Το σχέδιο της πόλεως του Αστακού στα 1860 - Ένα ιστορικό ντοκουμέντο.

Αστακός, 1917

ΣΧΕΔΙΟ ΠΟΛΕΩΣ ΑΣΤΑΚΟΥ

το έτος 1860

      Το 1860 και επί δημαρχίας Γεωργίου Γεροθανάση του καταγόμενου από τον Πρόδρομο Ξηρομέρου, ενός δημάρχου που κατά κυριολεξία έβαλε τα θεμέλια για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη της κωμοπόλεως του Αστακού, σχεδιάστηκε απ΄ το υπουργείο Εσωτερικών το ακόλουθο σχέδιο της πόλεως του Αστακού.

Συγκεκριμένα στις 31 Μαΐου 1860 το υπουργείο Εσωτερικών αποπέμπει εντολή προς την Διεύθυνση Μηχανικών της Νομαρχίας Ακαρνανίας και Αιτωλίας η οποία ανέφερε τα εξής: 

Διαβάστε περισσότερα »

«Αριθ. 11591

Διεύθυνσιν των Μηχανικών
Ακαρνανίας και Αιτωλίας

Περί σχεδιογραµμίσεως του
παραλίου Αστακού  

Διαβιβάζοντας υμίν επι επιστροφή την υπ αριθ. 24914 επισηµένουσα του Υπουργείου των Οικονομικών μεθ΄ όλων των επικλεισµένων εγγράφων παραγγέλλοµεν  υμίν, κύριε Διευθυντά, να απασχολήσετε εις την εν λόγω καταμέτρησιν και σχεδιογράφήσιν του παραλίου Αστακού, και της αποτυπώσεως και να δοθώσιν είς τον  παρ'  υμίν κ. κ. αξιωματικόν του Μηχανικού αλλέως άμα ανατρέψωσιν το τοιούτον από λοιπός νεαι χείρας υμών παγανίας.

Εν Αθήναις την 31 Μαϊου 1460
ο υπουργός
Ανδρέας Γ. Κουντουριώτης».

 

Ήρθε λοιπόν στον Αστακό, ο τότε Γεωμέτρης - Μηχανικός, Μάρκος Βότσαρης, ο οποίος αφού σχεδίασε επ' αρκετό καιρό το σημερινό σχέδιο της πόλεως του Αστακού, αναχώρησε απ΄ τον Αστακό για την Ναύπακτο, σύµφωνα µε το ακόλουθο  έγγραφο, προς το τέλος Αυγούστου τον 1861.

«Εν Αστακώ την 24 Αυγούστου 1861
ο Γεωμέτρης Ναυπακτίας κλπ.

Προς
Το επι των Εσωτερικών Υπουργείον

Αποπερατώσας τας εν Αστακώ ανατεθείσας µου εργασίας σήμερα, λαμβάνω την  τιμήν να αναφέρω προς το Υπουργείον ότι επανέρχοµαι εις Ναύπακτον δια του  ατμοπλοίου της 26ης, όπου παρακαλώ το υπουργείον να ευαρεστηθεί και µοι απαντήσει εν τάχει, εάν πρέπει το πρωτότυπον του Διαγράμματος της κωμοπόλεως Αστακού να πέμψω εις το Υπουργείον όν ένθα θέλει γίνει η διαχάραξις των τετραγώνων, ή εγώ αυτάς θέλω διαχαράξει το σχέδιον. Το σχέδιον της πόλεως εξαπέστειλλον μετά ταύτα το καθαρόν εις το Υπουργείον προς θεώρησιν.

Έν τη παραδοχή της δευτέρας περιστάσεως, παρακαλώ το υπουργείον, όπως εις την  διαταγήν κάµει μνείαν του μεγέθους του οικοπέδου, αφού λάβη υπ΄ όψιν ότι η έκτασις, εφ' ής δύναται να σχεδιασθή τακτική πόλις δεν είναι πολλυ µεγάλη, διότι το προς Βορράν µέρος κατέχεται από λόφων και βουνών λίαν ανωμάλλων.

Μάρκος Βότσαρης"

Μάρκος Βότσαρης (1833-1900). Ήταν γιος του Δημήτρη Μπότσαρη (1807-1892) και  Εγγονός του Νότη Μπότσαρη (1756- 1841), που σπούδασε, µε δαπάνες του Ελληνικού κράτους στο Μόναχο της Βαυαρίας (Γερμανία). Το 1860 υπηρετούσε ως Μηχανικός στην Ναύπακτο.

