xiromeronews -ΞηρόμεροNews -Ειδήσεις

Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2021

Γιορτάζει ο Άγιος Νικόλαος πολιούχος της Μπαμπίνης (Ιστορία του Ιερού Ναού).

Οι Μπαμπινιώτες θα τιμήσουν τον πολιούχο Άγιο Νικόλαο με πανηγυρικό εσπερινό αύριο Κυριακή 5 Δεκεμβρίου και την Δευτέρα 6 του μηνός ανήμερα της εορτής 2021 θα τελεσθεί Όρθρος μετ’ αρτοκλασίας και στη συνέχεια πανηγυρική Θεια Λειτουργία......

Ιστορία του Ιερού Ναού

Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο πολιούχος Άγιος της Μπαμπίνης, τον οποίο τιμούμε και λατρεύουμε ιδιαίτερα. Η καθεδρική εκκλησία του Αγίου Νικολάου χτίστηκε περίπου τον 13ο αιώνα, δηλαδή, στους Βυζαντινούς χρόνους κατακτητές.

Το 1204, με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους και Λατίνους Σταυροφόρους, η περιοχή της Ακαρνανίας περιλαμβανόταν στο Δεσποτάτο της Ηπείρου, που δημιουργήθηκε από τον Μιχαήλ Άγγελο Δούκα Κομνηνό και είχε έδρα την Άρτα.

Η περιοχή του Ξηρομέρου εντάχτηκε στην Επισκοπή Αετού και στη Μητρόπολη Άρτας ως το 1684, που την κατέστρεψε ο Μοροζίνι. Ύστερα εντάχτηκε στη Μητρόπολη Άρτας και Ναυπάκτου και από το 1830 στη Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας και στην Επισκοπή Ακαρνανίας.

Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου έχει καταστραφεί, καθ’ όσων γνωρίζουμε, από τους Τούρκους δύο φορές. Η πρώτη ήταν στην αρχή της Τουρκοκρατίας, ανάμεσα στο 1450 ως το 1500 και ανακαινίστηκε χρόνια αργότερα.

Η δεύτερη ήταν γύρω στα 1760, πάλι από τους Τούρκους, και ξαναφτιάχτηκε λίγα χρόνια αργότερα. Για τη δεύτερη αυτή ανακατασκευή υπάρχουν περισσότερα στοιχεία από την προφορική κυρίως παράδοση.

Η προφορική παράδοση, λοιπόν, διηγείται μια εκπληκτική ιστορία για την ανοικοδόμηση του ναού στα τέλη του 18ου αιώνα, μετά την καταστροφή του από τους Τούρκους.

Η ιστορία την οποία αφηγείται στο βιβλίο του ο Γιώργος Παπαδημητρίου στο βιβλίο του έχει ως εξής:

Γύρω στα 1750 περνούσαν από την περιοχή της Μπαμπίνης με κατεύθυνση την Άρτα, ερχόμενες από το Μεσολόγγι, μερικές οικογένειες Τούρκων. Στη θέση Αχούρια τους επιτέθηκαν Αλβανοί ληστές υπό τον Γιαμαλή Σαλήχ Αγά και αφού σκότωσαν τους συνοδούς στρατιώτες τους λήστεψαν και στη συνέχεια σκότωσαν και τα γυναικόπαιδα.

Το περιστατικό παρακολουθούσαν από μακριά τρεις Μπαμπινιώτες που είχαν τα πρόβατά τους εκεί κοντά. Αυτοί ήταν οι: Χρήστος Μασσαλής, Γιάννης Κουτσούνας και Δημήτρης Μπιτσώρης.

Όταν έφυγαν οι ληστές έτρεξαν οι τρεις τους να δουν μήπως κατάφερε να σωθεί κανείς ώστε να τον βοηθήσουν. Ερευνώντας ανάμεσα στους νεκρούς βλέπουν μια γυναίκα μισοπεθαμένη να κρατάει στην αγκαλιά της ένα αγοράκι περίπου δέκα χρονών τραυματισμένο. Αυτή όταν τους είδε τους παρακάλεσε να πάρουν το παιδί της και να το σώσουν, λέγοντάς τους ότι ο άντρας της ήταν αξιωματούχος στην Άρτα και ότι η ίδια ήταν θυγατέρα του Τούρκου στρατάρχη Αλή Κουμουρτζή και πως ερχόταν από την Κόρινθο, όπου είχε πάει να δει τον πατέρα της.

Η άτυχη γυναίκα σε λίγο εξέπνευσε και οι τρεις Μπαμπινιώτες, αφού έθαψαν τους νεκρούς, πήραν το παιδί και πήγαν στο χωριό για να το γιατρέψουν. Τον μικρό τον έλεγαν Ρουσδή και τον κράτησαν στο χωριό ωσότου έγινε καλά και όταν περνούσε από το χωρίο ο Επίσκοπος Ναυπάκτου και Άρτας Ανατόλιος τον έστειλαν στον πατέρα του στην Άρτα.

