Οικισμός Πλαγιάς: Μικρές ιστορικές ψηφίδες

Του Δημήτρη Σπ. Τσερέ

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΠΛΑΓΙΑΣ
ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΚΤΙΟΥ-ΒΟΝΙΤΣΑΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ
Μικρές ιστορικές ψηφίδες

(Η παρακάνω ομιλία εκφωνήθηκε στο προαύλιο του Ναού Αγίου Δημητρίου στην παλιά Πλαγιά, στις 25.10.2017, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 χρόνων από τη μεταφορά του οικισμού της Πλαγιάς στη νέα του(τωρινή) θέση.)

Συγχωριανές και συγχωριανοί

Φίλες και φίλοι

Ομολογώ πως αισθάνομαι λίγο παράξενα. Σαν να μπερδεύομαι. Μόλις χθες παιδί με κοντά παντελονάκια έπαιζα σε τούτη τη μάντρα με τους φίλους που με κοιτάτε απέναντί. Να κι εκεί είχαμε την εξέδρα που ανεβάζαμε τα σκετς στο τέλος της σχολικής χρονιάς και τώρα…

….Και τώρα, στο γέρμα της ζωής μας, να ΄μαι πάλι εδώ, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 χρόνων από τη μετοίκηση του χωριού μας στη τωρινή του θέση, καλεσμένος από τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού, να μιλήσω γι’ αυτό τον χώρο, που έχει περάσει πια στον χώρο της ιστορίας…

Αλλά ας αφήσουμε τα συναισθηματικά στην άκρη για άλλη ώρα.

Ας προσπαθήσουμε να βρούμε μέσα στην κοίτη του ιστορικού χρόνου ίχνη αυτού του οικισμού, που ονομάζεται Πλαγιά.

Τα ίχνη αυτά τα βρίσκει κανείς στις γραπτές πηγές, που έφτασαν ως εμάς, και στα αρχαιολογικά ευρήματα. Μερικές φορές και στην προφορική παράδοση. Εγώ θα στηριχτώ κυρίως στις γραπτές πηγές. Τα αρχαιολογικά ευρήματα είναι μια άλλη υπόθεση και απαιτούν διαφορετικούς χειρισμούς από τον δικό μου.

Ζητάω την επιείκειά σας, γιατί όσα έχω συγκεντρώσει είμαι στενεμένος να τα πω σε μια ομιλία 15-20 λεπτών. Αυτό σημαίνει ότι θα κάνω και συντομεύσεις και παραλείψεις. Θα επιμείνω λοιπόν στα βασικά φιλοδοξώντας να καταρτίσω και να σας δώσω μια γενική αλλά καθαρή εικόνα.

Οι μαρτυρίες για την ύπαρξη χωριού της Πλαγιάς μας πάνε ως τις αρχές του 16ου αιώνα. Για τη θέση του οικισμού δεν είμαστε βέβαιοι

Ας πάμε ανάποδα στον χρόνο. Από το σήμερα στο χθες.

Και πρώτα ας δούμε την περίοδο από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους ως τη σύγχρονη εποχή

Οι παλιότεροι ξέρουμε ότι η Πλαγιά μεταφέρθηκε στην τωρινή θέση της «Κάστρο» το 1976. Η σχετική απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου είχε τεθεί στη δημοψηφισματική επιλογή των κατοίκων. Είχαν προταθεί δύο θέσεις. Η μία ήταν η τωρινή, ή άλλη ήταν η θέση «Ξυλάκωμα», δηλαδή η περιοχή γύρω από το μεγάλο γεφύρι του ποταμιού του χωριού. Το «δημοψήφισμα» ήταν να κάνει κάθε οικογένεια μια απλή δήλωση «εφ’ απλού χάρτου» ποια από τις 2 θέσεις επιθυμεί. Επιλέχτηκε η τωρινή θέση. Δεν θυμάμαι τους αριθμούς, θυμάμαι μόνο ότι η διαφορά δεν ήταν μεγάλη αλλά ούτε οριακή. Κατά πάσα πιθανότητα υπάρχουν στο βιβλίο πρακτικών του Κοινοτικού Συμβουλίου.

