ΤΡΑΧΑΝΑΣ
Τραχανόσουπα, τραχανόπιτα και τραχανο-κουβέντα…
Γράφει η δρ Μαρία Ν. Αγγέλη
«Τώρα που έχουν πεθάνει όλες οι γριές, γιαγιάδες και παραγιαγιάδες, τώρα βρήκαν να ξεφυτρώσουν μέσα μου ένα σωρό απορίες βαθιές για πρόσωπα και πράγματα παλιά και για πάντα σβησμένα. Όσο ζούσαν εκείνες, δεν ξέρω γιατί, σχεδόν τίποτα δεν ήθελα να ρωτήσω. Η αλήθεια είναι πως κι οι ίδιες δεν έδειχναν προθυμία να μου τα πουν. Τυχαία μόνο τις άκουγα να λένε μεταξύ τους για τους προγόνους και τα παλιά, σαν τις κυρίευε η νοσταλγία και το παράπονο για τη βασανισμένη ζωή, που τους ήταν γραμμένο να κάνουνε στα στερνά τους στην προσφυγιά. […]
Η χήρα [η γιαγιά] ανάπτυξε τότε όλη της τη δραστηριότητα. Αποδείχτηκε πως κάτω από κείνο το φακιόλι κρυβόταν πολλή τόλμη και εξυπνάδα. Πήρε πρώτα τα κορίτσια της και τα πήγε στη Σαλονίκη. Αφού τα ταχτοποίησε κοντά σε πατριώτες, κίνησε με τα πόδια για την απελευθερωμένη πατρίδα. Φτάνοντας, βρήκε ευτυχώς, το σπίτι απείραχτο. Μια γειτόνισσα Τουρκάλα το προστάτευε. Δούλεψε εκεί για μήνες παλικαρίσια. Συμμάζεψε το σπιτικό, έκανε σοδειά, έβγαλε πουλιά και παπιά, ετοίμασε τραχανάδες, γιουφκάδες, ρετσέλια – χαμπάρι δεν είχε για τον κόσμο ούτε και την ένοιαζε…»
Γιώργος Ιωάννου, Η μόνη κληρονομιά
Ο Γιώργος Ιωάννου εκφράζει μια αλήθεια. Όταν είμαστε νέοι δεν έχουμε τέτοιες απορίες και ενδιαφέροντα για θέματα που θα μπορούσαν να μας δώσουν απαντήσεις και πληροφορίες οι γιαγιάδες, οι παππούδες και οι γονείς μας… Είναι γιατί ως νέοι δεν ενδιαφερόμαστε για κάποια πράγματα και το κυριότερο ως νέοι δεν λογαριάζουμε το θάνατο! Νομίζουμε ότι τα αγαπημένα πρόσωπα, γιαγιάδες, παππούδες, γονείς θα είναι ζωντανοί για πάντα…
Τώρα σκέφτομαι πόσα πράγματα θα μπορούσα να έχω καταγράψει από τον πατέρα και τη μάνα… Αλλά δεν ήθελα να ρωτήσω και μάλιστα θεωρούσα «παλιακές» τις αφηγήσεις του πατέρα… Ευτυχώς όμως η μνήμη έχει τη δύναμη «τα πάντα ν’ ανασταίνει», για να χρησιμοποιήσω το στίχο της ποιήτριας. Ή κάποια από αυτά που βιώσαμε….....