ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ: Γεώργιος Νικολού Βαρνακιώτης: Όλες οι απαντήσεις στα πιο καυτά ερωτήματα για τον ρόλο του, στην Επανάσταση του 1821

ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ 

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ένα ιστορικό ταξίδι

 με θέληση στη γνώση

Μια ιστορική έρευνα που δεν υποστηρίζει και δεν κατηγορεί, αλλά μόνο παραθέτει στοιχεία για στάθμιση κρίσης.

Ας σηκωθούν τα πανιά,

 να ξαναζήσουν οι μνήμες …

(Η φωτο του Βαρνακιώτη προέρχεται απο το αρχείο του Νίκου Θ. Μήτση)

    Ο Γεώργιος Νικολού Βαρνακιώτης, κατάγονταν από παλαιά οικογένεια Οπλαρχηγών. Ο Παππούς του, ο «Γιάννος» συμμετείχε στα Ορλωφικά, όπου και σκοτώθηκε. Ο πατέρας του, ο Νικολός  ανέλαβε το αρματολίκι του κάτω Ξηρομέρου και συνδέθηκε με την φάρα των Μπουγιάνων, την φάρα που έδωσε στην Ιστορία τον Μερκούριο Γρίβα, τους Μπούα Γρίβα, και τους Μπούα Σπάτα..............

      Ο Νικολός Βαρνακιώτης παίρνει  για γυναίκα του την Γριβοπούλα του Χρήστου Γρίβα, παππού του Θεοδωράκη. Πρέπει να ήταν μια όχι μόνο στρατηγική συγγένεια αλλά και επέκταση φιλίας, αφού οι γονείς των νεόνυμφων  ήταν μαζί στα Ορλωφικά, αλλά είχαν   να αντιμετωπίσουν κοινούς εχθρούς, όπως τους Μαυροματαίους του κόλι της Κατούνας και τους Κατσικογιανναίους του αρματολικιού της  Βόνιτσας.

Έτος 1796. 

   O Γεώργιος Βαρνακιώτης σε ηλικία 20 μόλις ετών καλείται να αναλάβει το αρματολίκι, αφού ο πατέρας του πέθανε απρόσμενα.  Στο υπόλοιπο της ζωής του, Ο Γεώργιος Νικολού Βαρνακιώτης,  θα δεχθεί τόσες κατηγορίες που κανένας οπλαρχηγός του 1821 δεν θα έχει δεχθεί. Ιστορικοί, ποιητές, συγγραφείς και λόγιοι έχουν  «καρφώσει» την ταμπέλα «προδότης» δίπλα στο όνομα του. 

Κατηγορία 1η:

 Ο Γεώργιος Νικολού Βαρνακιώτης ήταν ένας από τους Αληπασαλήδες

   Οι ενάντιοι του Βαρνακιώτη, τον ονομάζουν ως Αληπασαλή, όπως και άλλους  οπλαρχηγούς ή αρματολούς που έδωσαν πίστη στον Αλή Πασά και διατήρησαν τα αξιώματά τους.  Το συμπέρασμα της κατηγορίας είναι απλό:  δεν μπορεί να μην είσαι άνθρωπος του Αλή και να διατηρείς το αρματολίκι σου. 

      Οι καταστροφικές ενέργειες του Αλή Πασά.  Συνεπώς όλες οι απάνθρωπες και καταστροφικές ενέργειες του Αλή κατά του Ελληνισμού, σε είχαν  σύμμαχο  ή αδιάφορα κείμενο. Ο Βαρνακιώτης με τα παλικάρια του, εισέπρατταν τους φόρους υπέρ του Αλή, βοηθούσαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του και ενεργούσαν αντί αυτού σε όλο το Ξηρόμερο.

    Ας ακολουθήσουμε την ροή της ιστορίας και αποφασίστε εσείς για την κατηγορία:

Πριν από όλα πρέπει να αποδώσουμε τον όρο αρματολός:

Πρόκειται για ένα «διοικητικό αξίωμα» στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι Αρματολοί είχαν ως έργο να κρατούν ελεύθερους και με ασφάλεια τους δρόμους, κτυπώντας τους κλέφτες και να εισπράττουν τους φόρους της δεκατιάς δηλ. το 1/10 της σοδειάς.

 ΑΡΜΑΤΩΛΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΦΤΕΣ 

Η διαδρομή από κλέφτης σε αρματολός ή και το αντίθετο, ήταν συχνή και όσο πιο ισχυρός ήσουν ως κλέφτης τόσο πιο ισχυρή ήταν η θέση σου να κερδίσεις ένα αρματολίκι. Το ζήτημα που όμως τίθεται είναι για τις επιπλέον αφαιμάξεις που προκαλούσαν οι αρματολοί για δική τους  ωφέλεια.  

Ο Βαρνακιώτης ως αρματολός.

     Οι ιστορικοί, οι υπέρ του Βαρνακιώτη, υποστηρίζουν ότι ο Βαρνακιώτης ως αρματολός δεν υποχρέωσε τους Έλληνες της επικράτειάς του να αποδίδουν πρόσθετους φόρους εκτός από τον τούρκικο φόρο της δεκάτης. Κυβέρνησε τον τόπο του με αγάπη στους συντοπίτες του και προς το συμφέρον της πατρίδας. 

       Ο Αλή Πασάς επιβουλεύεται  το αξίωμα του Αρματολικιού στο Ξηρόμερο. Προσπαθεί να τοποθετήσει δικό του άνθρωπο στο αρματολίκι του κάτω Ξηρομέρου. Η Βασιλομήτηρ του σουλτάνου με μπουγιουρντί αφαιρεί από την δικαιοδοσία του Αλή, το καπετανάτο του Ξηρομέρου. Μέχρι το 1806, έτος θανάτου της βασιλομήτορος, ο Γεώργιος Βαρνακιώτης διατηρεί το αξίωμα του Αρματωλού. Από αυτό το χρονικό σημείο και μετά είναι εκτιθέμενος στις ορέξεις του Αλή. 

Οι κατηγορίες του Αλή σε βάρος του Βαρνακιώτη.

      Ο Αλής κατηγορεί τον Βαρνακιώτη, στην Υψηλή Πύλη,  ότι είναι «Ρώσος» και για να δέσει απόλυτα την κατηγορία συμπεριλαμβάνει στους «Ρώσους» και τον Μπουκουβάλα των Αγράφων, πεθερό του Βαρνακιώτη. 

   Με αυτή την συγγενική σύνδεση η κατηγορία των «Ρώσων» έδενε καλλίτερα αφού ο Μπουκουβάλας είχε για γυναίκα του την κόρη του Δράκου Γρίβα, ο οποίος ήταν αρχηγός του Ελληνικού στρατιωτικού σώματος στην Ρωσική Κέρκυρα.

Η Σύσκεψη των οπλαρχηγών.

     Το 1806 ο Βαρνακιώτης συμμετέχει στην σύσκεψη των οπλαρχηγών στην Κέρκυρα, ενώ τον Ιούνιο του 1807 στον Μαγεμένο της Λευκάδας κάθεται στην μέση της ομήγυρης των οπλαρχηγών μαζί με τον Ιγνάντιο και τον Καποδίστρια. Σκοπός της σύσκεψης ήταν η προστασία της Λευκάδας από τις ορέξεις του Αλή.

Το αρματολίκι του Ξηρόμερου. 

       Μετά την εδραίωση του Αλή στο αρματολίκι Λούρου και Βόνιτσας και  τον περιορισμό της επέκτασης των Σουλιωτών, ο Αλής εφαρμόζει το σχέδιο για την επικείμενη ανεξαρτητοποίηση του από την Υψηλή πύλη. Χωρίς να χάσει τον αιμοβόρο χαρακτήρα του (ο φόβος φυλάει τα έρμα) δίνει χέρι συνεργασίας με όλους τους μέχρι τότε εχθρούς του. Αφήνει τον Βαρνακιώτη στο αρματολίκι του Ξηρομέρου. Μέχρι και τον φανατικό εχθρό του τον Δράκο Γρίβα, τον καλεί από την αρχηγία του Ελληνικού στρατεύματος της Κέρκυρας, να έλθει και να αναλάβει το αρματολίκι Λούρου Βόνιτσας. 

Αυλή του Αλή πασά: πέρασμα όλων των ξένων περιηγητών.

     Η αυλή του Αλή πασά είναι το πέρασμα όλων των ξένων περιηγητών, είναι η έδρα του Χατζή Μπεκτάς. Η αποδοχή της αίρεσης των Μπεκτασίδων δίνει προνόμια και ειδική ένταξη στις δομές της αυλής του Αλή. 

Το σύνταγμα του υπό ίδρυση κράτους του Αλή Πασά.

   Στην αυλή του Αλή και στα αρματολίκια της επικράτειάς του δημιουργείται η δομή για ένα νέο κράτος. Ο Αλή φτάνει στο σημείο να αποστείλει Έλληνες εκπροσώπους (Παρούσης, Χαλκιόπουλος κλπ) στην Ρωσική πλευρά και να παραδώσει το σύνταγμα του νέου κράτους που θα δημιουργούσε με τις ευλογίες και υποστήριξη των Ρώσων. Ένα σύνταγμα καθαρά ελληνικών συμφερόντων.

Η αποστασιοποίηση του Αλή.

Με την αποστασιοποίηση του Αλή, η Υψηλή πύλη αρχίζει τις ετοιμασίες για την επίθεση στα Ιωάννινα. Στα τέλη του 1820 ο Αλή Πασάς δίνει εντολή σε όλους τους Έλληνες της αυλής του (Ανδρούτσος, Τσόγκας, Καραισκάκης, Γρίβας, Μπότσαρης, Διάκος, Βίκος, Πανουργιάς, Οικονόμου, Νούτσος, Σταύρου, Λιδωρίκης, Ράγκος, Ίσκος κλπ) να μεταβούν στις περιοχές όπου κατάγονταν ή επηρέαζαν και να δημιουργήσουν τοπικές επαναστάσεις, ώστε να απασχοληθεί εκεί ο Τούρκικος στρατός και αυτός (Ο Αλής)  να έχει μεγαλύτερα χρονικά περιθώρια. 

Ο αντιπερισπασμός:

   Μέσα από αυτή την εντολή ο Βαρνακιώτης, ως Αληπασαλής, έπρεπε να κινηθεί άμεσα και να δημιουργήσει επανάσταση, να ενώσει τις δυνάμεις του με άλλους οπλαρχηγούς κατά των Τούρκων.

   Όμως ο  Βαρνακιώτης δεν ακολουθεί την εντολή του Αλή, δεν βάζει ασπίδα τις ζωές των κατοίκων του Αρματολικιού (όπως ισχυρίστηκε) για να καθυστερήσει η επίθεση των Τούρκων στον Αλή. Βέβαια οι άλλοι της αυλής του Αλή Πασά, ενήργησαν και ξεσήκωσαν επαναστάσεις.

Κατηγορία 2η:

 Πριν από την έναρξη της επανάστασης, αλλά και στους πρώτες μήνες, ο Βαρνακιώτης δεν συμμετείχε στις εχθροπραξίες, θέτοντας την επανάσταση σε κρίσιμο σημείο. Ο Βαρνακιώτης ήταν κατά της έναρξης της επανάστασης σε αντίθεση με άλλους οπλαρχηγούς. Οι κατήγοροι ισχυρίζονται ότι η αναβλητικότητά του Βαρνακιώτη, αλλά και η άρνηση της συμμετοχής του στις πρώτες εχθροπραξίες, έβαλαν σε μεγάλο κίνδυνο την επανάσταση του 1821. 

Συνέχιση της κατηγορίας:

Γιατί ο Βαρνακιώτης δεν συμμετείχε; Θα έχανε τα προνόμια που είχε από τον Αλή Πασά;  Ο Βαρνακιώτης συμμετείχε μόνο όταν  βεβαιώθηκε ότι οι Τούρκοι αρχίζουν να ηττούνται και έπρεπε να βρει στα Ελληνικά στρατόπεδα την θέση του δηλ. να διατηρήσει την αρχηγία. 

Τι λένε οι υποστηρικτές του Βαρνακιώτη;

Οι ιστορικοί, οι  υποστηρικτές του Βαρνακιώτη, δικαιολογούν την μη συμμετοχή του, με την επιφύλαξη που είχε λόγω των αποτυχημένων κινημάτων που είχαν προηγηθεί, μεταξύ αυτών και τα Ορλωφικά, όπου δεν χάθηκε μόνο ο Παππούς του, αλλά ξεκάθαρα φάνηκε ότι η Ρωσία που πριν τα Ορλωφικά έθετε σε πρώτη γραμμή τα δεινά που δέχονταν οι ομόθρησκοί τους Έλληνες, μετά την παύση του πολέμου και συνθήκη ειρήνης, άφησε τους επαναστατημένους Έλληνες στις αιματηρές διαθέσεις των Τούρκων. 

Οι υποθέσεις.

Λένε ότι ήθελε πρώτα να εκδηλωθούν οι διαθέσεις των ξένων δυνάμεων και δη της Ρωσίας και όχι να χρησιμοποιηθούν οι κάτοικοι του Ξηρόμερου μόνο ως αντιπερισπασμός για συμφέροντα της Ρωσίας.

Ας δούμε την ροή της ιστορίας:

Τον Φεβρουάριο του 1821 ο Βαρνακιώτης συμμετέχει σε σύσκεψη στην Λευκάδα για την επικείμενη επανάσταση. Με την έναρξη της επανάστασης διατηρεί τις επιφυλάξεις του και δεν συμμετέχει στις εχθροπραξίες. 

Αλήθεια τι γνώμη είχαν άλλοι θερμοί Έλληνες για το χρονικό σημείο έναρξης της επανάστασης; Ο Καποδίστριας και οι συν αυτόν Φιλικοί, θεωρούσαν ότι δεν έπρεπε σε αυτό το χρονικό σημείο να κηρυχτεί η Επανάσταση.

Τα Χρόνια της Σκλαβιάς και των Πολέμων.

Στα χρόνια της σκλαβιάς είχαμε πολλές επαναστάσεις, πολλοί Έλληνες ήρωες έπεσαν στην προσπάθεια να ελευθερώσουν την πατρίδα μας. Σε όλες τις επαναστάσεις ο κινητήριος μοχλός ήταν η Ρωσία, η οποία επικαλούμενη το ομόθρησκο με τους Έλληνες, τον διακαή πόθο των Ελλήνων για ελευθερία, χρησιμοποίησε κατά κόρο τους Έλληνες ως αντιπερισπασμό στις δικές της εχθροπραξίες ή πολέμους με την Τουρκία. Με το τελείωμα κάθε ρωσοτουρκικού πολέμου, οι Έλληνες έμειναν εκτιθέμενοι στην τούρκικη εκδικητικότητα με λεηλασίες και μαζικές δολοφονίες.

Εξωτερικοί Παράγοντες

Με την έναρξη της επανάστασης οι παράγοντες του εξωτερικού  (φιλική εταιρεία, ηγετική ομάδα Καποδίστρια, Ιγνάντιος, Κοραής κλπ, είναι χωρισμένοι στα δύο ως προς την ωφέλεια της άμεσης κήρυξης της επανάστασης

Τελικά επεκράτησε η ομάδα της Φιλικής εταιρείας με αποτέλεσμα την έναρξη της επανάστασης την 25η Μαρτίου.

Το αν ήταν σωστή η απόφαση δεν πρέπει να το κρίνουμε  με το αποτέλεσμα που εμείς σήμερα γνωρίζουμε αλλά με τις κρίσεις των ίδιων των στελεχών της Φιλικής εταιρείας, ενδιάμεσα του αγώνα.

Οι κατήγοροι αποδίδουν υστεροβουλία στον Βαρνακιώτη.

   Ο Βαρνακιώτης, σύμφωνα με ομάδα ιστορικών που τον υποστηρίζει, είχε γευτεί τα αποτελέσματα μιας παρακίνησης ξένου παράγοντα, γνωρίζει τις απόψεις του Καποδίστρια, κλπ. Και κρατά θέση ουδέτερη. Οι κατήγοροι του αποδίδουν υστεροβουλία για την μη συμμετοχή του, ότι θα δυσαρεστούσε τους Τούρκους και θα έχανε το αρματολίκι.

Είσοδος του Βαρνακιώτη στον αγώνα της επανάστασης.

  Οι υποστηρικτές του Βαρνακιώτη επικαλούνται ότι η κατάληψη του Βραχωρίου (Αγρίνιο)  στις 11 Ιουνίου του 1821 έγινε μόνο μετά την έλευση του Βαρνακιώτη. Όμως οι κατήγοροι του προσάπτουν ότι το έκανε για τα λάφυρα (κοινώς πλιάτσικο).

Ας δούμε τι καταγράφει η  εξιστόρηση του Δημητρίου Καμπούρογλους

  Από την εξιστόρηση του Δ. Καμπούρογλους έχουμε αδιάσειστα στοιχεία ότι το 50% από τα λάφυρα  του Αγρινίου τα πήρε ο Θεόδωρος Γρίβας, που τις προηγούμενες ημέρες είχε σκοτώσει στο Μακρυνόρος τα τουρκικά σώματα βοήθειας και εμφανιζόμενος ως έμπιστος του Αλή και του Βρυώνη είχε εισέλθει ως σώμα βοήθειας στο Βραχώρι καταγράφοντας όλα τα σημεία της άμυνας.  Τα υπόλοιπα λάφυρα τα μοιράστηκαν ομάδες πλέον των 10 οπλαρχηγών, μεταξύ των οποίων και η ομάδα του Βαρνακιώτη. 

Κατηγορία 3η:

Από την στιγμή της έλευσης του Μαυροκορδάτου στο Μεσολόγγι, παρά τις συνεχόμενες έγγραφες προσκλήσεις του Μαυροκορδάτου για συνάντηση και καθορισμό της διοικητικής ιεραρχίας, σε όλα τα επίπεδα, ο Βαρνακιώτης όχι μόνο αποφεύγει, αλλά φανερά απαξιώνει την προσπάθεια.

 Η Υπεράσπιση:

Οι Ιστορικοί, οι υπέρ του Βαρνακιώτη υποστηρίζουν ότι η διοικητική ιεραρχία είχε οριστεί μια ημέρα μετά την κατάληψη του Βραχωρίου και ότι ο Μαυροκορδάτος δεν είχε καμιά εξουσιοδότηση για να συγκαλεί ή να ορίζει.   Η φιλική εταιρεία είχε δώσει εξουσιοδότηση μόνο στον Υψηλάντη. 

Πριν αρχίσουμε την ροή της ιστορίας ας δώσουμε το προφίλ του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Κατάγεται από το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης. Ο προπάππους του ήταν ο εξ απορρήτων διπλωμάτης της  Υψηλής Πύλης. Ο Αλέξανδρος σε ηλικία 21 ετών πηγαίνει στις Παραδουνάβιες Χώρες, στο Βουκουρέστι, όπου αναλαμβάνει Γραμματέας (είδος υπουργού)  δίπλα στον Ιωάννη Καραντζά, θείο εκ μητρός. 

   Το  1819 ο θείος του πέφτει στην δυσμένεια της Υ.Π και φεύγουν μαζί για την Πίζα της Ιταλίας. Ο Μαυροκορδάτος εγγράφεται στην ιατρική ενώ ο θείος του έρχεται σε επαφή με την ομάδα των Φιλικών της Πίζας, τον Ιγνάντιο και τον Τσακάλωφ. Μυούνται και οι δύο στην φιλική εταιρεία.

    Η ομάδα της Φιλικής εταιρείας στην Πίζα, αντιδρά στην επιλογή του Υψηλάντη, είτε επειδή ο  Υψηλάντης ήταν ομοιόβαθμός τους, είτε λόγω παλαιότερης αντιζηλίας (Μαυροκοράτος-Καραντζάς).  Η ανησυχία στην Πίζα μεγαλώνει όταν φτάνει το μήνυμα ότι ο αδελφός του Αλέξανδρου Υψηλάντη, ο Δημήτριος, είναι στην Πελοπόννησο, ως πληρεξούσιος του αδελφού του και οργανώνει τον αγώνα. 

      Η ομάδα της Πίζας επιθυμεί την προώθηση του Καραντζά και στέλνει επειγόντως τον Μαυροκορδάτο στην Ελλάδα για να οργανώσει την επίσημη κάθοδο και αναγνώριση του Καραντζά ως υπεύθυνου του επικείμενου αγώνα, ενάντια βέβαια στην επίσημη θέση της Φιλικής Εταιρείας. Στην ουσία και πράξη όμως ο Μαυροκορδάτος έχει μόνη έννοια τον εαυτό του, γεγονός που το κατορθώνει, φτάνοντας  στο Μεσολόγγι σαν αυτοκράτορας, στις 20/7/1821.

27/7/1821 Μεσολόγγι

Ο Μαυροκορδάτος καλεί τους Οπλαρχηγούς στο Μεσολόγγι. Ο Βαρνακιώτης δεν συμμετέχει στην συνάντηση οπλαρχηγών (όσων μετείχαν).  Η συνάντηση  αναθέτει στον Μαυροκορδάτο την Αρχηγία  του οργανισμού διοίκησης Δυτικής Ελλάδας, με αγνόηση βέβαια του υπευθύνου για τον αγώνα, του Δημήτριου Υψηλάντη. 

Αρχηγός Στερεάς Ελλάδας,  ο Μαυροκορδάτος

Για αυτή την παράνομη  ενέργεια τέθηκε η δικαιολογία ότι έπρεπε να υπάρξει η διοικητική – στρατιωτική ιεραρχία του αγώνα στην Στερεά Ελλάδα.  Η αντίστοιχη πράξη διοικητικής ιεραρχίας που είχε προκληθεί από τον Βαρνακιώτη και όλους τους άλλους οπλαρχηγούς, μετά την κατάληψη του Βραχωρίου, θεωρήθηκε ως μη γενόμενη και στην πράξη καταργείτε από τον Μαυροκορδάτο

25 Αυγούστου 1821

Μαυροκορδάτος, Καραντζάς και Νέγρης εκδίδουν εγκύκλιο ότι αναλαμβάνουν τον αγώνα στην Στερεά Ελλάδα, αποδεικνύοντας ότι αγνοούν τον  νόμιμο εκπρόσωπο, τον Υψηλάντη.  Ο Μαυροκορδάτος ζητά να πολιτογραφηθεί στο Μεσολόγγι με τον τίτλο του Πρίγκιπα. Η ομάδα Βαρνακιώτη δεν συμπλέει ενώ ο Περαιβός αντιδρά και χαλάει την άλλη κίνηση του Μαυροκορδάτου για τη πολιτογράφησή του από τους Σουλιώτες. Πλέον ο Περαιβός συμπεριλαμβάνεται και αυτός  στην μαύρη λίστα του Μαυροκορδάτου. 

Νοέμβριος του 1821. Τελικά ο Βαρνακιώτης αποδέχεται την συνάντηση. 

     Η κατάσταση στην Στερεά Ελλάδα είναι πλέον στα χέρια του Μαυροκορδάτου και  ο Υψηλάντης υποχρεώνεται εκ των πραγμάτων να αποδώσει νομιμότητα στις ενέργειες του Μαυροκορδάτου, μετά την συνάντηση που είχαν στο Τρίκορφο.

3/1/1822, το κόλι της Κατούνας αποδίδεται στον Βαρνακιώτη.

    Με την έναρξη του νέου έτους, το μέγα και επί 10 πλέον έτη τοπικό ζήτημα (σε ποιο αρματολίκι ανήκει η περιοχή της Κατούνας) κλείνει υπέρ του αρματολικιού κάτω Ξηρομέρου. Η απόδοση του κόλι, δημιουργεί πρόσθετους εχθρούς στον Βαρνακιώτη.

    Μαυρομμάτης, Ράγκος, Τσόγκας άμεσα βρίσκονται στο αντίπαλο στρατόπεδο δίπλα στον Μαυροκορδάτο..

Φεβρουάριος του 1822

   Τον Φεβρουάριο του 1822 με πράξη της Κυβέρνησης ο Βαρνακιώτης χρίζεται στρατηγός και άμεσα τίθεται από τον Μαυροκορδάτο το θέμα της μετατροπής του στρατού σε τακτικό.  Ο Μαυροκορδάτος ζητά να τον αποκαλούν Υψηλότατο.

Αρχές  Ιουνίου 1822

Ο Μαυροκορδάτος  αυτοχρίεται ως αρχιστράτηγος και οδηγεί την εκστρατεία προς το ΠΕΤΑ.  Παρελαύνει μπροστά από το στράτευμα σαν ένας μεγάλος στρατηλάτης της ιστορίας. Μια αψυχολόγητη εκστρατεία, μια καταστροφή που προήλθε από την αλόγιστη μετατροπή του κλεφτοπόλεμου σε τακτικό πόλεμο.

Η καταστροφή στο ΠΕΤΑ

Στην μάχη του ΠΕΤΑ, ο κάθε οπλαρχηγός αναλάμβανε αυτόνομο έργο και καλούσε από μόνος του τους άλλους για βοήθεια. Ο Μπότσαρης εισέρχεται στην Λάκα Σουλίου, ζητά βοήθεια από τον Βαρνακιώτη. Σύμφωνα με τον Μπότσαρη ο Βαρνακιώτης κωλυσιεργεί και τον αφήνει μόνο του, στην είσοδο της Λάκας. Ο Βαρνακιώτης ισχυρίζεται ότι ήταν αδύνατο να φτάσει εκεί. Πάντως ο κάθε οπλαρχηγός, στην μάχη του Πέτα, έκρινε και αποφάσιζε προς το δικό του συμφέρον στη ροή των εχθροπραξιών. Ήταν η ανεξέλεγκτη μετατροπή του κλεφτοπόλεμου σε τακτικό στρατό.

Πως δημιουργούνται οι έχθρες..

Ο Δ. Καμπούρογλους γράφει: «Σε μια στιγμή της μάχης, ο Μαυροκορδάτος απευθύνθηκε σε ένα εχθρό που τον τραβούσε για αιχμαλωσία θεωρώντας τον δικό του στρατιώτη «αφες ημίν θα τα καταφέρω μόνος μου». Τελικά επενέβη ο Γρίβας και αφού σκότωσε τον εχθρό έσωσε τον Μαυροκορδάτο. Ο Γρίβας όμως έκανε βούκινο το γεγονός, θέτοντας ένα ακόμη λόγο για να βρεθεί στα πυρά του Μαυροκορδάτου". 

Κατηγορία 4η

Στην μάχη του Αετού, ο Βαρνακιώτης δεν κατεδίωξε τους Τούρκους και τους άφησε να επιστρέψουν στο Λουτράκι. Η άλλη πλευρά θεωρεί αδύνατη την καταδίωξη της μεγάλης τούρκικης στρατιάς, μόνο από τους 200 άνδρες Γρίβα-Βαρνακιώτη.

Ιστορική ροή

Μετά την καταστροφή στο ΠΕΤΑ, οι Τούρκοι αποβιβάζουν μεγάλη δύναμη στο Λουτράκι. Σκοπός τους να φτάσουν μέσα από την κοιλάδα της Κατούνας, στο Μεσολόγγι. Πυρπολούν την Κατούνα και βρίσκονται μπροστά στο στένωμα του Προφήτη Ηλία.  Ο Μαυροκορδάτος δίνει  εντολή στην ομάδα Γρίβα – Τζόγκα – Μπότσαρη κλπ να βγουν στην πεδιάδα μπροστά από τον λόφο του Προφήτη Ηλία και να συγκρουστούν με την μεγάλη Τούρκικη στρατιά του Κιουταχή.  Με την έναρξη της μάχης όλοι οι άλλοι φεύγουν και στην πεδιάδα μένει μόνο η ομάδα  Γρίβα. Οι αποχωρήσαντες παρακολουθούν την μάχη  από τον απέναντι λόφο του Αγίου Νικολάου. 

Ο σύνδεσμος  Γρίβα-Βαρνακιώτη σώζει την μάχη του Αετού

     Μόνος βοηθός του εγκλωβισμένου  στην πεδιάδα Γρίβα βρίσκεται ο Βαρνακιώτης, οχυρωμένος στον πλαϊνό λόφο του Προφήτη Ηλία. Η συνεργασία των δύο οπλαρχηγών με το πολύ 200 άνδρες τους, στηριγμένη στην συγγένειά τους, στην θρησκεία τους, στην πίστη τους στον αγώνα, έδωσε αποτέλεσμα με την απόκρουση των τούρκων, σώζοντας το Μεσολόγγι και τον αγώνα. Η μάχη του Αετού ήταν το φιλί της ζωής για το πτοημένο ηθικό, μετά την καταστροφή στο Πέτα.

Αντί για συγχαρητήρια, ο Μαυροκορδάτος συκοφαντεί.

     Ο Μαυροκορδάτος δεν απασχολήθηκε με την εγκατάλειψη της μάχης από τους Μπότσαρη – Τζόγκα – κλπ, αλλά σε επιστολή του προς τον Καραϊσκάκη κατηγορεί τον Βαρνακιώτη ότι έπρεπε να κυνηγήσει του Τούρκους, μετά την μάχη.

  Ο Καραϊσκάκης κάνει βούκινο τον Μαυροκορδάτο. Ο Καραϊσκάκης έστειλε την επιστολή του Μαυροκορδάτου στον Βαρνακιώτη και στην διαμαρτυρία του Βαρνακιώτη, ο Μαυροκορδάτος προσπάθησε να δικαιολογηθεί. Ο Καραϊσκάκης θα πληρώσει ακριβά και για αυτή την ενέργειά του, αργότερα ο Μαυροκορδάτος θα τον δικάσει ως προδότη.

Το ερώτημα μένει; Θα μπορούσε ο Βαρνακιώτης με τον Γρίβα να κυνηγήσουν την Τούρκικη στρατιά; Θα μπορούσαν να βρεθούν σε ανοικτή πεδιάδα και να αντιμετωπίζουν την μεγαλύτερη μέχρι τότε τούρκικης στρατιάς;

Κατηγορία 5η και πιο σημαντική:

Ο Βαρνακιώτης προχώρησε σε καπάκια με τους Τούρκους. Προσκύνησε τους Τούρκους. 

Ιστορική ροή

Μετά την καταστροφή στο ΠΕΤΑ, ο Μαυροκορδάτος αποδύεται την αρχιστρατηγία και αναλαμβάνει ο Βαρνακιώτης. Οι Τούρκοι και μετά την μάχη του Αετού δεν έχουν πτοηθεί και ετοιμάζονται να σαρώσουν την επανάσταση. Ο μεγάλος εχθρός στο Σούλι έχει χαθεί και τώρα έχουν πλέον δύο στόχους. Πρώτα το Μεσολόγγι και μετά την Πελοπόννησο. Ο Ομέρ Βρυώνης με επιστολή του ζητά από τον φίλο και γνωστό του, τον Βαρνακιώτη, να προσχωρήσει στο τούρκικο στρατόπεδο. Ο Βαρνακιώτης ενημερώνει τον Μαυροκορδάτο για την επιστολή του Ομέρ Βρυώνη.

Ποιος θα πάει για τα καπάκια;

Ο Μαυροκορδάτος δεν προχωρεί από μόνος του σε καπάκια (συμφωνία για παράδοση), παρά την μεγάλη ευγλωττία και αξίωμα που διαθέτει, κάνει κρούση στον Βαρνακιώτη να πάει στην Αρτα για Καπάκια, δηλ. συνομιλίες για συμφωνία ώστε να γίνει καθυστέρηση της καθόδου των Τούρκων. Ο Βαρνακιώτης αρνείται. 

Ο Βαρνακιώτης πείθεται

    Τελικά σε στενή σύσκεψη υπό τον Μαυροκορδάτο και λίγων οπλαρχηγών, ο Βαρνακιώτης πείθεται, αλλά πρώτα ζητά να υπογραφεί από τον Μαυροκορδάτο και όλους τους άλλους παρόντες οπλαρχηγούς, έγγραφο που να του δίνει την εντολή.

Γραπτή εντολή στον Βαρνακιώτη για τα καπάκια. Το έγγραφο συντάσσετε και όλοι το υπογράφουν. Το έγγραφο αυτό μένει κρυφό μέχρι το 1823, όπου ο Βαρνακιώτης το εμφανίζει και ζητά την αποκατάστασή του. Οι ιστορικοί, κατήγοροι του Βαρνακιώτη το μόνο που έχουν να πούν, για αυτό το αποκαλυπτικό έγγραφο, είναι ότι  το έγγραφο δεν φέρει ημερομηνία σύνταξης.

Στο δρόμο για την Άρτα

Ο Βαρνακιώτης φεύγει για τα καπάκια στην Άρτα και αμέσως αρχίζουν οι κατηγορίες. Ο Τρικούπης (γυναικάδελφος του Μαυροκορδάτου) τον κατηγορεί ότι έφυγε χωρίς να ενημερώσει κανέναν, ενώ γνώριζε την ύπαρξη της έγγραφης εντολής… Ο Μαυροκορδάτος με έγγραφό του προς το εκτελεστικό, σε χρόνο που μπορεί να πλησιάζει την ημερομηνία άφιξης του Βαρνακιώτη στην Άρτα, τον ονομάζει προδότη.

Όλη η Στερεά Ελλάδα βοά και αποκαλεί τον Βαρνακιώτη ως προδότη.

Ο Βαρνακιώτης επιστρέφει από την Άρτα.

Αν οι έγγραφοι χαρακτηρισμοί ως προδότη διατηρούνταν μόνο στη κρίσιμη περίοδο, θα ήταν λογικοί αφού έτσι ο Βαρνακιώτης θα γίνονταν πιστευτός στους Πασάδες της Αρτας. Γυρίζοντας πίσω ο Βαρνακιώτης καλεί τους Οπλαρχηγούς σε σύσκεψη για την πορεία του αγώνα. Η άρνηση του Μαυροκορδάτου να προσέλθει ενισχύει την υποψία των άλλων Οπλαρχηγών ότι «ο προδότης τους καλεί για να τους συλλάβει».

   Ο Μαυροκορδάτος με επιστολές του, ενημερώνει την Κυβέρνηση ότι ο Βαρνακιώτης στέλνει μπουγιουρντιά σε οπλαρχηγούς για να προσκυνήσουν. Οι ιστορικοί , οι φιλικά προσκείμενοι στον Βαρνακιώτη, τοποθετούνται ότι δεν υπάρχει ούτε μια τέτοια επιστολή ούτε στο αρχείο Μαυροκορδάτου ούτε σε κανένα άλλο αρχείο. Υπάρχει όμως μία. Έχει ημερομηνία σύνταξης 15/12/1822 και απευθύνεται στον Δήμο Τσέλιο.

Ισχυρισμοί της υπεράσπισης του Βαρνακιώτη:

Οι φιλικά προσκείμενοι στον Βαρνακιώτη ιστορικοί, θεωρούν ότι αυτή η μοναδική επιστολή γράφτηκε αφού πλέον ο Βαρνακιώτης είχε υποχρεωθεί να πάει οριστικά στους Τούρκους, αφού κινδύνευε η ζωή του στο Ελληνικό στρατόπεδο. Ο Μαυροκορδάτος κατασκεύασε την κατηγορία για τα μπουγιουρντιά ένα μήνα πριν ο Βαρνακιώτης προσχωρήσει στο στρατόπεδο του Ομέρ Βρυώνη. 

Ατελέσφορες προσπάθειες Βαρνακιώτη

Ο Βαρνακιώτης προσπαθεί να ενημερώσει την Κυβέρνηση για όσα έχουν συμβεί, αλλά ο σχεδιασμός του Μαυροκορδάτου δεν αφήνει κανένα περιθώριο. Από την άλλη πλευρά οι επίδοξοι οπλαρχηγοί για την πρωτοκαθεδρία στην περιοχή Βόνιτσας και Ξηρόμερου δεν αφήνουν την ευκαιρία, ώστε να διατηρηθεί ο χαρακτηρισμός του προδότη. Με τα «καπάκια» ελευθερώθηκε όχι μόνο το παλιό αρματολίκι του Κάτω Ξηρόμερου,  αλλά και το κόλι της Κατούνας, καθώς και η αρχιστρατηγία της Ελλάδας. Ποιος αντίπαλος του Βαρνακιώτη θα τον δέχονταν πάλι πίσω;

Κατηγορία 6η

      Στην πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου ο Βαρνακιώτης ήταν σύμβουλος του Ομέρ Βρυώνη. Οι Ιστορικοί που κατηγορούν τον Βαρνακιώτη τον θέτουν στο στρατόπεδο των πολιορκητών του Μεσολογγίου προσφέροντας υπηρεσίες στον Πασά που ήθελε να καταλάβει το τελευταίο προπύργιο της επανάστασης στην Στερεά Ελλάδα. Όταν όλη η Ευρώπη παρατηρούσε τα γεγονότα της Ελλάδας, όταν οι φιλέλληνες ήταν κλεισμένοι μέσα στο Μεσολόγγι και πολεμούσαν μέσα από δύσκολες για αυτούς καταστάσεις, ο Βαρνακιώτης  όχι μόνο είχε περάσει στην πλευρά των Τούρκων αλλά προσέφερε υπηρεσίες στον Ομέρ Βρυώνη, εργάζονταν κατά του σκοπού της επανάστασης.

 Ιστορική ροή. 

 Ο Μαυροκορδάτος, όσο ακόμα ο Βαρνακιώτης ήταν στην Άρτα, τον είχε χαρακτηρίσει, προφορικά αλλά και γραπτά, ως προδότη. Ο Χαρακτηρισμός έγινε όχι μόνο προς τους άλλους οπλαρχηγούς αλλά και προς την Κυβέρνηση. Αν αυτός ο χαρακτηρισμός ήταν μέσα στο παιγνίδι της εξαπάτησης των Τούρκων, όπως και η εντολή που έλαβε ο Βαρνακιώτης, τότε όλα αυτά έπρεπε να σταματήσουν με την επιστροφή του Βαρνακιώτη από την Άρτα. 

Ο Βαρνακιώτης επιστρέφει από την Άρτα

Εμφανίζεται με προτάσεις  προς τους οπλαρχηγούς και  προς τον Μαυροκορδάτο, ώστε  για να βρεθούν και να συντονίσουν τον αγώνα κατά των Τούρκων. Οι οπλαρχηγοί φοβούμενοι ή προσποιούμενοι την σύλληψη τους αποφεύγουν να συναντήσουν τον Βαρνακιώτη.

Ο Βαρνακιώτης καταφεύγει στον Ομέρ Βρυώνη.

 Όλοι οι θεσμικοί εχθροί του Βαρνακιώτη κάτω από την προστασία που τους έδινε η λέξη Καπάκια ή  η λέξη προδότης αρχίζουν και το φυσικό του ξεκάμωμα. Η θέση του Βαρνακιώτη είναι πλέον δύσκολη στο αρματολίκι του και  ο κίνδυνος είναι πλέον για την ζωή του. Μετά από ένα χρονικό διάστημα ο Βαρνακιώτης βρίσκεται στην Άρτα και τελικά συνοδεύει τον Ομέρ Βρυώνη στην πορεία του για το Μεσολόγγι.

Τι λένε οι υπέρ του Βαρνακιώτη, ιστορικοί;

Οι ιστορικοί, οι υποστηρικτές Βαρνακιώτη, αποδίδουν θετικά αποτελέσματα για τον αγώνα των Ελλήνων από την παρουσία του Βαρνακιώτη στην αυλή του Βρυώνη, έξω από το Μεσολόγγι. Ισχυρίζονται ότι ο Βαρνακιώτης με τις συμβουλές του απέτρεψε την επίθεση του Ομέρ, όταν το Μεσολόγγι το υπερασπίζονταν μικρή δύναμη ανδρών. Μάλιστα παραθέτουν συγκεκριμένους αριθμούς ανδρών αλλά και ομολογίες ανεξάρτητων ιστορικών. Ο Βαρνακιώτης γνώριζε για τις αποσκιρτήσεις σημαντικών οπλαρχηγών από το έγκλειστο Μεσολόγγι, μάλιστα με αστείες δικαιολογίες όπως αυτές του Τσόγκα, ότι τον πειράζει το υγρό κλίμα του Μεσολογγίου.

    Τι λένε οι άλλοι ανεξάρτητοι ιστορικοί για τις συμβουλές του Βαρνακιώτη στον Ομέρ;

Ο Βαρνακιώτης συμβούλευσε τον Ομέρ να μην προχωρήσει σε επίθεση κατά του Μεσολογγίου  αλλά να πραγματοποιήσει σε διαπραγματεύσεις, παρότι  ο ίδιος γνώριζε την ελάχιστη δύναμη που υποστήριζε το Μεσολόγγι και το αναξιόπιστο σύστημα άμυνας που υπήρχε. 

Πρόταση για μεσολάβηση του Μάρκου Μπότσαρη στην παράδοση του Μεσολογγίου.

Στα καπάκια ο Μάρκος Μπότσαρης διαφωνεί για το ποσό της συμφωνίας παράδοσης του Μεσολογγίου  και με αυτό τον τρόπο κερδίζεται σε χρόνο όλος ο Οκτώβριος.  

Αντιληπτή η καθυστέρηση στα καπάκια.

Ο Κιουταχής μετά την ήττα στον Αετό, τέθηκε σε δυσμένεια, με αντίστοιχο όφελος του Ομέρ Βρυώνη. Η καθυστέρηση στα καπάκια Βαρνακιώτη και Ομέρ από την μια πλευρά και Μπότσαρη από την άλλη, φέρνουν σε δυσμένεια τον Ομέρ και φυσικά και τον Βαρνακιώτη.

 Ανάληψη διοίκησης από τον Κιουταχή.

Στην καθυστέρηση αντιδρά ο Κιουταχής, υποπτεύεται, αντικαθιστά τον Βαρνακιώτη με τον Βαράση, ένα φίλο του Μάρκου Μπότσαρη.

Τα νέα καπάκια Μπότσαρη - Βαράση

Ο Μπότσαρης συναντιέται με τον Βαράση έξω από το Μεσολόγγι (σε απόσταση βολής μιας πιστόλας). Οι διαπραγματεύσεις πάλι καθυστερούν και ενώ όλα δείχνουν ότι εντός των ημερών θα πραγματοποιούνταν η παράδοση, καταφτάνουν οι  ενισχύσεις από την Πελοπόννησο, έργο που είχε αναλάβει ο Θεοδωράκης Γρίβας, σύμφωνα με τον ιστορικό Δ. Καμπούρογλου Την τελευταία στιγμή και όταν ο Μαυροκορδάτος, σύμφωνα με τον Δ. Καμπούρογλους, ήταν έτοιμος να αποδράσει από το Μεσολόγγι με ένα πλοιάριο, φάνηκε ο Γρίβας με τους Πελοποννήσιους. Το Μεσολόγγι με την καθυστέρηση που είχε γίνει, είχε σωθεί προσωρινά.

Σχέδιο Ομέρ για επίθεση ξημερώματα 26ης Δεκεμβρίου

Ένα άλλο επεισόδιο, που επικαλούνται οι υποστηρικτές του Βαρνακιώτη, είναι τα όσα συνέβησαν κατά το ξημέρωμα της ημέρας της εορτασμού της γέννησης του Χριστού.  Ο Ομέρ είχε αποφασίσει να γίνει επίθεση στο Μεσολόγγι την ώρα που οι υπερασπιστές των τειχών θα εκκλησιάζονταν για την εορτή της γέννησης. 

Ξημερώματα ημέρας ανάμνησης της γέννησης του Χριστού.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Δ. Καμπούρογλους, στα τείχη του Μεσολογγίου, ήταν μόνο ο Γρίβας με τα παλληκάρια του. Ποιος ενημέρωσε τον Γρίβα και γιατί μόνο τον Γρίβα; Η συγγένεια και η φιλία Γρίβα -Βαρνακιώτη ήταν η βάση της πληροφορίας;  Πως δικαιολογείται όλοι να βρίσκονται στην εκκλησία και μόνο ο Γρίβας να είναι στα τείχη και να μην κινεί τις υποψίες σε κανένα άλλο οπλαρχηγό; Ο Γρίβας πως δικαιολόγησε την απουσία του από την εκκλησία;

Για ποιο χριστιανισμό μιλά ο Βαρνακιώτης;

   Αργότερα ο  Βαρνακιώτης σε γράμμα του προς την Κυβέρνηση αναγράφει για το γεγονός αυτό.  «Το Μεσολόγγι σώθηκε απ΄το  ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ» Τι σήμαινε αυτή η φράση για την οποία κανένας δεν ζήτησε εξηγήσεις, σαν να ήταν «κάτι»  σε όλους γνωστό.

Πότε ο Βαρνακιώτης έφυγε από το στρατόπεδο των Τούρκων στο Μεσολόγγι;

     Όλοι οι ιστορικοί συμφωνούν ότι ο Βαρνακιώτης έφυγε από το στρατόπεδο του Ομέρ πριν την λύση της πολιορκίας. Μάλιστα οι υπερασπιστές του Βαρνακιώτη αποδίδουν την αποχώρησή του, ως σημείο της δυσμένειας που έπεσε λόγω των λανθασμένων συμβουλών του. Αλλιώς θα έμενε μαζί τους και με ασφάλεια θα επέστρεφε στην Άρτα.

Κατηγορία 7η 

Ο Βαρνακιώτης μέχρι το 1829, ζούσε με πολυτέλεια στις Τούρκικες πόλεις (Άρτα- Πρέβεζα), ενώ ο αγώνας των Ελλήνων και οι υπόδουλοι Έλληνες αντιμετώπιζαν την θηριωδίες των Τούρκων.

Ιστορική Ροή

Στα μέσα του Δεκεμβρίου και πρίν τελειώσει η πρώτη πολιορκία, ο Βαρνακιώτης φεύγει από το στρατόπεδο του Ομέρ και βρίσκεται στην Κανδήλα και από εκεί στις αρχές Ιανουαρίου ζητά προστασία στο υπό γαλλική κυριαρχία νησί Κάλαμος.

Οι ιστορικοί που υποστηρίζουν τον Βαρνακιώτη, απαριθμούν τρείς και πλέον απόπειρες δολοφονίας σε βάρος του , με ημερομηνίες και ονόματα υποψήφιων δολοφόνων, ενώ ο Μαυροκορδάτος και οι πέριξ του ζητούν από την Γαλλική Κυβέρνηση να απομακρυνθεί από τον Κάλαμο ο Βαρνακιώτης.

   Η κατάσταση είναι περίεργη. Ενώ η κατηγορία «Προδότης» κυριαρχεί τόσο σε στόματα όσο και σε επιστολές των Μαυροκορδατικών, ποτέ ο Βαρνακιώτης δεν εισάγεται σε δίκη όπως εισήχθηκε και δικάστηκε από τον Μαυροκορδάτο ως προδότης ο Καραισκάκης,  όπως κατηγορήθηκε και δεν προσήλθε στην δίκη ο Τζαβέλλας.

 Εμπλοκή Θοδωράκη Γρίβα

Ο Θεοδωράκης Γρίβας βρίσκεται και σε αυτός σε δυσχερή θέση από τις επιβουλές του Μαυροκορδάτου. Βρίσκεται μέσα στον κυκλώνα της υπόθεσης Βαρνακιώτη. Δεν έχουμε την δυνατότητα να ισχυριστούμε ότι η εν ψυχρώ σφαγή των τριών Χασαπαίων στον σημερινό Αστακό ήταν η εκδίκηση του Γρίβα για την προ ημερών επίθεση δολοφονίας των Χασαπαίων κατά Βαρνακιώτη, αλλά τα μετέπειτα γεγονότα δηλ. της πολιορκίας του Γρίβα από στρατεύματα πιστά στον Μαυροκορδάτο, στον πύργο του Γουλιμή στη Κατοχή, η απελευθέρωση του Γρίβα από τα στρατεύματα του Τζαβέλα, περιπλέκουν ή  προσανατολίσουν την υπόθεση.

    Ας δούμε συγκεντρωτικά τις τάσεις μετά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου.

    Οι οπλαρχηγοί που έδωσαν πίστη στον Μαυροκορδάτο, μοιράζονται την εξουσία. Ο Καραϊσκάκης δικασμένος ως προδότης, από τον Μαυροκορδάτο, φεύγει για το Καρπενήσι. Μετά από καιρό και για να επιστρέψει στον αγώνα, ζητά εγγράφως συγνώμη από τον Μαυροκορδάτο, ο οποίος δεν τον αποδέχεται και τελικά φεύγει για την Πελοπόννησο.  

Τζαβέλλας – Γρίβας.

     Ο Τζαβέλας καταφεύγει στα παλιά του λημέρια, ο Γρίβας κινείται εξυπνότερα αφού έχει διαπιστώσει την κατάσταση στην Πελοπόννησο, Φεύγει και εντάσσεται στην ομάδα Κολοκοτρώνη συμμετέχοντας μαζί του στις εχθροπραξίες του εκεί εμφυλίου πολέμου. 

Ο Καραϊσκάκης και ο Κολοκοτρώνης προσπαθούν να πείσουν τον Βαρνακιώτη για να επανέλθει στον αγώνα.

Ο Βαρνακιώτης μετά την άρνηση της Κυβέρνησης για την αποκατάστασή του, φεύγει για την Άρτα, όπου βρίσκεται υπό την προστασία του Ομέρ Βρυώνη, του ανθρώπου που όλοι οι παλιοί γνώριμοι της αυλής Αλή Πασά και κυρίως ο Γρίβας, τον αποκαλούσαν «Μπάμπα».  Αλήθεια γιατί; Τι σήμαινε το Μπάμπα;

Οι ιστορικοί λένε:

Οι κατά Βαρνακιώτη: Ότι του άρεσε η καλή ζωή και οι γυναίκες. Αφού έχασε το αρματολίκι και την στρατηγία, εγκατέλειψε τους Έλληνες που αγωνίζονταν για την ελευθερία της πατρίδας.

Οι υπέρ του Βαρνακιώτη: Η ακραία ρήξη με τον Μαυροκορδάτο και ο χαρακτηρισμός ως προδότης, δεν του άφηνε κανένα άλλο δρόμο, εκτός από το να υπερασπιστεί την ζωή του.

Σωστή η απόφασή του  ή λανθασμένη;

       Προσωπική μας άποψη είναι ότι ο Βαρνακιώτης έπρεπε να ακολουθήσει τον δρόμο του Γρίβα και να μεταβεί στην Πελοπόννησο, ανεξάρτητα αν αργότερα θα του προσήπταν (όπως και στους άλλους Οπλαρχηγούς) κατηγορίες για τους αλληλοσκοτωμούς του εμφυλίου. Το 1824 στην Πελοπόννησο ο Ιμπραήμ προήλασε και οι Έλληνες χωρίς να έχουν εξασφαλίσει την ανεξαρτησία τους, ασχολούνταν με τον μεταξύ τους φονικότατο  εμφύλιο πόλεμο. 

Από την Άρτα στη Πρέβεζα.

Όταν ο Ομέρ έπεσε στην υποψία της Υψηλής Πύλης και πριν αναχωρήσει από την Άρτα, ζήτησε προσωπική χάρη από τον διοικητή της Πρέβεζας, τον Μπεκήρ Τζογαδόρο. Ζήτησε  να αποδοθεί  προστασία στον Βαρνακιώτη στην Πρέβεζα.

Κατηγορία 8η

Ο Βαρνακιώτης εισήλθε στον αγώνα της λευτεριάς, όταν όλα είχαν κριθεί και η Ελλάδα ήταν ένα βήμα πριν την δημιουργία κράτους.

Ιστορική ροή.

    Το 1828 ο Βαρνακιώτης βρίσκεται στην Αγγλικής επικράτειας νήσο Κάλαμο. Ορισμένοι ιστορικοί αναφέρουν ότι ο Καποδίστριας, παλαιός γνωστός και φίλος του Βαρνακιώτη,  στο με πλοίο ταξίδι του προς το Ναύπλιο, σταμάτησε στο Κάλαμο και έπεισε τον Βαρνακιώτη να εισέρθει στον αγώνα. Άλλοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι η είσοδος του Βαρνακιώτη στον αγώνα έγινε στις αρχές του 1828 μετά από συνάντηση που είχε με τον αρχιστράτηγο Τζώρτς, στο Δραγαμέτσο, που ενεργούσε με εντολή του Καποδίστρια.

Ο Βαρνακιώτης εισέρχεται στον αγώνα και δίνει μια άλλη πνοή στις μάχες για την κατάκτηση της Βόνιτσας , της Αμφιλοχίας  και κυρίως του Μεσολογγίου. Για την κατάληψη του Μεσολογγίου, όπου ο Αυγουστίνος (αδελφός του Ιωάννη Καποδίστρια) του έδωσε την  αρχηγία, προσπάθησε να το εκπορθήσει με διαπραγμάτευση. 

Το σχέδιο Βαρνακιώτη για την επανάκτηση του Μεσολογγίου.

     Μετά από επικοινωνίες που είχε με τους Τούρκους αγάδες, τους έπεισε να αποχωρήσουν με όλα τα υπάρχοντά τους και τους δικούς τους, αποκρύβοντας όμως ένα σημαντικό γεγονός. Την ημέρα της παράδοσης (3/5/1829) στα ανοικτά του Μεσολογγίου είχε φτάσει Αγγλικός στόλος με τον πλοίαρχο Σπένσερ. Ο  Σπένσερ ζητούσε να μεταφέρει στους έγκλειστους Τούρκους την διαβεβαίωση της πατρίδας του ότι το υπό σύσταση νέο Ελληνικό κράτος θα είχε σύνορα μέχρι τον Κορινθιακό κόλπο, δηλ. ότι δεν έπρεπε να παραδοθούν.

   Η καλή συνεργασία Βαρνακιώτη- Μιαούλη αποδίδει και ο Αγγλικός στόλος αποσύρεται. Τα εύσημα της επιτυχίας αποδίδονται στον Βαρνακιώτη, που αποκτά τώρα την έχθρα του Τζώρτς, που μέχρι τότε είχε την πρωτοκαθεδρία.

Οι Τούρκοι στους όρους αποχώρησης συμπεριέλαβαν και την φυσική παρουσία του Βαρνακιώτη, μαζί τους, μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους, την Πρέβεζα.  Κατά την διαδρομή από το Μεσολόγγι για την Πρέβεζα, οι Τούρκοι αγάδες ενημερώθηκαν για τα γεγονότα με τον Άγγλο πλοίαρχο Σπένσερ. Κατηγόρησαν τον Βαρνακιώτη ότι τους εξαπάτησε και  ζήτησαν να αλλάξει ο προορισμός τους, αντί για Πρέβεζα στην Άρτα.  Η ζωή του Βαρνακιώτη άρχισε πλέον να κινδυνεύει με την άφιξη τους στην Άρτα.

       Λίγο πριν την Αμφιλοχία ο Βαρνακιώτης ενημερώνεται με γράμμα από τον Γαρδικιώτη Γρίβα ότι στην περιοχή Βάλτος έξω από την Αμφιλοχία, του έχουν καρτέρι ομάδες Οπλαρχηγών. Ο Βαρνακιώτης δίνει εμπιστοσύνη στο γράμμα του Γαρδικιώτη Γρίβα και προσποιείται στους Αγάδες ότι το γράμμα είναι για την άρρωστη γυναίκα του. Πείθει τους Αγάδες να επανέλθουν στον αρχικό προορισμό δηλ. την  Πρέβεζα.  Ο Βαρνακιώτης αποφεύγει την δολοφονία του, την πρώτη φορά που είχε βρεθεί μόνος χωρίς τα παλικάρια του. Πρέπει να αποφύγει και τον θάνατό του από τους Αγάδες πριν φτάσει στην Πρέβεζα.  Κρυφά επικοινωνεί με τον Γαρδικιώτη Γρίβα και λίγο μετά την Βόνιτσα, Ελληνικά στρατεύματα υποχρεώνουν τους Αγάδες να περάσουν στην Πρέβεζα χωρίς τον Βαρνακιώτη.

Ποιος είχε στήσει την ενέδρα;

Οι ομάδες που είχαν κάνει καρτέρι στον Βάλτο της Αμφιλοχίας αποδείχθηκε ότι ήταν ελεγχόμενες από τον Αρχιστράτηγο Τζωρτζ. Εκ μέρους του Τζωρτζ υποστηρίχθηκε ότι οι ομάδες αυτές έδρασαν μόνες τους και είχαν σκοπό όχι τον Βαρνακιώτη αλλά τα λάφυρα των Αγάδων. 

1828 - Πολιορκία Βόνιτσας 

Μετά την πολιορκία της Βόνιτσας και την κατάληψή της πόλης, το κάστρο της Βόνιτσας παρέμεινε στους Τούρκους, με την διπλωματική στήριξη των Άγγλων, που δεν ήθελαν το νέο Ελληνικό Κράτος να φτάσει στα Ιόνια νησιά. 

Σχέδιο Βαρνακιώτη για κατάληψη – παράδοση του Κάστρου

    Επειδή το κάστρο της Βόνιτσας τροφοδοτούνταν μέσω πλοίων που έρχονταν από Άρτα και Πρέβεζα, ο Βαρνακιώτης εφαρμόζει ένα σχέδιο περιορισμού των ανεφοδιασμών με εμπόδιση λιμενισμού των πλοίων, ενώ ταυτόχρονα άρχισε διαπραγματεύσεις για την παράδοση του Κάστρου..

Απονομή αξιωμάτων στον Βαρνακιώτη

Το 1830 ο Βαρνακιώτης ορίζεται Πρόεδρος στο Στρατιωτικό Δικαστήριο της Δυτικής Ελλάδας. Τον επόμενο χρόνο εκλέχτηκε πληρεξούσιος της επαρχίας Ξηρομέρου στην Ε' Εθνική Συνέλευση. Τέλος το 1836 με την απονομή νέων βαθμών του απονεμήθηκε από το βασιλιά 'Οθωνα ο βαθμός του αντισυνταγματάρχη. 

Ο θάνατος του Βαρνακιώτη

Στις 28 Ιανουαρίου 1842  πεθαίνει στο Μεσολόγγι.

     Πριν κλείσουμε το άρθρο μας, πρέπει να τοποθετηθούμε σε όσα λέχθηκαν και μάλιστα σε ορισμένους όσα μπορεί να πρωτοδιάβασαν  σε αυτό το άρθρο.

     Από την  ιστορία που μας έχουν διδάξει, έχει δημιουργηθεί στους περισσότερους από εσάς μια εικόνα για τους ήρωες του 1821. Από τα διάφορα σημεία της Ιστορίας, παρουσιάστηκαν έγγραφα ή έργα Ελλήνων αγωνιστών του 1821, που μπορεί να σας αποκλίνουν από την εικόνα που μέχρι τώρα έχετε για τον καθένα αγωνιστή. 

     Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τους παράγοντες εκείνης της εποχής και κυρίως το αν οι ήρωες του 1821 ήταν Άγιοι, σήμερα δεν θα είχαμε την ελευθερία μας, αλλά ένα μεγαλύτερο αριθμό από μοναστήρια. 

       Αυτή η ιδιομορφία τους, αυτό το απροσδόκητο στην συμπεριφορά τους, συντέλεσε στο να απελευθερωθεί η πατρίδα μας και εμείς σήμερα να ζούμε με δυνατότητα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ.

Τιμή και δόξα στους αγωνιστές του 1821. 

Τιμή και δόξα σε κάθε άνθρωπο που θυσιάζεται για τα ιδανικά της ελευθερίας.

ΑΘΑΝΑΤΟΙ