Η Έκθεση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων με συγκεκριμένες εφιαλτικές διαπιστώσεις για την τραγική κατάσταση της οικονομίας και προτάσεις για να μη χρεοκοπήσει ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τον Ανδρέα Παπανδρέου και τους «προοδευτικούς» τον Απρίλιο του 1990
Του Δημήτρη Στεργίου*
Ο σημερινός πρωθυπουργός κ. Λουκάς Παπαδήμος συμμετείχε, μαζί με το νέο υπουργό Εσωτερικών καθηγητή κ. Τάσο Γιαννίτση και το σημερινό διοικητή της Τράπεζας Ελλάδος καθηγητή κ. Γιώργο Προβόπουλο και πολλούς άλλους γνωστούς καθηγητές – οικονομολόγους, στην οκταμελή Επιτροπή εμπειρογνωμόνων υπό τον ακαδημαϊκό και καθηγητή αείμνηστο Άγγελο Αγγελόπουλο, την οποία συνέστη το Νοέμβριο του 1989 ο τότε πρωθυπουργός της Οικουμενικής Κυβέρνησης ακαδημαϊκός και καθηγητής αείμνηστος Ξενοφών Ζολώτας...
Έργο της Επιτροπής αυτής ήταν να υποδείξει τα ενδεικνυόμενα μεσοπρόθεσμα κυρίως μέτρα που θα συντελούσαν στη μείωση των μεγάλων ελλειμμάτων του Δημοσίου, στο σημαντικό περιορισμό του πληθωρισμού και στη δημιουργία σταθερών βάσεων για μιαν ουσιαστική αναπτυξιακή πολιτική, ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να σταδιοδρομήσει επιτυχώς και ως οικονομία και ως κοινωνία στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αλλά και στα ευρύτερα διεθνή πλαίσια εν όψει τότε του έτους 2000.
Η δημοσίευση στις 9 Απριλίου 1990 της Έκθεσης αυτής και ιδιαίτερα οι προτάσεις της προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις. Τότε (βλέπε εφημερίδες της 9 Απριλίου 1990) σε δήλωσή του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου τόνισε ότι το κίνημα «παίρνει τις αποστάσεις του από τα συγκεκριμένα μέτρα και τις προτάσεις της έκθεσης Αγγελόπουλου» και ότι το ΠΑΣΟΚ «απορρίπτει εντελώς κάθε σκέψη για φορολόγηση των καταθέσεων καθώς και κάθε πολιτική που κύριο στήριγμά της για τη σταθεροποίηση της οικονομίας έχει τους έμμεσους φόρους».
Επίσης, ο «Συνασπισμός» χαρακτήρισε τότε τις προτάσεις της Επιτροπής Αγγελόπουλου «νέο πολυετές σταθεροποιητικό πρόγραμμα μονόπλευρης λιτότητας που θα ρίχνει τα βάρη της κρίσης στους εργαζόμενους».
Είναι, πάντως, αξιοσημείωτο ότι κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης δεν έκανε δηλώσεις για τις νέες διαπιστώσεις και προτάσεις για νέα σκληρά μέτρα των Ζολώτα και Αγγελόπουλου! Μόνο οι εφημερίδες της αντιπολίτευσης αντέδρασαν, όπως πάντοτε άλλωστε, με τίτλους «Χαμένα πήγαν τα δύο χρόνια. Πάμε για χρεοκοπία. Κατά 140% αύξησαν το δημόσιο χρέος μετά το 1989 για να καλύψουν τα ελλείμματα. Θα είχε σωθεί η οικονομία αν ο Μητσοτάκης άφηνε να παρθούν τα μέτρα που πρότεινε η οικουμενική κυβέρνηση».
Υπενθυμίζουμε όμως ότι κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Άγγελο Αγγελόπουλο, ο Ξενοφών. Ζολώτας υπογράμμισε ότι «το οικονομικό πρόβλημα της χώρας ήταν οξύ ήδη από την εποχή της Οικουμενικής κυβέρνησης, αλλά οι πολιτικοί _ τόνισε _ δεν υιοθέτησαν τα μέτρα που είχε προτείνει και που, αν είχαν εφαρμοστεί, θα είχαν βελτιώσει κατά πολύ τα οικονομικά της χώρας»!!!
Αυτά τα λόγια των δύο ακαδημαϊκών ηχούν ακόμα έντονα, αλλά, δυστυχώς, δεν μπόρεσαν να αφυπνίσουν καμιά κυβέρνηση και να σώσουν τη χώρα από τη βέβαιη κατάρρευση της οικονομίας, αλλά και των θεσμών.
Ας γυρίσουμε, λοιπόν, 22 περίπου χρόνια πίσω και ας ακούσουμε για μιαν ακόμα φορά τις προειδοποιητικές εκκωφαντικές κραυγές των ειδικών για την τραγική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και την πορεία της προς το γκρεμό.
Στις 11 Ιανουαρίου 1990, διοργανώθηκε συνεδρίαση της Επιτροπής με την παρουσία δημοσιογράφων κατά την οποία ο Άγγελος Αγγελόπουλος παρουσίασε σε μιαν εισηγητική ομιλία του τους στόχους και το έργο της Επιτροπής αυτής. Συγκεκριμένα, στην αρχή της ομιλίας του ο Άγγελος Αγγελόπουλος ανέφερε τα εξής:
«Το κύριο έργο της Επιτροπής μας είναι η κατάρτιση ενός τριετούς προγράμματος ανάπτυξης, ώστε η ελληνική οικονομία να είναι προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει την ενσωμάτωσή της στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, που αρχίζει από το 1993, όπου θα ισχύει ο ελεύθερος ανταγωνισμός σε όλες τις εκδηλώσεις οικονομικής δραστηριότητας. Γιατί ενιαία ευρωπαϊκή αγορά σημαίνει ελεύθερη διακίνηση προσώπων, αγαθών, κεφαλαίων και εν γένει συναλλαγών. Στα απομένοντα , συνεπώς, τρία χρόνια πρέπει η Ελλάς να προετοιμασθεί, ώστε να βρεθεί με τις απαραίτητες προϋποθέσεις ανάπτυξης που απαιτούν οι νέες συνθήκες…»
Στη συνέχεια μέσα σε τρεις γραμμές πρόβλεψε το σημερινό κατάντημα της χώρας μας:
«Διότι διαφορετικά, τόνισε, θα καταλήξει να γίνει μια τουριστική επαρχία της Ευρώπης που θα κατοικείται κυρίως από ηλικιωμένους και συνταξιούχους και ευκαιριακούς τουρίστες…»
«Αυτή είναι μια πρώτη διαπίστωση, συνέχισε, την έκταση και τις συνέπειες της οποίας φοβούμαι πως δεν έχουν πλήρως συνειδητοποιήσει ούτε ο πολιτικός κόσμος ούτε η κοινή γνώμη..»
Κι όλα αυτά τα ζοφερά επισημαίνονταν πριν από 22 χρόνια! Και συνέχισε ο Άγγελος Αγγελόπουλος:
«Αντιλαμβάνεσθε ότι το έργο της Επιτροπής δεν είναι εύκολο, όταν λάβει κανείς υπ΄όψιν ότι η ελληνική οικονομία περνάει σήμερα μια βαθιά κρίση που, αν συνεχισθεί, όπως όλοι οι δείκτες αφήνουν να εννοηθεί, η χώρα θα οδηγηθεί σε πλήρες αδιέξοδο, με έναν ανεξέλεγκτο πληθωρισμό εις βάρος των μισθωτών και των συνταξιούχων, με έντονες κοινωνικές αναταραχές. Πρέπει συνεπώς με κάθε τρόπο και με μέτρα τολμηρά να βγούμε από την κρίση αυτή που είναι αποτέλεσμα συρροής εξαιρετικά δυσμενών εξελίξεων…»
Συνεχίζοντας την πολύωρη ομιλία του τότε ο Άγγελος Αγγελόπουλος, αναφέρθηκε στα λάθη που κατά την προηγούμενη δεκαετία, παρουσίασε τις δυσμενείς συνέπειες στα δημοσιονομικά στοιχεία και άλλους οικονομικούς δείκτες, μίλησε για την παραοικονομία με αριθμούς και για τις δυσμενείς προοπτικές της χώρας μας τα επόμενα χρόνια. Στο τέλος, απαρίθμησε τους τρεις στόχους (επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης, αποδυνάμωση των πληθωριστικών πιέσεων, μείωση του δημόσιου ελλείμματος) για την επόμενη τριετία, δηλαδή έως το 1992, και άλλα τέσσερα μέτρα (εξυγίανση δημόσιων οικονομικών, εκσυγχρονισμός του παραγωγικού δυναμικού, αναμόρφωση της αγοράς εργασίας και ίδρυση εδικής υπηρεσίας για τη σωστή αξιοποίηση των μεγάλων δυνατοτήτων που παρέχει η ΕΟΚ και που παρέμεναν αναξιοποίητες) για την επίτευξή τους.