Καταθέτοντας το σχέδιο ο Γεωμέτρης-Μηχανικός Μάρκος Βότσαρης, προς την τότε δημοτική αρχή του Αστακού, αυτή, στις 2 Φεβρουαρίου 1862 επί δημαρχίας Γεωργίου Γεροθανάση και Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Νικολάου Αθαν. Στεργιάτου, αποφαίνεται οµοφώνως το υποβληθέν διάγραμμα δια την κωμόπολη του  Αστακού, λαμβάνοντας δε και σχετική απόφαση.
Ιδού και η προαναφερθείσα απόφαση του τότε Δημοτικού Συμβουλίου Αστακού της, οποίας διατηρούμε το ύφος Και την ορθογραφία του κειµένου.

«Το Δημοτικόν Συμβούλιον Αστακού, Συγκείμενον υπο του προεδρεύοντος Δημοτικού Συμβούλου Κώστα Μ. Χασάπη και των κάτωθι μελών. Συνελθών σήμερα την δευτέραν του μηνός Φεβρουαρίου του 1862 εξηκοστού δευυτέρου έτους, εν τω δημοτικώ καταστήματι εις συνεδρίασιν κατά πρόσκλησιν και παρόντος του Δημαρχεύοντος, Παρέδρου Νικολάου Στεργιάτου.
Λαβών υπόψιν το υπό του Δημαρχιακού Παρέδρου Αστακού υποβληθέν διάγραμμα δια την κωμόπολιν Αστακού συνταχθέν υπο του ανθυπολοχαγού κυρίου Μάρκου Βότσερη όπως κάμη επ΄ αυτού το Σώμα τούτο τυχόν παρατηρήσεις ως προς την Γενικήν ή μερικήν διεύθυνσιν των οικοδομικών Γραμμών κατά την υπ΄ αριθ. 25398 από 18 Ιανουαρίου τ.ε διαταγήν του Υπουργείου των Εσωτερικών.
Παρατηρούν ότι το σχέδιον τούτο της Κωμοπόλεως Άστακού εγένετο μεθ' όλης της ανηκούσης, ακριβαίως και καταλλήλους διειθύνσεως των οικοδομικών γραμμών ώστε
να μην επέλθη βλάβη εις τας οικοδοµάς και ουδεμίας έχει ανάγκη παρατήρησιν τινα  προς τροπολογίαν αντού.

 

Αποφαίνεται

Παραδέχεται το εν λόγω διάγραμμα της κωμοπόλεως Αστακού ως εν σύμφωνα µε την τάσιν του τόπου καὶ έχει καταλλήλους διευθύνσεις των οικοδομικών γραμμών και παρακαλεί την Κυβέρνησιν να επισπεύση την έγκρισιν αυτού ίνα επέλθη η πραγματοποιησις του όσον τάχιον.

Παρακαλεί επίσης την Κυβέρνησιν ίνα ευαρεστηθεί και λάβη πρόνοιαν προς πραγματοποίησιν Και του συνοικισμού της πόλεως ταύτης περί ου εδόθησαν πολλάκις πληροφορίαι όπως συγχρόνως µε την πραγματοποίησιν του συνοικισµου οι κάτοικοι συμμορφούνται, καὶ για το εγκριθησόμενον σχέδιον ώστε η κωμόπολις αύτη εντός μικρού καπαστή πολυάριθµος και καλοπισμένη δία κανονικών οικοδομών καθόσον μετά την πραγματοποίησιν του συνοικισμού ο αριθμός τόσον των κατοίκων καθώς και των οικοδομών θέλει τριπλασιασθεί έτοι του μετοικισμού πολλών εκ των Ιονίων νήσων.

Η παρούσα να υποβληθεί αρμοδίως εις τον προς ου όρον δια την δέουσαν ενέργειαν.

