Ο Γιώργος Βαρεμένος για τον Νίκο Ξανθόπουλο

 

του Γιώργου Βαρεμένου*

Στην ασπρόμαυρη ταινία για τα καλοκαίρια των παιδικών μας χρόνων κυριαρχούν οι εικόνες από την σκληρή δουλειά στα καπνά, από τις τρεισήμισι το πρωί ως τις οκτώ το σούρουπο......

Ο κάμπος έβραζε την μέρα και τα κτίρια στην πόλη ήταν θερμοσυσσωρευτές. Στο πνιγηρό σκηνικό υπήρχε η όαση του θερινού κινηματογράφου “Ελληνίς”, αν και το σινεμά ήταν απλησίαστη πολυτέλεια για τους αγρότες γονείς. Υπήρχαν όμως η θεία Ελένη και ο θείος Ηλίας, έμπορος που, μαζί με τα πέντε ξαδέλφια, είχαν την αγαπημένη συνήθεια για κινηματογράφο τις Κυριακές το βράδυ. Ενίοτε λοιπόν με έπαιρναν μαζί τους και το πασατέμπο μου έβγαινε δηλητήριο όταν, μετά το τέλος, ακολουθούσε ο ύπνος στρωματσάδα στο μπαλκόνι και το άγριο ξύπνημα αξημέρωτα για να μην την κοπανήσω απ’ το μάζεμα του καπνού. 

Η αλήθεια είναι ότι οι ελληνικές ταινίες δεν με σκλάβωναν. Περισσότερο παρατηρούσα τα εξωτερικά πλάνα για να ζήσω για λίγο τα άλλα μέρη της Ελλάδας, κυρίως εκείνα που είχαν θάλασσα. Μόνο ο Ξενοφώντας την είχε επιθυμήσει περισσότερο την θάλασσα, κατά την περιπέτεια της επιστροφής του. Υπήρχε όμως μία εξαίρεση: τα δράματα με τον Νίκο Ξανθόπουλο και το κοινωνικό τους περιεχόμενο. Ξέρω τί θα πουν οι κριτικοί: απλοϊκότητα, αφέλεια και όχι κοινωνική εξέγερση. Ναι αλλά ξέρεις τί είναι να βλέπεις μέσα σ’ εκείνες τις σκληρές συνθήκες τον ταπεινό, τον καταφρονεμένο και τον ξεριζωμένο να δικαιώνονται; Ο Νίκος είχε τον δικό του τρόπο να σε κάνει να ταυτισθείς μαζί του. Το δάκρυ της Μάρθας (Βούρτση) μου φαινόταν, ακόμη και σ’ εκείνη την άγουρη ηλικία, πολύ …κορόμηλο. Αν ήσουν πιο απαιτητικός και ήθελες κάτι παραπάνω, ο Νίκος είχε το τραγούδι, από σημαντικούς μάλιστα συνθέτες, όπως ο Ξαρχάκος ή ο Άκης Πάνου. Τί άλλο ήθελες για να συγκινηθείς; Ο Ξανθόπουλος τα υπηρέτησε με τιμιότητα και το απέδειξε με την μετέπειτα ζωή του, μακρυά απ’ το πανί, στο αγρόκτημά του κοντά στην μάνα-γη. Δεν είναι τυχαίο ότι ήταν κολλητός με την άλλη ψυχούλα, τον Ανέστη Βλάχο, που είχε δει την ζωή να του συστήνεται στους τοίχους του ορφανοτροφείου. Ο Ανέστης διηγούταν διάφορες ιστορίες, που τις αναβίωναν με τον Νίκο στο στέκι τους, κάπου στην πλατεία Βικτωρίας. Ο Νίκος μεγάλωσε στα σοκάκια της Νέας Ιωνίας και δεν ψωνίστηκε ποτέ στις λεωφόρους της δόξας. 

*  Ο  Γ. Βαρεμένος είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και αναπληρωτής τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.