Με τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος οραματιζόμαστε έναν άλλο καινούργιο κόσμο πλημμυρισμένο από φως και αλήθεια.

 

 Του Μητροπολίτου 
Αιτωλίας και Ακαρνανίας 
κ. Δαμασκηνού

Στην ορθόδοξη παράδοσή μας, με τον όρο «Σύναξις» εννοούμε την συνάθροιση των πιστών, προκειμένου να τιμήσουν ιδιαίτερα την μνήμη ενός Αγίου ή κυρίαρχων προσώπων μεγάλων θρησκευτικών γεγονότων. Σήμερα, λοιπόν, καλούμαστε σε «σύναξη για τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και Βαπτιστή», ακριβώς για να αναδειχθεί η μεγάλη τιμή που αποδίδει η Εκκλησία μας προς το πρόσωπό του.

Όντως, το σημερινό Ευαγγέλιο αναδεικνύει τον καίριο ρόλο του στην Βάπτιση του Χριστού, αλλά και την μαρτυρία του, μέσω της οποίας έχουμε την δυνατότητα, όχι μόνο να συνειδητοποιήσουμε τις μεγαλειώδεις διαστάσεις του Βαπτίσματος του Κυρίου μας αλλά και τις λυτρωτικές διαστάσεις του δικού μας βαπτίσματος.
Εχθές, κατά την διάρκεια της χαρμόσυνης εορτής, η ευαγγελική περικοπή μας φανέρωσε και μας δίδαξε την προσκύνηση της Αγίας Τριάδος. Σήμερα, το Ευαγγέλιο έρχεται να αναδείξει ακόμη περισσότερο την σημασία της ημέρας εκείνης. Πρέπει, βεβαίως, να γνωρίζουμε πως το γεγονός, όπως περιγράφεται σήμερα, εκτυλίσσεται λίγες ημέρες μετά την Βάπτιση, πιθανότατα μετά και από τους Πειρασμούς του Χριστού στην έρημο. Βλέπει, λοιπόν, ξανά ο Άγιος Πρόδρομος τον Ιησού να έρχεται στις όχθες του Ιορδάνου και με δυνατή φωνή προβαίνει σε τρεις αποκαλύψεις:
Πρώτη αποκάλυψη είναι η παρουσίαση του Χριστού, ως Εκείνου τον Οποίον προανήγγειλε ο προφήτης Ησαΐας λέγοντας πως, ως άκακο αρνί, ο αναμενόμενος Μεσσίας θα οδηγηθεί στον θάνατο, απαλλάσσοντας τον λαό από την αμαρτία. Με τρόπο εντυπωσιακό, δείχνοντας προφανώς προς το μέρος του Κυρίου, που εκείνη την ώρα πλησίαζε, ο Ιωάννης αναφωνεί: «ίδε ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου».
Δεύτερη αποκάλυψη είναι η φανέρωση της θεότητας του Χριστού, αλλά και της δικής του ταπεινοφροσύνης. Με βεβαιότητα παρουσιάζει τον Ιησού στους παρευρισκόμενους και διακηρύσσει: «Αυτόν εννοούσα, όταν έλεγα πως, ύστερα από μένα έρχεται ένας που είναι ανώτερός μου, γιατί υπήρχε πριν καν εγώ να γεννηθώ».  
Η τρίτη αποκάλυψη, όμως, είναι η σπουδαιότερη και αποδεικνύει πως ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος αποτελεί όντως έναν απεσταλμένο του Θεού. «Γνώριζα από τον Θεό», λέει, «πως εκείνος, στον οποίον θα κατέβαινε το Πνεύμα του Θεού, θα ήταν αυτός που θα προσέφερε στην ανθρωπότητα το Βάπτισμα της πλήρους απολυτρώσεως, δια του Αγίου Πνεύματος».
Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, αδελφοί μου, πως, με την σημερινή περικοπή, τα ιστορικά γεγονότα του Ευαγγελίου συνδέονται με το «σήμερα». Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και Βαπτιστής γνώριζε πως, μέχρι την έλευση του Μεσσία, προσέφερε στους ανθρώπους ένα βάπτισμα ατελές, το οποίο δεν ήταν σε θέση να αναγεννήσει ριζικά τον άνθρωπο και να τον απαλλάξει, όχι μόνο από τις προσωπικές του αμαρτίες, αλλά και από τις συνέπειες του προπατορικού αμαρτήματος.
Σήμερα, ο Βαπτιστής του Χριστού μας εμφανίζεται απόλυτα βέβαιος για την αποστολή του. Ποιά είναι; Το να προετοιμάσει τον κόσμο για την έλευση Εκείνου που θα προσφέρει  στους ανθρώπους το βάπτισμα του Πνεύματος, δηλαδή το μυστήριο εκείνο, το οποίον είναι σε θέση να επαναφέρει τον άνθρωπο στην αρχική παραδείσια κατάστασή του. Εάν σε εκείνο το ατελές βάπτισμα της ερήμου, βαπτιστής ήταν ένας άνθρωπος, στο τέλειο βάπτισμα της αναγεννήσεώς μας,  βαπτιστής, μέσω των χειρών του ιερέα, αναδεικνύεται το ίδιο το Άγιο Πνεύμα. Τις δικές Του δωρεές  δεχθήκαμε στην κολυμβήθρα κατά την βάπτισή μας και με τις ίδιες  δωρεές απαλλαχτήκαμε από τις φοβερές συνέπειες της απομάκρυνσης των προπατόρων μας από τον Θεό. Η ενέργειά Του, όμως, δεν είναι στιγμιαία. Τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος προσφέρει η Εκκλησία μας διαρκώς δια των Μυστηρίων της. Η εικόνα του Παναγίου Πνεύματος, το Οποίο εμφανίζεται «εν είδει περιστεράς» υπεράνω του Ιησού, που βαπτίζεται στον Ιορδάνη, περιγράφει την παρουσία Του, όχι μόνο κατά την ώρα της βαπτίσεώς μας, αλλά και καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής μας. Με την δική Του ενέργεια ενισχύουμε διαρκώς τους δεσμούς μας με την Εκκλησία, η οποία αποτελεί το σώμα του ίδιου του Χριστού, εκτεινόμενο στους αιώνες, όπως διδάσκει ο Απόστολος Παύλος.  Με τη δική Του θεία χάρη ανανεωνόμαστε διαρκώς και οραματιζόμαστε έναν άλλον, καινούργιο κόσμο, πλημμυρισμένο από φως και αλήθεια. Με τις δικές Του δωρεές η καρδιά μας, όλο και περισσότερο πλαταίνει και γεμίζει αγάπη για όλους τους ανθρώπους. Με την δική Του κλήση γευόμαστε κάθε στιγμή, ζωή ελευθερίας και αθανασίας.
Διαρκής είναι η παρουσία του Παναγίου Πνεύματος στην ζωή μας και διαρκώς εκπέμπονται προς εμάς τα δώρα Του. Θα παραμείνουν όμως ανενεργά, εάν δεν φροντίζουμε διαρκώς να ανανεώνουμε το βάπτισμά μας και να ενεργοποιούμε τις δωρεές του, ιδιαίτερα μετά από κάθε πτώση και κάθε μας λάθος.  Μπορεί ο δρόμος προς την αιωνιότητα να είναι ανοιχτός, όλοι όμως γνωρίζουμε πως οι επιλογές μας δεν είναι πάντοτε οι σωστές. Χρειάζεται διαρκή εγρήγορση αλλά και θεία φώτιση, προκειμένου να εντοπίζουμε τις αδυναμίες μας και να αναγνωρίζουμε τις πτώσεις μας. Για τον λόγο αυτό, διαρκώς πρέπει να προσευχόμαστε προς τον Κύριο να μας δωρίζει, μέσω του Αγίου Πνεύματος, την ικανότητα της αυτογνωσίας. Πόσο υπέροχα και περιεκτικά ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος μεταβάλλει την ανάγκη αυτή σε μία υπέροχη ικεσία!
«Δώρισε μοι Κύριέ του οράν τα εμά πταίσματα».
Το βάπτισμα, λοιπόν, αδελφοί μου, δεν αποτελεί μόνον ένα γεγονός αλλά και ένα διαρκές ζητούμενο. Μέσα στην Εκκλησία, κάθε φορά που οδηγούμεθα στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως και της μετανοίας, το βάπτισμά μας επαναλαμβάνεται και ανανεώνεται.  Ας μην ξεχνάμε πως, την μεγάλη αυτή εορτή που εορτάσαμε εχθές, την ονομάζουμε και «Φώτα». Η μετάνοια, λοιπόν, μεταβάλλει την εορτή των Θεοφανείων σε προσωπικό μας φωτισμό, διανοίγοντας τους οφθαλμούς μας, πρώτα στην γνώση της αγάπης του Θεού και κατόπιν στην απόκτηση της αγάπης προς τους συνανθρώπους μας. Ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης χαρακτηρίζει την κολυμβήθρα, μέσα στην οποίαν βαπτιστήκαμε, ως «δοχείον του Αγίου Πνεύματος». Ας αποτελεί, λοιπόν, διαρκώς  η Χάρις Του το φως της ζωής μας και τον οδηγό προς το αιώνιο φως της επουράνιας Βασιλείας.