Μέχρι το 1976 το χωριό μας αποτελούσε μια ξεχωριστή Κοινότητα, την «Κοινότητα Πλαγιάς», η οποία είχε ιδρυθεί επί Βενιζέλου το 1912. Τότε ο Βενιζέλος, στο πλαίσιο των μεγάλων μεταρρυθμιστικών του προσπαθειών, για να σπάσει το παλαιοκομματικό σύστημα, το οποίο αντιδρούσε τυφλά στις μεγάλες μεταρρυθμιστικές του προσπάθειες και του οποίου βασικοί μοχλοί ήταν οι Δήμαρχοι με τους τοπικούς βουλευτές, κατάργησε τους Δήμους (πλην των μεγάλων πόλεων) και ίδρυσε τις Κοινότητες.

Πριν από το 1912, και συγκεκριμένα το χρονικό 1840-1912, το χωριό μας ήταν ενταγμένο στον Δήμο Ανακτορίων, ο οποίος είχε συσταθεί ως Δήμος της επαρχίας Ακαρνανίας με το Β. Δ. της 19 Ιουνίου/1 Ιουλίου 1836 με έδρα του τη Βόνιτσα.

Πριν από το 1840, κατά την τετραετία 1836-1840, πριν την ενσωμάτωσή του δηλαδή στον Δήμο Ανακτορίου, η Πλαγιά ήταν ενταγμένη στον Δήμο Παλαίρου με έδρα την Πάλαιρο. Ο Δήμος Παλαίρου, όπως και ο Δήμος Αλυζίας, το 1840 συγχωνεύτηκαν στον Δήμο Ανακτορίου (με το Β.Δ. της 27 Νοεμβρ./9 Δεκ. 1840 (ΦΕΚ 5/1841) «Περί συγχωνεύσεως των δήμων της επαρχίας Βονίτσης»). Όπως βλέπετε, η ιστορία κάνει κύκλους!

Το έτος ίδρυσης της Κοινότητας, ήτοι το 1836, βρίσκουμε την Πλαγιά να έχει 259 κατοίκους. Σημειώνεται ως οικισμός και η Κερχοπούλα με 76 κατοίκους και ο Άγιος Ηλίας, ο αριθμός των κατοίκων του οποίου όμως δεν σημειώνεται. Η διαφορά από τη σύγχρονη Πλαγιά, η οποία τα μεταπολεμικά χρόνια έχει έναν πληθυσμό σταθερά γύρω στους 1.000 κατοίκους, είναι μεγάλη.

 Συνεχίζουμε προς τα πίσω: Τουρκοκρατία στην περιοχή μας – Βενετοκρατία στη Λευκάδα

Τώρα θα οπισθοχωρήσουμε στα χρόνια πριν το 1821, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, δηλαδή στις αρχές του 19ου και στον 18ο αιώνα (περίπου: 1700-1830).

Την χρονική αυτή περίοδο έχουμε την τύχη να είμαστε γείτονες με τη Λευκάδα. Οι γείτονες αυτοί, όντας από το 1684 υπό την κυριαρχία της Βενετίας, έχουν εξευρωπαϊστεί, συγκριτικά με τα τουρκοκρατούμενα μέρη. Έχουν συγκροτημένη διοίκηση και αρχεία. Αν ψάξει κανείς με επιμέλεια τα αρχεία της Λευκάδας, θα βρει πολλές πληροφορίες για την απέναντι στεριά. Είμαι βέβαιος γι’ αυτό, αν και δεν το έχω ψάξει με επιμέλεια. Υπάρχει όμως και μια εύκολη πηγή: τα ληξιαρχικά βιβλία των ναών της Λευκάδας. Καταγράφονται σ’ αυτά πολλές βαπτίσεις παιδιών από την Πλαγιά, που τα βαπτίζουν Λευκάδιοι, και βαπτίσεις παιδιών από τη Λευκάδα, που τα βαπτίζουν Πλαγιώτες. Συχνή εγγραφή: Εβαπτίσθη παιδίον και το ανεδέχθη εκ της ιεράς κολυμβήθρας ο….«βλάχος». Πολλά βαφτίσια φέρεται να έχουν κάνει οι ηγούμενοι του μοναστηριού της Παναγίας.

Από τις εγγραφές αυτές βεβαιωνόμαστε όχι μόνο για την ύπαρξη του χωριού κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου αλλά μαθαίνουμε και τα ονόματα διαφόρων οικογενειών του χωριού καθώς και τα ονόματα των ηγουμένων του μοναστηριού της Παναγίας γεγονός που μας επιτρέπει να καταρτίσουμε έναν ικανοποιητικό κατάλογο των ηγουμένων της συγκεκριμένης μονής.

Υπάρχουν επίσης τα συμβολαιογραφικά αρχεία για όποιον έχει την όρεξη να ψάξει. Η πιο παλιά μαρτυρία, που έχω αλιεύσει, χρονολογείται την 30.05.1692, από ένα συμβόλαιο του συμβολαιογράφου Τζερμπάνι, όπου μια ομάδα ανθρώπων από τα γύρω χωριά βεβαιώνει ότι «ο τόπος λεγόμενος Φαγιάς ίταν και ιβρίσκετε από παλαιουθενε σινορο του χοριού Πλαγιας και ις κερούς απερασμένους ις αυτόν τον τόπον εδουλευουτουν το αυτό χωριό με το να εβανανε τα ζοα τους….».

Τουρκοκρατία και στη Λευκάδα (1479-1684)

Πριν από το 1684 και για το διάστημα 1479-1684 η Λευκάδα, το μόνο από τα Επτάνησα βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Οθωμανών, υπό την οποία βρισκόταν όλος ο ελλαδικός χώρος και φυσικά και η δική μας περιοχή. Η Λευκάδα την εποχή αυτή μαζί με την απέναντι στεριά, ως το Αγγελόκαστρο, αποτελούσε μια φορολογική περιφέρεια. Στα αρχεία της Οθωμανικής Διοίκησης λοιπόν, όπου φυλάσσονται οι φορολογικοί κατάλογοι όλων των περιοχών του Οθωμανικού Κράτους, υπάρχουν και οι φορολογικοί κατάλογοι της Λευκάδας και της περιοχής μας. Οι Λευκάδιοι, που είναι πιο ψαγμένοι από μας, κατάφεραν πρόσφατα να πάρουν στα χέρια τους (σε ηλεκτρονικό αντίγραφο) ένα τμήμα από τα αρχεία αυτά και να εκδώσουν το βιβλίο Οθωμανικές πηγές για την ιστορία της Λευκάδας (το σωστό θα ήταν Οθωμανικές πηγές για την ιστορία της Λευκάδας και της Αιτωλοακαρνανίας).
Ας δούμε ποιες πληροφορίες μπορούμε να αντλήσουμε από αυτή την εντελώς πρόσφατη και πολύ σημαντική αρχειακή πηγή, η οποία ρίχνει κάποιο φως σε μια σκοτεινή περίοδο της ιστορίας μας:

-Σε συνοπτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1062 (δικό μας 1651/52) το χωριό μας αναγράφεται ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει 40 χανέδες (δηλαδή 40 νοικοκυριά). Αναγράφεται και ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» με 4 χανέδες. Το «Σολλιανή» οφείλεται προφανώς στο ότι εδώ κοντά στην περιοχή μας υπήρχε ο αρχαίος οικισμός Σόλλιον.
-Σε άλλο συνοπτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου «των απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας πάλι για το έτος Εγίρας 1062 (δικό μας 1651/52) το χωριό μας αναγράφεται ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει 42 χανέδες. Ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» δεν αναγράφεται σε αυτό το κατάστιχο.
-Σε συνοπτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1061 (δικό μας 1650/51) το χωριό μας αναγράφεται ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει 60 χανέδες). Αναγράφεται και ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» με 8 χανέδες.
-Σε συνοπτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1060 (δικό μας 1649/50) το χωριό μας αναγράφεται ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει 42 χανέδες). Αναγράφεται και ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» με 4 χανέδες
-Σε συνοπτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1058 (δικό μας 1648/49) το χωριό μας αναγράφεται ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει 42 χανέδες). Αναγράφεται και ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» με 4 χανέδες
-Σε συνοπτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1057 (δικό μας 1647/48) το χωριό μας αναγράφεται ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει 42 χανέδες. Αναγράφεται και ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» με 4 χανέδες.
-Σε συνοπτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1056 (δικό μας 1646/47) το χωριό μας αναγράφεται ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει πάλι 40 χανέδες. Αναγράφεται και ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» με 4 χανέδες.
-Πάμε λίγο πιο πίσω. Σε συνοπτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1052 (δικό μας 1642/43) το χωριό μας αναγράφεται ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει 74 χανέδες, τον δεύτερο μεγαλύτερο πληθυσμό (μετά το 1513), που συναντάμε στους φορολογικούς καταλόγους της Τουρκοκρατίας. Ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» αναγράφεται με 12 χανέδες.
-Συνεχίζουμε την πορεία προς τα πίσω: Σε αναλυτικό κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1051 (δικό μας 1641/42) το χωριό μας αναγράφεται πάντα ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει πάλι 74 χανέδες. Ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» αναγράφεται με 12 χανέδες. Στο τεκμήριο αυτό αναγράφεται και ονομαστικός κατάλογος των αρχηγών των νοικοκυριών της Πλαγιάς και του Άγιου Ηλία. Είναι εντυπωσιακό ότι από τα σημερινά επίθετα του χωριού απαντά μόνο το επίθετο «Μπουρδάρας» μια φορά στον Άγιο Ηλία.
-Τώρα θα γυρίσουμε 28 χρόνια πίσω: Σε κατάστιχο κεφαλικού φόρου των «απίστων» του βιλαετιού της Αγίας Μαύρας για το έτος Εγίρας 1022 (δικό μας 1613/14) το χωριό μας αναγράφεται πάντα ως «Σολιανή Πλαγιά», που έχει τώρα 60 χανέδες. Ο συνοικισμός «Μικρός Άγιος Ηλίας» έχει 7 χανέδες.
-Μετά το 1613/14 τα αρχεία, που έχουμε στη διάθεσή μας, παρουσιάζουν ένα μεγάλο κενό 87 χρόνων. Πρέπει να οπισθοχωρήσουμε στο έτος Εγίρας 937 (δικό μας 1530/31) για να βρούμε ένα συνοπτικό φορολογικό κατάστιχο του σαντζακιού του Κάρλελι, της «Περιφέρειας Αγγελοκάστρου» θα λέγαμε σήμερα-Σολιανή Πλαγιά πάντα το όνομα του χωριού μας με 76 χανέδες, 16 άγαμους και 3 χήρες – ο μεγαλύτερος πληθυσμός που βρίσκουμε στους οθωμανικούς φορολογικούς καταλόγους. Αναγράφεται και χωριό Άγιος Ηλίας με 10 χανέδες, 1 άγαμο και 1 χήρα – και εδώ ο μεγαλύτερος πληθυσμός.

Με τα όσα έχουμε πει καλύψαμε μια περίοδο 5 αιώνων (1530-2017), για την οποία έχουμε κάποιες γραπτές μαρτυρίες, που μιλάνε ρητά για τον οικισμό της Πλαγιάς, που βρισκόταν σε αυτήν εδώ τη θέση. Εδώ, στο 1530, αυτές οι γραπτές πηγές, που έχουμε στη διάθεσή μας, σταματάνε. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες αλλά προς το παρόν δεν τις ξέρουμε ακόμα. Μαρτυρίες βέβαια για την ευρύτερη περιοχή υπάρχουν αλλά όχι ρητές μαρτυρίες για τον συγκεκριμένο οικισμό. Μερικές από αυτές τις μαρτυρίες για την ευρύτερη περιοχή τις έχω συγκεντρώσει στο κείμενό μου «Μικρό ιστορικό διάγραμμα», που είχε αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του πρώην Δήμου Παλαίρου (και τώρα στην ιστοσελίδα του Δήμου Ακτίου – Βόνιτσας).
Μεγαλύτερη βαρύτητα από το σημείο, που σταματήσαμε εδώ, και πριν έχουν τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία σε συνδυασμό με ορισμένες γραπτές πηγές μπορεί να μας δώσουν κάποιες πληροφορίες για την ύπαρξη οικισμένων χώρων στην εδαφική περιφέρεια της Πλαγιάς.
Θα αναφερθώ σύντομα μόνο σε δύο: Στα λείψανα της Στέρνας και του οικισμού δυτικά του Κάστρου του Αγίου Γεωργίου πάνω από τον νέο οικισμό Πλαγιάς.

Στο κέντρο περίπου της χερσονήσου της Πλαγιάς στη θέση «Στέρνα», την ψηλότερη κορυφή του βουνού, που σκέπει τον παλιό οικισμό της Πλαγιάς, σε υψόμετρο περίπου 500 μέτρων, υπήρχε φρούριο, που έλεγχε οπτικά την περιοχή προς όλες τις γεωγραφικές διευθύνσεις. Διακρίνονται ευκρινώς τα θεμέλια του μεγάλου και ισχυρού περιβόλου του και σώζεται, σε αρκετά καλή κατάσταση, ένα πολύ μικρό τμήμα της βορειοδυτικής γωνίας του. Στους περισσότερους από εσάς είναι γνωστή η «Καμαρούλα», δηλαδή η δυτική είσοδος του φρουρίου. Σώζονται επίσης και ερείπια άλλων οικοδομημάτων. Το φρούριο είχε κατασκευαστεί πιθανόν στα μέσα του 5ου αιώνα και κατά τον Κ. Ρωμαίο ταυτίζεται με το αρχαίο Σόλλιον, αποικία των Κορινθίων. Η άποψη του Ρωμαίου δύσκολο να γίνει αποδεκτή: Οι Κορίνθιοι, πόλη θαλασσοκράτειρα, έχτιζαν τις αποικίες τους σε παραθαλάσσιες περιοχές και δύσκολα θα έχτιζαν πόλη στο σημείο αυτό. Υπάρχουν όμως και διαφορετικές απόψεις για το φρούριο της Στέρνας, οι οποίες τοποθετούν στο σημείο αυτό μια αρχαία πόλη με τεράστια δύναμη. Υπέρ της άποψης αυτής συνηγορεί η τοποθεσία, στην οποία βρίσκεται το φρούριο, απ’ την οποία μπορεί κανείς να έχει τον έλεγχο μιας τεράστιας γεωγραφικής περιοχής, αλλά και το μέγεθος του φρουρίου.

Το Σόλλιον ήταν μια μικρή ακαρνανική πόλη στη χερσόνησο της Πλαγιάς, που αποτελούσε ναυτικό σταθμό των Κορινθίων. Οι ελάχιστες-και μόνες- γραπτές μαρτυρίες από την κλασσική αρχαιότητα περί αυτού προέρχονται από τον Θουκυδίδη: την πρώτη χρονιά του Πελοποννησιακού πολέμου, το 431, το καταλαμβάνει ο αθηναϊκός στόλος και το παραχωρεί στην συμμαχική Πάλαιρο, το 428 π.χ. το παρέπλευσεν ο Αθηναίος στρατηγός Δημοσθένης εγκαταλείποντας την επιχείρηση υποταγής της Λευκάδας, και το 421 με τη «Νικίειο Ειρήνη» δεν επιστρέφεται στους Κορινθίους.

Για την τοποθεσία του οι γνώμες των ερευνητών διίστανται. Κατά τον Κ. Ρωμαίο, όπως ήδη προαναφέραμε, τοποθετείται στη Στέρνα. Την ίδια γνώμη έχουν ο Heuzey και ο Oberhümmer. Ο Kirsten το τοποθετεί στη θέση «Σπασμένη Βρύση» στον κάμπο της Ζαβέδας ή πάνω από το χωριό Πογωνιά, στη δυτική πλευρά του κόλπου της Παλαίρου.

Την πιο τεκμηριωμένη θέση για το Σόλλιον τη διατύπωσε ο αρχαιολόγος Νίκο Φαλάκρα (Ν. Φαλάκρας, «Σόλλιον», Πρακτικά Α΄ Αρχαιολογικού και Ιστορικού Συνεδρίου Αιτωλοακαρνανίας, Αγρίνιο 1988, σ. 221-227): Κατά τον Ν.Φ. η θέση της πόλης αυτής βρισκόταν στη δυτική πλευρά του λόφου, όπου βρίσκεται το φρούριο Άγιος Γεώργιος Πλαγιάς, εκεί που ο W. Dörpeld (στο κλασσικό έργο του Alt Ithaka, München, 1927), τοποθετεί τη Νήρικο των κλασσικών χρόνων. Ο Dörpeld μας πληροφορεί ότι είχε δει τα ερείπια της στις αρχές του 20ού αιώνα αλλά, όταν την επέστρεψε στην περιοχή μετά τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν διακρινόταν πλέον σχεδόν τίποτα. Και σήμερα ο επισκέπτης δεν διακρίνει τίποτε.

Σύμφωνα με τις παραπάνω πληροφορίες, που αντλήσαμε από τα οθωμανικά αρχεία, φαίνεται σχεδόν σίγουρο ότι το Σόλλιον βρισκόταν στην περιοχή της Πλαγιάς και κατά πάσα πιθανότητα δυτικά του Κάστρου του Αγίου Γεωργίου.

Υπάρχουν κι άλλα. Από την αρχαία εποχή όσα έχει επισημάνει η αρχαιολογική σκαπάνη σε όλη την Χερσόνησο της Πλαγιάς. Από τα μεσαιωνικά και νεότερα χρόνια το μοναστήρι της Παναγίας Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου πάνω από το καινούργιο χωριό, το μικρό κάστρο του Αγίου Γεωργίου στον Παλιοχαλιά. Και όχι μόνο αυτά.

Αλλά ο χρόνος δεν επαρκεί. Αρκετά μέχρι εδώ. Ελπίζω ότι άλλη φορά θα πούμε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΚΑΝΑΝ ΟΙ ΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΠΛΑΓΙΑΣ ΣΕ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
1753 Ιουνίου 19: Εβαπτίσθη παιδίον αρσενικόν του σιόρ Κωνσταντίνου Σταματέλου και ανεδέχθη αυτώ ο πανοσιότατος καθηγούμενος της Υπεραγίας Θεοτόκου της επονομαζόμενης Πλαγιάς Ιωανίκιος.
1756 Δεκ 139: Εβαπτίσθη η θυγάτηρ του σιόρ Κωνσταντή Σταματέλου και ανεδέχθη αυτώ ο πανοσιότατος καθηγούμενος της Πλαγιάς Ιωανίκιος.
(ΚΑΤΑΣΤΙΧΟ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ Α΄= ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ 1727-1764)
1784 Απριλίου 8: Εβαπτίσθη παιδίον του Φιλίππου Τρύφου και ανεδέχθη αυτώ ο πανοσιολογιότατος καθηγούμενος Θεόφιλος Ιερομόναχος και ηγούμενος Πλαγιάς….».
1795 Απριλίου 8: Εβαπτίσθη παιδίον του Στάθη Παξινού και ανεδέχθη αυτό ο πανοσιότατος καθηγούμενος της Πλαγιάς Αθανάσιος Χαλικιάς ….».
1803 Ιανουαρίου 10: Εβαπτίσθη…………..και ανεδέχθη αυτό ο πανοσιότατος ιερομόναχος ηγούμενος Γαβριήλ από την Πλαγιά ….».
(ΚΑΤΑΣΤΙΧΟ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ Ε΄= ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ 1783-1803)
1808 Ιανουαρίου 7: Εβαπτίσθη παιδίον αρσενικόν του κυρ Ευσταθίου Γαζή… και ανεδέχθη αυτώ ο εδεσιμότατος της Πλαγιάς Γεώργιος ιερεύς από Λέλοβα….».
1814 Ιανουαρίου…: Εβαπτίσθη….και ανεδέχθη αυτό ο εδεσιμότατος Γεώργιος ηγούμενος της Πλαγιάς ….».
1815 Φεβρουαρίου 13: Εβαπτίσθη…………..και ανεδέχθη ο πανοσιότατος Λελοβίτης Λελοβίτης, ηγούμενος της Πλαγιάς ….».
(ΚΑΤΑΣΤΙΧΟ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ ΣΤ΄= ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ ΑΠΟ 19.02.1803-25.11.1825)

 http://aromalefkadas.gr/