Ιονία και Ολυμπία οδός αλλάζουν τον οδικό χάρτη της χώρας – Από κοντά και το τρένο

Αλλάζει ριζικά στο εγγύς μέλλον ο μεταφορικός εμπορευματικός χάρτης της χώρας, με την ολοκλήρωση βασικών οδικών αξόνων αλλά και της ραχοκοκαλιάς του ελληνικού σιδηρόδρομου από την Αθήνα έως τη Θεσσαλονίκη

Στο πλαίσιο αυτό πρωταρχικό ρόλο θα έχει το πρώτο εμπορευματικό κέντρο της χώρας στο Θριάσιο Πεδίο αλλά και η δημοπράτηση του νέου κέντρου στη Θεσσαλονίκη, που θα αλλάξουν τα δεδομένα και θα μετατρέψουν τη χώρα μας σε παγκόσμιο διαμετακομιστικό εμπορευματικό κέντρο.

Η ολοκλήρωση των αυτοκινητοδρόμων μέσα στους επόμενους μήνες του 2017 καθώς και του βασικού σιδηροδρομικού δικτύου Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Ειδομένη, με πλήρη ηλεκτροκίνηση το 2018, η κατασκευή εμπορευματικών κέντρων, η ανάπτυξη logistics αλλά και η σιδηροδρομική σύνδεση με βασικά λιμάνια της χώρας δημιουργούν μία νέα μεταφορική δυναμική στην Ελλάδα προκαλώντας ντόμινο αλλαγών στις εμπορευματικές μεταφορές.

Για πρώτη φορά οι σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές ανταγωνίζονται μεταξύ τους με την ίδια δυναμική με μοναδικό κερδισμένο τον καταναλωτή, ο οποίος θα απολαμβάνει φθηνότερα προϊόντα.

Οι χρονοαποστάσεις συρρικνώνονται ενώ μέσα στο 2017 τροχοδρομούν στις ελληνικές ράγες και οι πρώτες ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες θα προσφέρουν εμπορευματικές μεταφορές.

Παράλληλα, η αναταραχή που επικρατεί στη γειτονική Τουρκία οδηγεί πολλές χώρες της Εγγύς Ανατολής στην αναζήτηση νέων τρόπων προσέγγισης των αγορών της Ε.Ε., προκειμένου να αποφύγουν οδεύσεις μέσα από την Τουρκία, δίνοντας ένα μεγάλο προβάδισμα στη χώρα μας.

Αυτοκινητόδρομοι

O κυκλοφοριακός χάρτης της χώρας αλλάζει ριζικά με την επίσημη παράδοση του πρώτου από τους πέντε αυτοκινητόδρομους που ξεκίνησαν να κατασκευάζονται το 2007 με σύμβαση παραχώρησης.

Στα τέλη του προηγούμενου έτους, δόθηκαν σε κυκλοφορία τα τελευταία 3,5 χιλιόμετρα της Περιμετρικής Καλαμάτας, με τον Μορέα να αποτελεί τον πρώτο ολοκληρωμένο αυτοκινητόδρομο στην επικράτεια.

Μετά την ολοκλήρωση του Μορέα, τον ερχόμενο Μάρτιο αναμένεται να ακολουθήσουν η Ιόνια Οδός, η Ολυμπία Οδός, ο Ε65 και ο Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου. Η συνολική πρόοδος κατασκευής στο τμήμα Κόρινθος – Πάτρα στο τέλος Νοεμβρίου 2016 αγγίζει το 88%, ενώ τα μεγάλα και δύσκολα από τεχνικής απόψεως έργα όπως σήραγγες, γέφυρες και lane cover βρίσκονται σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Σήμερα, στην Κορίνθου – Πατρών είναι εγκατεστημένα έξι εργοτάξια, που ενεργούν σε συνολικά 20 εργοταξιακές ζώνες, και σ’ αυτά απασχολούνται πάνω από 3.000 εργαζόμενοι.

Η Ολυμπία Οδός είναι το μοναδικό έργο που κατασκευάζεται σε παράλληλες συνθήκες κυκλοφορίας στο 85% του δρόμου, καθιστώντας το έτσι ένα από τα δυσκολότερα έργα που γίνονται σήμερα στη χώρα. Η διαπλάτυνση της υφιστάμενης οδού είναι σε άλλα σημεία μονόπλευρη και σε άλλη αμφίπλευρη. Έτοιμη μέχρι το Μάρτιο του 2017 θα είναι και η Ιόνια Οδός, καθιστώντας συντομότερα και ασφαλέστερα τα οδικά ταξίδια στη δυτική Ελλάδα. Πρόκειται για ένα έργο 196 χιλιομέτρων, από τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου μέχρι την πόλη των Ιωαννίνων. Στην ίδια κατεύθυνση, με την παράδοση των σηράγγων σε Τέμπη και Πλαταμώνα – Σκοτίνα στα τέλη Μαρτίου ολοκληρώνεται η πλήρης ανάπτυξη του αυτοκινητόδρομου Μαλιακός – Κλειδί, καθώς και ο οδικός άξονας Αθήνας – Θεσσαλονίκης που είχε αρχίσει να κατασκευάζεται στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Σιδηρόδρομος

Συντομότερο κατά μισή ώρα θα είναι το ταξίδι Θεσσαλονίκη – Αθήνα με τρένο από τον Ιούνιο του 2017, καθώς θα παραδοθεί το αναβαθμισμένο τμήμα της γραμμής Λιανοκλάδι – Τιθορέα, μήκους 54 χλμ. Πρόκειται για το πρώτο από τα τελευταία δύο τμήματα που είναι υπό κατασκευή και με τα οποία θα ολοκληρωθεί η ηλεκτροκίνηση στο σιδηροδρομικό άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Το Μάρτιο του 2018 θα παραδοθεί και το δεύτερο και τελευταίο τμήμα Λιανοκλάδι – Δομοκός, μήκους 52 χλμ., οπότε η χρονοαπόσταση θα μειωθεί σε μόλις 3 ώρες και 25 λεπτά από 5 ώρες και 20 λεπτά που είναι σήμερα.

Στο τμήμα Τιθορέα ? Δομοκός ολοκληρώνεται η κατασκευή της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων (ΣΓΥΤ), μήκους 106 χιλιομέτρων και εξοπλισμένης με σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, τηλεπικοινωνίες και ηλεκτροκίνηση. Η ΣΓΥΤ θα αντικαταστήσει την υφιστάμενη μονή γραμμή, φτωχών γεωμετρικών χαρακτηριστικών, μήκους 122 χιλιομέτρων.

Η νέα χάραξη έχει σχεδιαστεί για ταχύτητες 160-200 χλμ./ώρα, ξεκινά από το σιδηροδρομικό σταθμό Τιθορέας, κατευθύνεται ανατολικά διασχίζοντας το όρος Καλλίδρομο με δίδυμη σήραγγα μονής γραμμής, μήκους 9.038 μέτρων η καθεμία, και ακολουθώντας στη συνέχεια την πεδινή διαδρομή μέσω της πεδιάδας του Σπερχειού ποταμού καταλήγει στο σιδηροδρομικό σταθμό Λιανοκλαδίου.

Στη συνέχεια διασχίζει το όρος Όθρυς με δίδυμη σήραγγα μονής γραμμής, μήκους περίπου 7.000 μέτρων η καθεμία, και ακολουθώντας την πεδινή διαδρομή μέσω της αποξηραμένης λίμνης Ξυνιάδας ανέρχεται τον ορεινό όγκο του Δομοκού μέχρι τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό.

Κιάτο – Αίγιο
Σε πορεία ολοκλήρωσης οδεύει φέτος η μεγάλη εργολαβία-σκούπα για το σιδηροδρομικό τμήμα Κιάτο-Ροδοδάφνη, μήκους 70χλμ. Το έργο περιλαμβάνει την επιδομή (τις ράγες), Η/Μ αλλά και την ολοκλήρωση των σταθμών μέχρι το Αίγιο.

Να διευκρινίσουμε ότι η λειτουργία θα γίνεται σε νέες διπλές γραμμές υψηλών ταχυτήτων αλλά χωρίς ηλεκτροκίνηση, καθώς η συγκεκριμένη εργολαβία αναμένεται να ξεκινήσει φέτος και να ολοκληρωθεί μέχρι το 2021.

Το έργο από το Κιάτο μέχρι τη Ροδοδάφνη περιλαμβάνει 70χλμ μήκος, 6 σήραγγες, 13 cut&cover, 60 άνω και κάτω διαβάσεις και 18 σιδηροδρομικές γέφυρες. Το έργο έχει κόστος 270εκ.ευρώ και έχει ξεκινήσει από τα τέλη του 2013

Αποθήκευση και διανομή
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται από την ελληνική αγορά η έκδοση εντός του επόμενου μήνα της κοινής υπουργικής απόφασης για την απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης κέντρων αποθήκευσης και διανομής.

Η ανάπτυξη των κέντρων μπορεί να γίνει μέσω ΣΔΙΤ, με χρηματοδότηση από υπάρχοντα εργαλεία, μένει όμως να εξειδικευθεί σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών η πρόσκληση τέτοιων προγραμμάτων.

Στελέχη του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών αναφέρουν ότι βασικός στόχος είναι σε κάθε κέντρο διαμετακόμισης να ενταχθούν τυποποίηση, πιστοποίηση και προώθηση, ενώ για όσα περιλαμβάνουν και agrologistics, να υπάρχει αναφορά και σε δημοπρατήριο.

Πρόκειται για ένα ιδιότυπο χρηματιστήριο προϊόντων, όπου ο παραγωγός ενημερώνεται για τη ζήτηση και την προσφορά στις αγορές που θέλει να διεισδύσει.

Αποτέλεσμα θα είναι η μείωση του «καπέλου» σε κάθε προϊόν που σήμερα οδηγεί μέχρι και σε επταπλασιασμό της τιμής του προϊόντος από τον παραγωγό στον τελικό καταναλωτή. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος φτάνει σε αύξηση μόλις δυόμισι φορές.

Λιμάνι Αλεξανδρούπολης Η Ελλάδα εναλλακτικός διάδρομος για εμπορεύματα

Ο δρόμος για να διεκδικήσει η χώρα μας κομμάτι της πίτας των εμπορευματικών μεταφορών από την Τουρκία άνοιξε με την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής σύνδεσης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης με το υπάρχον σιδηροδρομικό δίκτυο, που δημιούργησε μια νέα «πύλη» εισόδου και εξόδου εμπορευμάτων από τη χώρα μας. Ουσιαστικά η σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης με το υπάρχον σιδηροδρομικό δίκτυο συνδέει το σιδηροδρομικό δίκτυο με τη Βουλγαρία (Βάρνα), παρακάμπτοντας τη θαλάσσια μεταφορά μέσω Βοσπόρου αλλά και την Τουρκία φτάνοντας στο λιμάνι της Σμύρνης. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ μπορεί πλέον να ταράζει τα νερά στην παγκόσμια μεταφορά προϊόντων, εξασφαλίζοντας μειωμένο χρόνο μεταφοράς αλλά και μείωση περίπου 50% στο κόστος! H απευθείας σύνδεση με Βάρνα θα λειτουργήσει σαν εναλλακτικό πέρασμα των προϊόντων από τον Βόσπορο, μειώνοντας τις περίπου 2,5 ημέρες που χρειάζεται σήμερα η μεταφορά σε περίπου 6 ώρες.

H σιδηροδρομική σύνδεση του λιμένα Αλεξανδρούπολης με το διεθνές δίκτυο θα καταστήσει το λιμάνι υψίστης στρατηγικής σημασίας, με τον σιδηροδρομικό άξονα Mπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, μέσω του οποίου θα παρακάμπτονται τα στενά του Βοσπόρου, για διάφορα φορτία και κυρίως κοντέινερ. Καθημερινά πλέον των 150 εμπορικών πλοίων διέρχονται τα στενά των Δαρδανελίων από και προς τη Μαύρη Θάλασσα, εξυπηρετώντας τα λιμάνια της Βουλγαρίας (Μπουργκάς, Βάρνα), της Ρουμανίας (Κωστάντζα), της Ουκρανίας (Οδησσός), της Ρωσίας (Νοβοροσίσκ, Καφκάζ) και άλλων Παρευξείνιων Κρατών. H διέλευση των στενών απαιτεί πολλές φορές 3-4 ημέρες, ανάλογα με τον καιρό, και υψηλά κόστη διέλευσης των πλοίων, που πολλές φορές ανέρχονται σε 100 χιλ. δολάρια η διέλευση. Αξιοσημείωτο είναι ότι σήμερα για τη διέλευση ενός φορτίου από τον Βόσπορο που ξεκινά από Πειραιά για Τσεχία απαιτούνται περίπου 120 χιλ. ευρώ, ενώ η ανάλογη μετακίνηση με το τρένο θα κόστιζε για ένα κοντέινερ 60.000 ευρώ!

Με την ίδρυση εμπορευματικών κέντρων Μπαίνει τάξη στην αγορά εφοδιαστικής αλυσίδας

Τάξη στην άναρχη αγορά της εφοδιαστικής αλυσίδας, που θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία όλων των επιχειρήσεων στη χώρα, μειώνοντας μέχρι και 15% τις τιμές πολλών προϊόντων αναμένεται να βάλουν τα κέντρα logistics..

Βασικός στόχος είναι να αλλάξει πλήρως η αγορά μεταφορών και να δημιουργήσει τις συνθήκες για επενδύσεις στην αγορά και τη δημιουργία πάρκων με αποθηκευτικούς χώρους.

Δεν είναι τυχαίο, πάντως, ότι σήμερα μόλις το 20% των μεταφορών της χώρας μας γίνεται μέσω οργανωμένων εταιρειών logistics, ενώ στη Γερμανία το ποσοστό αυτό αγγίζει το 85% και στην Αμερική το 98%!

Tο κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης είναι απαγορευτικό στην χώρα μας εκτοξεύοντας τις τιμές των εμπορευμάτων που διακινούνται είτε μέσα στην Ελλάδα είτε μέσω της χώρας μας στο εξωτερικό.

Έτσι η μεταφορά και αποθήκευση εμπορευμάτων στην Ελλάδα είναι πιο ακριβή από πολλές άλλες χώρες επιβαρύνοντας όλα τα προϊόντα, από τα πετρελαιοειδή μέχρι και το γάλα. Στελέχη της αγοράς εκτιμούν το κόστος αυτό στη χώρα μας σε πάνω από 25%, όταν στην Αμερική περιορίζεται στο 13%. Μάλιστα, στην Αμερική μετρούν το κόστος αυτό τόσο σε επίπεδο πόλης όσο και σε επίπεδο χώρας, και αν μία εταιρεία αποφασίσει να επενδύσει σε μία πόλη και αποδειχθεί υψηλό το κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης τότε επιλέγει νέα πόλη με χαμηλό κόστος logistics.

Από μελέτες έχει προκύψει ότι το μικρότερο κόστος που μπορεί να έχει ένα προϊόν για μεταφορά και αποθήκευση είναι 9%, κατά περίπου 16% μικρότερο από το κόστος που υπολογίζεται στη χώρα μας.

Ο σχεδιασμός
Ένα ολοκληρωμένο δίκτυο εμπορευματικών κέντρων που θα συμβάλει στην ανάδειξη της χώρας μας ως παγκόσμιο κέντρο διαμεταφοράς σχεδιάζει η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών με τη διοίκηση της ΓΑΙΑΟΣΕ. Το Θριάσιο Πεδίο μπαίνει μέσα στο 2017 σε τροχιά υλοποίησης, ενώ και το εμπορευματικό κέντρο στο στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη δημοπρατήθηκε πρόσφατα. Εμπορευματικά κέντρα θα υλοποιηθούν επίσης στην Αλεξανδρούπολη, την Καβάλα και την Ηγουμενίτσα, ενώ το δίκτυο αναμένεται να ολοκληρωθεί με ένα εμπορευματικό κέντρο στον θεσσαλικό κάμπο και πιθανότατα στην περιοχή της Λάρισας και ένα στη Δυτική Πελοπόννησο.Επίσης η κυβέρνηση σχεδιάζει ένα δίκτυο μικρότερης εμβέλειας εμπορευματικών κέντρων, με πρώτους σταθμούς την Αλεξανδρούπολη και το Σχηματάρι, καθώς μεγάλα κέντρα logistics είναι αποτρεπτικά για μικρούς παραγωγούς και βιοτέχνες. Ως προτεραιότητα μπαίνει το Σχηματάρι, για την εξυπηρέτηση Ανατολικής Αττικής, Βοιωτίας, Εύβοιας, Φθιώτιδας.

Μέχρι το καλοκαίρι θα αναζητηθεί η κατάλληλη χωροθέτηση σε συνεργασία με τις όμορες περιφέρειες. Πιο ώριμες είναι οι συνθήκες στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης, όπου η ΓΑΙΑ ΟΣΕ διαθέτει ιδιόκτητο κτίριο έκτασης περί τα 200 στρέμματα κοντά στο λιμάνι.

Τα οφέλη
Σύμφωνα με μελέτες τα οφέλη που αναμένονται από τη δημιουργία του Εμπορευματικών Κέντρων είναι ιδιαίτερα σημαντικά.

Συγκεκριμένα:

1 Θα επέλθει σημαντική μείωση του κόστους μεταφοράς των προϊόντων, με τελικό αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής διάθεσης του προϊόντος στον τελικό καταναλωτή, στόχος ιδιαίτερα απαιτητός στη σημερινή οικονομική συγκυρία.

2 Θα επέλθει μείωση του όγκου της βαριάς κυκλοφορίας στο οδικό δίκτυο της χώρας, με άμεση συνέπεια οφέλη οικονομικά, περιβαλλοντικά και κυκλοφοριακά.

3 Θα αξιοποιηθεί σε σημαντικό βαθμό η μη αξιοποιήσιμη σήμερα μεταφορική ικανότητα της σιδηροδρομικής υποδομής, με οφέλη οικονομικά, περιβαλλοντικά και ενεργειακά.

4 Θα δημιουργήσει μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του, ενώ δεν απαιτεί μεγάλα κεφάλαια για τις απαραίτητες υποδομές.

ΤΡΑΙΝΟΣΕ Δύο ιδιώτες ανταγωνιστές

Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2017 αναμένεται να ξεκινήσει εμπορευματικά δρομολόγια με τρένο η Rail Cargo Logistics Goldair (κοινοπραξία των Αυστριακών Σιδηροδρόμων και της ελληνικής Goldair), ενώ σύντομα θα τροχοδρομήσει και η Piraeus Europe Asia Rail Logistics (Pearl), πίσω από την οποία φαίνεται ότι «κρύβεται» η κινεζική Cosco. Ο ανταγωνισμός αναμένεται να επιφέρει μείωση στο κόστος μεταφοράς προϊόντων με σιδηρόδρομο, το οποίο είναι σχεδόν το ένα δεύτερο σε σχέση με τις οδικές μεταφορές.

Η Rail Cargo Logistics Goldair έχει εξασφαλίσει την άδεια έλξης με την πιστοποίηση τύπου Α και αναμένει την πιστοποίηση τύπου Β, που αφορά προσωπικό και μηχανήματα και θα ξεκινήσουν άμεσα δρομολόγια, με δύο ηλεκτροκίνητες μηχανές και δύο ντιζελοκίνητες που έχουν μισθώσει από τους κρατικούς σιδηρόδρομους (ΓΑΙΑΟΣΕ) για διάστημα δύο (συν τρία χρόνια).

Στα μακροπρόθεσμα σχέδια της εταιρείας είναι να μεταφέρει στα βαγόνια φορτηγά χωρίς τους τράκτορες, ώστε φτάνοντας στην Κεντρική Ευρώπη να συνεχίζεται απευθείας η οδική μεταφορά. Η ΓΑΙΑΟΣΕ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις και με την Pearl, η οποία αποδέχτηκε την οικονομική προσφορά της κρατικής εταιρείας που περιλαμβάνει όχι μόνο τη μίσθωση μηχανών αλλά και τη συντήρηση.

imerisia.gr