Ένα ενημερωτικό φυλλάδιο του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών 21 σελίδων, το οποίο βρίθει ανακριβειών, παρασιωπήσεων, ωραιοποιήσεων και… προτάσεων για τους… άλλους για δημοσιονομική βελτίωση και στο οποίο επιμένει ότι «οι κόποι των δύο τελευταίων ετών δεν πήγαν χαμένοι»!
Από τον Δημήτρη Στεργίου*
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Φίλιππος Σαχινίδης κυκλοφόρησε στις 24 Νοεμβρίου 2011 ένα ενημερωτικό φυλλάδιο 21 σελίδων, με στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, υπό τον τίτλο «Προϋπολογισμός 2012: Μύθοι και Αλήθειες»....
Ζήλεψα αυτόν το δημοσιογραφικό τίτλο και θα τον βάλω στο δικό μου σημείωμα που ακολουθεί, διότι «μύθους» λέει ο κ. Σαχινίδης στο φυλλάδιο αυτό για τους λόγους που θα αντιπαραθέσουμε στις διαπιστώσεις του για «αλήθειες».
Κατ’ αρχάς, σπεύδουμε να αναφέρουμε ότι ένα μεγαλοπρεπής μύθος είναι ο Προϋπολογισμός του 2012 που σχολιάζει με βάση τα στοιχεία – προβλέψεις, οι οποίες, όπως έχει καταδείξει η εμπειρία τριάντα ετών και ιδιαίτερα της τελευταίας διετίας, δεν πρόκειται να πραγματοποιηθούν.
Διότι, ο κρατικός προϋπολογισμός του 2012 καταρτίσθηκε με βάση ένα σαθρότατο υπόβαθρο και με υπεραισιόδοξες παραδοχές που δεν δικαιολογούνται από τη δραματική εξάπλωση της κρίσης χρέους, από την ολοένα αυξανόμενη ύφεση, την καλπάζουσα ανεργία, την εξόντωση των νοικοκυριών και τις έωλες εξελίξεις στο περιβόητο Μνημόνιο, Μεσοπρόθεσμο και «κούρεμα» (PSI)
Αυτή είναι η πρώτη μας μελαγχολική διαπίστωση.
Ας δούμε ποια «κύρια μηνύματα», όπως αναφέρει στο φυλλάδιο, θέλει να «περάσει» ο κ. Σαχινίδης με τις ακόλουθες διαπιστώσεις:
Πρώτο μήνυμα: «Οι κόποι των ετών 2009 -11 δεν πήγαν χαμένοι», για τους ακόλουθους λόγους, όπως αναφέρει: «Η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας βελτιώθηκε αισθητά παρά την υψηλή ύφεση και ένα διαρκώς επιδεινούμενο διεθνές και ιδιαίτερα ευρωπαϊκό οικονομικό περιβάλλον. Το πρωτογενές έλλειμμα του 2009 των 24 δις. Ευρώ (10,3% του ΑΕΠ) μειώθηκε σε 5 δις. Ευρώ (2,1 του ΑΕΠ) το 2011. Οι παρεμβάσεις των δύο τελευταίων ετών έπιασαν τόπο. Το 2012 θα έχουν πρωτογενές πλεόνασμα (2,4 δις. Ευρώ ή 1,1 % του ΑΕΠ) για πρώτη φορά μετά το 2002».
Αυτά, λοιπόν, ως «πρώτη δόση» μιας πρώτης τάχα «αλήθειας». Προφανώς δεν τόλμησε ο κ. Σαχινίδης να επικαλεσθεί τη λέξη «θυσίες», διότι δεν πέμπει καλό μήνυμα και διότι θα ανέτρεπε όλους τους παραπάνω «μύθους» για τους ακόλουθους λόγους:
- Οι προϋπολογισμοί του 2010 και του 2011 με τις δραματικές αποκλίσεις και υστερήσεις ήταν κι αυτοί, όπως και όλοι οι προηγούμενοι, απλώς «μπακαλόχαρτα», με βάση στοιχεία που έχουμε παρουσιάσει και μάλιστα σε διαχρονικό πίνακα σε προηγούμενο σημείωμά μας.
- Οι σημαντικές αποκλίσεις και υστερήσεις από τους στόχους καταδεικνύουν οι προϋπολογισμοί του 2010 και το 2011 δεν ήταν απλώς υπεραισιόδοξοι … αλλά χαζοχαρούμενοι. Για για πρώτη σχεδόν φορά, με εξαίρεση το 2008, τα τελευταία τριάντα χρόνια ανακοινώνονταν και μάλιστα κατά τη διάρκεια εκτέλεσής τους, πρόσθετα σκληρά μέτρα για την κάλυψη των τραγικών υστερήσεων κυρίως στα έσοδα. Αυτό έγινε και το 2010 και το 2011. Έτσι, τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού του 2010 ενισχύθηκαν τόσο από τα πρώτα σκληρά μέτρα που προωθήθηκαν κατά την κατάρτισή του όσο και από τα πρόσθετα σκληρά μέτρα που αποφασίσθηκαν εντός του ίδιου έτους για να επιτευχθούν τάχα οι στόχοι που είχαν τεθεί στο Πρόγραμμα οικονομικής Πολιτικής, με βάση το Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής. Η διαπίστωση είναι τραγική: παρά τις δύο αυτές λεηλασίες της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών νοικοκυριών, ο κρατικός προϋπολογισμός του 2010 άφησε έλλειμμα γενικής κυβέρνησης 10,6% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης – στόχου 8,1%! Η μεγαλύτερη απόκλιση παρατηρήθηκε στα έσοδα (για τα οποία ήταν υπεύθυνος ο κ. Σαχινίδης!), τα οποία ανήλθαν στα 50,9 δις. Ευρώ, , έναντι στόχου 55,2 δις. Ευρώ, δηλαδή σημειώθηκε απόκλιση κατά 4,3 δις. Ευρώ, παρά τη δεύτερη σκληρή παρέμβαση με εξοντωτικά εισοδηματικά και φορολογικά μέτρα. Την ίδια δραματική εξέλιξη είχε και το δημόσιο χρέος το οποίο διαμορφώθηκε στα 329,4 δις. Ευρώ ή 144,9% του ΑΕΠ, έναντι 299,5 δις. Ευρώ ή 129,3% του ΑΕΠ το 2009.
- Ο κ. Σαχινίδης επικαλείται και στο φυλλάδιο, όπως και σε κάθε ευκαιρία, συνεχώς την υψηλή ύφεση για να δικαιολογήσει τη σημαντική υστέρηση στο σκέλος των εσόδων! Μα, η ύφεση, η βαθιά ύφεση, η βαθύτερη από όσο εκτιμάτο από την προηγούμενη κυβέρνηση και από τον ίδιο, όπως προκύπτει από τις Εισηγητικές Εκθέσεις των προϋπολογισμών του 2010 και του 2011, δημιουργήθηκε μόνη της; Δημιουργήθηκε από τις ανελέητες φοροεισπρακτικές και εισοδηματικές επιδρομές στην ελληνική οικονομία και τα ελληνικά νοικοκυριά με τις οποίες ισοπεδώθηκε η ζήτηση. Τώρα, όσον αφορά στη διαπίστωση ότι μειώθηκε το 2011 σημαντικά το πρωτογενές έλλειμμα σε σχέση με εκείνο του 2009, ας είναι καλά η … λεηλασία των μισθών και των συντάξεων, την οποία η προηγούμενη κυβέρνηση και ο ίδιος ο κ. Σαχινίδης συνεχώς «αγρίευαν» για να καλύπτουν τις αποκλίσεις από τους στόχους των προϋπολογισμών τους για να πάρει η χώρα τις δόσεις των δανείων από την τρόικα!
- Όσον αφορά στις προβλέψεις για πρωτογενές πλεόνασμα του 2012 που επικαλείται ο κ. Σαχινίδης, ας κρατάμε μικρό … καλάθι, διότι ίσως αποδειχθεί κι αυτό «μύθος»!
- Δεν είναι αληθές αυτό που αναφέρει ο κ. Σαχινίδης ότι το 2012 θα επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα για πρώτη φορά μετά το 2002, διότι, σύμφωνα με τα διαχρονικά στοιχεία του αρχείου μας, πρωτογενές πλεόνασμα (περίπου όσο αυτό για το επαίρεται το υπουργείο Οικονομικών για το 2012) είχαν και οι κρατικοί προϋπολογισμοί και του 2003 και του 2004 και του 2005 και του 2006!!!
Δεύτερο μήνυμα: «Η αναδιάρθρωση του χρέους (PSI) θα βοηθήσει αισθητά την προσπάθεια: Μειώνει το προβλεπόμενο χρέος του 2012 από 18% του ΑΕΠ σε 146% του ΑΕΠ, μειώνει τους τόκους κατά 3,5 – 4 δις. Ευρώ το χρόνο, συμβάλλει στην αποφυγή 3,5 -4 δις. Ευρώ μέτρων το χρόνο». Ε, αυτό προτείναμε με επιμονή συνεχώς και μοναχικώς σχεδόν τα τελευταία δύο χρόνια, δηλαδή την ανάγκη αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, αλλά, δυστυχώς, λυσσωδώς την απέρριπταν ο τότε πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου και ο σημερινός πρωθυπουργός κ. Λουκάς Παπαδήμος, επιμένοντας, όπως τονίζαμε στο «κούρεμα» της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών νοικοκυριών αντί των» διεθνών κερδοσκόπων», όπως τους είχε χαρακτηρίσει στην αρχή της θητείας του ως πρωθυπουργού ο κ. Παπανδρέου! Ο κ. Σαχινίδης είναι ειλικρινής κατά σχήμα πρωθύστερον, παραθέτοντας μάλιστα και στοιχεία για τα οφέλη της αναδιάρθρωσης, τα οποία ο γράφων τα είχε απαριθμήσει πριν από δύο χρόνια για να αποφευχθεί η λεηλασία της οικονομίας και των νοικοκυριών που μαινόταν τα τελευταία χρόνια. Λέει ο κ. Σαχινίδης ότι θα μειωθεί δραστικά το δημόσιο χρέος από το 183% του ΑΕΠ (παρελήφθη στο 126,9% το 2009!!!) σε 146% του ΑΕΠ (επαναλαμβάνουμε: παρελήφθη στο 126,9% το 2009!!!) και, το κυριότερο, δεν θα χρειαστούν πρόσθετα σκληρά μέτρα 3,5- 4 δις. Ευρώ το χρόνο, όσα πληρώναμε και μάλιστα διπλάσια και τριπλάσια τα τελευταία δύο χρόνια χωρίς την … τη «μισητή» αναδιάρθρωση!
Τρίτο μήνυμα: Συνεχώς, ο πρώην πρωθυπουργός, ο πρώην υπουργός Οικονομικών, ο σημερινός πρωθυπουργός, ο σημερινός υπουργός Οικονομικών και, φυσικά, ο κ. Σαχινίδης επικαλούνται την ανάγκη εξασφάλισης πρωτογενών πλεονασμάτων για να μειωθεί το δημόσιο χρέος. Αλλά, όπως πολλάκις έχουμε αναφέρει, επικαλούμενοι στοιχεία του … σημερινού πρωθυπουργού κ. Λουκά Παπαδήμου ως διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, σε μιαν οικονομία, ως ελληνική, στην οποία δεν λειτουργεί κανένας οικονομικός νόμος και υπάρχουν μύριες μακροικονομικές ανισορροπίες και στρεβλώσεις, όλα τα πρωτογενή πλεονάσματα και μάλιστα πολύ υψηλά, πήγαιναν για το γάμο του Καραγκιόζη, δηλαδή για την κάλυψη της τεράστιας δημόσιας σπατάλης, η οποία όχι μόνο συνεχίζεται αλλά και αυξάνεται, όπως, με μελαγχολικά στοιχεία, παραδέχεται στη συνέχεια ο κ. Σαχινίδης για το τρύπιο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα. Πάντως, η εμπειρία του κ. Παπαδήμου για το πώς «σκορπίζονταν» στους πέντε ανέμους τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στο παρελθόν είναι … εφιαλτική και με στοιχεία. Υπενθυμίζουμε, λοιπόν, ότι πρωτογενή πλεονάσματα είχαν οι κρατικοί προϋπολογισμοί ( από 1,5% του ΑΕΠ έως … 7,2% του ΑΕΠ) από το 1991 έως το 2006, αλλά σε όλη αυτήν την περίοδο το … δημόσιο χρέος κάλπαζε…
Τέταρτο μήνυμα: «Προτεινόμενα πεδία δράσης: Η μελλοντική δημοσιονομική βελτίωση απαιτεί τη συμμετοχή όλων των υποτομέων της Γενικής κυβέρνησης (ΟΤΑ, ΟΚΑ, ΝΠΔ, ΔΕΚΟ) με εξορθολογισμό δαπανών και αύξηση εισπραττόμενων εσόδων ως ποσοστό του ΑΕΠ στα μέσα επίπεδα της ΕΕ, με σημαντικά περιθώρια βελτίωσης στις εισπράξεις άμεσων φόρων, ΦΠΑ και ασφαλιστικών εισφορών». Ο κ. Σαχινίδης προτείνει τα αυτονόητα και μάλιστα για τη … μελλοντική δημοσιονομική βελτίωση, λες και τα δύο προηγούμενα και όλα τα άλλα χρόνια δεν χρειάζονταν ο εξορθολογισμός των δαπανών (από τα οποία κατέρρευσε η οικονομία) και η αύξηση των εισπραττόμενων εσόδων, λες και ήταν σε επίπεδα πάνω από το μέσο κοινοτικό όρο ,ς ποσοστό του ΑΕΠ.
