Η
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας και η
Αναπτυξιακή Εταιρεία Αιτωλοακαρνανίας, παρουσίασαν τη
τελική Έκθεση και τα
αποδεικτικά πειράματα και οικονομικότητα του είδους στέβια (Stevia rebaudiana) ως καινοτόμος εναλλακτική καλλιέργεια –τρόφιμο στην Ελλάδα. Η έρευνα
χρηματοδοτήθηκε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας- ΝΑΑΙ και πραγματοποιήθηκε από το
Παν/μιο Θεσσαλίας (Υπεύθυνος:
Καθ/τής Π. Λόλας) σε συνεργασία με το
Παν/μιο Hohenheim της
Γερμανίας (προμήθεια σπόρου, αναλύσεις στεβιοσίδης, συμβουλευτικά σε θέματα στέβιας), Ομάδες Καπνοπαραγωγών (πειράματα, Αποδεικτικοί αγροί) σε παραδοσιακές καπνικές περιοχές και το Ε.ΘΙ.ΑΓ.Ε. (Καπνικοί Σταθμοί Αγρινίου, Καρδίτσας) τα έτη 2005 - 2007. Σκοπός των
αποδεικτικών πειραμάτων είναι να γνωρίσουν οι παραγωγοί το φυτό, τις καλλιεργητικές φροντίδες και το κοστολόγιο.Ας δούμε μερικά
αποσπάσματα από την έκθεση. (
Ολοκληρωμένη μπορεί να την διαβάσετε στο site της Νομαρχίας: http://www.aitoloakarnania.gr/)
Δράσεις προετοιμασίας
Με χρηματοδότηση της Ν.Α. Αιτωλοακαρνανίας έγινε στην περιοχή σε συνεργασία με την ΕΑΣ Αγρινίου (συνεργάτη αγρότη), το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. - Καπνικός Σταθμός Αγρινίου, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας και καπνοπαραγωγούς (
Σαράτσης Ε. & Κ., Δασκαλάκης Ε., Καμαριάρης Επ. Φωτόπουλος Χ.) η έρευνα.
Εξεύρεση – επιλογή των αγροτών για τις αποδεικτικές καλλιέργειες από την ΕΑΣ Αγρινίου και το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. - Καπνικός Σταθμός Αγρινίου. Βασικό κριτήριο στην επιλογή των αγροτών-συνεργατών ήταν να καλυφθεί ικανοποιητικά η ευρύτερη γεωργική περιοχή της Ν.Α.Α. και μέσα στα πλαίσια του προϋπολογισμού επιλέχτηκαν
4 αγρότες, κυρίως πρώην καπνοπαραγωγοί σε τέσσερα χωριά, Ρίβιο, Κουβαράς, Αγρίνιο (Μεγάλη Χώρα) και Σκουτερά.Αποτελέσματα
Αποδεικτικές καλλιέργειες παραγωγή σποροφύτων
Εμπειρία παραγωγής φυτών σε σπορεία αποκτήθηκε τόσο στο Π. Θεσσαλίας όσο και το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. στον Καπνικό Σταθμό στο Αγρίνιο και συνεργάτη ιδιώτη στη Λαμία. Η παραγωγή των σποροφύτων για τις ανάγκες των Αποδεικτικών έγινε στο ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. - Καπνικός Σταθμός Αγρινίου σε επιπλέοντα και μη επιπλέοντα και στο Αγρόκτημα του Π. Θεσσαλίας σε μη επιπλέοντα σπορεία. Οι συνεργάτες αγρότες παρέλαβαν τα φυτά στο Αγρόκτημα του Π. Θεσσαλίας.
Μετρήσεις
Οι μετρήσεις, ύψος και βάρη, χλωρό και ξηρό ανά φυτό και φύλλα ή βλαστού, ο χρόνος λήψης και τα αποτελέσματα των μετρήσεων στα αποδεικτικά φαίνονται συγκεντρωτικά στον Πίν.1 και 2.
Τα στοιχεία στους Πίνακες δείχνουν την πορεία αύξησης της στέβιας κατά την καλλιεργητική περίοδο (από τη μεταφύτευση έως την συλλογή) για κάθε ένα από τα Αποδεικτικά στην περιοχή της Ν.Α. Αιτωλοακαρνανίας το 2009. Ο
Αποδεικτικός στο Ρίβιο από την αρχή δεν δέχτηκε τις απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες από τον αγρότη συνεργάτη παρά τις υποδείξεις. Οι μετρήσεις σε αυτόν τον Αποδεικτικό έγιναν σε επιλεγμένα φυτά από εκείνα που επέζησαν έως τις 60 ΜΑΜ παρά την
εγκατάλειψη.
Υψηλότερες μετρήσεις ως προς τα βάρη ανά φυτό, άρα και στην στρεμματική απόδοση, παρατηρήθηκαν με τη σειρά στα Αποδεικτικά
Καμαριάρης, με 525 g χλωρό βάρος ανά φυτό στη συλλογή,
Φωτόπουλος 400 g, Σαράτσης 359 g. Στον
Αποδεικτικό Δασκαλάκης δεν έγιναν μετρήσεις στη συλλογή γιατί είχε εγκαταλειφθεί σχεδόν από τις πρώτες 20 μέρες και δεν υπήρχαν φυτά για μετρήσεις, όπως έγινε στις 30 και 60 ΜΑΜ.
Οι διαφορές στις μετρήσεις μεταξύ των τριών Αποδεικτικών οφείλονται κυρίως στην ηλικία των Αποδεικτικών και δεν είναι θέμα μη προσαρμοστικότητας του φυτού. Ο Αποδεικτικός
Σαράτση-Κουβαράς είναι ηλικίας ενός έτους, του
Καμαριάρη-Μ. Χώρα είναι ηλικίας τριών ετών και του
Φωτόπουλου-Σκουτερά δύο και τριών ετών. Η έρευνα έως τώρα στην Ελλάδα και αλλού δείχνει ότι καλλιέργειες δύο και περισσότερων ετών έχουν υψηλότερη παραγωγικότητα.
Με βάση τις μετρήσεις αυτές και τις παρατηρήσεις των γεωπόνων συμπεραίνεται ότι εάν η καλλιέργεια δεχθεί τις σωστές καλλιεργητικές πρακτικές οι αποδόσεις θα είναι οικονομικά πολύ ικανοποιητικές. Όμως πρέπει να είναι ικανοποιητική και η περιεκτικότητα σε στεβιοσίδη, τουλάχιστον γύρω στο 10%.
Με οικονομικό όριο απόδοσης τα 50 g ξηρό βάρος φύλλων /φυτό για 4500 φυτά/Στρ. φαίνεται ότι τα τρία Aποδεικτικά ήταν πάνω από το όριο. Πιστεύεται ότι με την απόκτηση εμπειρίας από τους αγρότες για τα σπορόφυτα, την πρώιμη μεταφύτευση, έγκαιρη αντιμετώπιση των ζιζανίων και άρδευση η παραγωγικότητα των φυτών θα είναι ικανοποιητική και οικονομικά αποδεκτή.
Απόδοση
Η υψηλότερη απόδοση 91 g ξηρό βάρος ανά φυτό και στρεμματικά (410 kg/Στρ.) παρατηρήθηκε στον Αποδεικτικό
Καμαριάρης-Μεγάλη Χώρα (τριετής καλλιέργεια), μετά στον
Φωτόπουλο-Σκουτερά (60g-270 kg/Στρ ) και
Σαράτση- Κουβαρά (57 g – 257 kg/Στρ)
Στη φυτεία Δασκαλάκης-Ρίβιο λόγω εγκατάλειψης δεν υπήρχαν φυτά για συλλογή και μετρήσεις (Πίν.4). Με τις αποστάσεις μεταφύτευσης που χρησιμοποιήθηκαν (75 Χ 30 cm) και τα φυτά ανά στρέμμα με αυτές (4.500 φυτά) προκύπτει και η απόδοση ανά στρέμμα, στην αντίστοιχη στήλη του Πίν. 4. Όπως εξηγήθηκε στην περίπτωση του βάρους ανά φυτό, για μια καλή απόδοση σημασία έχει η ποιότητα σποροφύτων για μεταφύτευση, πρώιμη μεταφύτευση, έγκαιρη πρώτη άρδευση και οι απαραίτητες φροντίδες έγκαιρα τον πρώτο μήνα μετά τη μεταφύτευση.
Γενικά, η απόδοση ήταν πάνω από το οικονομικό όριο στους τρεις Αποδεικτικούς, Καμαριάρης-Μεγάλη Χώρα, Φωτόπουλο-Σκουτερά, και Σαράτση- Κουβαρά. Επισημαίνεται ότι
οι μεγαλύτερες αποδόσεις σημειώθηκαν στα Αποδεικτικά Καμαριάρης-Μεγάλη Χώρα, Φωτόπουλο-Σκουτερά όπου οι φυτείες ήταν τριετής και διετής, αντίστοιχα (Πίν.4). Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η παραγωγικότητα ανά φυτό, δηλαδή η απόδοση στο στρέμμα εξαρτάται και από άλλους παράγοντες και ένας τέτοιος καθοριστικός είναι και η ηλικία της καλλιέργειας. Αυτά τα αποτελέσματα συμφωνούν με εκείνα σε άλλες χώρες.
Φαίνεται ότι η καλλιέργεια της στέβιας μπορεί να είναι προσοδοφόρα ακόμα και χωρίς επιδότηση εφόσον η εμπορική τιμή κυμαίνεται στα σημερινά όρια. Είναι σημαντικό να τονιστεί εδώ ότι η στέβια ως βιολογική καλλιέργεια (βλέπε παρακάτω) θα εξασφαλίζει πιθανόν
επιπλέον εισόδημα από επιδότηση ως βιολογική. Επιπλέον εισόδημα μπορεί να εξασφαλισθεί επίσης εάν η καλλιέργεια της στέβιας γίνεται με τις αρχές της ολοκληρωμένης παραγωγής.