Μια σπάνια ξυλογραφία που απεικονίζει τον Ρήγα Φεραίο να ψάλλει τον Θούριο δημιούργησε η αείμνηστη χαράκτρια από το Αιτωλικό Βάσω Κατράκη για επετειακό λεύκωμα του 1943.
Πρόκειται για το έργο «Ο Ρήγας ψάλλει τον Θούριο» εμπνευσμένο από τον πίνακα του Γερμανού ζωγράφου Peter von Hess, το οποίο φιλοτέχνησε η Βάσω Κατράκη προκειμένου να δημοσιευθεί αποκλειστικά στο λεύκωμα που κυκλοφόρησε στις 25 Μαρτίου 1943 για την οικονομική ενίσχυση του αγώνα που έδιναν το 1943 το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ.
Πρόκειται για το έργο «Ο Ρήγας ψάλλει τον Θούριο» εμπνευσμένο από τον πίνακα του Γερμανού ζωγράφου Peter von Hess, το οποίο φιλοτέχνησε η Βάσω Κατράκη προκειμένου να δημοσιευθεί αποκλειστικά στο λεύκωμα που κυκλοφόρησε στις 25 Μαρτίου 1943 για την οικονομική ενίσχυση του αγώνα που έδιναν το 1943 το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ.
Το ιδιαίτερο κομψοτέχνημα της Βάσως Κατράκη έφερε στο φως της δημοσιότητας ο δημοσιογράφος Θανάσης Μπίκας με αφορμή τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 κάνοντας αναφορά στην άγνωστη ιστορία αυτής της σπουδαίας έμπνευσης της χαράκτριας από το Αιτωλικό.
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, από την σπίθα του Ρήγα Φεραίου με τον «Θούριο» έως την φλόγα του ξεσηκωμού και την...
Δημοσιεύτηκε από Θανάσης Μπίκας στις Πέμπτη, 25 Μαρτίου 2021
Το λεύκωμα με τίτλο «Από Τους Αγώνες του Ελληνικού Λαού» ήταν ένα μικρό, αλλά υποδειγματικής χαρακτικής και τυπογραφικής τέχνης λεύκωμα προς τιμήν του λαϊκού απελευθερωτικού αγώνα του ’21, ο οποίος ενέπνευσε το νέο απελευθερωτικό αγώνα.
Το λεύκωμα κυκλοφόρησε σε 1.000 αντίτυπα και πουλιόταν 500.000 δραχμές, οι οποίες πήγαιναν για την ενίσχυση του αγώνα. Το λεύκωμα αποτελούμενο από φύλλα χαρτιού διαστάσεων 25 Χ 18, διπλωμένα στα δύο, περιλάμβανε 8 ξυλογραφίες, χαραγμένες σε όρθιο ξύλο, διαστάσεων 13,3 Χ 9,5, όλες σε όρθιο σχήμα και τοποθετημένες στη μέσα δεξιά σελίδα του διπλωμένου χαρτιού, ενώ κάθε αριστερή σελίδα περιλάμβανε καλλιγραφημένα χειρόγραφα κείμενα, αγωνιστικού περιεχομένου, διακοσμημένα με αρχιγράμματα και υποσέλιδα «κοσμήματα», χαραγμένα κι αυτά σε όρθιο ξύλο και τυπωμένα με κεραμιδί μελάνι. Το εξώφυλλο ήταν με δίχρωμο (μαύρο – κόκκινο) χάραγμα, με τον τίτλο και τα άλλα διακριτικά της έκδοσης.
Το λεύκωμα κυκλοφόρησε σε 1.000 αντίτυπα και πουλιόταν 500.000 δραχμές, οι οποίες πήγαιναν για την ενίσχυση του αγώνα. Το λεύκωμα αποτελούμενο από φύλλα χαρτιού διαστάσεων 25 Χ 18, διπλωμένα στα δύο, περιλάμβανε 8 ξυλογραφίες, χαραγμένες σε όρθιο ξύλο, διαστάσεων 13,3 Χ 9,5, όλες σε όρθιο σχήμα και τοποθετημένες στη μέσα δεξιά σελίδα του διπλωμένου χαρτιού, ενώ κάθε αριστερή σελίδα περιλάμβανε καλλιγραφημένα χειρόγραφα κείμενα, αγωνιστικού περιεχομένου, διακοσμημένα με αρχιγράμματα και υποσέλιδα «κοσμήματα», χαραγμένα κι αυτά σε όρθιο ξύλο και τυπωμένα με κεραμιδί μελάνι. Το εξώφυλλο ήταν με δίχρωμο (μαύρο – κόκκινο) χάραγμα, με τον τίτλο και τα άλλα διακριτικά της έκδοσης.
Η επεξεργασία της έκδοσης έγινε στο εργαστήρι του γλύπτη Μέμου Μακρή. Τις ξυλογραφίες 1 και 5 φιλοτέχνησε η Βάσω Κατράκη. Οι 4 και 6 η Λουκία Μαγγιώρου. Η 3, τα χαραγμένα χειρόγραφα κείμενα και τα κόκκινα διακοσμητικά, ο Γιώργος Βελισσαρίδης. Οι 2,7, και 8 ο Α. Τάσσος. Το λεύκωμα, που τυπώθηκε μέσα στις συνθήκες της κατοχής και σε παράνομο τυπογραφείο του ΕΑΜ, αποτέλεσε αληθινό εκδοτικό κατόρθωμα.
Στην έξω πλευρά κάθε διπλωμένου χαρτιού ένας τίτλος – επίσης χαραγμένος – σηματοδοτούσε το περιεχόμενο των δύο μέσα σελίδων που σχημάτιζε το διπλωμένο χαρτί. Το πρώτο δίφυλλο τιτλοφορούνταν «Ρήγας ο Βελεστινλής». Στην αριστερή μέσα σελίδα ένα τετράστιχο του «Θούριου» του Ρήγα κοσμούνταν με δυο ανθοδέσμια, ενώ η δεξιά σελίδα με ένα χαρακτικό που εικόνιζε μια μάχη Ελλήνων – Οθωμανών. Το δεύτερο δίφυλλο τιτλοφορούνταν «Ελεύθεροι πολιορκημένοι» και περιλάμβανε ένα πεντάστιχο του ομώνυμου σολωμικού ποιήματος και ένα χαρακτικό για το Μεσολόγγι. Το τρίτο δίφυλλο, με τίτλο «Αλβανία», υμνούσε τον αγώνα των γυναικών στο Αλβανικό μέτωπο. Το τέταρτο δίφυλλο, με τίτλο «Η πείνα» σηματοδοτούσε τον αγώνα για την επιβίωση του λαού μας στη γερμανική κατοχή. Το δίφυλλο «Στ’ αντάρτικα» εικόνιζε μια «μνημειώδη» μάνα – τη μάνα Λαό – με δυο παιδιά στην προστάτιδα αγκαλιά της. «Αγωνίζονται για λευτεριά και δίκηο», τιτλοφορούνταν το δίφυλλο για τους εκτελεσμένους λαϊκούς ήρωες. Το δίφυλλο «Οι μελλοθάνατοι» εικόνιζε την διαδήλωση του ΕΑΜ ενάντια στην επιστράτευση. Και το τελευταίο, με τίτλο «Στης Κρήτης», τον αγώνα του κρητικού λαού ενάντια στο Γερμανό κατακτητή.
Αυτό το μεγάλης ιστορικής σημασίας, αλλά και μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, λεύκωμα, για πρώτη φορά επανακυκλοφόρησε το 1977 σε πιστά ανάτυπα από τις εκδόσεις «Ολκός».
Στην έξω πλευρά κάθε διπλωμένου χαρτιού ένας τίτλος – επίσης χαραγμένος – σηματοδοτούσε το περιεχόμενο των δύο μέσα σελίδων που σχημάτιζε το διπλωμένο χαρτί. Το πρώτο δίφυλλο τιτλοφορούνταν «Ρήγας ο Βελεστινλής». Στην αριστερή μέσα σελίδα ένα τετράστιχο του «Θούριου» του Ρήγα κοσμούνταν με δυο ανθοδέσμια, ενώ η δεξιά σελίδα με ένα χαρακτικό που εικόνιζε μια μάχη Ελλήνων – Οθωμανών. Το δεύτερο δίφυλλο τιτλοφορούνταν «Ελεύθεροι πολιορκημένοι» και περιλάμβανε ένα πεντάστιχο του ομώνυμου σολωμικού ποιήματος και ένα χαρακτικό για το Μεσολόγγι. Το τρίτο δίφυλλο, με τίτλο «Αλβανία», υμνούσε τον αγώνα των γυναικών στο Αλβανικό μέτωπο. Το τέταρτο δίφυλλο, με τίτλο «Η πείνα» σηματοδοτούσε τον αγώνα για την επιβίωση του λαού μας στη γερμανική κατοχή. Το δίφυλλο «Στ’ αντάρτικα» εικόνιζε μια «μνημειώδη» μάνα – τη μάνα Λαό – με δυο παιδιά στην προστάτιδα αγκαλιά της. «Αγωνίζονται για λευτεριά και δίκηο», τιτλοφορούνταν το δίφυλλο για τους εκτελεσμένους λαϊκούς ήρωες. Το δίφυλλο «Οι μελλοθάνατοι» εικόνιζε την διαδήλωση του ΕΑΜ ενάντια στην επιστράτευση. Και το τελευταίο, με τίτλο «Στης Κρήτης», τον αγώνα του κρητικού λαού ενάντια στο Γερμανό κατακτητή.
Αυτό το μεγάλης ιστορικής σημασίας, αλλά και μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, λεύκωμα, για πρώτη φορά επανακυκλοφόρησε το 1977 σε πιστά ανάτυπα από τις εκδόσεις «Ολκός».
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο