Αφιερωμένο στη μνήμη
της Ξηρομερίτισσας μάνας μου, Ειρήνης Αγγέλη.
Γράφει η Δρ Μαρία Ν. Αγγέλη
e-mail: agelimaria@yahoo.gr
[…]Τη ζήση σου όλη πέρασες μέσα στα
καπνοτόπια,
αγέλαστη κι ακούραστη, χωρίς
καμιά χαρά.
τ' άγια σου χέρια τ' άπλωνες,
γύρα σ' όλα τα τόπια,
φρουρός, προστάτης της σοδειάς.
Μάνα σ' όλα μπροστά,
στο μάζεμα, στ' αρμάθιασμα, στο
γύρισμα στη λιάστρα
και για βαντάκιασμα θαμπά σαν
έπεφτε δροσιά.
Στο πάστρεμα, στο ζύμωμα, στο
φούρνο και στη γάστρα
χρόνια και χρόνια δούλεψη χωρίς
ανάσα μια.[…]
Πάνος
Χατζόπουλος, «Βραχωρίτικο»
Αισθάνομαι την
ανάγκη να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου και να αποδώσω ελάχιστη τιμή στην Ξηρομερίτισσα γυναίκα. Για τούτο θα αναφερθώ συνοπτικά
στη θέση της στην Ξηρομερίτικη οικογένεια αλλά και στην κοινωνία γενικότερα:
Α). H ΚΟΡΗ: Η γέννηση του κοριτσιού
δεν έφερνε χαρά στην οικογένεια. Η γέννηση του αγοριού χάριζε χαρά και αισιοδοξία. Είναι γνωστό όταν ο Ξηρομερίτης ανέφερε πόσα παιδιά έχει, για παράδειγμα
έλεγε: δύο παιδιά και δύο κοπέλες. Όριζε δηλαδή ως παιδί μόνο το αρσενικό, «το
σιρκό» κατά το ξηρομερίτικο ιδίωμα. Το
θηλυκό, η κοπέλα, δεν οριζόταν ως παιδί. Και είναι τόσο πολύ ριζωμένη αυτή η
αντίληψη που μέχρι πέρυσι (2020) που επισκέφτηκα ένα χωριό στο ορεινό Ξηρόμερο
άκουσα αυτό το διαχωρισμό!