Η Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και Ειδική Αγορήτρια της Δημοκρατικής Αριστεράς Νίκη Φούντα, τοποθετήθηκε στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας για τον νέο Ενιαίο Φορέα Εξωστρέφειας. Τα κύρια σημεία της παρέμβασής της ήταν:
Με καθυστέρηση, ένα σχέδιο νόμου ασαφές, που θα έπρεπε να αποτελεί σημείο αιχμής.
Το νομοσχέδιο αυτό δημιουργεί νέες συνθήκες; Διορθώνει τα κακώς κείμενα της αδράνειας του συστήματος των εξαγωγών;
Όλοι μας αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα να στραφεί η χώρα μας προς το εξωτερικό και -κυρίως- τις αναπτυσσόμενες μεγάλες αγορές. Ζητούμενο οφείλει να γίνει η αύξηση των εσόδων για τον Έλληνα πολίτη και η αύξηση και αξιοποίηση της παραγωγής του, σε έναν τόπο με πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η εξωστρέφεια ποτέ δεν ήταν στις προτεραιότητες της χώρας. Αντίθετα, το κακό πρότυπο των αλόγιστων εισαγωγών, ακόμη και εγχώριων προϊόντων υψηλής ποιότητας, αποτέλεσε τον κανόνα στα χρόνια της πλαστής ευμάρειας. Η χώρα πρέπει να κάνει κινήσεις ριζικών αλλαγών και αξιοποίησης ανθρώπινου δυναμικού και εργαλείων εξαγωγικής δραστηριότητας, με νομοθετημένη οργάνωση σε ένα ευέλικτο σχήμα, με επίκεντρο τον επιχειρηματία και την ενίσχυση της προσπάθειάς του.
Το νομοσχέδιο αυτό δημιουργεί νέες συνθήκες; Διορθώνει τα κακώς κείμενα της αδράνειας του συστήματος των εξαγωγών;
Στη Βουλή με καθυστέρηση ενός έτους: Το εν λόγω σχέδιο νόμου είχε προαναγγελθεί πολλές φορές. Είναι αρκετά λιτό και λακωνικό και υπάρχουν αρκετές ασάφειες ως προς τη λειτουργικότητα και την αποδοτικότητα του νέου σχήματος. Η λέξη «εξωστρέφεια», παρότι τίτλος του νομοσχεδίου, απουσιάζει στο σύνολο του σκεπτικού του κειμένου, σε ένα εγχείρημα που θα έπρεπε να έχει σαφή προσανατολισμό και στόχευση.
Ασαφής ο ρόλος του νέου φορέα - Επικαλύψεις και συναρμοδιότητες: Ο νέος φορέας «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου» συγκροτείται με τη συγχώνευση του ΟΠΕ και της Invest in Greece. Εντούτοις, η μία Εταιρεία είναι ο αρμόδιος εθνικός φορέας για την προώθηση, προσέλκυση και υποστήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων. Ο έτερος Οργανισμός δραστηριοποιείται στην υλοποίηση της εθνικής πολιτικής, για τις εξαγωγές και την ενίσχυση της εξωστρέφειας, πράγμα εντελώς διαφορετικό. Άρα, πρόκειται για δύο Οργανισμούς με αρκετά διαφορετική γκάμα δραστηριοτήτων, για να θεωρηθεί τόσο αυτονόητη η αποτελεσματική συγχώνευσή τους σε ένα διφυές σχήμα.
Μάλιστα, βασική ένδειξη της έλλειψης σχεδιασμού είναι το ότι δεν υπάρχει καν επίσημο οργανόγραμμα για τον νέο Φορέα, ενδεικτικός αριθμός θέσεων απασχόλησης και περιγραφή αντικειμένου, αλλά και στοχεύσεων.
Από την πλευρά του Υπουργείου, μόλις στην τελευταία ανάγνωση και μετά από απανωτά ερωτήματα, δόθηκε ένας ενδεικτικός αριθμός προσωπικού και προσλήψεων, περίπου στους 80 -με 20 νέες προσλήψεις άρα-, ενώ δικαιολογήθηκε η αναγκαιότητα συγχώνευσης αποκλειστικά με γνώμονα την μείωση των λειτουργικών εξόδων και την ευρωπαϊκή πρακτική. Καμία αναφορά στην λειτουργικότητά του νέου φορέα, στην αναβάθμιση και ενίσχυσή του, στο όραμα και τις στοχεύσεις για τις εξαγωγές, και τίποτα περισσότερο πέραν των διαδικαστικών θεμάτων της εκκαθάρισης και της συνοπτικότατης περιγραφής της συγχώνευσης.
Γραφειοκρατία αντί για αποτελεσματικότητα: Ενώ το νομοσχέδιο μιλάει για Ενιαίο Φορέα και ενώ έχει συχνά επισημανθεί η αναγκαιότητα συντονισμού και ενιαίας διαχείρισης για την αποτελεσματικότερη εξωστρέφεια, το παρόν νομοσχέδιο δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει την πολυδιάσπαση φορέων, αρμοδιοτήτων, ενεργειών και πόρων, αφού θεμελιώνει ένα τριπλό σχήμα ΥΠΕΞ-ΥΠΑΑΝ-Ελληνικής Εταιρείας Επενδύσεων Εξωτερικού Εμπορίου, βαρύ και περισσότερο δυσκίνητο και γραφειοκρατικό.
Κεντρική Διοίκηση: Η Γενική αυτή Διεύθυνση λειτουργεί ως policy unit αυτή τη στιγμή στο Υπουργείο Ανάπτυξης, έχοντας την ευθύνη για τη συμμετοχή της χώρας μας στα αρμόδια όργανα, για θέματα εξωτερικού εμπορίου. Επομένως, όλο αυτό το σχήμα πρέπει να προσαρμοστεί. Σύμφωνα με την έκθεση της Task Force και των Ολλανδών εμπειρογνωμόνων υπήρχε ένας διαχωρισμός ανάμεσα στην policy unit και την agency. Σε αυτόν, δηλαδή, που θα όριζε τη στρατηγική της χώρας σε εθνικό επίπεδο, όσον αφορά την εξωστρέφειά της και τη θέση της στις αγορές του εξωτερικού και σε αυτόν το φορέα που θα έκανε την καθημερινή δουλειά, το διαχειριστικό μέρος. Γιατί, λοιπόν, η στρατηγική να χαράζεται από το Δ.Σ. της εταιρίας και όχι από τη Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου;
Διορισμός Δ.Σ. από τον Υπουργό: Προβληματίζει έντονα το γεγονός, ότι η αρμοδιότητα του καθορισμού θα δοθεί σε ένα Δ.Σ. διορισμένο από τον Υπουργό με Υπουργική Απόφαση. Παρέχεται διασφάλιση και με ποιον τρόπο; Δυστυχώς, εδώ και πολλά χρόνια, βλέπουμε Δ.Σ. που διορίζονται απευθείας από τους εκάστοτε Υπουργούς, προφανώς και με κομματικά κριτήρια, -αν όχι μόνο με αυτά- και μέχρι σήμερα το μοντέλο δεν λειτουργεί αποδοτικά.
Αξιολόγηση προσωπικού: Φυσικά είμαστε υπέρ κάθε αξιολόγησης, με τις διατάξεις, όμως, να έπρεπε να είναι πιο σαφείς, ως προς το πώς θα αξιοποιηθεί αυτή η αξιολόγηση.
Στελέχωση των υπό συγχώνευση φορέων: Ο ΟΠΕ έχει 29 υπαλλήλους, ενώ οι οργανικές θέσεις ξεπερνούν τις 100. Από την άλλη πλευρά το Invest in Greece διαθέτει επίσης 30 υπαλλήλους με διπλάσιες οργανικές, άρα πιστεύουμε ότι υπήρχε σοβαρό θέμα υποστελέχωσης. Ο Υπουργός, όπως προαναφέρθηκε, μίλησε για 80 υπαλλήλους και καθορισμό κριτηρίων από τον ΑΣΕΠ. Αυτό το σχήμα μας καλύπτει, αλλά θα πρέπει να γίνεται επίσημη αναφορά στο νομοσχέδιο και να μην υπάρχουν μόνο προφορικές δεσμεύσεις. Η ευρωπαϊκή πρακτική, άλλωστε, ορίζει σχήματα ευέλικτα και ανθρώπους-κλειδιά σε θέσης εξειδίκευσης.
Επίσης, παρά την κατά τα άλλα λιτότητα στην διατύπωση, υπάρχουν πάρα πολλές προβλέψεις για συμβάσεις αορίστου χρόνου, ορισμένου χρόνου, έμμισθης εντολής, για μετατάξεις προσωπικού, για αποσπάσεις από το δημόσιο τομέα, ακόμα και για δανεισμό από τον ιδιωτικό Τομέα επιπλέον νομικού συμβούλου με ειδική συμφωνία. Φτιάχνεται ένα πλαίσιο τεράστιας ευελιξίας, αλλά μόνο για τις προσλήψεις, πλαίσιο που δεν επιτρέπεται να μην συνοδεύεται από μια εκτίμηση για τις ανάγκες της νέας εταιρείας σε προσωπικό.
Εκκαθάριση ΟΠΕ και μεταφορά προσωπικού: Η εκκαθάριση του ΟΠΕ και η μεταφορά των εργαζομένων, όπως περιγράφεται, συνιστά ένα στοίχημα με μεγάλες δυσκολίες εξαιτίας της πολυπλοκότητας των ζητημάτων που ενδέχεται να ανακύψουν. Από την άλλη πλευρά πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν προβλήματα στην εύρυθμη εκτέλεση των προγραμμάτων και των δράσεων που ήδη έχουν αναληφθεί. Επιπλέον, ο οργανισμός διαθέτει εξειδικευμένο προσωπικό και έμπειρα στελέχη σε εξωστρεφείς δραστηριότητες, άρα θα πρέπει να υπάρξει διασφάλιση ότι το προσωπικό του δεν θα απαξιωθεί.
Η κ. Φούντα ζήτησε να γίνει προσθήκη-αναφορά των διατάξεων του Π.Δ. 178/2002 για τους εργαζόμενους, που αφορά σε “Mέτρα σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβίβασης επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων σε συμμόρφωση προς την Οδηγία 98/50/ΕΚ”.
Αναφορικά με τα ζητήματα μετακίνησης προσωπικού: Με ΚΥΑ μπορούν να αποσπώνται στο ΥΠΑΑΝ και να διατίθενται τελικά στην Εταιρεία υπάλληλοι του κλάδου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του ΥΠΕΞ [εμπορικοί ακόλουθοι] για περίοδο έως δύο έτη σε θέσεις ανάλογες του βαθμού τους αλλά και αντίστροφα, όπως μπορεί, επίσης με ΚΥΑ, να διατίθεται προσωπικό της Εταιρείας στα γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του ΥΠΕΞ. Εδώ, ως προς την ποιότητα του προσωπικού, υπάρχει ο κίνδυνος μιας άνισης κατάστασης: ενώ από το ΥΠΕΞ μπορεί να διατίθενται προς την Εταιρεία κατά τεκμήριο καταρτισμένα στελέχη, η αντίστροφη διαδικασία διάθεσης προσωπικού από την Εταιρεία προς τις υπηρεσίες του ΥΠΕΞ δεν διασφαλίζεται. Αυτό γιατί τα γραφεία του ΥΠΕΞ είναι στελεχωμένα από καταρτισμένο προσωπικό, μεταξύ άλλων και αποφοίτους της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και έχουν σημαντικό έργο –ωστόσο, είναι ανορθολογικά δομημένα: τα περισσότερα στελεχώνονται από 1 μόλις υπάλληλο και τα μισά [45%] βρίσκονται στην Αθήνα, ενώ αποστολή τους είναι η προώθηση της εξωστρέφειας και η προσέλκυση επενδύσεων.
Στον γενικότερο προβληματισμό προστίθενται ερωτήματα όπως το “Γιατί αλλάζει συνεχώς το καταστατικό του Invest in Greece;” και το “γιατί υπάρχει διαγραφή της πρόβλεψης υποχρέωσης για ανάρτηση στο διαδίκτυο των συμβάσεων που καταρτίζει η Εταιρεία”: Είναι εκ των ων ουκ άνευ η μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια των δραστηριοτήτων της εταιρείας. Δεν είναι δυνατόν να πισωγυρίζουμε σε ζητήματα τέτοια. Απαιτείται επίσημη διαβεβαίωση ότι θα υπάρχει κάλυψη από αναρτήσεις στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ.
Η πρότασή μας «Οίκοι της Ελλάδας»: Έχει θεσμοθετηθεί σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Στους «οίκους της Ελλάδας» στο εξωτερικό θα μπορούσαν να συνυπάρχουν υπηρεσίες προσέλκυσης επενδύσεων, προώθησης των εξαγωγών, δραστηριότητες των εμπορικών ακολούθων, δράσεις τουρισμού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Εκεί θα εδράζονταν και οι εκάστοτε διμερείς φορείς, που θα υπάρχουν υπό την εποπτεία της πρεσβείας, αλλά όχι υπό την διοίκησή της. Ένα τέτοιο εγχείρημα, με συστέγαση μιας “ομάδας πυρός” κάτω από την ίδια στέγη για την εδραίωση της παρουσίας μας στις αγορές, δεν θα είχε σημαντικό εξτρά κόστος και θα καθιστούσε μια συγκέντρωση δυνάμεων με σοβαρές προοπτικές και πιθανότητες επιτυχίας.
Το παρόν σχέδιο νόμου διευκολύνει μια τέτοια δράση και καλό είναι να αρχίσουμε να γινόμαστε πρακτικοί και λειτουργικοί.
Να στρέψουμε, λοιπόν, το βλέμμα στην πραγματική εξωστρέφεια: Εξωστρέφεια είναι η παραγωγή -το λάδι, το κρασί, τα φρούτα, η φέτα και γενικά τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα-, αλλά είναι και η καινοτομία και η εκπαίδευση. Υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες σε επίπεδο νέων τεχνολογιών και γνωρίζουμε όλοι ότι 20% των ευρωπαϊκών κονδυλίων αφορά πλέον στην καινοτομία. Η Δημοκρατική Αριστερά, αν δεν διασφαλιστεί η συνέχεια των κονδυλίων, θα επανέλθει με σχετική τροπολογία.
Τέλος, η παραγωγή και η εξωστρέφεια πρέπει να αποκτήσουν χωρική διάσταση: όσον αφορά στα ρυθμιστικά σχέδια και τις Περιφέρειες, οφείλουν να υπάρξουν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία κτηνοτροφικών, βιομηχανικών ή βιοτεχνικών πάρκων, σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Αυτό για να μπορούμε πλέον να μιλάμε για εξωστρέφεια με μαζικούς όρους.
Το μεγάλο μειονέκτημα της Ελλάδας είναι ότι δεν μπορεί να συμμετέχει με ίσους όρους στην μαζική παραγωγή και άρα, στις ξένες αγορές. Το σωστό συνεταιρίζεσθαι και η σύμπραξη δυνάμεων σε τομείς αιχμής, θα έπρεπε να προωθούνται σε ένα τέτοιο νομοσχέδιο. Ελπίζουμε, παρότι δεν υπάρχει ο σχεδιασμός, αυτές οι ελλείψεις να καλυφθούν στην πράξη και η εξωστρέφεια να γίνει πραγματικότητα για την χώρα μας, σε μια χρονική στιγμή που τόσο το έχουμε ανάγκη –για τους επιχειρηματίες, τους παραγωγούς, τις θέσεις εργασίας και την εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό, με άλλους όρους επιχειρηματικής εμπιστοσύνης.
Το οπτικοακουστικό υλικό των εισηγήσεων της κ. Φούντα βρίσκεται στους ακόλουθους συνδέσμους:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο