Δυο σημαντικές παρεμβάσεις για την εμφάνιση της Μαρίας Κάλλας στη Λευκάδα το 1964

Μετά την δημοσίευση του άρθρου: «Η Μαρία Κάλλας έκανε δυο εμφανίσεις στη Λευκάδα τον Αύγουστο του 1964!», δεχτήκαμε δυο παρεμβάσεις από φίλους. Με καινούργια στοιχεία και πληροφορίες φωτίζουν ακόμα περισσότερο εκείνες τις ξεχωριστές για το νησί της Λευκάδας μέρες, όταν η μεγάλη ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας και ο μεγιστάνας Αριστοτέλης Ωνάσης παρευρέθηκαν δυο βραδιές στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης.

Ο καλός φίλος Νίκος Κ. Κατηφόρης μας έστειλε τρία κείμενα και ο εγγονός του Δημήτρη Π. Φατούρου, Δημήτρης Θρασύβουλου Φατούρος σχετικό κείμενο του παππού του καθώς και την κεντρική φωτογραφία του άρθρου από αρχείο της θειας του Θεοδώρας (Ρούλας) Κουκουλιώτη. Ευχαριστουμε θερμά και τους δυο.

Συμπερασματικά και πριν παραθέσουμε τα νέα στοιχεία, θα λέγαμε πως, παρά την απόσταση που υπάρχει από το 1964 μέχρι την εποχή που γράφτηκαν τα δυο κείμενα, διατηρούν τη συγκίνηση, τον παλμό των στιγμών και την πλήρη συναίσθηση ότι εκείνον τον Αύγουστο συντελέστηκε ένα θαύμα στη μικρή και ασήμαντη τότε Λευκάδα. Όλοι αυτοί που το έζησαν, σημαντικοί και άσημοι, νέοι και γέροι, έγιναν κοινωνοί μιας ξεχωριστής εμπειρίας. «Το κοινό της βραδιάς εισέπραξε όλη την μαγνητική υποβολή που εξέπεμψε η μεγάλη καλλιτέχνης». Αν κρίνω μάλιστα και από όσα τηλεφωνικά συζητήσαμε με τον κ. Κατηφόρη, αυτή η εμπειρία έχει μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στην ψυχή και το μυαλό τους.

 Εικονίζονται από αριστερά: Αριστοτέλης Ωνάσης, Αντώνης Τζεβελέκης, Μαρία Κάλλας, Δημήτρης Φατούρος και ο Απόστολος Φατούρος νεοεκλεγείς τότε Δήμαρχος Λευκάδος

«Ελάμπρυναν τις Γιορτές του 1964 δύο αξιοσημείωτα γεγονότα.

»Τις 27 και 30 Αυγούστου 1964 η παρουσία στις Γιορτές της Μαρίας Κάλλας και Τέλη Ωνάση προσέδωκε ιδιαίτερη χάρη. Στις 27 Αυγούστου η πλατεία ήταν κατάμεστη κόσμου που με ενθουσιασμό ανέμενε τη προσέλευση των ανωτέρω. Τόσο δε ενθουσιάστηκε η Μαρία Κάλλας από την υποδοχή που της έγινε, που ανέβηκε επί της εξέδρας της Σκηνής και γεμάτη από χαρά και συγκίνηση απηύθυνε στο πλήθος που παραληρούσε κάτω και γύρω στους δρόμους, ενθουσιώδες «ευχαριστώ». Εμοίραζε αφειδώς αυτόγραφα και ο λαός προσέφερε τα δώρα του.

»Η κορύφωση σημειώθηκε στη δεύτερη επίσκεψή της 30/8/1964 που γεμάτη ενθουσιασμό ετραγούδησε στο ίδιο πατάρι της σκηνής με τη συνοδεία πιάνου από τον νεαρό τότε μουσικό Κυριάκο Σφέτσα, την άρια «Καβαλλερία Ρουστικάνα» του Ιταλού μουσικοσυνθέτη Πιέτρο Μασκάνι (1863-1945). Δεν μπορώ να περιγράψω τι έγινε τη στιγμή εκείνη, πέννα ανθρώπου δεν μπορεί να περιγράψει ούτε κανείς μπορεί να παραστήσει.

»Στο σημείο αυτό οφείλω να εξάρω τη συμβολή του Νομάρχη Λευκάδος Ανδρέα Στεργιάκη που η παρουσία της Κάλλας στις Γιορτές είναι δική του επιτυχία. Σκεφθήτε η Μεγάλη Κάλλας να τραγουδά στη Λευκάδα σε ένα Πατάρι Γιορτών Λόγου και Τέχνης, χωρίς αίθουσες Όπερας, χωρίς τη συνοδεία αξιόλογων μουσικών. Δεν είναι μικρό πράγμα αυτό. Η Λευκάς έγινε επίκεντρο της Πανελληνίου και Διεθνούς προβολής και ενδιαφέροντος Παγκοσμίου. Γι’ αυτό και ανήκει στο Νομάρχη ένα μεγάλο ευχαριστω».*

«… Και είναι αυγουστιάτικη νύχτα του 1964. «Νύχτα γιομάτη θαύματα – Νύχτα σπαρμένη μάγια»… Οι γύρω δρόμοι, τα μπαλκόνια, τα παράθυρα ξεχειλισμένα κόσμο… Στην πλατεία «δεν πέφτει καρφίτσα»… Ο χαρούμενος ξεσηκωμός ντόπιων και φιλοξενουμένων αδημονεί να χαρεί το pot-pouri «33 χορευτικών συγκροτημάτων», κατά το αφιέρωμα του Ζήνωνα – 22 συγκροτημάτων, δηλαδή 800 χορευτών από 22 χώρες, κατά την εγκυρώτατη και γλαφυρώτατη κ, Βερυκίου – Μπαλντά. Με κορυφαίο τον μάγο γιουγκοσλάβο χορευτή Μπέλι.

