Εμένα η μάνα μ' έστειλε να μάσω μανουσάκια
Εμένα η μάνα μ' έστειλε να μάσω μανουσάκια
Μανουσάκια μανουσάκια μόσχος και γαρυφαλάκια
Δημοτικό τραγούδι....
Αυτές τις χειμωνιάτικες μέρες του Φεβρουαρίου, περνώντας από την κεντρική πλατεία του Αγρινίου, αντίκρισα τα ευωδιαστά μανουσάκια, βουστίνες ή «φουστίνες», όπως λέγονται στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, τον Μαχαιρά Ξηρομέρου. Δεν φύτρωσαν βέβαια στην πλατεία ούτε στους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Κάποιες γυναίκες και παιδιά τα μάζεψαν στους αγρούς, τα έκαναν ματσάκια και βγήκαν να τα πουλήσουν στους θαμώνες των καφέ, στους περαστικούς και στους ρομαντικούς…
Η θέα και μόνο αυτών των ντελικάτων λουλουδιών μου δημιουργεί μια όμορφη διάθεση και μια νοσταλγία για το χωριό, τα χωράφια με τις «φουστίνες», το μεθυστικό άρωμα… Αυτά τα λουλούδια και μαζί οι ίριδες, οι λεγόμενες στο Ξηρόμερο «κουκουτούλες», με το μωβ λιλά χρώμα και τη μελένια γεύση, είναι τα πιο αγαπημένα μου αγριολούλουδα. Φέρνουν την άνοιξη μέσα στο χειμώνα…
Καθώς πίναμε τον καφέ μας και χαλαρώναμε με τις φίλες μου, μας πλησίασε ένα χαριτωμένο κοριτσάκι, η Ιωάννα, για να μας πουλήσει τα μοσχοβολισμένα ματσάκια της. Χτες τα κόψαμε, κυρία, μου είπε με χαμόγελο. Με χαρά, αγόρασα τα αγαπημένα μου μανουσάκια, τις «φουστίνες» για να αρωματίσω το χώρο μου…
Τα έβαλα στο ανθοδοχείο και μοσχοβόλησε το σπίτι μου! Θαύμαζα την ομορφιά και τη χάρη τους. Άσπρα ανθάκια με κίτρινο κροκί χρώμα στο κέντρο, γυρισμένα προς τα κάτω, σαν ντροπαλά παιδάκια. Αυτόματα ήρθε στο νου μου ο μύθος που εξηγεί το επίσημο όνομά τους, τη γοητεία και τη στάση τους.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ήταν κάποτε, ένας ωραίος νέος Βοιωτός, γιος της Νύμφης Ουρανίας και του ποταμού Κηφισού. Κάποια μέρα καθισμένος σε μια πηγή ο Νάρκισσος είδε το πρόσωπό του στα νερά της. Του άρεσε πολύ η εικόνα του και βύθισε το χέρι του στο νερό για να την πιάσει. Δεν τα κατάφερε. Έμεινε όμως εκεί, στη θέση του, να θαυμάζει την άριστη σωματική του διάπλαση και την ομορφιά του, χρησιμοποιώντας ως κάτοπτρο τα νερά της πηγής. Μέχρι που μαράζωσε και πέθανε. Στην ίδια θέση μετά τον μαρασμό του ωραίου νέου φύτρωσε το ομώνυμο λουλούδι ο νάρκισσος. Αυτός ο μύθος οδηγεί στη σύνδεση του λουλουδιού με τον εγωισμό, την ματαιοδοξία, την αλαζονεία, τη φθορά και τον θάνατο…
Ωστόσο, κατά μία άλλη εκδοχή, αυτό το φωτεινό λουλούδι, που φέρνει την άνοιξη μέσα στο χειμώνα, συμβολίζει την ανανέωση, την αναγέννηση, την ελπίδα, τη ζωή…
Ο νάρκισσος στην Ανατολή συμβολίζει την καλοτυχία. Οι Κινέζοι στολίζουν με αυτόν τα σπίτια τους την πρωτοχρονιά τους. Επίσης, ο νάρκισσος αποτελεί το εθνικό λουλούδι για τους Ουαλούς και τους Κούρδους.
Ο Νάρκισσος στη Βοτανική αποτελεί ιδιαίτερο γένος φυτών της οικογένειας των Αμαρυλλιδοειδών που περιλαμβάνει περί τα 40 είδη. Είναι φυτό ποώδες, πολυετές και βολβόριζο που απαντάται στην Ευρώπη, Β. Αφρική και ΒΔ. Ασία. Στην Ελλάδα ευδοκιμούν έξι είδη νάρκισσου, δυο τρία από αυτά μόνο στην Κρήτη.
Ο λαός μας συνδέει τα μανουσάκια με τη γέννηση του Χριστού. Αναφέρεται, κυρίως στην Κρήτη, ότι τα μανουσάκια μυρίζουν εξαιρετικά γιατί η Παναγία όταν έπλενε τα ρουχαλάκια του Χριστού τα άπλωνε πάνω στις μανουσές για να στεγνώσουν!
Ως επίλογο, θα παραθέσω τους στίχους ενός πολύ γνωστού δημοτικού τραγουδιού που τραγουδιέται και χορεύεται στο Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας, σε γάμους, πανηγύρια και γιορτές. Αναφέρεται σε μια «μανουσο-μαζώχτρα» κόρη που την έστειλε η μάνα της να μαζέψει μανουσάκια:
Εμένα η μάνα μ' έστειλε να μάσω μανουσάκια
Εμένα η μάνα μ' έστειλε να μάσω μανουσάκια
Μανουσάκια μανουσάκια μόσχος και γαρυφαλάκια
Μανουσάκια μανουσάκια μόσχος και γαρυφαλάκια
Στην αγορά τα πούλησα και πήρα δυο τσαμπράκια
Μανουσάκια μανουσάκια έμορφά μου κοριτσάκια
Μανουσάκια μανουσάκια νόστιμά μου κοριτσάκια
Σαν τι τον έχεις τον παππά και κάθεσαι κοντά του
Σαν τι τον έχεις τον παππά και κάθεσαι κοντά του
Μανουσάκια μανουσάκια μόσχος και γαρυφαλάκια
Μανουσάκια μανουσάκια μόσχος και γαρυφαλάκια
Τον έχει η μάνα μ' αδερφό και εγώ τον έχω μπάρμπα
Μανουσάκια μανουσάκια νόστιμά μου κοριτσάκια
Μανουσάκια μανουσάκια έμορφά μου κοριτσάκια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο