Η έκθεση «Το νόμισμα από την αρχαία Ελλάδα στο σήμερα» με απόφαση της Διεξόδου, την οποία και ευχαριστώ, συνεχίζει να δέχεται επισκέπτες, τις ίδιες ημέρες και ώρες, που έχουν προγραμματιστεί, μέχρι την Κυριακή στις 16 Νοεμβρίου...
Τι θα δει ο επισκέπτης.
Στον χώρο, στην Α΄ αίθουσα του άνω ορόφου της Διεξόδου, γίνεται αρχικά μια αναφορά στον Άνθρωπο, μέχρι την ανακάλυψη των μετάλλων, την πρώτη ύλη του νομίσματος. Ο Άνθρωπος όταν πρωτοεμφανίστηκε τον πλανήτη ήταν τροφοσυλλέκτης (φωτό). Ήταν το μοναδικό «ον» στο ζωικό βασίλειο που δεν είχε καμιά ιδιαίτερη φυσική ικανότητα-υπεροχή, όπως όλα τα άλλα ζώα. Αυτό που τον έκανε να διαφέρει, ήταν μόνο να παρατηρεί, να θυμάται και να σκέφτεται. Για να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες του χρησιμοποιούσε αρχικά, σκληρά υλικά που εύρισκε άφθονα στη φύση, τα ξύλα, τα κόκαλα από ζώα και για εκατομμύρια χρόνια έσπαγε και λύανε κομμάτια από πέτρα. Έφτιαχνε κοφτερά εργαλεία για να αντικαταστήσει τα νύχια, και δόντια που δεν διέθετε, ή πέτρινες αιχμές, σε ακόντια που με άλλους συνανθρώπους του, θήρευαν μεγάλα ζώα. Από τις κραυγές τους για να συνεννοούνται δημιουργήθηκε η γλώσσα. Ήταν η εποχή του λίθου. Από την τριβή στην λείανση λίθων, παρατήρησε ότι παράγεται σπίθα και ενθυμούνταν ότι ανάβει φωτιά, το πλέον απαραίτητο, καθημερινό, θείο δώρο.
Πέρασαν χιλιετηρίδες και πριν από τριάντα χιλιάδες περίπου χρόνια, παρατήρησε ότι από ένα σπόρο βγαίνει φυτό, που δίνει περισσότερους από 100 όμοιους σπόρους. Αυτό το ενθυμούνταν ο άνθρωπος και το έκανε πράξη, οπότε από περιπλανώμενος τροφοσυλλέκτης εγκαταστάθηκε σε μια περιοχή και έγινε γεωργός. Η αγροτική επανάσταση. Για την ανταλλαγή των αγροτικών προϊόντων επινόησε τη ζυγαριά (φωτό). ‘Έξι με επτά χιλιάδες χρόνια πριν, οι άνθρωποι, όπου ζούσαν, ανακάλυψαν, μετά άλλα, τα μετ΄άλλα, τα μέταλλα όπως τα ονόμασαν, πιο σκληρά υλικά, που δεν διαλύονταν όπως οι πέτρες δεν καίγονταν όπως τα ξύλα δεν έσπαζαν όπως τα κόκαλα. Αυτά ήταν, ψήγματα σε ποτάμια, ή κομμάτια σε ορυκτά, ο χρυσός, ήλεκτρο, άργυρος, χαλκός. Με την φωτιά αφού τα έλιωναν, έφτιαχναν μεταλλικά αντικείμενα, όπλα, εργαλεία, και διάφορα σε βάρος και σχήμα κομμάτια, που τα χρησιμοποιούσαν για τις συναλλαγές τους και ως αντιμισθία σε στρατό και υπηρεσίες. Ήταν η σπουδαιότερη επανάσταση του ανθρώπου. Ο μέχρι «χθες» τεχνολογικός πολιτισμός μας, που έδωσε «σήμερα», την θέση του στο τρίτο στοιχείο του τροφοσυλλέκτη, στο να σκέπτεται αντί αυτού, στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Παρουσιάζεται ένας θησαυρός του 14ου αιώνα π.Χ. .(Φωτό) από κομμάτια, μικρά και μεγάλα, μετάλλων, που βρέθηκε στην θέση Ελ Αμάρνα της Αιγύπτου.
Για διακρατικές συναλλαγές ή ως φόρο υποτελείας σε άλλες πόλεις- κράτη, έφτιαχνε ο άνθρωπος πολύ μεγάλα τεμάχια μάζας μετάλλων, τα τάλαντα. (φωτό). Είχαν το σχήμα τεντωμένου δέρματος βοδιού. Το βάρος κυμαίνονταν από 38 κιλά της Κορίνθου, μέχρι 67 της Φοινίκης. Μικρότερα τεμάχια που έκοβαν, ήταν οι «μνες». Την μνα της Χίου, την μνα της Αντιόχειας και την μνα των Αθηνών (φωτό). Η αξία της, το 1/60 του τάλαντου και το βάρος περίπου 550 γραμμάρια. Σημειωτέον στους Ολυμπιακούς Αγώνες, πέρυσι στη Γαλλία, λόγω του σεβασμού που τρέφουν οι Γάλλοι προς τον Αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, όλα τα μετάλλια, που έδιναν στους πρωταθλητές, ήταν μία μνα, 550 γραμμάρια. Αλλά όχι μόνο αυτό. Στην δεύτερη αίθουσα, εκτίθεται και το μοναδικό μετάλλιο που έκοψαν, οι Γάλλοι στην μεγάλη καλλιτεχνική έκθεση της Λυών, μετά την Έξοδο του Μεσολογγίου, τον Σεπτέμβριο του 1826, για την Ελλάδα.
Αρκετά μεταγενέστερα ανακαλύφθηκε ο σίδηρος. Και με αυτό, που ήταν και πιο σκληρό υλικό από τα άλλα, μπορούσαν να φτιάχνουν διάφορα αντικείμενα. Έγινε πλέον και αυτό μέσον συναλλαγής. Επειδή όμως εύκολα οξειδωνόταν, η αξία του ήταν μικρότερη. Για τις συναλλαγές τους, έκοβαν λεπτές βέργες τους ονομαζόμενους οβελούς. (φωτό). Η αξία, των 6 από αυτούς, ήταν ίση με το ημερομίσθιο ενός τεχνίτη στην ανέγερση του Παρθενώνα. Επειδή με την παλάμη μπορούσε κανείς να κρατήσει 6 από αυτούς, από την λέξη δράττω (αρπάζω, κρατάω) πήρε το βασικό νόμισμα, το όνομα δραχμή. Η αξία της ισοδυναμούσε με το 1/100 της μνας. Δηλαδή ένα τάλαντο ήταν ίσο με 6000 δραχμές.
Το πρώτο νόμισμα κατασκευάστηκε στην Λυδία (φωτό), μέσα του 7ο π.Χ αιώνα σε στρογγυλό κομμάτι ήλεκτρου (φυσικό κράμα χρυσού με άργυρο, άφθονο σε ψήγματα την εποχή του Κροίσου στον Πακτωλό ποταμό), με την εικόνα λιονταριού στη μία όψη και στην άλλη ένα έγκοιλο, σχέδιο βαθουλώματος. Η αξία του, ένας στατήρας, δύο δραχμές. Την τεχνογνωσία του, λόγω των εμπορικών συναλλαγών που είχαν, πολύ γρήγορα την πήραν οι Ίωνες και τα κράτη της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στην Αθήνα η δραχμή, με όψεις την Θεά Αθηνά και την γλαύκα είχε βάρος 4,32 γραμμάρια, στην Αίγινα τη χελώνα και σχήμα έγκοιλου, τον λογότυπο της Άλφα Τράπεζας, με βάρος 6 γραμμάρια και στην Κόρινθο με πήγασο και οπίσθια όψη, τρίαινα, ή έγκοιλο, βάρους 2,85 γραμμάρια.
Πώς κατασκεύαζαν εκείνη την εποχή τα αρχαία νομίσματα. Σε τρεις φάσεις (Φωτό) παρουσιάζεται ο τρόπος σφυρηλάτησης, «μεταξύ σφύρας και άκμονος» ενός νομίσματος .
Στον βόρειο τοίχο Β΄, απεικονίζονται, ένα όρθιο τάλαντο, οι τρεις μνες, της Χίου της Αντιόχειας και της Αττικής, οι 6 οβελοί και το πρώτο νόμισμα στη Λυδία (φωτό). Στον δυτικό τοίχο Γ΄ ένα όμορφο νόμισμα του Αλεξάνδρου (φωτό), με την μορφή του Ηρακλή με λεοντή, στην εμπρόσθια όψη και στην άλλη καθήμενο Δία.
Στον δε νότιο τοίχο Δ΄ και στην νότια αίθουσα εκτίθεται, μια μικρή επιλογή από την συλλογή, κατά αλφαβητική σειρά, όπως φαίνονται και στο βιβλίο μου «ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΔΡΑΧΜΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΕΥΡΩ», από τα πρώτα αρχαία νομίσματα, μέχρι και την Έξοδο του Μεσολογγίου σε χαρτονόμισμα του1950 την οποία θα δείτε στην έξοδο φεύγοντας.
Τα νομίσματα που περιλαμβάνονται στην έκθεση κυκλοφόρησαν σε διάφορες εποχές, ότι δηλαδή χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι στις συναλλαγές τους από το πρώτο κατά την κλασσική εποχή, την δραχμή, το δηνάριο κατά την ρωμαϊκή δημοκρατία και ρωμαϊκή αυτοκρατορία, τον φόλλι κατά τη βυζαντινή περίοδο, το γρόσι κατά την τούρκικη κατοχή, τον φοίνικα επί Καποδίστρια, την δραχμή επί Όθωνος και στη συνέχεια το σημερινό ευρώ.
Επίσης χαρτονομίσματα της Εθνικής Τράπεζα, η οποία ιδρύθηκε το 1841, τα εκτύπωνε και τα κυκλοφορούσε μέχρι το 1929, που πλέον το δικαίωμα ανέλαβε η Τράπεζα της Ελλάδος. Στη κατοχή το πρώτο χρόνο δύο Ιταλικές τράπεζες η ISOLE JONIE και η CASSA MEDITERRANEA εξέδωσαν χαρτονομίσματα στα Ιόνια νησιά και στην ηπειρωτική Ελλάδα αντίστοιχα.
Από το 2007 και μέχρι το 2019, όλα τα νομίσματα της συλλογής μου, κατά ενότητες κατατίθεντο στο Νομισματικό Μουσείο Αθηνών, για ταυτοποίηση, φωτογράφιση και καταγραφή, και μου επιστρέφονταν για κατοχή, την άδεια της οποίας πήρα από το Υπουργείο Πολιτισμού. Συνάμα μου ζητήθηκαν και δώρισα 58 αρχαία νομίσματα στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας και άλλα 9 στο Nομισματικό Μουσείο Αθηνών. Όλα τα νομίσματα, της έκθεσης, λόγω κυριότητας, μελλοντικά θα κοσμήσουν διάφορα, μουσεία. Σπάνια νομίσματα δεν υπάρχουν, γιατί αυτά εκτίθενται σε Δημόσια μουσεία όπως αρμόζει.
Θα δούμε ένα από τα πρώτα νομίσματα που κυκλοφόρησαν στον Ελλαδικό χώρο, της Αίγινας το 650 π.Χ., νομίσματα από 25 γραμμάρια βάρους μέχρι και 2/10 του γραμμαρίου, τόσο μικρά για πολύ μικρές συναλλαγές, που για να μην τα χάνουν, οι άνθρωποι, τα φυλάγανε κάτω από την γλώσσα.
Ένα άλλο αρχαίο νόμισμα είναι της πόλεως Φαρκαδών, στην Θεσσαλία που κυκλοφόρησε το 400-344π.Χ. με χαραγμένη αριστερά κυρτή την ημισέληνο με αστέρι στο κοίλωμά της, που απεικονίζεται στην Τουρκική σημαία.
Δηνάρια εποχής του Καίσαρος και του Χριστού. Τούρκικο φλουρί, καθώς και γρόσια από το χαράτσι, που άρπαξε ο Δημήτρης Μακρής από την αποστολή στην Ναύπακτο, ιστορικά νομίσματα σηστέρτια, για τους μισθούς των λεγεωνάριων, του Μεγάλου Κωνσταντίνου με της επιγραφή ΕΝ ΤΟΥΤΟ ΝΙΚΑ, άλλα με σταυρό, χαρτονομίσματα από 1 δραχμή μέχρι 100 δισεκατομμύρια, που η αξία του ήταν όσο ενός αυγού.
Θεόδωρος Μυλωνάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τι λες γι αυτό αγαπητό Ξηρόμερο