Αθ. Παπαδόπουλος: Πως θα σταματήσουμε να ζούμε με τους ΧΥΤΑ

*Ο χαιρετισμός του Προέδρου της ΠΕΔ στη συνάντηση με τον Γ.Γ. Διαχείρισης Αποβλήτων

Την αγωνία των Δήμων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας αλλά και τις διεκδικήσεις τους, παρουσίασε ο Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Δυτικής Ελλάδας, Αθανάσιος Παπαδόπουλος, στη συνάντηση με αντικείμενο τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό Αποβλήτων.....

Η συνάντηση, το Σάββατο, 18 Ιουλίου, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλη Γραφάκου, έγινε κατόπιν επιστολής πρόσκλησης της ΠΕΔ ΔΕ προς τον κ. Γραφάκο.

Στον χαιρετισμό του ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρθηκε στις καθυστερήσεις και την πρόοδο αντίστοιχα  που έχει σημειωθεί στην υλοποίηση των εργοστασίων επεξεργασίας αποβλήτων σε Αχαϊα-Ηλεία-Αιτωλοακαρνανία, στην προσπάθεια που καταβάλουν οι διαδημοτικοί φορείς διαχείρισης αποβλήτων στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ενώ τόνισε τις ανάγκες χρηματοδότησης ενεργειών ωρίμανσης και μελετών έργων πρόληψης  και χωριστής διαλογής αποβλήτων στους Δήμους.

Ειδικότερα ο Πρόεδρος της ΠΕΔ τόνισε:

Εκ μέρους της Περιφερειακής Ένωσης των 19 δήμων της Δυτικής Ελλάδας που έχω την τιμή να προεδρεύω σας καλωσορίζουμε στην πρωτεύουσα της Δυτικής Ελλάδας και ευχόμαστε να είναι παραγωγική και χρήσιμη η επίσκεψή σας εδώ ως Γενικός Γραμματέας Συντονισμού διαχείρισης αποβλήτων στο υπουργείο περιβάλλοντος.

Η επίσκεψή σας εδώ αφορά στην παρουσίαση του Νέου Εθνικού Σχεδιασμού Αποβλήτων. Η αναθεώρηση του σχεδιασμού αποτελεί αναμφίβολα μια σημαντική εξέλιξη για τη χώρα και την τοπική αυτοδιοίκηση, που καλείται να καλύψει το χαμένο έδαφος στη συμμόρφωσή της με τις εξελίξεις στον τομέα της κυκλικής οικονομίας και στην εξοικονόμηση της χρήσης πόρων που συμβαίνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη και στον κόσμο, όπου πόλεις, διαδημοτικοί σύνδεσμοι και περιφέρειες πρωτοστατούν στην βιώσιμη διαχείριση.

Αναμένουμε την παρουσίαση της Πρότασης του Υπουργείου για να μελετήσουμε τι καινούργιο κομίζει ως προς τον υφιστάμενο σχεδιασμό για να τοποθετηθούμε στη διαβούλευση που ξεκινά σύντομα, από τη σκοπιά της Περιφερειακής Ένωσης των Δήμων.

Επιτρέψτε μου όμως να σας εκθέσω ορισμένες βασικές παρατηρήσεις και προβληματισμούς ως προς το ρόλο που καλείται να παίξει η αυτοδιοίκηση στη διαχείριση απορριμμάτων.

Η επίσκεψή σας βρίσκει την αυτοδιοίκηση στη Δυτική Ελλάδα σε φάση αναδιοργάνωσης στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων. Έχει πλέον συγκροτηθεί ο ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Αποβλήτων στην Αχαΐα, και περιμένουμε τη γρήγορη δημοπράτηση της κατασκευής των Μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων (ΜΕΑ) και βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) στο Φλόκα της Δυτικής Αχαΐας.

Σημειώνονται όμως σημαντικές καθυστερήσεις. Πότε θα δημοπρατηθούν τα εργοστάσια; Αντίστοιχα σε Ηλεία προχωράει η κατασκευή του εργοστασίου επεξεργασίας της Τριανταφυλλιάς και στην Αιτωλοακαρνανία προχωρά η υλοποίηση των μονάδων επεξεργασίας.

Θα έχουμε την ευκαιρία να έρθουν στο βήμα όσοι συνάδελφοι θέλουν να αναφερθούν στην πρόοδο των έργων και στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.

Δυστυχώς όμως παρά την πρόοδο με τη δρομολόγηση των εργοστασίων κάθε άλλο παρά τελειώσαμε με τα θέματα διαχείρισης αποβλήτων. Ακόμα ζούμε με τους ΧΥΤΑ στα όρια τους, με μεταφερόμενες ποσότητες απορριμμάτων και με τον κίνδυνο για τους πολίτες και το προσωπικό λόγω της κακής κατάστασης των υποδομών συλλογής μεταφοράς και διάθεσης απορριμμάτων. Η κρίση του κορωνοϊού έχει αυξήσει το φόρτο εργασίας των υπηρεσιών καθαριότητας των Δήμων, ενώ έχει επιδεινωθεί το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης με την απόρριψη υλικών προστασίας. Νομίζουμε ότι ο τομέας της καθαριότητας είναι κρίσιμη υποδομή δημόσιας υγείας και ως τέτοια απαιτεί την πρόσθετη στήριξη από την Πολιτεία σε επαρκή βάση για να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία των υπηρεσιών είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία μελλοντικές κρίσεις.

Χρειάζεται να αναληφθεί εθνική προσπάθεια για τον περιορισμό της ρύπανσης και την επίτευξη των στόχων πρόληψης της δημιουργίας απορριμμάτων και ανακύκλωσης. Θα πρέπει επιτέλους να ληφθούν πρωτοβουλίες που να στοχεύουν στη συμμόρφωση των ρυπαντών και ρυπαινόντων επιχειρήσεων και παραγωγών και όχι μόνο σε τιμωρία των Δήμων που επωμίζονται το κόστος και το πρόβλημα διαχείρισης αποβλήτων.

Πιστεύουμε ότι χρειάζεται ουσιαστική στήριξη των Δήμων, ειδικά των μικρών των ορεινών και μειονεκτικών που αδυνατούν να ωριμάσουν τις υποδομές χωριστής συλλογής αποβλήτων όπως Πράσινα Σημεία, Γωνιές ανακύκλωσης και εγκαταστάσεις συλλογής βιοαποβλήτων καθώς είναι πλήρως αποστελεχωμένοι, χωρίς τεχνική υπηρεσία και μηχανικούς και χωρίς επαρκείς πόρους να φέρουν σε πέρας τα πολύπλοκα προαπαιτούμενα του σχεδιασμού απορριμμάτων, της κατάρτισης Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων, της μελέτης, της χωροθέτησης, της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, της αδειοδότησης, της τεκμηρίωσης ΥΓΟΣ και των χρηματοοικονομικών μελετών.

Γιατί να μην έχουν τώρα οι Δήμοι μια επίκαιρη πρόσκληση για μελέτες και ενέργειες ωρίμανσης έργων ώστε να είμαστε έτοιμοι την κρίσιμη αυτή συγκυρία με την ολοκλήρωση αυτής της Προγραμματικής Περιόδου και στην αρχή του προγραμματισμού για το 2021-2027; Αλλιώς θα είμαστε πάλι ανέτοιμοι.

Ταυτόχρονα ενώ υπάρχουν οι υποστηρικτικές δομές όπως η ΜΟΔ και το Δίκτυο υποστήριξης Δήμων της ΕΕΤΑΑ για τον τομέα Περιβάλλοντος του ΥΜΕΠΕΡΑΑ, εντούτοις στην περιφέρειά μας, αρκετοί μικροί Δήμοι αδυνατούν να επιτύχουν επαρκή ποσοστά πρόληψης και προδιαλογής των απορριμμάτων τους. Χρειαζόμαστε πρόσθετη χρηματοδοτική στήριξη για να καταφέρουμε να υλοποιήσουμε την πρόληψη και την προδιαλογή και να μειώσουμε το τεράστιο πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων. Αποτελεί μεγάλη ανάγκη για τους παραδοσιακούς, τους τουριστικούς οικισμούς και τους πολύ εκτατικούς Δήμους να λάβουν έκτακτη στήριξη για να διατηρήσουν το σύστημα αποκομιδής σε καλή λειτουργία και να υλοποιήσουν τις αναγκαίες υποδομές πρόληψης για να επιτύχουν καλύτερο περιβαλλοντικό αποτέλεσμα, καλύτερη ποιότητα περιβάλλοντος για τους κατοίκους τους και καλύτερη εμπειρία για τους επισκέπτες τους. Τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία στοχεύουν σε αστικούς Δήμους και εξαιρούν τις ανάγκες των εκτεταμένων αγροτικών και δασικών περιοχών όπου αδυνατούμε να διαχειριστούμε τα απορρίμματα κλαδευμάτων, την αγροτική ακόμα και τη δασική βιομάζα που απορρίπτεται ή συσσωρεύεται σε παντελώς παρατημένα από κάθε δημόσια αρχή και υπηρεσία, δάση και λιβάδια δημιουργώντας σοβαρό πρόβλημα.

Μας ανησυχεί το γεγονός ότι παραμονές ανακοίνωσης του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων ΕΣΔΑ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά εξηγήσεις από τη χώρα μας για το σχεδιασμό διαχείρισης αποβλήτων με αφορμή το ΣΔΙΤ της Πελοποννήσου με ορθές επισημάνσεις για την αποτυχία του σχεδιασμού πολιτικών πρόληψης και την εμμονή στα μεγάλα εργοστάσια επεξεργασίας, που όμως μπορεί να επιφέρει κι άλλες καθυστερήσεις στο σχεδιασμό και να συμπαρασύρει τα έργα επεξεργασίας απορριμμάτων όλης της χώρας. Για αυτό το θέμα θα θέλαμε τις διευκρινήσεις σας και ζητάμε τη διαβεβαίωσή για το αν  στις προτεραιότητες της κυβέρνησης είναι η άμεση και ουσιαστική στήριξη της αυτοδιοίκησης στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων.

Ευελπιστούμε ότι στον νέο σχεδιασμό αποβλήτων θα ληφθούν επαρκώς υπόψη οι ανάγκες των Δήμων και των ΦΟΔΣΑ σε όλα τα επίπεδα, στελέχωσης, λειτουργίας, χρηματοδότησης, ωρίμανσης έργων και να γίνουν βήματα για να απλουστευτεί το πλαίσιο σχεδιασμού και αδειοδότησης κρίσιμων υποδομών περιβάλλοντος στις πόλεις.

Θα μετάσχουμε στο διάλογο που ξεκινά με εποικοδομητικές προτάσεις και την ευχή να έχουμε γρήγορα θετικά αποτελέσματα στο κρίσιμο αυτό τομέα για τη βιωσιμότητα των δήμων, για τη ζωή των πολιτών και για την εικόνα και θέση της χώρας μας.