Ο "Αχυρένιος" ή "Γληγοράκης": Αποκριάτικο θρηνητικό δρώμενο αναγέννησης στη Βόνιτσα

[πρώτη δημοσίευση: Ελένη Ψυχογιού, "Μαυρηγή" και Ελένη. Τελετουργίες θανάτου και αναγέννησης, Ακαδημία Αθηνών, Δημοσιεύματα Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας αρ. 24, Αθήνα 2008, σ. 281-285]

-Οι φωτογραφίες τραβηγμένες από την γράφουσα. 

Η Ελένη Ψυχογιού γεννήθηκε το 1946 και μεγάλωσε στα Λεχαινά Ηλείας. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στη Φιλοσοφική Σχολή (1964-1968), από όπου πήρε πτυχίο ιστορίας και αρχαιολογίας (1969). Από το 1972 έως το 2006 εργάστηκε ως ερευνήτρια στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.

ΑΧΥΡΕΝΙΟΣ / ΓΛΗΓΟΡΑΚΗΣ

Βόνιτσα 2001, Καθαρή Δευτέρα,  πάνω και κάτω: δωρεάν διανομή αχνιστών μυδιών του Αμβρακικού στους συμμετέχοντες στο Καρναβάλι. 

       Στο πλαίσιο του Βονιτσάνικου καναβαλιού, την Καθαρή Δευτέρα πραγματοποιείται στη Βόνιτσα (όπως και άλλού, αντίστοιχα έθιμα) το θρηνητικό δρώμενο «Γληγοράκης» ή «Αχυρένιος», την κυριότητα του οποίου διεκδικούν οι κάτοικοι της συνοικίας της Μπούχαλης, ιδιαίτερα οι ψαράδες, οι οποίοι και το επιτελούν κάθε καθαρή Δευτέρα. Αποτελεί το πρώτο και κεντρικό «άρμα» της καρναβαλικής παρέλασης σατιρικών αρμάτων, πάνω στο οποίο τοποθετείται ο φαλλικός καρνάβαλος-Γληγοράκης/Αχυρένιος ως βαριά άρρωστος,  ετοιμοθάνατος.

Βόνιτσα 2001, Καθαρή Δυτέρα. Δημόσια, υπαίθρια συνεστίαση με νηστήσιμα τρόφιμα που προσφέρονταν δωρεάν από το Δήμο

Βόνιτσα, καρναβάλι Καθαρής Δευτέρας 2001. Αυτοσχέδια αφίσα  στολίζει εορταστικά τον κεντρικό δρόμο της πόλης με απεικόνιση γυναίκας-φετιχ που συνάδει, παράλληλα με τη φαλλική, και  με τη θηλυκή διάσταση του ερωτικού και γονιμικού  συμβολισμού του καρναβαλιού

  

      Ο επικείμενος θάνατος του "Αχυρένιου"  συσχετίζεται κάθε χρόνο θεατρικά και κριτικά/σατιρικά με κάποια διαφορετική τραγική αφορμή της ιστορικής και πολιτικής επικαιρότητας, διεθνούς ή εθνικής (π.χ. πυρηνική έκρηξη στο Τσερνομπίλ, πόλεμος στη Σερβία, ιός του έιτζ, ο Ανδρέας Παπανδρέου ετοιμοθάνατος στο νοσοκομείο, πείνα από οικονομική λιτότητα, κ.ά.), την οποία επικαιρότητα και διακωμωδούν μέσω της θεατρικής αυτής επιτέλεσης , συνδυαστικά και με την τοπική κοινωνική και πολιτική συγκυρία............

 

Βόνιτσα 2001, το άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη. Από πάνω προς τα κάτω, όλες οι πλευρές του υπό κατασκευή άρματος με τις καυστικές, σεξιστικές σατιρικές επιγραφές και τα αντιαμερικανικά-αντινατοϊκά σχόλια που εξέφραζαν το κοινό αίσθημα για τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί εκείνη την εποχή

    Μπάλες σανού γύρω από τον «μαύρο» Αχυρένιο, σημειοδοτούν τη χθόνια και αχυρένια του προέλευση, καθώς και τη σχέση του με τη Γη, τα δημητριακά, ως ετήσιου, αναγεννητικού εραστή της "Μαυρηγής". Το εναλλακτικό όνομα Γληγοράκης, φέρει  προφανή τη σημασία της επιτάχυνσης και τη σχετική μαγική δυναμική, για την επίσπευση φαίνεται της επίτευξης του ευετηρικού ζητούμενου του δρώμενου, δηλαδή την καλοχρονιά και ειδικότερα τη γρήγορη και επιτυχή ανάπτυξη και ωρίμανση των δημητριακών, που μόλις προβάλλουν τρυφερά ακόμα από τη γη, τούτη την εποχή.

Βόνιτσα 2001, το άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη. Μεταμφίεση του  άνδρα που θα υποδυθεί την θρηνούσα μάνα (αριστερά), καθώς φοράει την περούκα με τα μακριά, γκρίζα μαλλιά

Βόνιτσα 2001, το άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη, τελειωμένο, προσδένεται στο σκεπασμένο με κλαδιά ελιάς τρακτέρ που θα το σύρει κατά την παρέλαση.

      Το όλο "δράμα" της αναπαράστασης του θανάτου του "Γληγοράκη" παίζεται με αυτοσχέδια σκηνοθεσία πάνω σε ένα καρναβαλικό άρμα που το σέρνει ένα τρακτέρ, όπως και τα υπόλοιπα άρματα της παρέλασης. Πάνω στη μετακινούμενη  αυτή σκηνή, παίζει ο θίασος, διαφορετικός κάθε χρόνο ως προς τα πρόσωπα που συμμετέχουν, τα σκηνικά και τις μεταμφιέσεις, αφού το δρώμενο είναι "ζωντανό", αυτοσχέδιο, επιτελούμενο κάθε χρόνο αυθόρμητα και εθιμικά, "καθ' έξιν", χωρίς να καθοδηγείται από συγκεκριμένα αρμοδίως επίσημα πρόσωπα ή φορείς.

Βόνιτσα 2001, το άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη. από αριστερά ο ετοιμοθάνατος στρατιώτης στον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο  "Γληγοράκης", οι γιατροί, η πενθούσα μάνα, οι παπάδες

       Ο θίασος περιλαμβάνει τον μελλοθάνατο, θνήσκοντα "Γληγοράκη", τους "γιατρούς" που μάταια προσπαθούν να τον σώσουν, τη θρηνούσα "μάνα" του και τους παπάδες που ψάλλουν τη "νεκρώσιμη ακολουθία". Μεταξύ όλων αυτών των μεταμφιεσμένων γιατρών, των παπάδων, των στρατιωτών, των αρμάτων μάχης, των εργαλείων του χειρουργείου −κ.ά., ανάλογα με το "σενάριο"−, που συναπαρτίζουν το σκηνικό, το θίασο και την όλη αναπαράσταση του δράματος, εκτός από το ρόλο του Γληγοράκη, κεντρικός είναι και ο ρόλος της θρηνούσας μάνας του Γληγοράκη. Τον παίζει ένας άντρας μεταμφιεσμένος γυναικεία, ως παραδοσιακή, μαυροφορεμένη «γριά» μάνα, που ανασπά θρηνώντας τα μακριά λευκά μαλλιά της, "σκούζει" και τον μοιρολογάει με παρωδία μοιρολογιού. 

Βόνιτσα 2001, το άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη. Η "μάνα" θρηνεί τον Γληγοράκη τραβώντας τα μαλλιά της, μια διαχρονικά τυπική χειρονομία που δηλώνει και αναπαραστατικά το θρήνο.

Σκηνή θρήνου από τις μυκηναϊκές πήλινες  «Λάρνακες της Τανάγρας». Αναπαράσταση θρηνωδών. Η μοιρολογίστρα αριστερά με τα δυο τηςχέρια ανασηκωμένα στο κεφάλι "τραβομαλλιέται"  θρηνώντας (πηγή: CAVANΑGH-MEE, 1995, “Mourning Before and After the Dark Age”, στο C. Morris (edit.), Klados, Essays in Honour of J. N. Coldstream, BICS, Suppl. 63).

       Το μοιρολόισμα γίνεται αντιφωνικά με τα άλλα μέλη του θιάσου πάνω στο άρμα, που ως «χορός» εκφωνούν κυρίως σε απαγγελία σατιρικά μοιρολόγια, αλλά πάνω στον επιτελεστικό τρόπο του πραγματικού τοπικού γυναικείου θρήνου και με τη δέουσα ανατρεπτικά γελοία, καρναβαλική βωμολοχική υπερβολή. 

       Τα σατιρικά/βωμολοχικά λόγια του «θρήνου» συντίθενται επίκαιρα, πλην πάνω στα παραδοσιακά χνάρια και τα ποιητικά μοτίβα των τραγουδιών και των μοιρολογιών, κατά κανόνα από τους ίδιους τους καρναβαλιστές-ηθοποιούς (συμπεριλαμβάνουν και στίχους που απαγγέλλονται στις Αγραπνιές  ή/και στίχους από τοπικά δημοτικά τραγούδια και μοιρολόγια) ή γράφονται από κάποιο ταλαντούχο άτομο της κοινότητας.       Με βάση αυτό το κείμενο και δικούς της αυτοσχεδιασμούς της στιγμής, δίνει τη θρηνητική της παράσταση η «μάνα» του θνήσκοντα Γληγοράκη.

     Πίσω από το συγκεκριμένο άρμα έπεται και ένα πολύ μικρότερο, πάνω στο οποίο είναι το φέρετρο με τον πεθαμένο πλέον Γληγοράκη και ακολουθούν τα υπόλοιπα σατιρικά άρματα της καρναβαλικής παρέλασης. Η πομπή διέρχεται από τους κεντρικούς δρόμους και την παραλία, όπου είναι συγκεντρωμένοι οι κάτοικοι και οι επισκέπτες για να παρακολουθήσουν συμμετοχικά, με γέλια και πειράγματα, τα καρναβαλικά άρματα. 

   Καταλήγει στην κεντρική πλατεία της Βόνιτσας στη συνοικία "Κόκκινος", οπότε ο φαλλικός νεκρός Αχυρένιος/Γληγοράκης ανασταίνεται και μετά καίγεται επιτόπου το αχυρένιο ομοίωμα του και ακολουθεί συλλογικός χορός.

Βόνιτσα 2001, το άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη. Όλος ο θίασος επί σκηνής "παίζει" το δράμα, ενώ ο κόσμος παρακολουθεί.

Βόνιτσα 2001, το άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη. Το δεμάτι με το σανό, οι φαλλικές κάννες των όπλων  η επιγραφή "ο σπορέας σπέρνει θάνατο", τα stealth που τον πλήγωσαν θανάσιμα, στην πρόσοψη του άρματος.

       Το δρώμενο του «Αχυρένιου» το παρακολούθησα, το φωτογράφισα και το videoσκόπησα στη Βόνιτσα κατά την Καθαρή Δευτέρα του 2001. Ο "Γληγοράκης" εκείνη τη χρονιά αναπαριστάνεται ως  θύμα του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο (1999) και κείτεται πληγωμένος από τις βόμβες των αεροπλάνων και ετοιμοθάνατος πάνω σε άρμα μάχης, με τρεις τεράστιες κάννες όπλου να προβάλλουν φαλλικά ανάμεσα από τα σκέλη του. Η επιγραφή "Ο σπορέας σπέρνει θάνατο" τοποθετημένη εμπρός από τον "Γληγοράκη" και πανω από την μπάλα του σανού, ως επικεφαλίδα του όλου άρματος, δίνει επιγραμματικά το συμβολικό νόημα του δρώμενου, συνδυάζοντας τη φαλική δύναμη, τα σιτηρά, το θάνατο, την αναγέννηση. 

Βόνιτσα 2001, το άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη. Οι χειρούργοι γιατροί που προσπαθούν μάταια να σώσουν τον ετοιμοθάνατο "Γληγοράκη".

     Πίσω του νοσοκομειακοί γιατροί και νοσοκόμοι προσπαθούν μάταια να τον σώσουν ενώ η μαυροφορεμένη μάνα του τον μοιρολογάει "σκούζοντας και μαλλιοτραβιώντας". Τρεις παπάδες διαβάζουν τη "νεκρώσιμη ακολουθία". 

Βόνιτσα 2001. Οι "παπάδες" που ψάλλουν τη "νεκρώσιμη ακολουθία" πάνω στο άρμα του "Αχυρένιου/Γληγοράκη"

      Την πολιτικο-κοινωνική διάσταση του δράματος, πέρα από τα λόγια του θρήνου και τη μιμική αναπαράσταση, συμπληρώνουν οι τσουχτερές, βωμολοχικές πολιτικές και σεξιστικές κρίσεις και τα σχόλια που, εκφράζοντας την τότε διαμορφωμένη λαϊκή κοινή γνώμη σχετικά με αυτό τον πόλεμο, αναγράφονται πάνω στο πανί που περιβάλλει το άρμα. Τα υπόλοιπα άρματα που συμμετέχουν στην καρναβαλική παρέλαση μαζί με αυτό του "Γληγοράκη/Αχυρένιου", συμπληρώνουν την κοινωνική κριτική και τη σάτιρα, αναπαριστώντας και διακωμωδώντας καυτά θέματα της τοπικής και άλλης επικαιρότητας.  

Βόνιτσα. Από τα άρματα που συμμετείχαν στο καρναβάλι του 2001: επάνω:  η κατασκευή του άρματος που θα φιλοξενήσει την αναπαράσταση του  "βλάχικου γάμου" (εμπρός η  καλύβα και πίσω το εκκλησάκι του "αγίου Βαλεντίνου").  Οι νομάδες κτηνοτρόφοι  παραχείμαζαν μέχρι πριν λίγες δεκαετίες στον κάμπο του Δήμου Ανακτορίου, μεταξύ Ζαβέρδας και Βόνιτσας, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν εγκατασταθεί πλέον μόνιμα στη Βόνιτσα. Στην κάτω φωτ.:  ο "βλάχικος γάμος"  με τον γονιμικό συμβολισμό που φέρει στο πλαίσιο της Αποκριάς, όπως παίζεται με τον θίασο σε δράση πάνω στο άρμα.

Βόνιτσα. Από τα άρματα που συμμετείχαν στο καρναβάλι του 2001: το χαρέμι με τους σεξουαλικούς-γονιμικούς συμβολισμούς του όσο και με τις ιστορικές μνήμες που μεταφέρει, αποτελεί ένα από τα προσφιλή θέματα σε όλα τα καρναβάλια. Πάνω η κατασκευή του άρματος  και κάτω ο θίασος πάνω στο άρμα σε δράση.

Βόνιτσα. Από τα άρματα που συμμετείχαν στο καρναβάλι του 2001: το νωπό ακόμα τότε σκάνδαλο του χρηματιστήριου σατιρίζεται στο υπό κατασκευή εδώ άρμα.

Βόνιτσα. Τα άρματα της καρναβαλικής παρέλασης συγκεντρωμένα στην ανατολική είσοδο της πόλης, πριν ξεκινήσουν την παρέλαση. Στο βάθος το βουνό του "Αμαδαρού" με τα λατομεία (δεξιά) που αναφέρονται στον παρακάτω δημοσιευόμενο σατιρικό "θρήνο".

       Οι δημοσιευόμενες εδώ σχετικές φωτογραφίες είναι από  την συμμετοχική μου παρατήρηση του δρώμενου κατά το 2001. Δυστυχώς η απομαγνητοφώνηση του συγκεκριμένου «θρήνου» δεν έχει καταστεί  δυνατή λόγω και της δυσκολίας που παρουσιάζει από τους παράλληλους δυνατούς καρναβαλικούς θορύβους, τα γέλια και την οχλαγωγία. 

      Δημοσιεύω ωστόσο εδώ,  ενδεικτικά για το πώς συντίθενται οι καρναβαλικοί αυτοί θρήνοι,  απόσπασμα του «θρήνου του Αχυρένιου» από το καρναβάλι του 1986, το οποίο βεβαίως σχετίζεται με το θέμα του "Γρηγοράκη" και με την πολιτική και την τοπική κοινωνική επικαιρότητα εκείνης της χρονιάς, ωστόσο παραμένει εν πολλοίς επίκαιρο. Το συνέλεξε και το κατέγραψε μαζί με άλλους "θρήνους" καθώς και με ιστορικά και λαογραφικά σχόλια ο Βονιτσάνος Στέφανος Κουκουβίνος, σε μια φωτοτυπική έκδοση, η οποία και μοιραζόταν επιτόπου, στο καρναβάλι του 2001, όπου συμμετείχα.

       Το φωτοτυπημένο αντίτυπο του φυλλάδιου (πάνω το εξώφυλλο και κάτω η πρώτη σελίδα) που μοιραζόταν στο καρναβάλι του 2001, όπου ο Σ. Κουκουβίνος πραγματεύεται τα σχετικά με το δρώμενο του "Αχυρένιου/Γληγοράκη"

Ο "ΘΡΗΝΟΣ" ΤΟΥ  ΓΛΗΓΟΡΑΚΗ το 1986

ΧΟΡΟΣ:

Λαέ της Βόνιτσας ωιμέ έσβησε το φεγγάρι

το ’φαγε η λιτότητα τ’ άμοιρο παλικάρι.