 

Το Δημοτικόν Συμβούλιον

Στράτος Προίκας, Ιωάννης Καρούσος, Κώστας Μ. Χασάπης, Παρίσης Γεροθανάσης, Φιλάρετος Μαγγίνας, Γεώργιος Παλιοτσάρας, Δηµ. Καραµούζης
Δια τον αγράμματον Αλέξιον Καλούδη ο Παρθένιος Δαμιανός

Έν Αστακώ τη 5 Φεβρουαρίου 1862

Ο Δημαρχιακός Πάρεδρος
Νικόλαος Αθ. Στεργιάτος»

Το δημοτικό Συμβούλιο του 1860 στο Δήμο Αστακού που ψήφισε το σχέδιο πόλεως του Αστακου αποτελούμενο απο τους: “Γεώργιο Γεροθανάση(Δήμαρχος), Νικ. Αθ. Στεργιάτο, (Πάρεδρος) και σύμβουλοι οι: Στράτος Προίκας, Ιω. Καρούσος, Κ.Μ.Χασάπης, Παρίσης, Γεροθανάσης, Φιλάρετος Μαγγίνας, Γεώργιος Παλιοτσάρας, Δημ. Καραμούζης και Αλέξης Καλούδης.

Το σχεδιάγραμμα του τοπογραφικού τον σχεδίασε ο Γεωμέτρης ανθυπολοχαγός  Μάρκος Βότσαρης και εγκρίθηκε οµόφωνα µε την υπ'. αριθ. 9 πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου Αστακού, τοιχοκολλήθηκε την ίδια ημέρα (2 Φεβρ. 1862) απ΄ τον Δημαρχιακό Κλητήρα του Αστακού, Παρθένη Δαµιανό, σε κεντρικότερο µέρος της πόλεως και συγκεκριµένα επί της θύρας του καφενείου του Αποστόλη Ξύδη, ώστε να λάβουν γνώση άπαντες οι κάτοικοι και να κάνουν τις τυχόν ενστάσεις τους επ΄ αυτού.

Στις δε 5 Φεβρουαρίου 1862 ο Δήμος Αστακού αποστέλλει το σχετικό τοπογραφικό, και την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου στον έπαρχο Βονίτσης, γνωρίζοντάς του τα ακόλουθα.:

«Αριθ. 120

Επι της υπ΄ αριθ. 471 διαταγής του

Προς
τον Κύριον Έπαρχον Βονίτσης.

 
Την 5 Φεβρουαρίου 1862                                

Αστακός                                               

 

Περί του Σχεδίου της κωµοπόλεως Αστακού

Το παρ΄ ημίν Δημοτικόν Συμβούλιον έως ό υπεβλήθη κατά την δια της απαντουµένης  διαταγής Σας κοινοποιηθείσαν ημίν υπ΄αριθ. 25398 ομοίαν του επι των Εσωτερικών Υπουργείου το υπο του Ανθυπολοχαγού Μάρκου Βότσαρη συνταχθέν διάγραμμα της κωμοπόλεως Αστακού, λαβόν υπ΄ όψιν τας εν αυτώ χαραχθείσαν οικοδομικήν γραμμήν παρεδέχθη αυτό καθ΄ ολοκληρίαν και άνευ της ελαχίστης τοπολογίας, εν η έγκλεισται αυτού πράξις υπ αριθ. 9 εκτίθησον εκδράσαντας δε επομένως το διάγραμμα τούτο δύο ημέρας κατά τα διαταταγμένα και αντιγράφω υποβαλλοµένη Δηλοποίησίν µας, ουδείς των ενδιαφερομένων, καίτοι άπαντες οι κάτοικοι έλαβον γνώσιν. του διαγράμματος, μου επέδωκεν κατά τον νόμο ένστασίν του περί τροπολογίας τίνος των οικοδομικών Γραμμών.
Υποβάλλοντας όθεν την πράξιν ταύτην του Δημοτικού Συμβουλίου μετα των σχετικών Εγγράφων και του διαγράμματος, περι ου πρόκειται, δεν έχομεν να κάμωμεν άλλην παρατήρησιν παρα να παρακαλέσωµεν τας προισταμένας αρχάς να ενεργήσωσιν όπως προκαλεσθή εν αυτώ η Βασιλική έγκρισις, καθόσον το διάγραμμα τούτο συνετάχθει μεθ' όλης της απαιτουµένης ακριβείας, ώστε να µην βλάψη πολλά οικόπεδα. Τα δε πίπτωντα επί των οικοδομικών γραμμών ενάριθµο τοιούτο, εκτός ότι εκτίσθησαν επί εθνικής γής ανευ αδείας, όλλως τα εκ της πολυχρονίου οικοδομής, τα πλείστα εκ των ολίγων τούτων κατέστησαν ετοιμόρρωπα.

Ευπειθέστατος
Ο Δημαρχιακός Πάρεδρος.
(Τ.Σ)                                                                 Ν. Αθ. Στεργιάτος»

Ιδού και η δηλοποίηση -- γνωστοποίηση της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Αστακού υπογεγραμμένη από τον τότε Δημαρχιακό Πάρεδρο (ν. αντιδήµαρχο)  Νικόλαο Αθ. Στεργιάτο.

«Αριθ 20 

Βασίλιον της Ελλάδος
ο
Δήμαρχος Αστακού
Δηλοποιεί ότι

Συνεπεία της υπ΄ αριθ. 25398 διαταγής του Υπουργείου των Εσωτερικών εκτίθεται το  υπό του Ανθυπολοχαγού κυρίου Μάρκου Βότσαρη συνταχθέν διάγραμμα της κωμοπόλεως Αστακού εις το Δημοτικόν κατάστηµα επι δύω κατά συνέχειαν ημέρας αρχομένης της εκθέσεως από της αύριον και ληγούσης την Τετάρτην τρέχοντος μηνός ημέραν Κυριακήν και ώραν 4μμ όπως λάβωσιν γνώσιν άπαντες οι ενδιαρερόµενοι και κάµωσιν τας τυχόν ενστάσεις των κατά τον Νόμον.
Η παρούσα θέλει δημοσιευθεί δια τοιχοκωλλήσεως εις το δημοσιώτερον της πόλεως ταύτης τόπον, όπως λάβωσιν γνώσιν άπαντες οι κάτοικοι.

Εν Αστακώ τη 2 Φεβρουαρίου 1862
Ο Δημαρχεύων Πάρεδρος
Ν. Α. Στεργιάτος»

Η γνωστοποίηση στον πίνακα ανακοινώσεων του σχεδίου πόλεως του Αστακού από τον Πάρεδρο Ν. Α. Στεργιάτο στο τότε καφενείο του Αποστόλη Ξύδη.

 

Ο δε Νομάρχης Ακαρνανίας και Αιτωλίας στις 12 Φεβρουαρίου 1862 στέλνει την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου με το σχέδιο της κωμοπόλεως του Αστακού προς το Υπουργείο Εσωτερικών, αναφέροντας μεταξύ των άλλων και τα εξής.:

 

  «Επιστρέφοντες το δια της απέναντι διαταγής του υπουργείου διαβιβασθέν ημιν σχέδιον της κωμοπόλεως Αστακού, υποβάλλοµεν ώδε την υπ΄ αριθ. 120 αναφοράν του Δημάρχου Αστακού μετα της συνημμένης υπ΄ αριθ. 9 πράξεως του παρ΄ αυτώ Δημοτικού Συμβουλίου δι ής παραδέχεται το ειρήμένον σχέδιον ως έχει καθώ σύμφωνον µε την κατάστασιν του τόπου και έχον καταλλήλους διευθύνσεις των οικοδομικών Γραμµών, και παρακαλεί την κυβέρνήσιν περι της ταχείας εγκρίσεως αυτού.
Ουδοµία ένστασις εγένετο κατ΄ αυτού υπο των ενδιαφεροµένων πολιτών.

Ευπειθέστατος
Ο Νομάρχης»

Και το σχέδιο πόλεως της ευάνδρου Κωμοπόλεως του Αστακού, όπως αυτό  σχεδιάστηκε από το γιό του Δημήτρη Μπότσαρη, τελικώς, υπογράφηκε στις 15 Μαΐου 1862 από τον ίδιο το Βασιλιά Όθωνα, μόλις πέντε µήνες πριν την έξωσή του, η οποία ως γνωστόν έγινε στις 12 Οκτωβρίου του 1862.
Δημοσιεύθηκε δε στο ΦΕΚ.34 /τ. Α'΄/1862/ 21 Ιουνίου 1862.

Το Βασιλικό Διάταγμα για το Σχέδιο πόλεως του Αστακού. υπογεγραμμένο στις 15 Μαΐου 1862 από τον τότε βασιλιά της Ελλάδος, Όθωνα.

 

Το Βασιλικό Διάταγμα δημοσιευμένο στην τότε εφηµερίδα της κυβερνήσεως.

 

Νίκος Θεοδ. Μήτσης
Αρχοντοχώρι(Ζάβιτσα) Ξηρομέρου