Παναγιώτης Χολής : Η Διανομή του Κτήματος Λεσινίου / Αιτωλ/νιας Μια Καθοριστική Παρέμβαση για την Αγροτική Ανάπτυξη

Η τελευταία μεγάλη κρατική παρέμβαση που άλλαξε τη ζωή των αγροτών και την εικόνα της Αιτωλοακαρνανίας.

 

Η απόφαση του 1980 – Μια τομή για την ύπαιθρο.

Η διανομή, σε ακτήμονες,  του δημόσιου κτήματος Λεσινίου αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες παρεμβάσεις της Πολιτείας για την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της υπαίθρου και στην περίπτωση μας, στο μεγαλύτερο τμήμα της επαρχίας Ξηρομέρου. .....

 Ήταν η τελευταία μεγάλη κρατική πρωτοβουλία που άλλαξε ριζικά την κοινωνική και οικονομική ζωή δεκατριών χωριών του νομού Αιτωλοακαρνανίας.

Το 1980, η τότε κυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη με υπουργό Γεωργίας τον Ιωάννη Μπούτο αποφάσισε να διαθέσει 40.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης και αρδευόμενης γης, τα οποία ανήκαν στο Δημόσιο και μέχρι τότε νοικιάζονταν και καλλιεργούνταν από τους ίδιους τους αγρότες με χαμηλές απολαβές.

Με τη διανομή αυτή, ακτήμονες αναγνωρίστηκαν κάτοικοι δεκατριών γειτονικών χωριών, της επαρχίας Ξηρομέρου, βάσει κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων.

Χιλιάδες οικογένειες απέκτησαν ιδιόκτητη γη σε μία από τις πιο εύφορες περιοχές της Δυτικής Αιτωλοακαρνανίας.

 

Η νέα αγροτική πραγματικότητα

Παρότι η διαδικασία δεν έλειψε από καταφανέστατες αδικίες και παραλείψεις —καθώς αρκετοί δικαιούχοι έμειναν, αδίκως, εκτός - με την πάροδο του χρόνου έγιναν διορθωτικές παρεμβάσεις για τη μείωση των ανισοτήτων, με διανομή επιπλέον εκτάσεων .

Κάθε νέος ιδιοκτήτης απέκτησε κατά μέσο όρο 35 έως 40 στρέμματα αρδευόμενης παραγωγικής γης, που αποτέλεσαν τη βάση για μια νέα εποχή ευημερίας.
Οι αγρότες καλλιέργησαν τα χωράφια τους με ζήλο και επιμονή, επιλέγοντας δυναμικές καλλιέργειες: καλαμπόκι, βαμβάκι, τριφύλλι, τα ονομαστά καρπούζια Αστακού και Λεσινίου, πεπόνια και διάφορα περιβόλια.

Το αγροτικό εισόδημα αυξήθηκε θεαματικά, καθώς οι αποδόσεις της νέας γης ξεπερνούσαν κατά πολύ εκείνες, του μικρού κλήρου, του καπνού και της κτηνοτροφίας.

Επιστροφή στη γη και αναγέννηση των χωριών

Η οικονομική ανάκαμψη οδήγησε και σε κοινωνική αναστροφή. Πολλοί εσωτερικοί μετανάστες —άνθρωποι που είχαν εγκαταλείψει τα χωριά τους λόγω φτώχειας ή είχαν αναζητήσει εργασία σε πόλεις, καράβια ή στο εξωτερικό— επέστρεψαν.
Για περίπου δύο δεκαετίες, η αστυφιλία σταμάτησε και τα χωριά γνώρισαν

δημογραφική και οικονομική άνθηση.

Η αύξηση του εισοδήματος είχε άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή. Χτίστηκαν νέα σπίτια, επισκευάστηκαν τα παλιά, αγοράστηκαν αυτοκίνητα,  τρακτέρ, οι οικογένειες βελτίωσαν τις συνθήκες διαβίωσης, τα παιδιά μορφώθηκαν και παντρεύτηκαν, και το βιοτικό επίπεδο ανέβηκε σημαντικά.

Κάθε σπιθαμή γης αξιοποιήθηκε, ενώ αναπτύχθηκαν τα τεχνικά επαγγέλματα, το εμπόριο και η εστίαση, συμβάλλοντας στη συνολική ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Αναπτύχθηκε η υγιής οικονομία μέσα από την εργασία και την προσπάθεια.

Ο μόχθος και η καθημερινή προσπάθεια

Η ζωή των αγροτών, ωστόσο, δεν ήταν εύκολη. Η εργασία στα χωράφια απαιτούσε δύναμη, επιμονή και αφοσίωση. Από τα οργώματα του Μαρτίου, τη σπορά και τις λιπάνσεις, έως τα ποτίσματα και τη συγκομιδή του Σεπτεμβρίου, η προσπάθεια ήταν αδιάκοπη και χειρωνακτική.

Παρά την κούραση, οι αγρότες ένιωθαν υπερηφάνεια και ικανοποίηση, βλέποντας τους κόπους τους να αποδίδουν καρπούς και να εξασφαλίζουν αξιοπρεπή ζωή για τις οικογένειές τους.

 

Το τέλος της ευμάρειας και η στροφή της εποχής

Η διανομή του κτήματος Λεσινίου υπήρξε ένα ιστορικό επίτευγμα που σφράγισε θετικά την αγροτική ανάπτυξη της περιοχής. Ωστόσο, αποτέλεσε και την τελευταία μεγάλη κρατική μέριμνα για τους ακτήμονες αγρότες.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, η κατάσταση άλλαξε. Η πτώση των τιμών των

αγροτικών προϊόντων, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους παραγωγής, οδήγησαν πολλούς καλλιεργητές να εγκαταλείψουν τη γη τους.

Κάποιοι πούλησαν τα χωράφια τους, άλλοι τα νοίκιασαν, ενώ αρκετά έμειναν ακαλλιέργητα. Η εποχή της ευμάρειας σταδιακά έλαβε τέλος, και τα χωριά άρχισαν να ερημώνουν.

 

Η σημερινή εικόνα

Σήμερα, λιγότεροι αγρότες συνεχίζουν να καλλιεργούν τα κτήματά τους, ενώ η νέα γενιά αναζητά διαφορετικές επαγγελματικές προοπτικές. Η Πολιτεία δείχνει να έχει εγκαταλείψει την αγροτική παραγωγή, χωρίς σαφές σχέδιο ανασυγκρότησης της υπαίθρου.

Τα χωριά αδειάζουν, τα σχολεία κλείνουν, και η πάλαι ποτέ παραγωγική γη του Λεσινίου παραμένει σιωπηλός μάρτυρας μιας εποχής που σημάδεψε την ιστορία και την κοινωνία της περιοχής.

 

-Η διανομή του κτήματος Λεσινίου δεν ήταν απλώς μια οικονομική πράξη. Ήταν μια περίοδος ελπίδας, εργασίας και αξιοπρέπειας, που απέδειξε πως όταν η Πολιτεία στηρίζει ουσιαστικά τον άνθρωπο της γης, ολόκληρη η κοινωνία αναγεννάται.

Αναζητούνται, μάταια,  ανάλογες πρωτοβουλίες της πολιτείας για νέα αναγέννηση της υπαίθρου και της κοινωνίας. ....γιατί όταν η πολιτεία δεν στηρίζει ουσιαστικά τον άνθρωπο της γης , ολόκληρη η κοινωνία αφανίζεται.

 

 "«Ο Φοίνικας αναγεννάται, μεν, από τις στάχτες του» αλλά  «Ο Φοίνικας αφανίζεται στις φλόγες.»

φωτο Κτήματος Λεσινίου: από διαδίκτυο

 

Παναγιώτης Ηλ. Χολής

Νοέμβριος  2025