Πέρασαν αρκετά χρόνια χωρίς να μάθουν τίποτα για τον μικρό Ρουσδή, ώσπου ήρθαν στην περιοχή οι Τούρκοι και έκαναν καταστροφές και έκαψαν μεταξύ άλλων και τον ναό του Αγίου Νικολάου. Ο ναός έμεινε για αρκετά χρόνια κατεστραμμένος, αφού οι κάτοικοι φοβόνταν να κόψουν ξύλα από το δάσος, γιατί αυτό ανήκει στη μητέρα του Σουλτάνου και έπρεπε να πάρουν ειδική άδεια.

Έτσι ο ναός έμεινε μισογκρεμισμένος και οι Μπαμπινιώτες εκκλησιάζονταν στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Εκεί ήρθε και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και παρακολούθησε τη Θεία Λειτουργία και μίλησε στους πιστούς που είχαν μαζευτεί από τα γύρω χωριά.

Ο Χρήστος Μασσαλής μια βραδιά είδε στον ύπνο του τον Άγιο Νικόλαο να του λέει ότι η μόνη ελπίδα που έχουν για να τελειώσει η εκκλησία ήταν να κόψουν ξύλα από το δάσος. Ο Χρήστος διηγήθηκε την άλλη μέρα στον παπά-Νίκο και στους συγχωριανούς του το όνειρο και αποφάσισαν όλοι μαζί πως έπρεπε να ανοικοδομήσουν τον ναό κόβοντας ξύλα από το δάσος. Αφού έκαναν παράκληση στον Άγιο πάνε τη νύχτα ο Σπύρος Τσώλης, ο Δημήτρης Μπιτσώρης, ο Σπύρος Μπίρτας, ο Νίκος Κομπλίτσης, ο Πέτρος Τσακαλογιάννης, ο Γιάννης Κουτσούνας, ο Φίλιππος Σταμουλακάτος, ο Στέφανος Μπενέκος, ο Χρήστος Μασσαλής και ο Νίκος Μακρυνιώτης και έκοψαν τα ξύλα που χρειάζονταν.

Η έναρξη της ανοικοδόμησης έγινε τον καιρό που ήταν στο χωριό ο Κοσμάς ο Αιτωλός, ο οποίος παραβρέθηκε στον Αγιασμό.

Όταν ο φύλακας του Σουλτάνου ανακάλυψε την κλοπή, δεν του ήταν δύσκολο να βρει τους ενόχους και έτσι έστειλε τα ονόματά τους στην Υψηλή Πύλη. Ο Σουλτάνος έστειλε φιρμάνι και διέταξε να συλληφθούν οι ένοχοι και ο ναός να κατεδαφιστεί.

Έτσι ο ναός καταστράφηκε ξανά και οι δέκα Μπαμπινιώτες συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις φυλακές της Άρτας μέχρι να δικαστούν. Η δίκη ορίστηκε ύστερα από μερικούς μήνες. Έφτασε η ήμερα της δίκης και καθώς ο δικαστής ανέγνωσε το κατηγορητήριο, είδε ανάμεσα στους κατηγορουμένους κάποιους γνωστούς του, τους σωτήρες του.

Ο δικαστής ήταν ο μικρός Ρουσδής που είχαν σώσει οι Μπαμπινιώτες πριν μερικά χρόνια. Οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν φυσικά από τον δικαστή και μάλιστα ο πατέρας του Μεχμέτ Αλήφ τους έδωσε χρήματα για να ξαναφτιάξουν το ναό. Επίσης έδωσε διαταγή στον Καζά Ξηρομέρου να χορηγηθεί άδεια στους Μπαμπινιώτες να ανοικοδομήσουν το ναό. Ο Ιεροδικαστής εξέδωσε τότε τον παρακάτω Μουρσελέ ο οποίος μαρτυρεί και τα γεγονότα:

«Απόφαση Ιεροδικαστού

Απόφασις Ιεροδικαστού /Καδή/ Καζά Ξηρομέρου, περί της κατά τον ιερό νόμον εγκρίσεως ανεγέρσεως Εκκλησίας Αγίου Νικολάου, εις Μπαμπίνης, κατεδαφισθείσης. / Το παρόν εδόθη υπ’ εμού του ταπεινού, γεγραμμένου δια καλάμου επί χάρτου επί τη αιτήσει και παρακλήσει Ελέω Θεού κατοίκων Μπαμπίνης. / Τη 17 Ζδεμαζιώλ Αχίρ 1182/ Χριστιανικό έτος 1769 / Τ. Σ. Οσμάν».

Ο Μεχμέτ Αλήφ, ο πατέρας του Ρουσδή, έστειλε μάλιστα στην εκκλησία ένα επίχρυσο Ευαγγέλιο και ταυτόχρονα διατάχθηκε με φιρμάνι ο κοτζαμπάσης Κατούνας να μην εισπράττει φόρο από την Μπαμπίνη για δέκα χρόνια, γιατί τόσα ήταν και τα χρόνια του μικρού Ρουσδή όταν σώθηκε από τους Μπαμπινιώτες.

Κάποια στιγμή ο ίδιος ο δικαστής Ρουσδής ήρθε στο χωρίο με τη γυναίκα του την Εσμέν και προσκύνησε στην εκκλησία. Έτυχε μάλιστα να είναι η γιορτή του Αγίου Νικολάου και οι κάτοικοι τους φιλοξένησαν για μερικές μέρες, τότε η Εσμέν άφησε το ακριβό περιδέραιο που φορούσε πάνω στην εικόνα του Αγίου. Λέγεται μάλιστα ότι η Εσμέν είχε γίνει χριστιανή και βοηθούσε κρυφά τους χριστιανούς.

Το πολύτιμο Ευαγγέλιο και το περιδέραιο τα έκλεψε αργότερα ο ληστής Ντελής από τον Αετό και τα πούλησε σε ένα Άγγλο αρχαιοκάπηλο. Ο Άγγλος όμως συνελήφθη και δικάστηκε. Το Ευαγγέλιο είχε προλάβει να το φυγαδεύσει στην Αγγλία και έτσι αγνοείτε έκτοτε η τύχη του, το περιδέραιο βρέθηκε στην κατοχή του και επιστράφηκε στην Εκκλησία, όμως αργότερα χάθηκε ξανά και έκτοτε αγνοείτε.

Ζημιές φαίνεται ότι είχε πάθει ο ναός και κατά την Επανάσταση, αφού ο παπά-Σπύρος τον ανακαίνισε εκ νέου το 1855. Το 1891 έγινε και άλλη ανακαίνιση του ναού και τοποθετήθηκαν στασίδια, ταβάνι και γυναικωνίτης.

Για την ανακαίνιση αυτή κάθε οικογένεια πρόσφερε από εκατό οκάδες κρασί. Το τέμπλο τοποθετήθηκε το 1902 και φέρει σχετική επιγραφή του αγιογράφου Γεωργιάδη στο κάτω μέρος της δεξιάς πύλης του ιερού. Τη σχετική δαπάνη για το τέμπλο την κατέβαλε ο Νικόλαος Καραμούζης από τον Αστακό, του οποίου η σύζυγος Σπυριδούλα ήταν θυγατέρα του Νικολάου Παππά.

Ο παπά-Σπύρος, που ήταν και δάσκαλος, άφησε ένα σημείωμα με πληροφορίες για τον ναό του Αγίου Νικολάου και για τους πρωταγωνιστές της ανοικοδόμησης. Κατά τον Γ. Παπαδημητρίου το σημείωμα αυτό βρίσκεται στα χέρια του γιου του Παπασπύρου Γρηγόρη.

Σημαντικός δωρητής της εκκλησίας ήταν και ο γιατρός Β. Κατσαράκης που ήταν και ψάλτης και διαχειριστής της για ένα διάστημα. Σήμερα ο Άγιος Νικόλαος περιέχει το Άγιο Μύρο της Λυκίας, της πατρίδος του Αγίου Νικολάου.

Οι ιερείς που υπηρέτησαν στο Ιερό ναό του Αγίου Νικολάου από το 1700 και ύστερα είναι οι εξής: Χρήστος Παππάς, που τον είχε επικηρύξει ο Αλή πασάς. Νίκος Παππάς, γιος του παπά-Χρήστου, που ήταν για πολλά χρόνια ιερέας, ανέλαβε περίπου το 1765 και έμεινε μέχρι το 1830. Ύστερα ανέλαβε παπα-Στάθης Παπαστάμος, μέχρι το 1865 περίπου. Μετά από αυτόν ανέλαβε ο Σπύρος Παππάς ή Παπασπύρος.

Στα επόμενα χρόνια υπηρέτησαν κατά σειρά οι ιερείς: Κώστας Παππάς, Δημήτρης Παππάς ή Παπαδημητρίου, Γερμανός Σταμουλακάτος, Πέτρος Τόντος, Γιώργος Παπαστάμος, Χρήστος Σταμουλακάτος, Γιάννης Πανάκιας από το Αγγελόκαστρο, Χρήστος Παππάς και Δημήτριος Ηγούμενος .

Ο Δημήτριος Ηγούμενος(παπά-Μήτσος) ,όπως συνηθίζαμε να τον λέμε, είχε πολύ μεγάλη προσφορά και έδωσε αγώνα για την προστασία και την ανακαίνιση των εκκλησιών του χωριού μας και κυρίως, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Γεωργίου της Πόρτας, αλλά και του κοιμητηρίου. Ο παπά-Μήτσος εκοιμήθη το καλοκαίρι του 2007.