Γι αυτό ανοίξτε διάπλατα τα βουλωμένα αυτιά σας

να ακούσετε τα χάλια μας που είναι και δικά σας.

Σε τούτη τάβλα πού ’μαστε σε τούτο το τραπέζι

το Γληγοράκη χάσαμε πού ’ταν σαν πετιμέζι.

Ήταν γλυκός ήταν κομψός είχε τις χάρες όλες

εμίλαγε τα βλάχικα δεν πέταγε παρόλες

και με τα τσαρουχάκια του το ’παιζε πανκ-γιεγιές

αντράκι με τα ούλα του αληθινός κεφτές.

Για χαρακίρι έπινε κουτάκια με πινέζες

και πούλησε τα πρόβατα για τις Φιλιπινέζες.

ΜΑΝΑ:

−Αλί αλί και τρισαλί αλίμονο Γληγόρη

που κοροϊδάρα πιάστηκες κι ας ήσουν από σόι.

ΧΟΡΟΣ:

Για ιδές καιρό που διάλεξε ο Χάρος να σε πάρει

τώρα που Δήμος γίναμε και το ’χουμε καμάρι.

Ποιος απ’αυτούς που σπρώχνονται να μπουν στη Δημαρχία

όταν εσύ θα ήσουνα θα ’θελε τα πρωτεία;

Τώρα που χάθηκες εσύ όλοι θέλουν να γίνουν

Δήμαρχοι μέσ’στη Βόνιτσα να τρώνε και να πίνουν.

ΜΑΝΑ:

Ωιμέ ωιμέ Γληγόρη μου ποιον Δήμαρχο να βγάλω

αφού μέσ’στο κεφάλι τους έχουνε όλοι κάλο

κι αν δεν τον βγάλω όμως εγώ θα μου τον βγάλουν άλλοι

αφού πάντα η πρόταση απ’την Αθήνα έρχεται την πόλη τη μεγάλη.

ΧΟΡΟΣ:

Ένα πουλάκι κάθονταν επάνω στο Γληγόρη

και κοίταζε τη Βόνιτσα πού ’μοιζε με βαπόρι

άκουγε τον Αρμαδαρό έβλεπε την Ορνίτσα

κι απ’τα φουρνέλα τα πολλά του κόπηκ’η λαλίτσα

θέλει να βήξει δε μπορεί θέλει να τραγουδήσει

μα τα νταμάρια τ’άμοιρο το έχουνε μαδήσει.

Βγαίνει καπνός βγαίνει μπουχός γιατρέ απ’το Γληγόρη

πες μας να ζήσεις να χαρείς πώς έφυγε τ’αγόρι;

ΓΙΑΤΡΟΣ:

Αφού καπνός αφού μπουχός βγαίνει απ’τον αφαλό

νομίζω είμαι σίγουρος πως έφαγε τη σκόνη απ’τον Αμαδαρό.

ΜΑΝΑ:

Αλί αλί και τρισαλί αλίμονο στη μάνα

που ο καπνός τ’Αμαδαρού την έκανε … καμπάνα

ΧΟΡΟΣ:

Φύσα μαΐστρο δροσερέ και φέρε μας το πλοίο

να πάει χαιρετίσματα μέσ’το λιμενικό ταμείο

γιατί θρηνούν όλοι εκεί πού ’χασαν το Γληγόρη

κι από το κλάμα το πολύ χαθήκανε οι πόροι

έτσι τα φώτα σβήσανε κάτω στην παραλία

για να πενθήσουνε κι αυτοί με τ’άγρια θηρία.

ΜΑΝΑ:

Ωιμέ ωιμέ Γληγόρη μου θαλασσινό δελφίνι…

ΓΙΑΤΡΟΣ:

Κι εγώ νομίζω συμφωνώ αφού δεν έχει αίμα

σού ’πιε το αίμα η Δ.Ε.Η. και σ’έκανε πατίνι

τί να ’κανε; το πούλησε τ’ακούμπησε στο ρεύμα.

ΧΟΡΟΣ:

Ποια σκύλα μάνα σ’έστελνε Γληγόρη μου λεβέντη

μ ’ένα πλακάτ στα χέρια να διώξεις τον αφέντη

ποια σκύλα μάνα στό ’λεγε τα ΑΒΑΚΣ[1] πως θα φύγουν

φεύγεις εσύ καμάρι μου κι αυτοί τρώνε και πίνουν.

ΜΑΝΑ:

Αλί αλί και τρισαλί δεν είμαι στα καλά μου

Αμερικάνικο καρφί μπήκε στην κάμαρά μου…

ΓΙΑΤΡΟΣ:

Νομίζω πως στην πλάτη του φέρνει σήμα του Ν.Α.Τ.Ο.[2]

γι’ αυτό ξαπλώστε τον εδώ να δούμε και τον …πάτο.

ΧΟΡΟΣ:

Κοιμάται αστρί κοιμάται αυγή κοιμάται νιο φεγγάρι

βρε πούστη μήπως ήσουνα ο δράκος

που τις γυναίκες έπιανες απ’ τ’όμορφο ποδάρι;

Μήπως εσύ επήδαγες από τα παραθύρια

αφού μονάχα ήξερες να κάνεις μπανιστήρια;

Κι ως ήσουν ντούρος λάβρος και γιεγιές

σε είδαν και παλάβωσαν ακόμα κι οι γριές.

Σε έχασε η Μπούχαλη, Κόκκινος και Παζάρι

που κάθε βράδυ σ’ήθελαν και το ’χαν και καμάρι

αφού και άντρες λόγιασαν για σένα βρε τομάρι

κι ολονυχτίς περίμεναν να σου κρατούν φανάρι.

ΜΑΝΑ:

Αλί αλί και τρισαλί τι μού ’μελε να πάθω

Τ’όμορφο Γληγοράκη μου γριλάκια [=ηδονοβλεψία] να τον μάθω

αλίμονο Γληγόρη μου να πας από παλούκι

τώρα π’ανθίζουν τα κλαριά και κελαϊδούν οι κούκοι

τώρα ποιος φράχτες θα πηδά να πάψει η ανία

αφού οι άντρες μια ζωή όλοι μαζί την παίζουνε μέσα στα καφενεία.

ΓΙΑΤΡΟΣ:

Νομίζω τελειώσαμε τη διάγνωση μαζί

αφού δεν τόνε γιάτρεψε ούτε και το Ε.Σ.Υ.[3]

Αυτός πάντα γιατρεύονταν μ’απήγανο στο χέρι

τί τό ’θελε της κλινικής το δίκοπο μαχαίρι;

ΜΑΝΑ:

Τού ’πα και του παράγγειλα κατάπλασμα να βάλει

μα απ’το ξερό κεφάλι του τον ’σφάξαν σα δαμάλι

ΧΟΡΟΣ:

Τώρα γυναίκες κλάψ’τε τον και νιες μοιρολογήστε

με γέλια δίχως κλάματα τώρα εσείς γλεντήστε

γλεντήστε νιες γλεντήστε νιοι γλεντήστε να χαρούμε

κι ο ένας με τον άλλονε χρόνια πολλά να πούμε…[4]

       Για μια περισσότερο σφαιρική και διαχρονική προσέγγιση του θέματος, δείτε σε αυτό εδώ το blog και τα άλλα σχετικά με τη Βόνιτσα posts μου και επίσης σχετικά με το αποκριάτικο δρώμενο αναγέννησης στη Νέδουσα Μεσσηνίας, καθώς και το post "Μυκηναϊκά και σύγχρονα δρώμενα θανάτου και αναγέννησης" .

Βόνιτσα καθαρή Δευτέρα 2001. Η είσοδος των αρμάτων στην πόλη για την καρναβαλική παρέλαση

Βόνιτσα, Καθαρή Δευτέρα 2001. Από πάνω προς τα κάτω: kαι τα παιδιά συμμετέχουν στο καρναβάλι με τις μεταμφιέσεις τους

...................................

[1] Εννούνται τα AWACS, τα κατασκοπευτικά αεροπλάνα της αμερικανικής στρατιωτικής βάσης του Άκτιου.

[2] Αρχικά της Βορειοατλαντικής Στρατιωτικής Συμμαχίας.

[3] Αρχικά γράμματα για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

[4] Βλ. Κουκουβίνος 1998. Σημειώνω ότι κεφαλονίτικη εκδοχή του "Γρηγοράκη"  (ως γιατρού) παίζεται και στο Ληξούρι, σύμφωνα και με τη σχετική έρευνα του ερευνητή του ΚΕΕΛ   Πάρη Ποτηρόπουλου.