»Κι η ευφρόσυνη έξαψη ανεβαίνει όταν ο ανυπέρβλητος Αντώνης Τζεβελέκης (ο Αντωνάκης μας…) υποδέχεται τον υπουργό Κοκέβη, τον Ωνάση και τη Μαρία Κάλλας!

»Μια τέτοια παρουσία οιστρηλατεί τους χορευτές, που ξεπερνούν τον εαυτό τους. Κι ενώ πλησιάζει η λήξη της εκδηλώσεως, καταχειροκροτείται η αναγγελία, πως η μεγάλη Κάλλας θα τραγουδήσει για χάρη του Φεστιβάλ και του κοινού του. «Έτσι (γράφει ο Γεράσ. Περδικάρης στην Ιστορία του Ορφέα) έγινε εκείνο, που κανείς δεν μπορούσε να φανταστή. Η μεγάλη ντίβα τραγούδησε μπροστά στο κοινό της Λευκάδας». Κυριολεκτικότερα, στο κοινό της βραδιάς, γιατί πάμπολλοι ήταν κι οι φιλοξενούμενοι που παραβρέθηκαν.

»Η μεγάλη Κάλλας, πριν αρχίσει να τραγουδάει, ζήτησε συγγνώμη από το ακροατήριο, φοβούμενη, όπως είπε, μειωμένη απόδοση, καθώς είχε καιρό να ασκηθεί!Και το κοινό της βραδιάς υπήρξε αντάξιο της προσφοράς, αφού εισέπραξε όλη τη μαγνητική υποβολή, που εξέπεμπε η μεγάλη καλλιτέχνιδα ιστάμενη μπρος στο ιστορικό, πλέον, σκηνικό του αγαπημένου μας Δήμου Μαλακάση: «Τη λευκαδίτισσα, με το περιστέρι της ειρήνης.

»Πραγματικά. πρέπει να καταγραφεί στη μικρή ιστορία (γιατί έχει ενδιαφέρον, ακόμη και για τους μαθητές του Lebon), πως μέχρι τη στιγμή της υπόκλισης και της βροντής των χειροκροτημάτων, στον υπαίθριο χώρο που είχαν κατακλύσει συνωστιζόμενοι, καταπονημένοι από την πολύωρη ορθοστασία χιλιάδες θεατές – ακροατές, δεν ακούστηκε, όχι ψίθυρος, αλλά ούτε παιδικό κλάμα ή βήξιμο: Μεγάλοι – μικροί, μυημένοι – αμύητοι παρακολούθησαν με κρατημένη ανάσα.

»Θεωρώ εξίσου αποδεικτική της ποιότητας εκείνου του Κοινού, την αυθορμησία του Πέτρου Μάλφα, συμπαθέστατου εστιάτορα της πλατείας, «σάρκα από τη σάρκα» του λαού μας: Οι αποθεωτικές επευφημίες συνεχίζονται αδιάπτωτες… Οι επικεφαλής των Συγκροτημάτων (πρώτος ο δευτεραγωνιστής της βραδιάς, ο άφθαστος Μπέλι) περνούν μπρος απ’ την Κάλλας. Καταθέτουν το λατρευτικό θαυμασμό τους, της προσφέρουν αναμνηστικά. Ο Ολλανδός το «τσόκαρο». Καταφθάνει κι ο Πέτρος με τον πλατυποδικό βηματισμό του και της προσφέρει το κλουβάκι με το καναρίνι του…

»Την άλλη μέρα. η κορυφαία στιγμή των Λευκαδίτικων Γιορτών γίνεται είδηση σ’ όλον τον κόσμο, καθώς την πήρε στα φτερά της η μεγάλη φήμη της μεγάλης Κάλλας, (που έμελλε, να μη ξαναεμφανισθεί στον ελληνικό χώρο) και καταχωρήθηκε στις βιογραφίες της ίδιας και του Ωνάση. Ακόμα και στην Πάπυρος – Λαρούς – Μπριτάνικα. Ανάλογα κι η φωτογραφία του σκηνικού. Η άγρυπνη μέριμνα της κ. Ψιλιανού – Φασουλιώτη την έχει στείλει “όπου δει”, εδώ στη Λευκάδα….»**

*Απόσπασμα από το ανέκδοτο βιβλίο του Δημήτρη Φατούρου: «Η Ζωή μου», Λευκάδα 1986. (βρίσκεται στη Χαραμόγλειο Βιβλιοθήκη)
Ο Δημήτρης Φατούρος υπήρξε δικηγόρος, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λευκάδας, πρόεδρος της Φιλαρμονικής Εταιρείας Λευκάδας, πρόεδρος του Ορφέα και σύμβουλος της Εκτελεστικής Επιτροπής τον Γιορτών Λόγου και τέχνης.

** Ομιλία του Νίκου Κ. Κατηφόρη στο Ε΄ Συμπόσιο της ΕΛΜ, Αύγουστος 2000, με θέμα: «Οι Γιορτές Λόγου και Τέχνης» (1955-2000).

Έχουμε ήδη δημοσιεύσει την περιγραφή του αείμνηστου Γεράσιμου Φιλ. Περδικάρη [δες εδω], την αναφορά του περιοδικού «Ντομινό» και την μαρτυρία της Ζωής Γράψα [δες εδω].

 http://aromalefkadas.gr