Πύργοι και Αγροικίες στην Αρχαία Λευκάδα – Αγροικία στον Πόρο Λευκάδας

Επτά αγροικίες εντοπίστηκαν και ανασκάφηκαν μερικώς από τον Wilhelm Dörpfeld και τους συνεργάτες του, ενώ πρόσφατες έρευνες αμερικανών αρχαιολόγων εντόπισαν άλλες οκτώ θέσεις με Πύργους. Οι περισσότερες αγροικίες επικεντρώνονται στο ανατολικό τμήμα του νησιού.

Η καλύτερα σωζόμενα αγροικία, η οποία και μας παρέχει σημαντικά στοιχεία για την χρήση αυτών των «πυργόσπιτων», βρίσκεται στην ορεινή θέση Πυργί, πάνω από την κοινότητα του Πόρου, σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από το χωριό. Ο Πύργος κατασκευάστηκε τον 3ο ή τον 4ο αιώνα.

Ο κεντρικός πυρήνας του συγκροτήματος αποτελείται από τετράγωνο πύργο, η τοιχοποιία του οποίου στα βορειοδυτικά γωνία σώζεται, σε ύψος περίπου 7 μέτρων. Το αρχικό ύψος του πύργου, που ίσως αποτελείτο από τρεις ορόφους, έφθανε ακόμα ψηλότερα. Ένας εσωτερικός τοίχος χώριζε το συγκρότημα σε δύο διαμερίσματα, μέσα στα οποία εντάσσονταν κατά πάσα πιθανότατα εσωτερικός υπαίθριος χώρος και διάφορα δωμάτια.

Ανάμεσα στα ερείπια του συγκροτήματος διακρίνονται δύο, διαφορετικών διαστάσεων, λίθινες κυκλικές βάσεις ελαιοπιεστηρίου με αύλακα απορροής, μυλόλιθοι και μια δεξαμενή, πιθανώς για την συγκέντρωση λαδιού.

Κατάλοιπα ενός ληνού εντοπίστηκαν από τον Wilhelm Dörpfeld στα ερείπια πύργου-αγροικίας στον Παλαιοκατούνα.

Η απομακρυσμένο από αστικά κέντρα θέση των αγροικιών δικαιολογεί την ύπαρξη των πύργων, όπου κατέφευγαν οι ένοικοι σε περίπτωση κινδύνου και όπου πιθανώς κρατούσαν τους δούλους στο διάρκεια της νύχτας. Ορισμένοι πύργοι που δεν συνοδεύονται από προσκτίσματα, τοποθετημένοι σε καίρια σημεία ελέγχου των προσβάσεων προς την πρωτεύουσα του νησιού, όπως στο θέση Μαγεμένου νότια τας Νικιάνας και στο θέση Κρούπα στη χερσόνησο της Αγίας Κυριακής, είχαν καθαρώς στρατιωτικό χαρακτήρα και χρησίμευαν ως φυλάκια.

Το λιμάνι του Βλυχού. Θεμέλια τετράγωνου πύργου (1908)

 http://aromalefkadas.gr/