Στις 6 Απριλίου 1990 η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων έδωσε στη δημοσιότητα την έκθεσή της με τις τραγικές διαπιστώσεις για την κατάσταση της οικονομίας μας και με σκληρά μέτρα για την αντιμετώπισή της. Η Επιτροπή άρχιζε την έκθεσή της με την παρουσίαση, με τα μελανότερα χρώματα, της πραγματικής οικονομικής κατάστασης της χώρας, επισημαίνοντας παράλληλα τις επιπτώσεις της πολιτικής αβεβαιότητας στην εξέλιξη των βασικών μεγεθών, σε μια μάλιστα περίοδο κατά την οποία όλες οι άλλες χώρες της Ευρώπης - Δυτικής, Κεντρικής και Ανατολικής _ προετοιμάζονται πυρετωδώς για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των καιρών.
«Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, επισημαίνει η έκθεση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, η πορεία της οικονομίας παρουσιάζει, για αρκετό ήδη χρόνο, συνεχή επιδείνωση, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξελίξεις, οι οποίες θα ήταν ενδεχομένως πολύ δύσκολο να ελεγχθούν, αν οι τάσεις που επικρατούν τελευταία δεν αναστραφούν το συντομότερο δυνατό». Και η Επιτροπή εξειδικεύει τις διαπιστώσεις αυτές με τις ακόλουθες επισημάνσεις:
* Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνεται επικίνδυνα και οι πληθωριστικές πιέσεις εντείνονται.
* Τα ελλείμματα του δημόσιου τομέα τείνουν να πάρουν εκρηκτικές διαστάσεις, η δε μερική κάλυψή τους με βραχυπρόθεσμο εξωτερικό (σ.σ. μόνον;) δανεισμό είναι ενδεικτική των δυσχερειών που αντιμετωπίζονται.
* Η νομισματική και πιστωτική επέκταση κινείται με ταχείς ρυθμούς, ενώ τα πραγματικά επιτόκια δανεισμού διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, με αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγική διαδικασία.
* Οι υπερβολικές, μερικές φορές, εισοδηματικές και θεσμικές διεκδικήσεις, που ικανοποιούνται υπό την πίεση απεργιών, διαβρώνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και ενισχύουν τις πληθωριστικές πιέσεις.
«Η δύσκολη αυτή κατάσταση, τονίζεται στην έκθεση, της οικονομίας περιπλέκεται, αν δεν επιδεινώνεται, από την παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα και την ασάφεια ως προς την κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής. Το γεγονός αυτό δεν επιτρέπει τη λήψη των αναγκαίων διορθωτικών μέτρων και το σχεδιασμό αξιόπιστης μεσοσπρόθεσμης πολιτικής. Η οικονομία φαίνεται να έχει εμπλακεί σε ένα κρίσιμο αδιέξοδο, η αντιμετώπιση του οποίου έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας, αν γίνει κατά πρόχειρο κι αποσπασματικό τρόπο».
Δίνοντας και τις εξελίξεις στο διεθνή περίγυρο και ειδικότερα τον ευρωπαϊκό, η έκθεση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων εντείνει το οξύμωρο σχήμα της ελληνικής οικονομικής κατάστασης επισημαίνοντας τα ακόλουθα:
«Και όλα αυτά συμβαίνουν σε μιαν ιδιαίτερα κρίσιμη, αλλά και ελπιδοφόρο περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της ηπείρου μας. Η Δυτική Ευρώπη βρίσκεται σε πυρετώδη κίνηση αναπροσαρμογής ενόψει της ολοκληρώσεως της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς το 1992 και της πορείας προς την οικονομική και νομισματική ένωση. Από την άλλη πλευρά, οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης περνούν μια εντυπωσιακή φάση αναπροσανατολισμού και ανασυγκροτήσεων. Σε αυτή την ιστορική καμπή, η χώρα μας φαίνεται να παραμένει αδρανής με κίνδυνο να βρεθεί απροετοίμαστη για να αντιμετωπίσει με επιτυχία την πρόκληση των καιρών».
(* Ο δημοσιογράφος Δημήτρης Στεργίου γεννήθηκε στην Παλαιομάνινα Αιτωλοακαρνανίας και διετέλεσε διευθυντής μεγάλων αθηναϊκών εφημερίδων και περιοδικών).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο