Τα κανάλια της Βενέτικης Βόνιτσας.
Μετά τα δυστυχή γεγονότα της 7ης και της 21ης Νοεμβρίου, με το πλημμύρισμα της Βόνιτσας, επανερχόμαστε σε όσα μεταξύ των άλλων καταγράψαμε αναλυτικά στο βιβλίο της ΑΜΦΙΚΤΙΟΝΙΑΣ ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ (Μπογόρδου Αγγελική) με τίτλο «Ρεί».....
Οι Ενετοί μετά την κατάληψη της Βόνιτσας το 1684, άρχισαν να δημιουργούν αντιπλημμυρικά έργα για να αποστραγγίσουν όσο δυνατόν τα τρία μεγάλα έλη, να προστατέψουν τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, αλλά και να μετατρέψουν εκτάσεις σε ποτιστικές.
Κατασκευάστηκαν επτά μεγάλα κανάλια, εκτός από τις μικρές απορροές.
Το κανάλι με αριθμό 1, είναι στην σημερινή θέση Πλατύ, εκεί που σήμερα είναι η γέφυρα στους πρόποδες του Αμαδερού. Αυτό δεχόταν κυρίως τα νερά των ποταμιών Κυρά Βρύσης, Κορπής, Σαλβίνας και ένα μέρος του Βέρδα (βλεπε αναλυτικά στο βιβλίο «Ρεί»). Μετά το 1870 (μετά την επίσκεψη του Κουμουνδούρου στη Βόνιτσα και τις αποφάσεις του για μετατροπή της Βόνιτσας ως το δυτικό λιμάνι για το εξαγωγικό εμπόριο) το κανάλι καθαρίστηκε και δέχθηκε μέρος από τα νερά του παρακείμενου έλους.
Το κανάλι με αριθμό 2 ήταν καθαρά κανάλι αποστράγγισης του μεγάλου ανατολικού έλους. Σήμερα μικρό μέρος του, σε μήκος και μέγεθος, υπάρχει στην περιοχή που είναι τα σπίτια του Δημήτρη Μασούρα και συνεχίζει στο σημείο έναρξης της πίστας του Ιππικού Ομίλου.
Το κανάλι με αριθμό 3 ήταν καθαρά κανάλι αποστράγγισης του δεύτερου μεγάλου έλους. Σήμερα μικρό μέρος του , σε μήκος και διαστάσεις, υπάρχει στην περιοχή ανατολικά του κέντρου υγείας και με ροή προς τα παλιά σφαγεία (μέχρι πρόσφατα ταβέρνα ΑΝΑΪΣ).
Το κανάλι με αριθμό 4 ήταν καθαρά κανάλι αποστράγγισης του δεύτερου μεγάλου έλους καθώς και του τρίτου όταν αυτό (το τρίτο) υπερχείλιζε. . Σήμερα μέρος του, σε μέγεθος, υπάρχει στην περιοχή ανατολικά του Δημοτικού σχολείου, συνεχίζει στην Ενωση Γεωργικών Συνεταιρισμών , και καταλήγει στην ανατολική παραλία εκεί που σήμερα είναι το σπίτι της Τζένης Σουλιώτη. Σημειώνουμε ότι αυτό το κανάλι στις αρχές του 60 και 70 είχε πλάτος πλέον των δύο μέτρων, αρκετό βάθος και κυρίως ανοικτό στην επιφάνειά του. Στις όχθες του, και πριν καταλήξει στην θάλασσα, στην διάρκεια του μεσοπολέμου , αλλά και λίγα χρόνια μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, λειτούργησαν δυό μεγάλα βυρσοδεψεία. Σήμερα το πλάτος έχει περιοριστεί περίπου στο ένα μέτρο, με μικρό βάθος και κλειστό στην επιφάνειά του, χωρίς να γνωρίζουμε αν εσωτερικά είναι καθαρό.
Το κανάλι με αριθμό 5 ήταν κυρίως για εκμετάλλευση από επιχειρήσεις νερόμυλων. Η δικαιοδοσία της Βενετίας άρχιζε από την θέση Μαστιά ( με τον μύλο της Μπαστιάς, με αρχικό ιδιοκτήτη τον Πουρνάρα) , ακολουθούσε ο μύλος της Ανάληψης(με ιδιοκτήτη τους Λογοθεταίους και μετά τον Σακελλαρόπουλο), μετά της Βαμπακιάς (αρχικά ο Πετιμεζάς και μετά οι Καλογεροπαναίοι) , μετά της Ρεστέλλα (όπου και το Γαλλικό εργοστάσιο της Γλυκόριζας) , και τέλος του Αρδίκα (με ιδιοκτήτη τον Ζαλογγίτη). Το κανάλι αυτό όταν είχε μεγάλες βροχές δεχόταν και νερά της βροχής (κυρίως του Κόκκινου , καθώς και του Κάστρου). Υπεύθυνοι για την σωστή ροή του καναλιού ήταν κάθε ιδιοκτήτης νερόμυλου, με δικαίωμα από τον δικό του μύλο μέχρι και το τέλος του προηγούμενου μύλου.
Το κανάλι με αριθμό 6 ήταν κανάλι αποστράγγισης του τρίτου μεγάλου έλους, καθώς και των νερών του ποταμού Βέρδα, όταν αυτός υπερχείλιζε. Επί της δεύτερης Βενέτικης κυριαρχίας 1717-1797 κατά μήκος του καναλιού αναπτύχθηκαν επιχειρήσεις κατασκευής τροφίμων και σκληρών ποτών για τις ανάγκες των πολέμων. Μετά την επίσκεψη του Κουμουνδούρου, δόθηκε εντολή (χρηματοδότηση) για τον καθαρισμό του από το ύψος του Πλατανιά μέχρι και την σημερινή θέση Βλυχά.
Το κανάλι με αριθμό 7 ήταν κανάλι διοχέτευσης των νερών της λίμνης του Κατάκολλου στην Λιμνοθάλαςσα Λιμένι.
Οι Οθωμανοί το 1821, με φράγμα δύο τουλάχιστον μέτρων, έκλεισαν την έξοδο των νερών στο Λιμένι, και τα αποστραγγισμένα από του Βενετούς έλη ξαναγέμισαν με νερά. Η κατάσταση διορθώθηκε εν μέρει το 1870 με τα έργα του Κουμουνδούρου. Με το πρόγραμμα αναδιανομής γης στον κάμπο της Βόνιτσας, στην περίοδο 1980-1985, κατασκευάστηκαν αύλακες παράλληλοι με την ακτογραμμή της πόλης, ώστε να συγκεντρώνουν το νερό της βροχής και να το διοχετεύουν στα κανάλια 1 και 6. Αυτό το σύστημα μας προστάτευσε τόσα χρόνια, παρά την αμέλεια διατήρησης και συντήρησης των καναλιών 2 έως και 5. Αρκετοί αύλακες στον κάμπο της Βόνιτσας μπαζώθηκαν χωρίς να τοποθετηθούν κάτω από το μπάζωμα οι σωλήνες απορροής των βρόχινων υδάτων.
Αναλυτικά στοιχεία στο βιβλίο της Αμφικτιονιας, το «Ρεί».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο