση από τη Λευκάδα.

Ακόμη και η Πλάγια απέχει σημαντική απόσταση από το νησί της Λευκάδας και θα υπήρχε περίπτωση να γίνει το κέντρο της Ακαρνανίας εάν η υπόγεια γέφυρα που θα συνδέει τους δύο νομούς περνούσε από την πλαγιά - όμως ξέρουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί και σε ένα βαθμό καλώς δεν θα συμβεί γιατί αυτή η περιοχή εχει τον υψηλότερο δείκτη γεννητικότητας απ όλα τα χωριά και ισχυρή αγροτική ανάπτυξη- είναι δηλαδή αυτοδύναμη, η μόνη ίσως ελπιδοφόρα εξαίρεση στην Αιτωλοακαρνανία, και άρα κάτι που ήδη λειτούργει καλά, δεν το πειράζουμε.

Έχοντας υπόψη πολλά τέτοια γεωγραφικά παραδείγματα όπως μεταξύ άλλων την Ανατολική η ασιατική και Δυτική η ευρωπαϊκή Κωνσταντινούπολη οφείλουμε να καταλήξουμε ότι μία περιοχή που αναπτύσσεται και γειτνιάζει με μία άλλη στερεωτική η νησιωτική περιοχή είναι πανεύκολο να μεταφέρει ένα σημαντικό μέρος της ανάπτυξης της και στην απέναντι όχθη πράγμα που δεν έχει συμβεί όμως στη δική μας γειτονιά.

Ο λόγος που δεν έχει συμβεί είναι επειδή οι δικές μας κωμοπόλεις απέχουν σχετικά πολύ από τη Λευκάδα και κατά δεύτερο λόγο ότι τις χωρίζει ο ορεινός όγκος της Λάμιας ο οποίος είναι αποτρεπτικός για οποιαδήποτε οικιστική εγκατάσταση στο ενδιάμεσο Ακαρνανίας - Λευκάδας.

Η ουσία ειναι ότι η Λευκάδα έχει όλο και πιο περιορισμένη πλέον οικοδομική δυνατότητα καθώς ήδη έχει χτιστεί ένα τεράστιο μέρος του νησιού αλλά ακόμα και αν δεν ήταν έτσι οι πόροι της και οι χώροι της δεν επαρκούν για να ποτίσουν να ξεδιψάσουν και να φροντίσουν όλο αυτό το πλήθος που την επισκέπτεται, ούτε και να διαχειριστούν τον τεράστιο κυκλοφοριακό φόρτο (συνεχή ατυχήματα εντος αστικού ιστού κλπ) επομένως και με δεδομένο ότι και η Λευκάδα έχει τεράστιες ορεινούς όγκους που περιορίζουν τον χώρο της, πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους ότι ένα μέρος της αστικής ανάπτυξης πρέπει να μεταφερθεί στην απέναντι στεριά της Ακαρνανίας απλά ζήτημα παραμένει το πού ακριβώς.

Και ναι μεν οι κυβερνήσεις αλλά και οι θεσμοί της Λευκάδας έδειξαν ιδιαίτερο ζήλο και καλώς έπραξαν για την ολοκλήρωση της παράκαμψης Αμφιλοχίας αλλά και το νέο δρόμο Βόνιτσας Λευκάδας αλλά δεν μπορεί το κράτος και οι αρχές να σχεδιάζουν μόνο τους δρόμους αλλά όχι τις πόλεις - πρέπει αυτά τα ταμπού να σπάσει.

Ναι μεν ήταν τεράστια ταλαιπωρία για όλους τους οδηγούς η καλοκαιρινή διέλευση από την Αμφιλοχία αλλά από την άλλη η επίκαιρη θέση της τελευταίας που της έδινε ένα μικρό εμπορικό πλεονέκτημα το νέο δρόμο εξαφανίζεται. Δεν μπορείς σε ένα νομό που μαστίζεται από φτώχεια αυτό να είναι εντελώς αδιάφορο. Ναι μεν καλώς έγινε η Ιόνια οδός και ένας δρόμος πραγματικά καταπληκτικός αλλά δεν μπορεί να μην αναγνωρίσουμε ότι άφησε ξεκρέμαστο το Αγρίνιο αλλά και τον Αστακό χωρίς να τους παρέχει οδική πρόσβαση σε αυτόν.

Ναι μεν θα συντομευθούν οι αποστάσεις αλλά όπως βλέπουμε όλο αυτό το πλήθος των αυτοκινήτων προορισμό θα έχει πάλι κυρίως στη Λευκάδα και δευτερευόντως στην Πρέβεζα και τα παράλια της Ηπείρου οι όποιες περιοχές θα κερδίσουν και εμπορικά και τουριστικά. Άρα η τυρόπιτα που δεν θα καταναλωθεί στην Αμφιλοχία θα καταναλωθεί στην ήδη αναπτυγμένη Λευκάδα η την Πρέβεζα. Συμβολικά μιλώντας, μια τόσο μεγάλη οικονομική αλλαγή, είναι ένα λάθος. Όχι ικανό βέβαια να σταματήσει κομβικά έργα ανάγκης, αλλά ικανό για δράση διορθώσεως.

Την ίδια στιγμή ήδη σήμερα οι πόλεις της Πρέβεζας της Λευκάδας και της Πάργας κατακλύζονται από αυτοκίνητα τους θερινούς μήνες.

Είναι δυνατόν να φιλοξενήσει η πόλη της Λευκάδας με την κατασκευή των νέων δρόμων σχεδόν το διπλάσιο αριθμό αυτοκινήτων μέσα στην πόλη της Λευκάδας- γιατί όλοι εκεί καταλήγουν- χωρίς προβλήματα; Απολύτως όχι.

Επομένως πρέπει η περιοχή της Ακαρνανίας να δρομολογήσει την δημιουργία ενός αστικού κέντρου που θα εισπράττει αφενός μεν ένα μερίδιο από όλη αυτή την κινητικότητα και αφετέρου που θα εκτονώνει όλο αυτό των κυκλοφοριακών και τουριστικό φόρτο, με την προσφορά κατοικιών parking και αναψυχής.

Όλοι οι οικισμοί της Ελλάδος βρίσκονται σε τοποθεσίες που επιλέχθηκαν πριν από 1000 και 1500 χρόνια και ούτε μία νέα πόλη δεν είχε κτιστεί στην Ελλάδα – πλην εξαιρέσεων. Οι τελευταίες προσπάθειες για κάτι τέτοιο και μοναδικές ίσως έγιναν την εποχή της λεγόμενης χούντας όταν και μετεγκαταστάθηκαν αρκετά ορεινά χωριά σε πιο πεδινές τοποθεσίες.

Πιο ευνοϊκή περιοχή για τη δημιουργία μιας μικρής τέτοιας πόλης που θα έχει προοπτικές στο μέλλον να γίνει μεγάλη και σημαντική είναι η περιοχή πέριξ του σημερινού Αγίου Νικολάου, η οποία διαθέτει ανοιχτές πεδινές εκτάσεις κατάλληλες για στήριξη βαριάς αστικής υποδομής.

Δεν διαθέτει βέβαια την ομορφιά η το κλίμα των γειτονικών κωμοπόλεων ούτε και παραλίες αλλά όπως είπαμε η ιδιομορφία της περιοχής (εγγύτητα κλπ) την καθίστα την πιο κατάλληλη λωρίδα γης για να φιλοξενήσει μια πιθανή μελλοντική οικιστική ανάπτυξη που θα υφαρπάξει μέρος των κονβόι της Λευκάδας.

Ήδη βέβαια έχουν υπάρξει επιχειρήσεις που εγκατασταθήκαν στην περιοχή αυτή, αλλά πρέπει να αυξηθούν με τη συμμέτοχη και μεγάλων επιχειρήσεων του Αγρινίου, και επενδυτών από Αθήνα και εξωτερικό πράγμα που είναι ευθύνη των μεγάλων επιχειρηματιών της χώρας και πολιτικών του νομού μας να πράξουν.

Με δεδομένη τέλος όλη αυτή την κίνηση που θα φιλοξενήσει ο δρόμος Αμβρακία Ακτιο Λευκάδα και την ομορφιά της περιοχής από Τρυφου έως και Παλιάμπελα Μοναστηράκι έχουν ευθύνη όλοι οι ντόπιοι κάτοικοι της περιοχής που έχουν ιδιοκτησίες σε αυτή αλλά ζουν στην Αθήνα η το εξωτερικό να βάλουν ένα λιθαράκι με airbnb και κάθε άλλη αξιοποίηση των ακινήτων τους μιας και τα έχουν σε πλήρη αχρησία (κλειστά επί χρονιά η ακαλλιέργητοι αγροί) ώστε να ζωντανέψει η περιοχή της βόρειας Ακαρνανίας που κοιμάται ενώ η Λευκάδα και η Πρέβεζα αναπτύσσονται δίπλα της.