Γεωργική και αλιευτική πολιτική, φιλικότερη στο περιβάλλον και δικαιότερη

Στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος βρίσκονται εδώ και δεκαετίες οι πολιτικές της ΕΕ στον τομέα της γεωργίας και της αλιείας, στόχος των οποίων είναι η διασφάλιση επαρκούς προσφοράς τροφής στους πολίτες της ΕΕ και η εξασφάλιση δίκαιου εισοδήματος για τους γεωργούς και τους αλιείς.

Λόγω της διεύρυνσης της ΕΕ, της ζήτησης για τρόφιμα υψηλής ποιότητας, των διακυμάνσεων των τιμών, των ανισορροπιών στην τροφική αλυσίδα, της αλλαγής του κλίματος και της μείωσης των ιχθυαποθεμάτων, θεωρείται απαραίτητη η διεξοδική επανεξέταση αμφότερων των πολιτικών.

Το Κοινοβούλιο συνέβαλε καθοριστικά στις εν λόγω προσπάθειες μεταρρύθμισης. Στις αρχές του 2013, ενέκρινε σαφείς εντολές διαπραγμάτευσης με τις εθνικές κυβερνήσεις για την επίτευξη φιλόδοξων στόχων όσον αφορά τα νέα καθεστώτα και έπεισε τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να υιοθετήσουν τους πιο σημαντικούς τομείς αυτής της μεταρρύθμισης.

Το Κοινοβούλιο επιδιώκει τη χορήγηση δικαιότερων επιδοτήσεων και τιμών για τους γεωργούς και την εστίαση των προσπαθειών στην προστασία του περιβάλλοντος, των καταναλωτών και των ζώων.

Οι βουλευτές του ΕΚ πίεσαν για την υιοθέτηση ενός νέου, βιώσιμου καθεστώτος για την αλιευτική πολιτική έχοντας ως κύριο στόχο τη μείωση της υπεραλίευσης. Υποχρέωσαν έτσι τα κράτη μέλη να μειώσουν τις υπερβολικά υψηλές ποσοστώσεις αλίευσης, να καταστήσουν βιώσιμα τα ιχθυαποθέματα και να απαγορέψουν την ρίψη ανεπιθύμητων ιχθύων στη θάλασσα (απόρριψη).

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) θεσπίστηκε για πρώτη φορά πριν από 50 έτη, ενώ η τελευταία μεταρρύθμισή της πραγματοποιήθηκε το 2003. Στο αίτημα για μεταρρύθμιση που υπέβαλε τον Μάρτιο του 2013, το Κοινοβούλιο υποστήριξε ότι, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι αγρότες πρέπει να καταβάλουν σημαντικότερες προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος.

Οι ευρωβουλευτές στήριξαν τις προτάσεις για διαφοροποίηση των άμεσων ενισχύσεων προς τους γεωργούς ώστε η διάθεση τού 1/3 των εν λόγω ενισχύσεων να εξαρτάται από τη συμμόρφωση με τις εξής τρεις υποχρεωτικές πρακτικές οικολογικού προσανατολισμού: ποικιλία των καλλιεργειών· διατήρηση των μόνιμων βοσκοτόπων και λειμώνων· δημιουργία περιοχών με οικολογική εστίαση, όπως θαμνοστοιχίες, ακαλλιέργητες εκτάσεις και αναδασωμένες περιοχές, σε τμήμα της εκμετάλλευσης.

Ωστόσο, τα μέλη του ΕΚ τόνισαν καθ' όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ότι τα εν λόγω μέτρα πρέπει να καταστούν πιο ευέλικτα ώστε να ανταποκρίνονται, μεταξύ άλλων, στο μέγεθος του αγροκτήματος, και να ληφθούν σταδιακά ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής στους αγρότες χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο το επίπεδο της παραγωγής τους και ως εκ τούτου ο εφοδιασμός σε τρόφιμα.

Επιπλέον, το Κοινοβούλιο ζήτησε την επιβολή αυστηρότερων ελέγχων και αποτρεπτικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων περί καλής μεταχείρισης των ζώων ή παραπλάνησης των ευρωπαίων καταναλωτών μέσω της αναγραφής ψευδών ενδείξεων στις ετικέτες των τροφίμων, όπως συνέβη με το διατροφικό σκάνδαλο με το κρέας αλόγου. Ζήτησε καλύτερες συνθήκες μεταχείρισης των ζώων, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της διάρκειας του ταξιδιού για τη μεταφορά των ζώων που προορίζονται για σφαγή.

Η μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ) - που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1970 - είναι πλέον γεγονός καθώς  τέθηκε σε ισχύ από την 1/1/2014. Η Κοινή Αλιευτική Πολιτική  έχει στόχο  να αποτρέψει την υπεραλίευση, την εξάντληση των ιχθυαποθεμάτων και την πρακτική απόρριψης των αλιευμάτων. Επιδιώκει μακροπρόθεσμα να διασφαλίσει περιβαλλοντικά βιώσιμες αλιευτικές δραστηριότητες, η διαχείριση των οποίων θα γίνεται με τρόπο συμβατό με το στόχο της επίτευξης οικονομικών, κοινωνικών οφελών και οφελών για την απασχόληση.

Ήδη από την αρχή της συζήτησης για τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής, το Κοινοβούλιο επεδίωξε να καταστήσει πιο δίκαιες τις άμεσες ενισχύσεις προς τους αγρότες, υποστηρίζοντας ότι οι πόροι της ΕΕ πρέπει να προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για τους ενεργούς αγρότες και όχι για τους ιδιοκτήτες γης που δεν χρησιμοποιούν τις γεωργικές τους εκτάσεις για παραγωγή. Για την ενίσχυση της διαφάνειας ως προς τον τρόπο κατανομής των πόρων της ΕΕ, τα μέλη του ΕΚ ζήτησαν να δημοσιεύονται τα ονόματα όλων αυτών που λαμβάνουν ευρωπαϊκές αγροτικές επιδοτήσεις, με εξαίρεση τους μικρούς αγρότες.

Για την αντιμετώπιση των σημαντικών διαφορών μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τα επίπεδα των άμεσων ενισχύσεων που λαμβάνουν οι αγρότες, το Κοινοβούλιο εξασφάλισε τη δικαιότερη κατανομή των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, ώστε να εξασφαλίζεται ότι, το 2019, κανένας αγρότης δεν θα λαμβάνει ποσό μικρότερο από το 60% του μέσου όρου της ΕΕ.

Για να εμφυσήσει νέα πνοή στον γηράσκοντα γεωργικό τομέα, το Κοινοβούλιο έπεισε τα κράτη μέλη ότι πρέπει στο εξής να χορηγούν υποχρεωτικά μέρος των πόρων από τον γεωργικό προϋπολογισμό της ΕΕ που τους αναλογεί στους νέους αγρότες και να εφαρμόζουν προαιρετικά ένα σύστημα ενισχυμένης υποστήριξης στους μικρούς από άποψη καλλιεργήσιμης έκτασης αγρότες.