Την 24- 01-09 συμπληρώνεται ένας χρόνος από το θάνατο του Βασ. Χρησ. Κλαδευτήρα. Αισθάνομαι την ανάγκη να γράψω αυτές τις λίγες σκέψεις για να αναφερθώ στην ζωή του αλλά και στην ζωή του αδελφού του και πατέρα μου Γεωρ. Χρ. Κλαδευτήρα. Ανάγκη που πηγάζει τόσο από την εξ αίματος συγγενική σχέση μου μαζί τους, όσο και για να φέρω στην επιφάνεια την ζωή δύο ανθρώπων από την παλιά εμπορική τάξη του Αστακού της οποίας ο Βασ. Χρησ. Κλαδευτήρας ήταν ένας από τους τελευταίους.
Ο Βασ. Χρησ. Κλαδευτήρας ήταν το δεύτερο αγόρι του Χρ. Κλαδευτήρα και της Φωτεινής το γένος Διβάρη .
Γεννήθηκε στον Αστακό το 1931. Σ’ αυτά τα δύσκολα χρόνια του μεσοπολέμου βασίλευε η φτώχεια και η υπανάπτυξη. Την δεκαετία του 1930 άρχισε η εκχέρσωση του βαλτώδους κτήματος Λεσινίου. Η οικογένεια του Χρ. Κλαδευτήρα ήταν από τους πρώτους εκχερσωτές και έτσι άρχισε να αναπτύσσει γεωργική δραστηριότητα στο κτήμα Λεσινίου στην θέση Αγ. Ονούφριος. Πριν όμως αρχίσει να δίνει καρπούς ανάπτυξης και ευημερίας το κτήμα, ήρθε ο πόλεμος, η κατοχή, και ο εμφύλιος που θα πάνε πίσω πάλι την χώρα, την περιοχή, και την οικογένεια μας. Δύσκολη δεκαετία αυτή του 40-50 για όλους και γι’αυτούς.
Μετά την στρατιωτική του θητεία μαζί με τον μεγάλο αδελφό του Γιώργο, ο οποίος έχει ήδη αποστρατευτεί και ξεκινήσει την εμπορική δραστηριότητα, αρχίζουν την συνεργασία τους. Συνεργασία στον εμπορικό τομέα αλλά και στις οικογενειακές υποχρεώσεις. Φρόντισαν με αγάπη την αποκατάσταση των τριών αδελφών τους. Έστησαν δε λιθαράκι -λιθαράκι την εμπορική τους επιχείρηση που κύρια γνωρίσματα της ήταν η αξιοπιστία, η φερεγγυότητα, η εργατικότητα, η κοινωνική ευαισθησία και η εταιρική ευθύνη. Όλοι θυμούνται, από αυτούς που έζησαν εκείνα τα χρόνια, ότι οι παραπάνω λέξεις δεν ήταν μόνο λέξεις. Ήταν πράξεις καθημερινές, για τουλάχιστον τρεις (3) δεκαετίες.
Η φήμη και η δραστηριότητες τους δεν περιορίστηκαν μόνο στον Αστακό. Επεκτάθηκαν σε όλη την ενδοχώρα του κάτω Ξηρομέρου.
Παρά την ελάχιστη εγκύκλια παιδεία, η κοινωνική και εμπορική τους στάση δεν είχε σε τίποτα να ζηλέψει από εμπόρους με υψηλότερη μόρφωση.
Όσοι τότε έζησαν θα τους θυμούνται να πωλούν σε εποχιακά εργαζόμενους γεωργούς & κτηνοτρόφους, με τέτοια πίστωση που να τους διευκολύνει.
Δάνειζαν δια λόγου, σε πολλούς που είχαν ανάγκη. Πολλοί γονείς προίκισαν τα παιδιά τους με τεράστιες διευκολύνσεις. Γενιές μαθητών από τα γύρω χωριά σπούδαζαν με τεφτέρι για να πάρουν από το μαγαζί, βερεσέ όλα τα χρειαζούμενα. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον ζήσαμε κοντά τους και εμείς και τα παιδιά, Αριστείδης – Θόδωρος – Χρήστος – Φωτεινή και εγώ, όπως και οι δύο σύντροφοί τους και μητέρες μας, η Μαριάνθη και η Ζωή.
Αξίζει εδώ να γίνει μνεία εν ζωή στις μητέρες μας για την στάση τους και την προσφορά τους. Στάση και προσφορά διπλή. Προσφορά στο σπίτι σαν μητέρες, νοικοκυρές και σύζυγοι, αλλά και προσφορά στις εμπορικές δραστηριότητες των μαγαζιών.
Είναι για μας που ζήσαμε κοντά τους, δύο άλλα σύμβολα.
Θα σταθώ όμως σ’αυτό που εμείς, σαν παιδιά, εισπράξαμε από αυτή την περίοδο. Ήταν για μας το παράθυρο από το οποίο αρχίσαμε να έχουμε πρόσβαση στον κόσμο. Η ίδια η ζωή κάθε μέρα ξεδιπλωνόταν μπροστά μας. Ρουφούσαμε την κάθε ώρα, την κάθε στιγμή.
Την στιγμή της πώλησης εκεί που το προϊόν πρέπει να συνδεθεί με τον πελάτη. Τα χρήματα ήταν λιγοστά. Δεν περίσσευαν.
Το προϊόν της αγοράς για τον πελάτη έπρεπε να είναι το ιδανικό. Ιδανικό στην χρήση, στην αντοχή, στην οικονομία, στον τρόπο πληρωμής. Στοιχεία που με εμπειρικό τρόπο τα δύο αδέλφια προσέγγισαν. Τα πέρασαν στους πατριώτες – πελάτες τους με τον καλύτερο τρόπο. Έτσι που σε λίγα χρόνια η εμπιστοσύνη που τους έδειχνε ο κόσμος, ήταν τυφλή : Για την ποιότητα, την τιμή και τα περιθώρια διακανονισμού, αν υπήρχαν.
Η διαδικασία των προμηθειών και η σχέση τους με τους προμηθευτές είχε και αυτή την δική της καταγραφή στην μνήμη μας.
Η εξεύρεση του προμηθευτή. Η αξία και η ποιότητα τους. Η διαπραγμάτευση των τιμών, οι χρόνοι παράδοσης και οι τρόποι πληρωμής.
Στοιχεία, που το κάθε ένα αξιολογούνται χωρίς, επαναλαμβάνω να υπάρχει στοιχειώδης εμπορική εγκύκλιος παιδεία. Η οικονομική άνοδος των οικογενειών τους, τους επέτρεπε να αγοράσουν 2 αρχοντικά (Παπούλια – Καρούσου) στο κέντρο του Αστακού. Συνδύασαν έτσι σπίτι και κατάστημα σε ένα ενιαίο οίκημα. Σ’ αυτά τα σπίτια με τα ψηλά ταβάνια και τα μεγάλα παράθυρα μεγαλώσαμε και εμείς τα παιδιά. Από αυτά τα χρόνια κρατήσαμε την εργατικότητα και την τιμιότητα σαν δύο στοιχεία τα οποία διαπερνούν από άκρον εις άκρον τις οικογενειακές δραστηριότητες και ακουμπούν όλες τις ηλικίες, κατ’ αναλογίαν , βέβαια.
Όλα τα πράγματα στην ζωή όμως έχουν ακμή και παρακμή. Έτσι στα τέλη της δεκαετίας του 1970 άρχισαν να παρουσιάζουν τα πρώτα σημάδια μιας εποχής που αλλάζει. Ο Αστακός από μια «κλεισμένη» και απομονωμένη κωμόπολη άρχισε να έχει πιο εύκολα πρόσβαση σε μεγαλύτερες αγορές. Τα ιδιωτικά αυτοκίνητα, η ευκολότερη μετακίνηση ανθρώπων και η άνετη διακίνηση των αγαθών, άρχισε να σπάει την κλειστή αγορά του Αστακού.
Πολύ νωρίς, αρκετά νέος, ο πατέρας μου, Γεωρ. Χ. Κλαδευτήρας, έκλεισε τον κύκλο της ζωής του, πριν δει εμένα γιατρό και τα άλλα του παιδιά, Άρη και Θόδωρο, να μεγαλώνουν, πριν μπορέσει και ο ίδιος να ξεκουραστεί μετά από δεκαετίες δουλειάς. Μόλις 56 χρονών πήγε από την δουλειά και την δημιουργία, στην αιώνια ανάπαυση και σιωπή του θανάτου.
Το μισό των εμπορικών δραστηριοτήτων που αφορούσε τον πατέρα μου έκλεισε. Το υπόλοιπο, που είχε σχέση με τον Βασιλ. Χ. Κλαδευτήρα συνεχίστηκε μέχρι τον θάνατό του. Η συνεχής φθίνουσα πορεία των εμπορικών δραστηριοτήτων του Αστακού έμελλε να σημαδέψουν τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ήταν για εκείνον μια ιδιαιτέρως επώδυνη πορεία. Μόνος πια, χωρίς την συμπόρευση του αγαπημένου του αδελφού και με τις δουλειές σε συνεχή ύφεση έζησε αυτά τα χρόνια με αξιοπρέπεια. Οι αλλαγές που συντελούνταν στον Αστακό, χαράκωναν και τον ίδιο. Η παλιά εμπορική τάξη της κωμόπολης βρίσκονταν πια στην δύση της. Οι αξίες που τη χαρακτήριζαν , φερεγγυότητα , εργατικότητα, εμπορική ευθύνη, συλλογικότητα, συνεχώς υποχωρούσαν. Νέοι άνθρωποι έκαναν την εμφάνιση τους στον Αστακό, και μαζί με αυτούς νέες αξίες εμφανίστηκαν. Οι καιροί αλλάζουν. Πλέον κυριαρχούν η ανταγωνιστικότητα, ο εύκολος πλουτισμός, η θυσία των πάντων στο βωμό του κέρδους. Ο πελάτης πλέον, δεν είναι ο φίλος, ο πατριώτης, αλλά η ανώνυμη μονάδα με σκοπό το κέρδος. Ο τρόπος των πωλήσεων άλλαξε και ο τρόπος επιλογής των προμηθευτών επίσης.
Έτσι με πλήρη συναίσθηση ο Βασ. Χρησ. Κλαδευτήρας στις αλλαγές που συντελούνταν, αλλά και με έκδηλη την βιολογική αδυναμία του να αντιδράσει στις όλο και αυξανόμενες δυσκολίες τα τελευταία χρόνια, έζησε μέσα σε αυτές. Έφυγε από κοντά μας, αφήνοντας πίσω του όμως τα δύο του παιδιά, Χρήστο και Φωτεινή και την δική του προσωπική παρακαταθήκη στην ψυχή τους. Εργατικότητα, αξιοπρέπεια, θυμοσοφία και χιούμορ. Στράτευση σε αρχές και αξίες. Εταιρική ευθύνη και συνέπεια.
Έφυγε λοιπόν, πριν από ένα χρόνο, από κοντά μας κλείνοντας έναν κύκλο ζωής για τον ίδιο αλλά και για τον αδελφό του Γεωρ. Χρ. Κλαδευτήρα που μαζί ξυπόλητα παιδιά ξεκίνησαν από το Λεσίνι για να γράψουν τη δική τους μικρή ιστορία. Τώρα, αγκαλιασμένοι μας βλέπουν από ψηλά – τα παιδιά τους- φυσική δική τους συνέχεια. Ο Χρήστος και η Φωτεινή , ο Αριστείδης, ο Θόδωρος και εγώ, τους διαβεβαιώνουμε ότι εκεί ψηλά που βρίσκονται δε θα τους ξεχάσουμε ποτέ. Θα ζουν για πάντα μέσα στις καρδιές μας.
Θα ζουν για πάντα και στις καρδιές των συμπατριωτών τους, που τους έζησαν και τους βοήθησαν. Αν κάποιους δε, έβλαψαν ή στεναχώρησαν, είναι βέβαιο πως θα τους ζητούσαν την αιώνια συγχώρεση.
Αιωνία τους η μνήμη.
Χρήστος Γ. Κλαδευτήρας
Χειρουργός- Αγγειοχειρουργός
e-mail: gio1908@hotmail.com
Γεννήθηκε στον Αστακό το 1931. Σ’ αυτά τα δύσκολα χρόνια του μεσοπολέμου βασίλευε η φτώχεια και η υπανάπτυξη. Την δεκαετία του 1930 άρχισε η εκχέρσωση του βαλτώδους κτήματος Λεσινίου. Η οικογένεια του Χρ. Κλαδευτήρα ήταν από τους πρώτους εκχερσωτές και έτσι άρχισε να αναπτύσσει γεωργική δραστηριότητα στο κτήμα Λεσινίου στην θέση Αγ. Ονούφριος. Πριν όμως αρχίσει να δίνει καρπούς ανάπτυξης και ευημερίας το κτήμα, ήρθε ο πόλεμος, η κατοχή, και ο εμφύλιος που θα πάνε πίσω πάλι την χώρα, την περιοχή, και την οικογένεια μας. Δύσκολη δεκαετία αυτή του 40-50 για όλους και γι’αυτούς.
Μετά την στρατιωτική του θητεία μαζί με τον μεγάλο αδελφό του Γιώργο, ο οποίος έχει ήδη αποστρατευτεί και ξεκινήσει την εμπορική δραστηριότητα, αρχίζουν την συνεργασία τους. Συνεργασία στον εμπορικό τομέα αλλά και στις οικογενειακές υποχρεώσεις. Φρόντισαν με αγάπη την αποκατάσταση των τριών αδελφών τους. Έστησαν δε λιθαράκι -λιθαράκι την εμπορική τους επιχείρηση που κύρια γνωρίσματα της ήταν η αξιοπιστία, η φερεγγυότητα, η εργατικότητα, η κοινωνική ευαισθησία και η εταιρική ευθύνη. Όλοι θυμούνται, από αυτούς που έζησαν εκείνα τα χρόνια, ότι οι παραπάνω λέξεις δεν ήταν μόνο λέξεις. Ήταν πράξεις καθημερινές, για τουλάχιστον τρεις (3) δεκαετίες.
Η φήμη και η δραστηριότητες τους δεν περιορίστηκαν μόνο στον Αστακό. Επεκτάθηκαν σε όλη την ενδοχώρα του κάτω Ξηρομέρου.
Παρά την ελάχιστη εγκύκλια παιδεία, η κοινωνική και εμπορική τους στάση δεν είχε σε τίποτα να ζηλέψει από εμπόρους με υψηλότερη μόρφωση.
Όσοι τότε έζησαν θα τους θυμούνται να πωλούν σε εποχιακά εργαζόμενους γεωργούς & κτηνοτρόφους, με τέτοια πίστωση που να τους διευκολύνει.
Δάνειζαν δια λόγου, σε πολλούς που είχαν ανάγκη. Πολλοί γονείς προίκισαν τα παιδιά τους με τεράστιες διευκολύνσεις. Γενιές μαθητών από τα γύρω χωριά σπούδαζαν με τεφτέρι για να πάρουν από το μαγαζί, βερεσέ όλα τα χρειαζούμενα. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον ζήσαμε κοντά τους και εμείς και τα παιδιά, Αριστείδης – Θόδωρος – Χρήστος – Φωτεινή και εγώ, όπως και οι δύο σύντροφοί τους και μητέρες μας, η Μαριάνθη και η Ζωή.
Αξίζει εδώ να γίνει μνεία εν ζωή στις μητέρες μας για την στάση τους και την προσφορά τους. Στάση και προσφορά διπλή. Προσφορά στο σπίτι σαν μητέρες, νοικοκυρές και σύζυγοι, αλλά και προσφορά στις εμπορικές δραστηριότητες των μαγαζιών.
Είναι για μας που ζήσαμε κοντά τους, δύο άλλα σύμβολα.
Θα σταθώ όμως σ’αυτό που εμείς, σαν παιδιά, εισπράξαμε από αυτή την περίοδο. Ήταν για μας το παράθυρο από το οποίο αρχίσαμε να έχουμε πρόσβαση στον κόσμο. Η ίδια η ζωή κάθε μέρα ξεδιπλωνόταν μπροστά μας. Ρουφούσαμε την κάθε ώρα, την κάθε στιγμή.
Την στιγμή της πώλησης εκεί που το προϊόν πρέπει να συνδεθεί με τον πελάτη. Τα χρήματα ήταν λιγοστά. Δεν περίσσευαν.
Το προϊόν της αγοράς για τον πελάτη έπρεπε να είναι το ιδανικό. Ιδανικό στην χρήση, στην αντοχή, στην οικονομία, στον τρόπο πληρωμής. Στοιχεία που με εμπειρικό τρόπο τα δύο αδέλφια προσέγγισαν. Τα πέρασαν στους πατριώτες – πελάτες τους με τον καλύτερο τρόπο. Έτσι που σε λίγα χρόνια η εμπιστοσύνη που τους έδειχνε ο κόσμος, ήταν τυφλή : Για την ποιότητα, την τιμή και τα περιθώρια διακανονισμού, αν υπήρχαν.
Η διαδικασία των προμηθειών και η σχέση τους με τους προμηθευτές είχε και αυτή την δική της καταγραφή στην μνήμη μας.
Η εξεύρεση του προμηθευτή. Η αξία και η ποιότητα τους. Η διαπραγμάτευση των τιμών, οι χρόνοι παράδοσης και οι τρόποι πληρωμής.
Στοιχεία, που το κάθε ένα αξιολογούνται χωρίς, επαναλαμβάνω να υπάρχει στοιχειώδης εμπορική εγκύκλιος παιδεία. Η οικονομική άνοδος των οικογενειών τους, τους επέτρεπε να αγοράσουν 2 αρχοντικά (Παπούλια – Καρούσου) στο κέντρο του Αστακού. Συνδύασαν έτσι σπίτι και κατάστημα σε ένα ενιαίο οίκημα. Σ’ αυτά τα σπίτια με τα ψηλά ταβάνια και τα μεγάλα παράθυρα μεγαλώσαμε και εμείς τα παιδιά. Από αυτά τα χρόνια κρατήσαμε την εργατικότητα και την τιμιότητα σαν δύο στοιχεία τα οποία διαπερνούν από άκρον εις άκρον τις οικογενειακές δραστηριότητες και ακουμπούν όλες τις ηλικίες, κατ’ αναλογίαν , βέβαια.
Όλα τα πράγματα στην ζωή όμως έχουν ακμή και παρακμή. Έτσι στα τέλη της δεκαετίας του 1970 άρχισαν να παρουσιάζουν τα πρώτα σημάδια μιας εποχής που αλλάζει. Ο Αστακός από μια «κλεισμένη» και απομονωμένη κωμόπολη άρχισε να έχει πιο εύκολα πρόσβαση σε μεγαλύτερες αγορές. Τα ιδιωτικά αυτοκίνητα, η ευκολότερη μετακίνηση ανθρώπων και η άνετη διακίνηση των αγαθών, άρχισε να σπάει την κλειστή αγορά του Αστακού.
Πολύ νωρίς, αρκετά νέος, ο πατέρας μου, Γεωρ. Χ. Κλαδευτήρας, έκλεισε τον κύκλο της ζωής του, πριν δει εμένα γιατρό και τα άλλα του παιδιά, Άρη και Θόδωρο, να μεγαλώνουν, πριν μπορέσει και ο ίδιος να ξεκουραστεί μετά από δεκαετίες δουλειάς. Μόλις 56 χρονών πήγε από την δουλειά και την δημιουργία, στην αιώνια ανάπαυση και σιωπή του θανάτου.
Το μισό των εμπορικών δραστηριοτήτων που αφορούσε τον πατέρα μου έκλεισε. Το υπόλοιπο, που είχε σχέση με τον Βασιλ. Χ. Κλαδευτήρα συνεχίστηκε μέχρι τον θάνατό του. Η συνεχής φθίνουσα πορεία των εμπορικών δραστηριοτήτων του Αστακού έμελλε να σημαδέψουν τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ήταν για εκείνον μια ιδιαιτέρως επώδυνη πορεία. Μόνος πια, χωρίς την συμπόρευση του αγαπημένου του αδελφού και με τις δουλειές σε συνεχή ύφεση έζησε αυτά τα χρόνια με αξιοπρέπεια. Οι αλλαγές που συντελούνταν στον Αστακό, χαράκωναν και τον ίδιο. Η παλιά εμπορική τάξη της κωμόπολης βρίσκονταν πια στην δύση της. Οι αξίες που τη χαρακτήριζαν , φερεγγυότητα , εργατικότητα, εμπορική ευθύνη, συλλογικότητα, συνεχώς υποχωρούσαν. Νέοι άνθρωποι έκαναν την εμφάνιση τους στον Αστακό, και μαζί με αυτούς νέες αξίες εμφανίστηκαν. Οι καιροί αλλάζουν. Πλέον κυριαρχούν η ανταγωνιστικότητα, ο εύκολος πλουτισμός, η θυσία των πάντων στο βωμό του κέρδους. Ο πελάτης πλέον, δεν είναι ο φίλος, ο πατριώτης, αλλά η ανώνυμη μονάδα με σκοπό το κέρδος. Ο τρόπος των πωλήσεων άλλαξε και ο τρόπος επιλογής των προμηθευτών επίσης.
Έτσι με πλήρη συναίσθηση ο Βασ. Χρησ. Κλαδευτήρας στις αλλαγές που συντελούνταν, αλλά και με έκδηλη την βιολογική αδυναμία του να αντιδράσει στις όλο και αυξανόμενες δυσκολίες τα τελευταία χρόνια, έζησε μέσα σε αυτές. Έφυγε από κοντά μας, αφήνοντας πίσω του όμως τα δύο του παιδιά, Χρήστο και Φωτεινή και την δική του προσωπική παρακαταθήκη στην ψυχή τους. Εργατικότητα, αξιοπρέπεια, θυμοσοφία και χιούμορ. Στράτευση σε αρχές και αξίες. Εταιρική ευθύνη και συνέπεια.
Έφυγε λοιπόν, πριν από ένα χρόνο, από κοντά μας κλείνοντας έναν κύκλο ζωής για τον ίδιο αλλά και για τον αδελφό του Γεωρ. Χρ. Κλαδευτήρα που μαζί ξυπόλητα παιδιά ξεκίνησαν από το Λεσίνι για να γράψουν τη δική τους μικρή ιστορία. Τώρα, αγκαλιασμένοι μας βλέπουν από ψηλά – τα παιδιά τους- φυσική δική τους συνέχεια. Ο Χρήστος και η Φωτεινή , ο Αριστείδης, ο Θόδωρος και εγώ, τους διαβεβαιώνουμε ότι εκεί ψηλά που βρίσκονται δε θα τους ξεχάσουμε ποτέ. Θα ζουν για πάντα μέσα στις καρδιές μας.
Θα ζουν για πάντα και στις καρδιές των συμπατριωτών τους, που τους έζησαν και τους βοήθησαν. Αν κάποιους δε, έβλαψαν ή στεναχώρησαν, είναι βέβαιο πως θα τους ζητούσαν την αιώνια συγχώρεση.
Αιωνία τους η μνήμη.
Χρήστος Γ. Κλαδευτήρας
Χειρουργός- Αγγειοχειρουργός
e-mail: gio1908@hotmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο