Ο Γεώργιος Τσόγκας κατάγονταν από Σαρακατσάνικη οικογένεια και είχε τη δική του πορεία και μεγάλη προσφορά στον Αγώνα του 1821.......
Διαβάστε περισσότερα »
Από μικρός ο Τσόγκας βγήκε κλέφτης κοντά στον Κατσαντώνη και έγινε πρωτοπαλίκαρο του. Όταν ο Κατσαντώνης σκοτώθηκε ακολούθησε τον αδερφό του Κατσαντώνη Λεπενιώτη. Κατά τον Ηπειρώτη μελετητή Νικ. Χ. Παπακώστα ο Τσόγκας ήταν ξάδερφος των Κατσαντωναίων…
Από μικρός ο Τσόγκας βγήκε κλέφτης κοντά στον Κατσαντώνη και έγινε πρωτοπαλίκαρο του. Όταν ο Κατσαντώνης σκοτώθηκε ακολούθησε τον αδερφό του Κατσαντώνη Λεπενιώτη. Κατά τον Ηπειρώτη μελετητή Νικ. Χ. Παπακώστα ο Τσόγκας ήταν ξάδερφος των Κατσαντωναίων…
Μετά από ένα διάστημα παραμονής με το Λεπενιώτη, άγνωστο πόσο, μάλλον μέχρι το 1810, όπου ο Λεπενιώτης διώχτηκε και κατέφυγε στον Κάλαμο και το Μεγανήσι, ο Τσόγκας βρέθηκε στη φρουρά του Αλή πασά και κατόπιν έγινε καπετάνιος της περιοχής της Βόνιτσας.
Ο Τσόγκας ήταν άνδρας γενναίος και ανδρείος, αλλά αργοκίνητος και σκεπτικός στις αποφάσεις του. Ήταν πλούσιος, είχε αρκετή ακίνητη περιουσία (κοπάδια) και άτεκνος, παρ’ όλα αυτά όμως ήταν πολύ φιλάργυρος. Πριν την Επανάσταση νοίκιαζε από τον Αλή πάσα βοσκοτόπια στην περιοχή της Βόνιτσας για αν ξεχειμάσουν τα κοπάδια του. Ο λαός τον ονόμαζε Βλαχοτσόγκα, γιατί τον ακολουθούσαν όλοι οι οι νομάδες ποιμένες του Ασπροποτάμου, των Αγράφων και της Άρτας που κατέβαιναν στην περιοχή για χειμαδιά. Όλους αυτούς ακόμα και σήμερα οι ντόπιοι τους ονομάζουν, όλους ανεξαιρέτως, βλάχους.
Με την κήρυξη της Επανάστασης ο Τσόγκας με τους άνδρες του ανέλαβε να χτυπήσει και να εκδιώξει τους Τούρκους της περιοχής της Βόνιτσας και των φρουρίων της Πλαγιάς και του Τεκέ. Μετά από σκληρό αγώνα εκδιώχτηκαν οι Τούρκοι από τις περιοχές της Βόνιτσας, εκτός από αυτούς που κλείστηκαν στο κάστρο, και ο Ελληνικός στρατός πέρασε το Μακρυνόρος και επιχείρησε να καταλάβει την περιοχή της Άρτας.
Στη συνέχεια ο Τσόγκας έφτασε στο αξίωμα του στρατηγού και ήταν φίλος του Μαυροκορδάτου, ο οποίος τον διόρισε μέλος του δικαστηρίου εναντίον του Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό τον Απρίλιο του 1824. Ως οπαδός του κόμματος του Μαυροκορδάτου, ήταν φανατικός εχθρός του Βαρνακιώτη και των Γριβαίων. Η αιτία της εχθρότητας προς το Βαρνακιώτη, ήταν και οι διαφορές τους για το κόλι της Κατούνα, ενώ για τους Γριβαίους ήταν η δολοφονία από αυτούς και τον Τ. Μαγγίνα των Χασαπαίων στον Αστακό (Απρίλιος 1823). Οι Χασαπαίοι ήταν αξιωματικοί του Τσόγκα και πολυάριθμη οικογένεια του Δραγαμέστου. Στη συνέχεια ο Γ. Τσόγκας, ο Δ. Μακρής και οι Χασαπαίοι κυνήγησαν τον Γρίβα και τον ανάγκασαν να καταφύγει στη Κατοχή και να κλειστεί στον πύργο του Γουλίμη.
Μετά από το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα αναστατώθηκε το Ξηρόμερο, αλλά και από τις διαμάχες που ακολούθησαν. Αυτό συνέβη σε μια δύσκολη στιγμή για την Επανάσταση και μάλιστα την εποχή που επέκειτο η εκστρατεία του Μουσταή της Σκόνδρας. Ο Βασίλης Χασάπης και οι άλλοι διώκτες του περικύκλωσαν τον Γρίβα (Μάιος 1823) στην Κατοχή, αυτός όμως κατάφερε να διαφύγει χάρη στη βοήθεια του Δημοτσέλιου. Ο Δημοτσέλιος ήταν πολύ διαλλακτικός και συγκαταβατικός, φυσικά δεν συμφωνούσε με την ενέργεια του Γρίβα, αλλά θεωρούσε ό,τι το χειρότερο για τη στιγμή αυτή την αλληλοσφαγή. Αφού ο Γρίβας κατάφερε να διαφύγει, οι Γ. Τσόγκας και Μ. Μπότσαρης κατέλαβαν το Μεσολόγγι και δήλωσαν, ότι για κανέναν λόγο δεν θα έβγαιναν να πολεμήσουν εναντίον των Τούρκων, όσο ο Γρίβας ήταν στη Δ. Στερεά. Μετά την απαίτηση τους αυτή, αλλά και άλλων οπλαρχηγών, η Διοίκηση έστειλε τον Γρίβα στη Πελοπόννησο, όπου έμεινε μέχρι το τέλος του Αγώνα.
Με την έναρξη της Β΄ πολιορκίας του Μεσολογγίου ο Τσόγκας ήταν σωματάρχης. Από την πόλη έφυγε τον Ιουλίου του 1825, αφού πήρε άδεια εξόδου από την πόλη λόγους υγείας και πήγε στην περιοχή του. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου συνθηκολόγησε με τους Τούρκους και πήρε πίσω το αρματολίκι της Βόνιτσας. Όταν ήρθε ο Καποδίστριας ξαναγύρισε στην Επανάσταση και συμμετείχε στις μάχες για την απελευθέρωση της Δυτικής Στερεάς. Πέθανε στο Αιτωλικό το 1832. Μετά θάνατον (1836) του απονεμήθηκε τιμητικά ο βαθμός του λοχαγού της Φάλαγγας.
«Σι’ όλο τον κόσμο ξαστεριά,
σ’ όλο το κόσμο ήλιο
και στο Βραχώρι το πικρό,
μαύρος καπνός κι αντάρα.
καπεταναίοι τώκαψαν
ο Τσόγκας κι’ Αλεξάκης».
Δημοτικό. (Ηπειρωτική Εστία, τομ. Ε΄ 1956 σ. 152)]
ΣΟ
akarnanika
Μετά την Έξοδο του Μεσολογγίου (10 Απρ.1826) ως 20 Ιανουαρίου 1828 ήταν εκτός του αγώνα και διαπραγματεύονταν με τους Τούρκους το αρματολίκι της Βόνιτσας (το ορθόν) [ο ως άνω γράφων 12.22 π.μ]
ΑπάντησηΔιαγραφήΑναντίρρητα σε κάθε αγωνιστή του 1821 υπάρχουν και θετικά , αλλά και αρνητικά σημεία της όλης πορείας του κατά την εθνική Παλιγγενεσία, τα οποία καταγράφηκαν επίσημα και δεν μπορούμε να τα παίρνουμε τοις μετρητοίς αλλά ούτε και να τα παραβλέπουμε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣκοπός κάθε ασχολούμενου με συνέπεια στα ιστορικά, δεν είναι να αποσιωπά τα επίψογα και να προβάλλει τα αξιέπαινα ή και τανάπαλιν, αλλά να παρουσιάζει και τα μεν και τα δε όπως έχουν και να τα κρίνει, όταν χρειάζεται, αδέσμευτα εντελώς ή με αντικειμενικά κριτήρια.
Απόγονοι αγωνιστών καμιά φορά δυσφορούν ή πικραίνονται αν μαζί με τα πλεονεκτήματα μνημονεύονται και τα μειονεκτήματα των ενδόξων προγόνων τους. Όπως, για μας, ένδοξος αγωνιστής υπήρξε και ο Γεώργιος Τσόγκας στρατηγός στα 1823, Χιλίαρχος επί Καποδίστρια (1830) και, επί Όθωνα συνταγματάρχης στην βασιλική Φάλαγγα (1835).
Όμως, για τον Τσόγκα, καλό θα είναι ο αναγνώστης να έχει υπόψιν του, εκτός των ως άνω μνημονευόμενων και τα παρακάτω και, ας βγάλει όποιο συμπέρασμα θέλει...
Ο Τσόγκας δεν έφυγε από το Μεσολόγγι με άδεια της διοίκησης, αλλά λιποτάκτησε αρχές Ιουλίου 1825 μαζί με τον επίσης στρατηγό Γιαννάκη Ράγκο, παρόλο που ήταν Σωματάρχης και δη αρχηγός της Φρουράς του Μεσολογγίου [ Ελληνικά Χρονικά 1825 / φ. 54 / σελ. 4 , Απομνημονεύματα Αρτεμίου Μίχου / σελ. 25 , Απομνημονεύματα Νικ. Σπηλιάδη / τ. Β΄σελ. 463 , Ενθυμήματα Κασομούλη τ. Β΄/ σελ. 88 , Απομνημονεύματα Σπύρου Μήλιου Β΄ πολιορκίας Μεσολογγίου σελ. 15 , Νίκος Μήτσης . ΧΑΣΑΠΑΙΟΙ / εκδ. 2021 σελ. 66 ,75}.
Τα Ελληνικά Χρονικά , αναφέρουν τα εξής : “ Οι Στρατηγοί Τσόγκας και Ράγκος ελειποτάκτησαν δια νυκτός. Εις τα επόμενα φύλλα θέλομεν εκθέσει τα περί των πρακτικών των ”.
Η τριμελής διευθύνουσα Επιτροπή των θεμάτων του Μεσολογγίουστα 1825 ( Ιω. Παπαδιαμαντόπουλος, Δημ. Θέμελης , Φιλ. Πλυτάς ), απευθυνόμενη με επιστολή της προς την Κεντρική Διοίκηση στο Ναύπλιο, αναφέρει για τον Τσόγκα και τον Ράγκο τα παρακάτω:
“ ... οι στρατηγοί Γεώργιος Τσόγκας και Ιωάννης Ράγκος με τους ψυχογιούς των αναχώρησαν από εδώ κρυφίως εις Λεσίνι , εις την στιγμήν όταν το Μεσολόγγι εφοβερίζετο από επικείμενον κίνδυνον. Με την λαθραίαν ταύτην φυγήν τους, κατετάραξαν, ως ήτο ακόλουθον , όλον το εδώ Στρατιωτικόν, το οποίον ηγανάκτησε μεγάλως κατ΄ αυτών” {Βλαχογιάννη. Εκτελεστικό. Φ.15}.
Ήταν ο μοναδικός στρατηγός που δεν βγήκε να πολεμήσει έξω από τα όρια της Αιτωλοακαρνανίας στα 1821-1829.
Μετά την Έξοδο του Μεσολογγίου ( 10 Απριλίου 1826 ) ως τις 20 Ιανουαρίου 1828 ήταν εκτός του αγώνα και διαπραγματεύονταν με τον Μπεκήρ Τζογαδόρο (πασά της Πρέβεζας) το αρματολίκι της Βόνιτσας.
Συνέβαλε στη δολοφονία του βαρνακιώτη στρατηγού , Αποστολάκη Κουσουρή , που δολοφονήθηκε από ανθρώπους του Τσόγκα στις 17 Ιανουαρίου 1827 και το κεφάλι του Κουσουρή το έστειλε ο Τσόγκας στην Πρέβεζα πεσκέσι στον Μπεκήρ Τζογαδόρο {ΧΕΟΕΒ. Κυτίον 97 / φ. 67 και ΓΑΚ: Γεν. Γραμ. φ. 89, Νίκος Μήτσης . ΧΑΣΑΠΑΙΟΙ / εκδ. 2021 σελ. 66 ,75 , 115}.
Υπήρξε, όντως , προστατευόμενος και σκανδαλωδώς ευνοούμενος του Αλεξ. Μαυροκορδάτου , γινόμενος το 1823 στρατηγός την ίδια μέρα με τον Καραϊσκάκη !!! και διετέλεσε μέλος του Δικαστηρίου που δίκαζε στο Αιτωλικό στις 1 Απρ. 1824 τον Καραϊσκάκη για εσχάτη προδοσία και κατ΄ εντολή βεβαίως βεβαίως του Αλεξ. Μαυροκορδάτου.
ΝΙΚΟΣ ΘΕΟΔ.ΜΗΤΣΗΣ