Ο κόλπος του Αγίου Μάρκου. Τοπωνύμιο από υπαρκτό πρόσωπο ή από τοπικό ναό;

 ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ

 

Το μπράτσο (ακρωτήριο) Μυρταρίου (Mpraccio del Mirtari), από τα νότια καθώς και το ακρωτήριο της Λασκάρας από τα βόρεια, οριοθετούν δύο κόλπους. Τον Ανακτοριακό κόλπο στα δυτικά ( σημερα ονομάζεται κόλπος της Πρέβεζας), και τον Αμβρακικό κόλπο στα ανατολικά (παλαιότερα ονομαζόταν κόλπος της Αρτας)....

Στα ανατολικά του Mpraccio, ο κατά σειρά δεύτερος μετά τον κόλπο (λιμνοθάλασσα) του Λιμένι, βρίσκεται ο κόλπος του Αγίου Μάρκου . Στα δυτικά του Mpraccio και ακριβώς στην ίδια ευθεία με τον κόλπο του Αγίου Μάρκου υπάρχει ο κόλπος της Παλιόβαρκας.( Paliovarca)

Η ονομασία του κόλπου μας οδηγεί στον Άγιο που τιμούσαν και δόξαζαν οι Ενετοί. Τα σύμβολα κυριαρχίας, που καθιέρωναν σε κάθε κτήση τους, επικρατούσε ο λέοντας και η γραφή «Pax Tibi Marce Evangelista Meus”, που σημαίνει “Ειρήνη για σένα, Μάρκο, Ευαγγελιστή μου”.

Το τοπωνύμιο «κόλπος του Αγίου Μάρκου» από πού να προήλθε;

Α) Είχε σχέση με κάποιο πρόσωπο που κατοίκησε σε αυτή τη περιοχή ή είχε ιδιοκτησίες κοντά στα παράλια του κόλπου;

Β) Η ύπαρξη κάποιου ναού προς τιμή του Αγίου Μάρκου μπορεί να σηματοδότησε και την ονομασία της περιοχής;

Και οι δύο περιπτώσεις έχουν σοβαρή βάση.

Για την από κάποιο πρόσωπο ονοματοδοσία του κόλπου υπάρχουν αρκετά παραδείγματα στην Βόνιτσα. Π.χ. η κοντράδα (συνοικία) Cochini (Κόκκινος) προέρχεται από ένα Βενετό στρατιωτικό (ο γερο-Κόκκινος) , ο οποίος είχε εγκατασταθεί στην σημερινή Πούντα του Ακτίου. Σταδιακά οι κάτοικοι αυτής της περιοχής μετοίκησαν στην Βόνιτσα. Άλλο παράδειγμα είναι η κοντράδα (συνοικία) Buccali ή Bochalle (Μπούχαλη.) , που προέρχεται από ένα βενετό στρατιωτικό.

Από τον Βενέτικο χάρτη του 1753 (τον δημοσίευσε η αρχαιολόγος Ελένη Γιαννακοπούλου) το Μπράτσο Μυρταρίου απεικονίζεται με αρκετές πληροφορίες , μεταξύ των οποίων η μία αναφέρεται στην ύπαρξη ενός «γέρου Μάρκου» στους αγρούς που περιβάλλουν δυτικά τον κόλπο, ενώ σε άλλο σημείο αναφέρει τον κόλπο με την ονομασία «porto S. Marco».

Σε αυτόν τον χάρτη δεν υπάρχει καμιά ένδειξη για ύπαρξη ναού αφιερωμένου στον Άγιο Μάρκο, όπως καθαρά φαίνεται για την εκκλησία στο Κεφάλι Παναγιάς ( βλέπε επί του χάρτη στα δεξιά της scala Panagia και κάτω από τον λόφο Vigla υπάρχει η εγγραφή για Paglio Ampelli. Κάτω από την εγγραφή ampelli υπάρχει η εγγραφή Chiesa (εκκλησία) και δίπλα ο σταυρός μαζί με τα κτίρια , καθώς και το πηγάδι της εκκλησίας).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στον Βενέτικο χάρτη της Ελένης Γιαννακοπούλου δεν εμφανίζεται ούτε η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου.

Στον χάρτη του Jerolamo (1756-1757) υπάρχει η ένδειξη ύπαρξης εκκλησίας στα παράλια του κόλπου Αγίου Μάρκου, όπως και στο Κεφάλι Παναγιάς, χωρίς όμως να ονοματίζει τις δύο εκκλησίες.

Στον Χάρτη του Πουκεβίλ ( 17ος αιώνας) η εκκλησία του Αγίου Μάρκου τοποθετείται όχι στις ακτές του κόλπου, αλλά στον λόφο που αρχίζει μετά το στενό πέρασμα (ανάμεσα στον κόλπο του Αγίου Μάρκου και της Παλιόβαρκας).

Μπορούμε να προσδιορίσουμε την τοποθεσία εκεί που σήμερα είναι τα εγκαταλελημένα κτίρια του Κοντακάν (μικρό ραντάρ).

Το μόνο που έχει απομείνει για να μας θυμίζει τον ναό του Αγίου Μάρκου, είναι ένα μικρό εικόνισμα στην ακρογιαλιά του κόλπου.

Με βάση όσα παρατέθηκαν και αναλυτικά εξετάστηκαν, ο κόλπος του Αγίου Μάρκου έλαβε την ονομασία του από τον ναό που ήταν πλησίον της ακρογιαλιάς ή στον λόφο βόρεια του κόλπου. Η ύπαρξη ιδιοκτησιών κοντά στον κόλπο , από τον γέρο-Μάρκο, διατηρεί ελάχιστες πιθανότητες στην ονοματοδοσία του κόλπου.

Αγιος Μάρκος, ο Άγιος των Βενετών.

«Pax Tibi Marce Evangelista Meus”,

“Ειρήνη για σένα, Μάρκο, Ευαγγελιστή μου”.

Το σύμβολο κυριαρχίας των Ενετών στην Βόνιτσα