Σπύρος Μήτσης: Επικαιροποίηση μιας παλιάς πρότασης … για το φωτισμό του «Πύργου Αλυζίας»

α) φωτογραφία

Πηγή: Σελίδα Facebook 

«Φίλοι Μνημείων Αλυζίας». 

Γράφει ο Σπύρος Μήτσης. 

Με αφορμή το φωτισμό του Ιερού Βράχου και των μνημείων της Ακρόπολης να υπενθυμίσουμε πως στα προεκλογικά προγράμματα των υποψήφιων δημάρχων, τόσο στον πρώην Δήμο Αλυζίας («Καποδιστριακός») όσο και στο νυν Δήμο Ξηρομέρου («Καλλικρατικός»), τονίζεται η αναγκαιότητα της αναβάθμισης των υποδομών στα αρχαιολογικά και θρησκευτικά μνημεία, καθώς και η ανάδειξή τους (…).... 

Για τον «Πύργο Αλυζίας» επισημαίνεται ιδιαίτερα η αναγκαιότητα της προστασίας-αναστήλωσης (είναι ετοιμόρροπος) και της ανάδειξής του με «φως ελπίδας και πολιτισμού» … 

Με λίγα λόγια όλοι τους είχαν καλές –προγραμματικές- προθέσεις μέχρι τη μέρα της ανάληψης των δημαρχιακών τους καθηκόντων. Από την επομένη κιόλας όλα ξεχνιούνταν. Κανένας και ποτέ δήμαρχος ή καθ’ ύλη αρμόδιος αντιδήμαρχος δεν αναλάμβανε την ευθύνη να εργαστεί σοβαρά με αυτό το σπουδαίο έργο, αλλά και την ανάδειξη των άλλων μνημείων της περιοχής μας. (…) 

Η νέα Δημοτική Αρχή για να προστατέψει και να αναδείξει τον ιστορικό και θρησκευτικό πλούτο της περιοχής μας υπόσχεται -προγραμματικά- πως θα κάνει μία σειρά από έργα (….). 

Και για τον «Πύργο Αλυζίας», το εμβληματικό μνημείο της περιοχής, επισημαίνει και υποστηρίζει πώς πρέπει να αναβαθμιστεί το γρηγορότερο (Προστασία και ανάδειξη ) 

(…) 

Κύριε, Δήμαρχε, 

«οἱ καιροὶ οὐ μενετοί» 

Έχουμε τη γνώμη πως το σημαντικότερο πολιτιστικό έργο που πρέπει να γίνει κατά προτεραιότητα 

-μετά το «Καστρί»- είναι ο φωτισμός του «Πύργου Αλυζίας», καθώς και η κατασκευή μονοπατιού, προκειμένου να εξασφαλιστεί η προσβασιμότητα στον ιστορικό χώρο με απόλυτη ασφάλεια. 

Ένα τέτοιο καινοτόμο έργο - ανάδειξη του Πύργου και του περιβάλλοντος χώρου .. και με διαμόρφωση ασφαλούς χώρου στάθμευσης- θα συμβάλλει και στην αναβάθμιση της εικόνας του Αρχοντοχωρίου (φως ελπίδας…), στην ανάπτυξη των κοινοτήτων του πρώην Δήμου Αλυζίας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Ξηρομέρου. 

Κύριε, Δήμαρχε, 

Στους δύσκολους καιρούς (…) είναι πολύ σημαντικό ο δήμος να μπορεί να προσφέρει στους κατοίκους και τους επισκέπτες του, το φως της Ελπίδας και του Πολιτισμού. 

Με σεβασμό και εκτίμηση στο πολύ δύσκολο κοινωνικό έργο που επιτελείτε, 

ευελπιστούμε στη θετική σας ανταπόκριση! 

«Φίλοι Μνημείων Αλυζίας» 

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΑΛΥΖΙΑΣ 

Ο "Πύργος" είναι ένας από τους ελάχιστα σωζόμενους αρχαίους Πύργους της Αιτ/νίας και ο μοναδικός στη Δυτική Στερεά. Λέγεται πως τον έχτισαν οι αρχαίοι Αλύζιοι για να ελέγχουν το πέρασμα του αρχαίου δρόμου(φαραγγιού) αλλά και για να εποπτεύουν τα παράλια του Ιονίου Πελάγους. (από το σημείο αυτό πέρασαν στρατοί: Ακαρνάνες, Αιτωλοί, Αθηναίοι, Σπαρτιάτες, Ηπειρώτες, Μακεδόνες, Ρωμαίοι, Βυζάντιοι, Σλάβοι, Φράγκοι, Τούρκοι, Αλβανοί , Γερμανοί.... )

Ο Πύργος είναι τετραγωνικός και είναι χτισμένος πάνω σε βραχώδες ύψωμα. Ο επισκέπτης που θα τον πλησιάσει θα παρατηρήσει πως ο χώρος είναι πολύ στενός( χωράει περίπου 4-5 άτομα) και απότομος. Κατά τους Lawrence(1979), Heuxey(1860), και Murray έχει ύψος 6,30 μ. Το δε πλάτος και μήκος είναι 5, 60 μ. (τετράγωνη βάση). Το πέρασμα για την είσοδο στον Πύργο γίνεται από τη ΝΔ πλευρά. Η είσοδος γίνεται από τη ΝΑ πλευρά. Η πόρτα εισόδου έχει ύψος 3 μ. και πλάτος 1, 65 μ. Προσοχή, η πέτρα πάνω από την τρίτη(3η) στρώση είναι ετοιμόρροπη και " ένας ισχυρός σεισμός πιθανόν να είναι και η αιτία κατάρρευσής του." (Α.Πορτελάνος)

O Xeuzey(1880) υποστηρίζει πως " πιθανόν ο Πύργος εσωτερικά να είχε δύο πατώματα, και οι ελαφρά οπλισμένοι τοξότες, με τη βοήθεια κάποιας καταπακτής θα ήταν στον πάνω όροφο. Το πάτωμα θα στηριζόταν με ξύλινους δοκούς στην εξοχή της δεύτερης στρώσης. Λαξεύματα στους τοίχους φανερώνουν την ύπαρξη μίας δοκού 0,5 μ. πάχους. Επίσης στον Πύργο βλέπουμε τα παράθυρα και τις πολεμίστρες που ήταν και στις τέσσερις πλευρές του..

Ο Murray (1980) καταγράφει κι αυτός 5 ισοϋψείς στρώσεις και ύψος- από τη βάση της πρώτης στρώσης- 5,3 μ. και εξωτερικές διαστάσεις 5,65 μ. Στην 4η στρώση αναφέρονται στενές τοξοθύρες, ανά δύο σε κάθε πλευρά, και άλλες δύο στη δεύτερη στρώση. Η λατόμευση των λιθοπλίνθων πρέπει να έγιναν από βράχους τοπικά (πίσω πλάτωμα). Γύρω από τον Πύργο υπάρχουν διασκορπισμένα κομμάτια από την κεραμοσκεπή του. Επίσης στο πίσω πλάτωμα υπάρχει μία λεξευτή λεκάνη υδρομάστευσης. ... Ο Πορτελάνος χρονολογεί τον Πύργο σε κάποια χρονολογία από τον 4ο, 3ο, 2ο αι. και θεωρεί ότι οι ιστορικές περιστάσεις των 30 χρόνων του τέλους του 3ου αι. συμβιβάζονται με έναν Πύργο. Θεωρεί εν ολίγοις ο Πύργος να έχει ιδρυθεί για μία Αιτωλική φρουρά η οποία θα φύλαγε το πέρασμα προς την Αλυζία, όταν ο Φίλιππος Ε' το 219 μετά την κατάληψη των Φοιτιών.. ήταν κυρίαρχος της περιοχής.

Επειδή ο Πύργος ανήκει στην ίδια κατηγορία με εκείνων του Αστακού και της Παλαίρου, αλλά και άλλων αντίστοιχων στην Αλυζία, θα μπορούσαμε να πούμε πως το έτος κτίσης μπορεί να φτάσει μέχρι και τον 4ο αι. την εποχή της κυριαρχίας του Μακεδόνα, επίγονου βασιλιά, Κασσάνδρου (320 π.χ.)...... κ ά.. 

· ΥΓ: Η φωτογραφίες είναι : α) του Αρχαιολόγου Φερδινάνδου Νωκ και προέρχεται από την βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Κολωνίας.- Η φωτογραφία αλιεύτηκε από το Facebook, Βασιλόπουλο Ξηρομέρου. β) Φωτογραφία της δεκαετίας του 1960, με φόντο τον Πύργο και τον αρχαίο «δρόμο της Ζάβιτσας». Τη φωτογραφία είναι του μετανάστη(Ν. Ζηλανδία) κ. Γεωργίου Μούτου, και την αλιεύσαμε από το μπλογκ «Κανδήλα το χωριό μας». (Για το σημείο αυτό ο αγρονόμος Αθανάσιος Ν. Παπαναστάσης, μας πληροφορεί, στην εφημερίδα «Αρχοντοχώρι», πως: «…. μεταξύ των πρώτου και δεύτερου πύργου(Παλιαϊανάση) χαράδρας και από το δυτικό της στόμιο, προς την ανατολική έξοδο στο τέρμα της δεξιάς πλαγιάς, κατά την αρχαιότητα υπήρχε δίοδος που τη διέσχιζε (αρχαίος δρόμος).Ήτανε το μοναδικό πέρασμα για την πεδιάδα της Αρχαίας Αλυζίας από το εσωτερικό της υπόλοιπης χώρας. Ίχνη της διόδου αυτής σώζονται μέχρι σήμερα ευδιάκριτα....) γ) Η τρίτη εξαίρετη φωτ. είναι αλιευμένη από το φωτ. αρχείο του Πάρη Φωτίου Παπαναστάση... ....) γ) Η τρίτη εξαίρετη φωτ. είναι αλιευμένη από το φωτ. αρχείο του Πάρη Φωτίου Παπαναστάση... 

· δ) οι υπόλοιπες φωτ. είναι από το φωτ. αρείο του Χρήστου Θωμά Πιτσινέλη και από το δικό μου πλούσιο ωτογραφικό αρχείο.... 

β) φωτογραφία

γ) φωτογραφία

δ) φωτογραφία

δ) φωτογραφία

δ) φωτογραφία