Πέμπτο μήνυμα: «Η ανταγωνιστικότητα έχει βελτιωθεί από το 2009 αλλά υπολείπεται της Ευρωζώνης. Το κόστος εργασίας ανά μονά δα προϊόντος το 2009 ήταν 37% υψηλότερο από το 2000- η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στην Ευρωζώνη». Πράγματι, η ανταγωνιστικότητα παρουσίασε ελαφρά βελτίωση το 2011 σε σχέση με το 2009, αλλά η βελτίωση αυτή οφείλεται αποκλειστικά σχεδόν στη λεηλασία των μισθών, των αποδοχών. Αλλά, η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας δεν προσδιορίζεται μόνο από το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος αλλά από δεκάδες άλλους παράγοντες στους ως προς τους οποίους υστερεί τραγικά η χώρα μας και για το λόγο αυτό «την πλήρωσαν» μαζεμένα οι εργαζόμενοι τα τελευταία δύο χρόνια!
Έκτο μήνυμα: «Η απόσταση εσόδων Ελλάδος – Ευρωζώνης ήταν κατά μέσο όρο 5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ την περίοδο 2001 – 2009». Ε, το ίδιο περίπου ήταν και το 2010 και το 2011!. Υπάρχει εκτίμηση στον προϋπολογισμό του 2012 ότι θα συρρικνωθεί αυτή η διαφορά, αλλά, είπαμε, ας μη δίνουμε και μεγάλη σημασία στις … προβλέψεις των προϋπολογισμών, αφού συνήθως συντρίβονται. Πάντως, αν έθετε αυτά τα στοιχεία ο κ. Σαχινίδης υπόψη του σημερινού πρωθυπουργού του, του κ. Παπαδήμου, ίσως να τον … απέλυε, αν δεν ήταν προσωρινός! Διότι, όπως έλεγε ο κ. Παπαδήμος ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, μολονότι οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα δεν διαφέρουν από τους αντίστοιχους σε χώρες της ΕΕ, παρατηρείται υστέρηση έως και επτά ποσοστιαίες μονάδες επί του ΑΕΠ, λόγω της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής! Αλλά, για αυτά τα κακά της μοίρας μας υπεύθυνος είναι τα δύο τελευταία χρόνια ο κ. Σαχινίδης!!!
Έβδομο μήνυμα: «Η υστέρηση εσόδων εντοπίζεται κυρίως στους άμεσους φόρους και τις εισφορές. Τα έσοδα από άμεσους φόρους και ασφαλιστικές εισφορές στην Ελλάδα είναι 3-4 % του ΑΕΠ χαμηλότερα από το μέσο όρο της Ευρωζώνης». Η διαπίστωση αυτή είναι εξωφρενική, διότι αφορά έσοδα που εντοπίζονται κυρίως στην πηγή και δεν εισπράττονται. Μια άλλη παρατήρηση αφορά στη διαπίστωση ότι στο φυλλάδιο του κ. Σαχινίδη δεν παρατίθεται πίνακας με τη διαχρονική εξέλιξη των εσόδων από έμμεσους φόρους (όπως έκανε για τους άμεσους φόρους!) στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη! Μήπως, επειδή στα έσοδα αυτά από έμμεσους φόρους, που είναι οι πιο αντιλαϊκοί, πληθωριστικοί, αντιαναπτυξιακοί, δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές με το μέσο όρο της Ευρωζώνης;
Όγδοο μήνυμα: «Η αύξηση των δαπανών Γενικής Κυβέρνησης οφείλεται κυρίως στα ασφαλιστικά ταμεία – Οι επιχορηγήσεις ταμείων είναι η βασική αιτία της αύξησης των κοινωνικών δαπανών – Η εξάρτηση των ταμείων από επιχορηγήσεις έχει διογκωθεί – Από το 2002 ο κλάδος συντάξεων του ΙΚΑ επιχορηγούσε αυξανόμενα ελλείμματα του κλάδου παροχών ασθένειας. Το 2011όμως ο κλάδος συντάξεων δεν έχει πλεόνασμα λόγω μείωση κατά 1,5 δις. Ευρώ των εσόδων από εισφορές». Παραθέσαμε μερικές διαπιστώσεις του ενημερωτικού φυλλαδίου του κ. Σαχινίδη για το μέγα άγος των ασφαλιστικών ταμείων. Η γενική παρατήρηση είναι ότι, παρά τη μεγάλη «μεταρρύθμιση» στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, όλα τα μεγέθη έχουν επιδεινωθεί. Κι έχουν επιδεινωθεί, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρατίθενται στο φυλλάδιο, αλλά δεν «ερμηνεύονται», από την ιλιγγιώδη αύξηση της ανεργίας που συνεπάγεται δραματική μείωση των εσόδων από εισφορές και, φυσικά, από την τραγική εξέλιξη του δημογραφικού προβλήματος της χώρας για το οποίο, παραδόξως δεν μιλάει πια κανένα κόμμα! Είναι μελαγχολική η διαπίστωση του φυλλαδίου. Ο κλάδος συντάξεων του ΙΚΑ επιχορηγούσε αυξανόμενα ελλείμματα του κλάδου παροχών ασθενείας, αλλά το 2011 ο κλάδος αυτός δεν έχει πια πλεόνασμα λόγω μείωσης των εσόδων από εισφορές κατά 1,5 δις. Ευρώ. Και από μια προσομοίωση προκύπτει ότι η απώλεια αυτή αντιστοιχεί στο ολοένα αυξανόμενο ποσοστό της ανεργίας.
Επιμένει, λοιπόν, ο κ. Σαχινίδης ότι «η προσπάθεια των δύο τελευταίων ετών δεν πήγε χαμένη». «Δεν πήγε χαμένη», όταν καταρρίφθηκαν μέσα σε δύο χρόνια όλα τα αρνητικά ρεκόρ οικονομικών μεγεθών μετά το 1961, όπως στο δημόσιο χρέος, στην ύφεση, στο δημόσιο χρέος, στην ανεργία, στη φορολογία, στη μείωση του εισοδήματος, στις συντάξεις; Έλεος πια, με το πολιτικό και το κομματικό θράσος όλων…
Οι τρεις τελευταίοι κρατικοί προϋπολογισμοί – μπακαλόχαρτα
(σε δισ. Ευρώ)
------------------------------------------------------------------------------------------------
Μεγέθη Προϋπολογισμός ΄10 Προϋπολογισμός ΄11 Προϋπολογισμός ΄12
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Προβλ. Πραγμ. Απόκλ. Προβλ. Εκτιμ. Απόκλ. Πρόβλ.1 Πρόβλ.2 Πρόβλ. 3
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Καθ. Έσοδα 55,2 50,9 -4,3 55,6 51,3 -3,3 56,2 54,4 54,4
Δαπάνες 69,7 66,8 -2,9 71,8 70,7 -1,1 71,1 70,0 64,9
Ελλειμ. Προϋπ. -20,5 -21,1 1,4 -20,9 -22,9 2,0 17,9 -18,5 -13,4
Πρωτ. Αποτ. -7,5 -8,1 0,6 -5,1 -6,6 1,5 -1,0 -0,6 0,6
% ΑΕΠ -,25 -3,6 1,1 -2,2 -3,0 0,8 - 0,4 -0,3 -0,3
Ελλειμ. Γεν. κυβ. -18,7 -24,1 5,4 -16,8 -19,7 2,9 -12,9 - 14,2 -11,4
% ΑΕΠ -8,1 -10,6 2,5 -7,3 -9,0 1,7 -5,6 -6,7 -5,4
Πρωτ. Απ. Γεν. -5,7 -10,6 4,9 -0,8 -3,9 3,1 5,6 3,5 2,4
% ΑΕΠ -2,5 -4,7 2,2 -0,4 -1,8 1,4 2,5 1,6 1,1
ΑΕΠ 231,0 227,3 - 3,7 228,4 217,8 -10,6 228,4 212,5 212,5
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σημειώσεις: Η πρόβλεψη του προϋπολογισμού 2010 είναι στο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής (ΠΟΠ). Η πρόβλεψη για τον προϋπολογισμό του 2011 είναι στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) και οι προβλέψεις του 2012 είναι: πρώτη στήλη του ΜΠΔΣ, δεύτερη στήλη είναι τελικές προβλέψεις προ συμμετοχής ιδιωτών (PSI) και Τρίτη στήλη τελικές προβλέψεις μετά τη συμμετοχή ιδιωτών ( PSI)
(* Δημοσιογράφος – συγγραφέας από την Παλαιομάνινα. Διετέλεσε διευθυντής Σύνταξης του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» και της «Απογευματινής, διευθυντής του «Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής» και επί τριάντα χρόνια στέλεχος, αρθρογράφος, αναλυτής και σχολιαστής στις εφημερίδες «Βήμα» και «Νέα»)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο