Δημήτρης (Τζίμης) Κατσούλας: Το σπίτι που ποτέ δεν χάσαμε.

Φωτογραφίες αρχείου από το οδοιπορικό του Τάκη Ντάσιου στα Ακαρνανικά Όρη το μακρινό Καλοκαίρι του 1989. Οι εικόνες αυτές αποτελούν μία ευχάριστη ανάμνηση, γιατί αυτός ο βιασμός των ανεμογεννητριών που έχει συμβεί στα Ακαρνανικά και η σημερινή κατάσταση, στα γεωγραφικά όρια του Δήμου Ακτίου - Βόνιτσας, απλά δεν περιγράφεται. Δυστυχώς σήμερα, κάποιοι θέλουν να συνεχίσουν και προς τα Νότια της οροσειράς, στα γεωγραφικά όρια του Δήμου Ξηρομέρου.

Του Δημήτρη (Τζίμη) Κατσούλα.

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΩΣ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ.

Από τα πρώτα του βήματα πάνω στη γη, ο άνθρωπος δεν ήταν τίποτε άλλο παρά πλάσμα της φύσης. Δεν υπήρχε διάκριση «εμείς» και «εκείνη». Ήταν ένα συνεχές, μια αδιάσπαστη σχέση. Τα βουνά, τα ποτάμια, τα ζώα, ο ουρανός δεν ήταν σκηνικό αλλά το ίδιο το περιβάλλον της ύπαρξης.....

Στους πρώτους πολιτισμούς, η γη λατρεύτηκε ως θεότητα, ως «Μητέρα», διότι η ζωή εξαρτιόταν απόλυτα από αυτήν.

Όμως, με την πρόοδο του πολιτισμού, ο δεσμός αυτός κλονίστηκε. Η τεχνολογία, η πόλη, η αστικοποίηση έφεραν μαζί τους την ψευδαίσθηση της αυτονόμησης από τη φύση. Ο άνθρωπος θεώρησε ότι μπορεί να σταθεί «πάνω» από αυτήν, να την υποτάξει και να την ελέγξει. Το τίμημα αυτής της αλαζονείας είναι η αποξένωση: σήμερα πολλοί αισθάνονται ένα βαθύ κενό, ένα ανικανοποίητο αίσθημα, ακόμη κι αν περιβάλλονται από αγαθά.

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΦΥΣΗ.

Γιατί, λοιπόν, επιστρέφει ο άνθρωπος στα βουνά; Όχι απλώς για λόγους αναψυχής. Η έλξη που αισθάνεται είναι υπαρξιακή. Το βουνό και το δάσος δεν είναι τόποι διασκέδασης, αλλά τόποι μνήμης∙ εκεί ο άνθρωπος θυμάται ότι η ουσία της ύπαρξης δεν βρίσκεται στο περίσσευμα, αλλά στο αναγκαίο.

Ο Μάρτιν Χάιντεγκερ, μιλώντας για το «κατοικείν» (Bauen Wohnen Denken), μας υπενθυμίζει ότι το να κατοικεί κανείς τον κόσμο σημαίνει να τον φροντίζει, να συνυπάρχει με αυτόν, όχι να τον εκμεταλλεύεται. Το βουνό, με τη σιωπή και το μεγαλείο του, μας καλεί ακριβώς σε αυτό το είδος κατοίκησης: όχι βιαστική, όχι επιφανειακή, αλλά ουσιαστική.

ΤΑ ΛΑΘΗ ΜΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΦΥΣΗ.

Κι όμως, η σχέση αυτή συχνά διαστρέφεται. Πλησιάζουμε τη φύση με τον ίδιο τρόπο που πλησιάζουμε την πόλη: με ταχύτητα, με φασαρία, με καταναλωτική διάθεση. Ορειβατούμε για να ανεβάσουμε μια φωτογραφία, τρέχουμε στα μονοπάτια για να σπάσουμε ρεκόρ, κοιτάζουμε το βουνό ως πεδίο κατάκτησης. Μα η φύση δεν είναι αντίπαλος ούτε σκηνικό∙ είναι ο καθρέφτης της δικής μας ψυχής. Όταν την αντιμετωπίζουμε ανταγωνιστικά, στην ουσία ανταγωνιζόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό.

Αυτό το βλέπουμε έντονα στη σύγχρονη οικολογική κρίση. Η αλαζονεία του ανθρώπου –να εκμεταλλευτεί, να εξαντλήσει, να χειραγωγήσει– οδήγησε στην καταστροφή οικοσυστημάτων και στην κλιματική απειλή. Η επιστροφή στη φύση δεν πρέπει να είναι λοιπόν απλώς μια προσωρινή διαφυγή, αλλά μια νέα στάση ζωής: σεβασμός, αρμονία, υπευθυνότητα.

Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ.

Στην πραγματικότητα, ο άνθρωπος δεν «χάνει» ποτέ το σπίτι του, γιατί το κουβαλάει μέσα του. Η νοσταλγία που νιώθουμε για τα βουνά, για τη θάλασσα, για το δάσος, είναι μνήμη προγονική. Είναι σαν ένας ψίθυρος που μας λέει: «Εδώ ανήκεις». Γι’ αυτό, όταν βρισκόμαστε σε ένα ορεινό μονοπάτι, κοιτώντας τις κορυφές και αναπνέοντας τον καθαρό αέρα, νιώθουμε μια πρωτόγνωρη πληρότητα. Δεν είναι κάτι νέο∙ είναι κάτι βαθιά οικείο.

Η φύση είναι το σπίτι που ποτέ δεν χάσαμε. Το ξεχάσαμε, το αφήσαμε πίσω, αλλά εκείνη παραμένει, μας περιμένει, μας καλεί. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μάθουμε ξανά να ακούμε.

Να καλλιεργήσουμε μια στάση ταπεινότητας και σεβασμού∙ να σταθούμε όχι ως κατακτητές, αλλά ως φιλοξενούμενοι που αναγνωρίζουν τη γενναιοδωρία του τόπου που τους δέχεται.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ.

Το βουνό δεν είναι διακοπή από την πραγματικότητα∙ είναι υπενθύμιση της πραγματικότητας. Εκεί συνειδητοποιούμε ότι η ζωή είναι απλή, ότι η ευτυχία βρίσκεται στην επαφή, στην ηρεμία, στην αρμονία. Δεν επιστρέφουμε στα βουνά για να δραπετεύσουμε από τον κόσμο, αλλά για να ξαναβρούμε τον κόσμο∙ για να ξαναβρούμε εμάς τους ίδιους.

Το σπίτι μας δεν είναι το τσιμέντο ούτε το τεχνητό φως. Το σπίτι μας είναι η γη, ο αέρας, τα βουνά. Κι όσο το θυμόμαστε, δεν υπάρχει κενό μέσα μας που να μη μπορεί να γεμίσει.

ΑΝΑΓΚΗ.

Από τις απαρχές του κόσμου, ο άνθρωπος δεν ένιωθε την ανάγκη μόνο να κατέχει, αλλά κυρίως να μοιράζεται. Η αλληλεγγύη και η ανταλλαγή εμπειριών ήταν θεμέλια της επιβίωσης αλλά και της ψυχικής ολοκλήρωσης. Δεν αρκούσε η απομόνωση ή η ατομική απόλαυση· η ζωή γινόταν ουσιαστική όταν συνδεόταν με τους άλλους, όταν οι χαρές και οι δυσκολίες μοιράζονταν. Η φύση υπήρξε πάντα ο καμβάς αυτού του μοιράσματος. Στη σύγχρονη εποχή, η ανάγκη αυτή δεν έχει χαθεί· απλώς εκφράζεται διαφορετικά.

Ανταλλάσσουμε εικόνες, εμπειρίες και συναισθήματα μέσα από ψηφιακά μέσα, ταξιδεύουμε για να μοιραστούμε στιγμές με άλλους, επιστρέφουμε στα βουνά και στις θάλασσες όχι μόνο για να βρούμε τον εαυτό μας, αλλά και για να τον μοιραστούμε με φίλους και οικογένεια. Η φύση γίνεται έτσι ο συνδετικός κρίκος: μας υπενθυμίζει ότι η ζωή αποκτά νόημα όταν εμπλουτίζεται με τις εμπειρίες των άλλων, όταν η χαρά και η συγκίνηση πολλαπλασιάζονται μέσω του κοινού βιώματος.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ.

Ο Ορειβατικός Σύλλογος Ακαρνανίας γεννήθηκε από την ίδια ανάγκη που συνοδεύει τον άνθρωπο από τις απαρχές του: την ανάγκη να μοιράζεται. Δεν αρκεί να βαδίζουμε μόνοι μας στα μονοπάτια∙ η εμπειρία αποκτά άλλο βάθος όταν γίνεται κοινή, όταν η σιωπή του βουνού αγκαλιάζει πολλαπλές ψυχές ταυτόχρονα.

Ο σύλλογος δεν είναι απλώς μια ομάδα δραστηριοτήτων. Είναι μια κοινότητα που θυμίζει πως η χαρά διπλασιάζεται όταν τη μοιράζεσαι και η δυσκολία μοιράζεται για να γίνει πιο ελαφριά. Είναι μια γέφυρα ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση, αλλά και ανάμεσα στους ανθρώπους μεταξύ τους.

Σε κάθε ανάβαση, σε κάθε μονοπάτι, σε κάθε κατασκήνωση κάτω από τα άστρα, το μέλος του συλλόγου νιώθει πως επιστρέφει σε εκείνο το «σπίτι που ποτέ δεν χάσαμε». Μα αυτή η επιστροφή δεν είναι μοναχική: είναι συλλογική, γιατί η φύση καλεί όχι μόνο το άτομο, αλλά το εμείς.

ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ – Η ΠΛΗΓΗ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ.

Όμως, το σπίτι μας –το βουνό, το δάσος, ο τόπος της μνήμης και της ψυχικής μας πληρότητας– κινδυνεύει. Στα Ακαρνανικά βουνά, όπως και σε πολλά άλλα μέρη της πατρίδας μας, υψώνονται τεράστιες ανεμογεννήτριες, οι οποίες υπόσχονται «πράσινη ενέργεια», αλλά στην πραγματικότητα αφήνουν πίσω τους καταστροφή.

Η εγκατάστασή τους αλλοιώνει ανεπανόρθωτα το φυσικό ανάγλυφο, καταστρέφει σπάνια οικοσυστήματα, διαλύει την ισορροπία που κρατούσε αιώνες ολόκληρους. Τα μονοπάτια που φιλοξενούσαν το βήμα του περιπατητή κόβονται από δρόμους διάνοιξης, οι πλαγιές πληγώνονται από μπετόν και θεμέλια, τα πουλιά χάνουν τον ουρανό τους. Η φύση, που υπήρξε το καταφύγιο του ανθρώπου, γίνεται εργοτάξιο.

Αυτή η «πράσινη ανάπτυξη» δεν είναι τίποτε άλλο από μια νέα μορφή εκμετάλλευσης, η οποία κρύβεται πίσω από ωραία λόγια και πρόσκαιρα οφέλη. Το τίμημα, όμως, είναι η απώλεια του ίδιου μας του σπιτιού.

Ο Ορειβατικός Σύλλογος Ακαρνανίας δεν μπορεί να μείνει αμέτοχος. Η αντίστασή μας δεν είναι μόνο οικολογική∙ είναι υπαρξιακή. Αν επιτρέψουμε την ισοπέδωση των βουνών μας, τότε αρνούμαστε το ίδιο μας το είναι, χάνουμε τη μνήμη και τη ρίζα μας. Ο αγώνας για τη διάσωση των Ακαρνανικών βουνών είναι αγώνας για τη διατήρηση της ψυχικής μας πατρίδας, του τόπου που μας δέχτηκε και μας ανέθρεψε.

Η φωνή μας, λοιπόν, πρέπει να είναι δυνατή. Γιατί το βουνό δεν μπορεί να μιλήσει μόνο του. Εμείς είμαστε η φωνή του. Εμείς καλούμαστε να το υπερασπιστούνε απέναντι στην αλαζονεία και την απληστία

Με εκτίμηση

Δ. Κατσούλας

«Οι νεκροί σου δεν κείτουνται στο χώμα. Γενήκαν πουλιά, δέντρα, αγέρας. Κάθεσαι στον ίσκιο τους, θρέφεσαι με τη σάρκα τους, αναπνές το χνότο τους…»

Νίκος Καζαντζάκης

 mytikaspress