Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011

Σχέση ιατρού – ασθενή. Μια σχέση που δεν είναι πάντα «ειδυλλιακή»

Άρθρο του Ιατρού Ευάγγελου Γ. Συγκούνα*

       Η σχέση ιατρού – ασθενή ήτα από αρχαιοτάτων χρόνων ιδιόμορφη. Άλλοτε καλή άλλοτε με πολλά ή λίγα προβλήματα σε όλες τις εποχές προβλημάτιζε τις κοινωνίες και διαμόρφωνε συνήθειες και πρακτικές.....


          Από την πρώτη στιγμή που άρχισε να υφίσταται ιατρική πράξη όπλο της ιατρικής ήταν περισσότερο η συζήτηση με τον ασθενή με απώτερο φυσικά σκοπό την λήψη του ιστορικού του, και φυσικά πολύ λιγότερο οι φαρμακευτικές και χειρουργικές τεχνικές. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου το γεγονός ότι όσο και εάν αναπτύξουμε τις τεχνολογικές επιστημονικές μεθόδους που ραγδαία εμφανίζονται πλέον, η λήψη ενός καλού ιστορικού με απλή ειλικρινή ζεστή συζήτηση και καλή σχέση με τον ασθενή, τονίζεται και θα  τονίζεται σε όλα τα επιστημονικά συγγράμματα ως ο ακρογωνιαίος λίθος στην διερεύνηση και επικύρωση της διάγνωσης χωρίς ταλαιπωρία για τον ίδιο τον ασθενή, τον γιατρό, το νοσοκομείο, αλλά και την οικονομία αποφεύγοντας σωρεία περιττών κλινικών και εργαστηριακών εξετάσεων.

     Ενισχύει την καλή σχέση και την αξία της συζήτησης με τον ασθενή η εμμονή πολλών εξαίρετων διδασκάλων του ιατρικού λειτουργήματος οι οποίοι εμμένουν πως με την λήψη και μόνο ενός καλού ιστορικού πρέπει να τίθεται προφανής διάγνωση λειτουργώντας καθ’ ειδικότητα όχι προσθετικά αλλά αφαιρετικά.
       Ο άνθρωπος αγαπάει τον εαυτό του του αρέσει να του δίνουν σημασία όταν έχει ανάγκη. Δεν γνωρίζω βέβαια περί ομοιοπαθητικής και άλλων μορφών εναλλακτικών θεραπειών αλλά είναι γεγονός ότι ο θεράπων σε αυτές τις περιπτώσεις αφιερώνει τουλάχιστον μια ώρα σε κάθε συνεδρία στην συζήτηση και μόνο από την οποία ο ασθενής αποχωρεί ευχαριστημένος και με σαφή σημάδια βελτίωσης στον ψυχολογικό τομέα. Τομέας που όλοι γνωρίζουν πόσο σημαντικός είναι για την πορεία της υγείας ενός ανθρώπου που λόγο μιας ξαφνικής ή μιας χρόνιας ασθένειας δεν βρίσκεται πάντα στην καλύτερη ψυχολογική κατάσταση.
         Του ανθρώπου του αρέσει επίσης και παράλληλα του κάνει πάρα πολύ καλό να τον αφήσουμε να μιλήσει  και να πει στον γιατρό του κάθε του φόβο κάθε του σκέψη και κάθε απορία που έχει για την υγεία του. Η θεραπεία εξάλλου πρέπει να στηρίζεται στην πλήρη ενημέρωση και συνεργασία του ασθενούς με τον γιατρό του. Ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει τι ακριβώς του συμβαίνει τι θεραπεία λαμβάνει είτε φαρμακευτική είτε χειρουργική είτε άλλης φύσεως, καθώς και τα πιθανά αποτελέσματα και επιπτώσεις της θεραπείας που ακολουθεί.

    Επανερχόμενος στη σχέση γιατρού-ασθενή αυτή πρέπει να χαρακτηρίζεται από μια και μόνη λέξη: εμπιστοσύνη.  Κατάσταση η οποία θα επιτευχθεί μόνο με μια καλή, προσωπική σχέση και συζήτηση κατά την ώρα της επίσκεψης αλλά κερδίζοντας την αμοιβαία εκτίμηση και σε ώρες εκτός επίσκεψης. Εάν καταφέρουν ο γιατρός με τον ασθενή να αναπτύξουν σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης έχει γίνει σαφέστατα κατά 50% επιτυχής η αντιμετώπιση του προβλήματος και η τελική του έκβαση
     Ένας ασθενής για παράδειγμα ο οποίος δεν εμπιστεύεται τον γιατρό του είναι πολύ αμφίβολο αν θα τηρήσει κατά γράμμα τις οδηγίες του είτε αυτές αφορούν μια φαρμακευτική είτε μια υγιεινό-διαιτητική αγωγή. 
    Καθ’ αυτόν τον τρόπο ο γιατρός οδηγείται σε εσφαλμένα συμπεράσματα αναφορικά με τα αποτελέσματα της δοθείσας θεραπείας και οδηγούμαστε μοιραία σε σφάλματα εκτιμήσεων και αποδόσεων που μπορεί να βλάψουν και τους δύο, όπως και η αντίστροφη περίπτωση κατά την οποία ο γιατρός δεν έχει εμπιστοσύνη στον ασθενή του προβληματίζεται για το είδος και την μορφή της θεραπείας που θα ακολουθηθεί και την αποτελεσματικότητα που θα έχει υπό αυτές τις συνθήκες. 
      Συνέπεια αυτών είναι η ταλαιπωρία και των δύο πλευρών κάτι που θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί με μια καλή και ειλικρινή σχέση εξ αρχής. 
    Υπάρχουν παραδείγματα ψυχωτικών ασθενών σε ιδρύματα οι οποίοι όταν τους επιτράπηκε να ενοχλούν τον γιατρό τους το σαββατοκύριακο όποτε το ήθελαν αισθάνθηκαν πολύ καλύτερα και σταμάτησαν να τους ενοχλούν. Πολύ ισχυρό παράδειγμα της σχέσης και του ρόλου που παίζει για τον ασθενή.
      Εξάλλου κάποιος κατά φαντασία ασθενής δεν χρειάζεται ισχυρά φάρμακα αλλά ισχυρό γιατρό. Ειλικρινά βέβαια εκ μέρους του γιατρού που σε αυτό το σημείο θέτει ένα σοβαρό και δύσκολο δίλημμα. 

   Είναι πάντοτε θεμιτό και σωστό να λέμε όλη την αλήθεια στον ασθενή μας; Η απάντηση είναι αρκετά δύσκολή αλλά ας δεχθούμε δύο βασικές γραμμές.

   Η μία λέει ότι για τα μη απειλητικά για τη ζωή μας νοσήματα πρέπει να λέγεται όλη η αλήθεια λεπτομερώς στον ασθενή τόσο ότι αφορά την διερεύνηση, την επικύρωση και την θεραπεία της ασθένειας.

   Η άλλη λέει ότι για τα νοσήματα τα οποία οδηγούν στον θάνατο πρέπει η κάθε περίπτωση να εξατομικεύεται. Υπάρχουν πολλές παράμετροι που θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας. Οι περισσότεροι ασθενείς αρνούνται να ξέρουν τι έχουν και αυτός είναι και ένας λόγος που δεν φροντίζουν την υγεία τους όπως θα έπρεπε. 
    Σε αυτούς λοιπόν τους ασθενείς με δεδομένη την άρνηση τους καλό θα ήταν να αποκρύψουμε την αλήθεια τουλάχιστόν στο μέτρο και τον βαθμό που μπορούμε. Εξάλλου υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις όπως για παράδειγμα άτομα πολύ ηλικιωμένα τα οποία δεν αφήνουν κανέναν πίσω τους και δεν θα τους βοηθούσε σε τίποτα να μάθουν όλη την αλήθεια. 
   Σε αντίθετη περίπτωση ασθενείς με μεγάλο ψυχικό σθένος και ικανοί να σταθμίσουν, να κατανοήσουν και να πράξουν προς όφελός τους με δεδομένη την επιθυμία τους να ξέρουν πρέπει να ενημερώνονται από τον γιατρό τους και μόνον αυτό κατά τέτοιο τρόπο πάντα που ο ασθενής να μπορεί να κατανοεί τα λεγόμενα του γιατρού απλά με σαφήνεια και ενδεχομένως οι πληροφορίες δεν θα πρέπει να δίνονται όλες μαζί αλλά με χρονική διαφορά που βοηθά στην καλύτερη κατανόηση.

     Εξαρτάται λοιπόν από το ποιος είναι ο ασθενής και ποια είναι η αλήθεια. Διότι η αλήθεια ή αντίθετα η απόκρυψή της μπορεί να βλάψει όπως λέει ο Έλιοτ «το ανθρώπινο γένος δεν αντέχει πολύ πραγματικότητα».
     Πραγματικότητα που όμως υπάρχει και το κατά πόσο κάθε φορά επιτυγχάνουμε να την κάνουμε καλύτερη ή όχι εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από εμάς και την διάθεσή μας απέναντι στους συνανθρώπους μας είτε αυτοί βρίσκονται στην θέση του γιατρού είτε του ασθενή.
…………………………………………………

*ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Γ. ΣΥΓΚΟΥΝΑΣ, ΕΙΔΙΚΟΣ ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
Ιατρείο: Ζαλόγγου 62, Πρέβεζα 48100, ΑΦΜ= 116096802, Tel: +302682300476, Mobile: +306951250200. 
Mail:  sygkounas@yahoo.gr , web: 
www.oncos.gr
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΡΕΒΕΖΑΣ
ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
Mail: eaprevezas@yahoo.gr , web: www.antikarkiniki.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο