ΤΑ ΓΙΟΡΤΑΣΙΑ: Γράφει ο Χριστόδουλος Ν. Κουβέλης

ΧΡΟΝΙΚΟ: ΜΑΧΑΙΡΑ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ-

''Καλημέρα και Χρόνια Πολλά!''.

πηγή: faebook Pinelopi Gkouma

Τα παλιότερα χρόνια γιόρταζαν στα χωριά μας μόνο τους άντρες [πατεράδες, θείους, παππούδες], την Ονομαστική τους Εορτή.

''Είχαν Γιορτασιο''......

Οι γυναίκες και οι κοπέλες δεν γιόρταζαν τότε. Τα παιδιά επίσης δεν γιόρταζαν, κι αν γιόρταζαν κάποια, αυτά ήταν τα μοναχοπαίδια [έτσι έλεγαν το ένα παιδί αγόρι, ασχέτως αριθμού...κοριτσιών στην οικογένεια]. 

Επίσης γιόρταζαν και το πρώτο παιδί[το πρωτότοκο], το πιο μεγάλο.
Αν και οι γυναίκες δεν γιόρταζαν αυτές ήταν οι κυρίαρχες της Γιορτής. Αυτές έφτιαχναν τα γλυκά, τη ραβανί, και τους κουραμπιέδες.

Την παραμονή πηγαίναν στην εκκλησία στον εσπερινό, το πιάτο με το σπερνο: βρασμένο σιτάρι, με ζαχαρωτά πολύχρωμα κουφέτα[μικρά, μεγάλα], με αμύγδαλα, με καρύδια, με σταφίδες, με κόκκινα κλωνιά ρόδια, και ζάχαρη. Αφού το σπερνό λειτουργούνταν στην εκκλησία μετά το μοίραζαν στα παιδια.
Τη μέρα της Γιορτής είχαν τα σπίτια ασπρισμένα, ανοιχτά απ' το πρωι μετα τη εκκλησια να δεχτουν επισκεψεις.
Το σαλονι το ειχαν στολισμενο με τα καλυτερα ρουχα, με υφαντά περίτεχνα, με ωραια τραπεζομαντηλα, με θαυμασια κεντηματα, τα σεμεν, στα ανθοδοχεια μπουκετα φρεσκα λουλουδια, με τα διαφορα ποτα, το ουζο, το λικερ,μεντα, τα ηδυποτα, τα γυαλινα ρακοποτρα, τους ασημενιους δισκους, τα σερβιτσια στη σερβαντα, ο γυαλινος μαστραπας με το νερο και τα κρυσταλινα ποτηρια, τα σοκολατακια, μαργαριτες, τα φοντανακια.

Κι αυτες Κυριες της Μερας της Γιορτης ηταν περιποιημενες, με τα καλα τους ρουχα, καλοχτενισμενες, καλοδεχτικες, φιλοξενες, με το χαμογελο κι ενα καλο λογο στα χειλη, ευτυχισμενες.


''Αυτη τη μερα εχουμε πολλες επισκεψεις.''


Η Μερα της Γιρτης ηταν χωρισμενη αυστηρα για τους επισκεπτες:

Το πρωι πηγαιναν μοναχα οι αντρες και το απογευμα πηγαιναν χωριστα οι γυναικες. Ποτε δεν πηγαιναν αντρες και γυναικες μαζι, ακομα και τα ανδρογυνα πηγαιναν ξεχωριστα, μονο τα αρραβωνιασμενα και τα νιοπαντρα πηγαιναν μαζι.

Τοτε δεν πηγαιναν δωρα. Εκει στο σπιτι του εορταζομενου οι επισκεπτες εβρισκαν αλλους και συζητουσαν για διαφορα θεματα, για τα παιδια τους, για τις δουλειες που ειχαν.
Οι επισκεψεις, αντρες και γυναικες, ηταν απο ολο το χωριο. Δεν ηταν απαραιτητα μονο απο συγγενεις.

Αμοιβαιες επισκεψεις.Κοινωνικες Υποχρεωσεις. Πηγαινες σ' ενα γιορτασιο, στο ανταπεδιδαν, σε τιμουσαν κι ερχονταν και στο δικο σου. ''Ειχαν συνδεσμο''
Αν και οι αντρες γιορταζαν οι γυναικες ειχαν την τιμητικη τους. Οι επισκεψεις διαρκουσαν μεχρι τη νυχτα.
Εβλεπες πολλες γυναικες στο δρομο και στα σοκκακια του χωριου ολο το απογευμα και το βραδυ να πηγαινοερχονται στα γιορτασια,στις επισκεψεις, καλοντυμενες, καλοχτενισμενες, τα χειλη με κοκκινο κραγιον, με τις γυαλιστερες τσαντες τους, με τα γυαλια ηλιου, τα ψηλα ντακουνια .
Επειδη υπηρχαν πολλοι που γιορταζαν, που ειχαν την ονομαστικη τους εορτη την ιδια μερα,οι επισκεψεις ηταν πολλες και διαρκουσαν ωρες.
Τα παιδια πηγαιναν τις πρωινες ωρες μεχρι το μεσημερι, παρεες-παρεες, περνουσαν απ'ολα τα σπιτια που γιορταζαν.Ευκαιρια ηταν να φανε γλυκο.
Ευχονταν με μεγαλη φωνη απ'εξω απ'την πορτα του σπιτιου σε ομοφωνια:

''Καλημερα και Χρονια πολλα''

Και η νοικοκυρα του σπιτιου που γιορταζε τα φιλευε γλυκο, ραβανι ή κουραμπιε. Συνηθως στα παιδια εδωναν ραβανι. Ηταν το πιο συνειθισμενο γλυκο τοτε και σε πιο μεγαλη ποσοτητα απο τον κουραμπιε, που ηταν σπανιος και σε μικροτερη ποσοτητα.

Στα παιδια, δεν εδιναν σ'ολα τα σπιτια και σ'ολα τα παιδια ολοκληρο γλυκο, ολοκληρο φιλι ραβανι, αλλα ενα κοματι, το μισο. Το ιδιο και με τον κουραμπιε, εδιναν κοματι μισο οχι ολοκληρον. Στα φτωχοτερα σπιτια τους εδιναν μονο ξερα συκα, τσοπελες.
Τα παιδια ειχαν χαρτινες ή πανινες σακκουλες στα χερια τους και τις γεμιζαν με τα κομματια γλυκων, που τους εδιναν.
Οταν πηγαιναν σε καποιο σπιτι πριν μπουν και πουντα Χρονια Πολλα κοιτουσαν στη μαντρα ή στον τοιχο του σπιτιου κατω,απο το σωρο τα τριμματα εκει καταλαβαιναν οτι ειχε ραβανι και δεν πηγαιναν στο σπιτι.
Οι προηγουμενοι ειχαν παρει ραβανι, που δε τους αρεσε, τοτε υπερτερουσε σε προτιμηση ο κουραμπιες, την ραβανι την υποτιμουσαν την θεωρουσαν υποδεεστερη κι οταν εβγαιναν απο το σπιτι την πετουσαν, την σβουρνιζαν, στη μαντρα ή στον τοιχο του σπιτιου, κι αυτη διαλυονταν, σκορπιζε και σχοιματιζε σωρο με τριματα. Εκτος κι αν ηταν ραβανι με μελι,πολυ σπανια ομως να πετυχουν σπιτι με τετοια ραβανι. Αυτο το ...σοβατισμα στον τοιχο συνεβαινε με τη απλη ραβανι με λαδι.

Τα χρονια περασαν.
Τωρα τα πραγματα αλλαξαν και η ραβανι κερδισε εδαφος στην εκτιμηση και ειναι πολυ αγαπητη.